Η αρχή του τέλους για το The Pirate Bay; Νόμιμος ο αποκλεισμός του σύμφωνα με το Δικαστήριο της ΕΕ

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε σήμερα την πολυαναμενόμενη απόφασή του στην υπόθεση Stichting Brein κατά Ziggo BV και XS4ALL Internet BV, η οποία θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για το μέλλον των ιστοσελίδων torrent, όπως το The Pirate Bay.

Συγκεκριμένα, το ΔΕΕ έκρινε ότι η διάθεση στο κοινό και η διαχείριση πλατφόρμας διαδικτυακής ανταλλαγής προστατευόμενων έργων, όπως είναι η πλατφόρμα «The Pirate Bay», μπορεί να συνιστά προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού.

Όπως επισημαίνει το ΔΕΕ, μολονότι τα έργα αυτά τα ανεβάζουν στο Διαδίκτυο οι χρήστες της πλατφόρμας ανταλλαγής, εντούτοις ο ρόλος των διαχειριστών της είναι καθοριστικός όσον αφορά τη διάθεση των έργων στο κοινό.

Διαβάστε επίσης: Νόμιμος ο αποκλεισμός πρόσβασης στο «The Pirate Bay» σύμφωνα με τον Εισαγγελέα του Δικαστηρίου της ΕΕ

Ιστορικό

Η Ziggo και η XS4ALL είναι εταιρίες παροχής πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Πολλοί από τους συνδρομητές τους χρησιμοποιούν την πλατφόρμα διαδικτυακής ανταλλαγής αρχείων «The Pirate Bay». Η πλατφόρμα αυτή παρέχει στους χρήστες τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν ανά τμήματα (torrents) έργα αποθηκευμένα στους υπολογιστές τους [1]. Πρόκειται, ως επί το πλείστον, για έργα προστατευόμενα από το δικαίωμα του δημιουργού, για τα οποία οι κάτοχοι του δικαιώματος αυτού δεν έχουν δώσει την άδειά τους προκειμένου οι διαχειριστές και οι χρήστες της πλατφόρμας να προβαίνουν στις επίμαχες ανταλλαγές.

Το Stichting Brein, ολλανδικό ίδρυμα για την προάσπιση των συμφερόντων των κατόχων δικαιωμάτων του δημιουργού, προσέφυγε στα ολλανδικά δικαστήρια, ζητώντας να υποχρεωθούν η Ziggo και η XS4ALL να διακόψουν την πρόσβαση στα ονόματα τομέων (domain names) και στις διευθύνσεις IP της διαδικτυακής πλατφόρμας ανταλλαγής αρχείων «The Pirate Bay».

Η διαφορά έφτασε στο Hoge Raad der Nederlanden (Ανώτατο Δικαστήριο των Κάτω Χωρών), το οποίο αποφάσισε να υποβάλει στο Δικαστήριο ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία της οδηγίας της Ένωσης για το δικαίωμα του δημιουργού [2]. Το Hoge Raad ζητεί ουσιαστικά να διευκρινιστεί εάν μια πλατφόρμα ανταλλαγής αρχείων όπως το «The Pirate Bay» πραγματοποιεί «παρουσίαση στο κοινό», κατά την έννοια της οδηγίας, με συνέπεια να προσβάλλεται το δικαίωμα του δημιουργού.

Απόφαση

Με τη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο κρίνει ότι η διάθεση στο κοινό και η διαχείριση διαδικτυακής πλατφόρμας ανταλλαγής αρχείων συνιστά πράγματι πράξη παρουσίασης, κατά την έννοια της οδηγίας.

Το Δικαστήριο υπενθυμίζει, καταρχάς, τη σχετική με το ζήτημα προγενέστερη νομολογία του, από την οποία προκύπτει ότι κάθε πράξη με την οποία ένας χρήστης, έχοντας πλήρη επίγνωση, παρέχει στους πελάτες του πρόσβαση σε προστατευόμενα έργα μπορεί, καταρχήν, να συνιστά «πράξη παρουσίασης», κατά την έννοια της οδηγίας.

Εν προκειμένω, διαπιστώνεται ότι, μέσω του «The Pirate Bay» τίθενται στη διάθεση των χρηστών της πλατφόρμας αυτής έργα προστατευόμενα από το δικαίωμα του δημιουργού, κατά τρόπον ώστε οι εν λόγω χρήστες να έχουν πρόσβαση σε αυτά όπου και όταν επιλέγει ο καθένας.

Το Δικαστήριο δέχεται ότι τα εν λόγω έργα τα ανεβάζουν στο Διαδίκτυο οι χρήστες της πλατφόρμας ανταλλαγής, πλην όμως ο ρόλος των διαχειριστών της είναι καθοριστικός όσον αφορά τη διάθεση των έργων στο κοινό. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι, χάρη στην ευρετηρίαση και την αρχειοθέτηση των αρχείων torrent από τους διαχειριστές της πλατφόρμας, οι χρήστες της μπορούν ευχερώς να εντοπίσουν και να κατεβάσουν στους υπολογιστές τους τα έργα στα οποία τα αρχεία torrent παραπέμπουν. Επιπλέον, το «The Pirate Bay» παρέχει στους χρήστες μηχανή αναζήτησης και κατατάσσει τα έργα σε κατηγορίες με κριτήριο τη φύση τους, το είδος τους ή τη δημοφιλία τους. Περαιτέρω, οι διαχειριστές απαλείφουν τα εσφαλμένα ή απαρχαιωμένα αρχεία torrent και ελέγχουν συστηματικά το περιεχόμενο ορισμένων εξ αυτών.

Το Δικαστήριο επισημαίνει ακόμη ότι τα προστατευόμενα έργα παρουσιάζονται πράγματι σε κοινό.

Συγκεκριμένα, πολλοί από τους συνδρομητές της Ziggo και της XS4ALL κατεβάζουν αρχεία ήχου και εικόνας μέσω του «The Pirate Bay». Από τις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν στο Δικαστήριο προκύπτει επίσης ότι η εν λόγω πλατφόρμα χρησιμοποιείται από μεγάλο αριθμό προσώπων (στην ίδια την πλατφόρμα γίνεται λόγος για πολλές δεκάδες εκατομμύρια χρήστες).

Στους διαχειριστές του «The Pirate Bay» έχει γνωστοποιηθεί ότι η πλατφόρμα αυτή παρέχει πρόσβαση σε έργα χωρίς την άδεια των κατόχων των σχετικών δικαιωμάτων. Επιπλέον, οι ίδιοι οι διαχειριστές δηλώνουν εμφανώς στα ιστολόγια και στα φόρουμ που είναι διαθέσιμα στην εν λόγω πλατφόρμα ότι σκοπός τους είναι να θέσουν στη διάθεση των χρηστών προστατευόμενα έργα, παροτρύνουν δε τους χρήστες να πραγματοποιήσουν αντίγραφα των έργων. Σε κάθε περίπτωση, από την απόφαση του Hoge Raad προκύπτει ότι οι διαχειριστές του «The Pirate Bay» δεν είναι δυνατόν να αγνοούν ότι η πλατφόρμα παρέχει πρόσβαση σε έργα χωρίς την άδεια των κατόχων των σχετικών δικαιωμάτων.

Τέλος, η διάθεση στο κοινό και η διαχείριση πλατφόρμας όπως το «The Pirate Bay» έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από τις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν στο Δικαστήριο, πραγματοποιεί σημαντικά διαφημιστικά έσοδα.

[1] Το BitTorrent είναι πρωτόκολλο ανταλλαγής αρχείων. Τα προς ανταλλαγή αρχεία είναι κατακερματισμένα σε μικρότερα τμήματα, με συνέπεια να περιορίζεται η επιβάρυνση των επιμέρους εξυπηρετητών (servers) κατά την ανταλλαγή. Για να μπορούν να ανταλλάξουν αρχεία, οι χρήστες πρέπει καταρχάς να κατεβάσουν ένα ειδικό λογισμικό, το οποίο επιτρέπει τη δημιουργία αρχείων torrent. Τα αρχεία torrent παραπέμπουν σε ένα κεντρικό εξυπηρετητή, ο οποίος εντοπίζει τους χρήστες που δύνανται να διαθέσουν συγκεκριμένο αρχείο torrent, καθώς και το σχετικό αρχείο ήχου και εικόνας. Οι χρήστες ανεβάζουν (upload) τα αρχεία torrent στη διαδικτυακή πλατφόρμα ανταλλαγής αρχείων, η οποία προβαίνει εν συνεχεία στην ευρετηρίασή τους, προκειμένου να είναι δυνατός ο εντοπισμός τους από τους χρήστες της πλατφόρμας και να μπορούν οι χρήστες αυτοί να κατεβάσουν (download) στους υπολογιστές τους τα έργα στα οποία τα αρχεία αυτά παραπέμπουν.

[2] Άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας (ΕΕ 2001, L 167, σ. 10).