Χωρισμός με ... εξώδικο;

Το άρθρο 7 § 1 περ. β΄ του Ν 4356/2015 προβλέπει τη λύση του συμφώνου με μονομερή ενέργεια. Δηλαδή, σε αντίθεση με το γάμου, όπου μονομερής ενέργεια σημαίνει αγωγή διαζυγίου, στο σύμφωνο συμβίωσης, μονομερής ενέργεια μπορεί να είναι απλά η επίδοση μιας συμβολαιογραφικής μονομερούς δήλωσης για τη λύση του συμφώνου, αν έχει προηγηθεί εξώδικη πρόσκληση για κατάρτιση συμβολαιογραφικής λύσης συναινετικά, και η παρέλθουν τρεις μήνες άπρακτοι από την επίδοσή της πρόσκλησης - δηλαδή η άπρακτη προθεσμία για συναινετική λύση ακολουθείται από μια ακόμη επίδοση, της μονομερούς δήλωσης.

Η επίδοση γίνεται σαν εξώδικο. Άρα, με δύο επιδόσεις - μια της πρόσκλησης για συναινετική λύση και μια της μονομερούς συμβολαιογραφικής δήληωσης κατόπιν παρέλευσης τριμήνου, λύεται το σύμφωνο συμβίωσης.

Η λύση του συμφώνου συμβίωσης ισχύει από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου, που περιέχει τη συμφωνία ή τη μονομερή δήλωση, στο ληξίαρχο όπου έχει καταχωριστεί και η σύστασή του ή με ενημέρωση του ληξιαρχείου με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.

Τι γίνεται με το κληρονομικό δικαίωμα - εφαρμόζεται το άρθρο 1822? Όπως έχει υποστηρίξει ο Κ. Σαϊτάκης, Κληρονομικού δικαίου συνέπειες από το νέο σύμφωνο συμβίωσης (Ν. 4356/2015, ΕφΑΔ 2015 954 και δέχεται το ΕιρΡόδου 72/2022 (ασφ. μέτρα), η ratio της ΑΚ 1822 συνίσταται ως γνωστόν στο ότι, εφόσον ο κληρονομούμενος εξέφρασε όσο ζούσε τη βούλησή του να λύσει τον γάμο με διαζύγιο, το οποίο θα είχε ως συνέπεια τον αποκλεισμό του επιζώντος συζύγου από την εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή, είναι σύμφωνο με την εικαζόμενη βούληση του κληρονομουμένου να επέλθει το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, παρά το τυχαίο γεγονός του θανάτου του, που εμποδίζει την έκδοση αμετάκλητης απόφασης διαζυγίου λόγω κατάργησης της δίκης. Ενόψει του σκοπού της διάταξης θα μπορούσε να δοθεί καταφατική απάντηση στο παραπάνω ερώτημα και να γίνει δεκτό ότι, εφόσον ο κληρονομούμενος εξέφρασε με την επίδοση της εξώδικης πρόσκλησης τη βούλησή του για λύση του συμφώνου, δεν θα ήταν σωστό να επωφελείται ο επιζών σύμβιος από το τυχαίο γεγονός του θανάτου του πριν από τη συμπλήρωση του τρίμηνου «συμβιοστασίου» που προβλέπει το άρθρο 7 § 1 περ. β΄ του Ν 4356/2015. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι, καθώς υπό το άρθρο 7 παρ. 1 Ν. 4356/2015, η λύση του συμφώνου με συμβολαιογραφική δήλωση απαιτεί την προγενέστερη, διά δικαστικού επιμελητή, εξώδικη επίδοση πρόσκλησης για συναινετική λύση στο άλλο μέρος και την παρέλευση τριών μηνών από την επίδοση αυτή, δεν τίθεται πλέον ζήτημα αναλογικής εφαρμογής του άρθρου 1822 ΑΚ. Συνεπώς, αν ο κληρονομούμενος είχε αποστείλει με δικαστικό επιμελητή πρόσκληση στο άλλον σύμβιο για συναινετική λύση του συμφώνου και απεβίωσε πριν την πάροδο των τριών μηνών του άρθρου 7 § 1 περ. β’ του Ν. 4356/2015 ή προτού προχωρήσει στη μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση λύσεως του συμφώνου, γίνονται οι εξής διακρίσεις: α) αν ο κληρονομούμενος είχε αποστείλει την εξώδικη πρόσκληση και πέθανε πριν συμπληρωθεί το τρίμηνο και εφόσον δεν είχε αποκατασταθεί στο μεταξύ η συμβίωση, εφαρμόζεται αναλόγως η ΑΚ 1822, β) αν ο κληρονομούμενος είχε αποστείλει εξώδικη δήλωση και παρά τη συμπλήρωση του τριμήνου δεν προχώρησε σε μονομερή συμβολαιογραφική λύση του συμφώνου μέχρι το θάνατό του, ορθότερο είναι να μην αποκλειστεί το κληρονομικό δικαίωμα του επιζώντος συμβίου, εφόσον η αδράνεια του κληρονομουμένου υποδηλώνει βούληση αποκατάστασης της συμβίωσης, με εξαίρεση ίσως την περίπτωση που ο θάνατος επήλθε σε πολύ μικρό χρόνο από τη συμπλήρωση τριμήνου και υποδηλώνει ότι ο θανών απλώς δεν πρόλαβε να υπογράψει τη σχετική συμβολαιογραφική πράξη και τέλος γ) αν ο κληρονομούμενος προχώρησε και στη μονομερή συμβολαιογραφική λύση. Ομοίως, θα πρέπει να γίνει δεκτή αναλογική εφαρμογή της ΑΚ 1785 εφόσον ο κληρονομούμενος επέδωσε την εξώδικη δήλωση και υπέγραψε τη συμβολαιογραφική πράξη λύσεως αλλά δεν πρόλαβε να την καταχωρίσει στο ληξιαρχείο. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αναζητείται η αληθής ή υποθετική βούληση του διαθέτη 318, ώστε να αποφεύγονται άδικα αποτελέσματα για τον επιζώντα σύμβιο..

 

 

συμβολαιογραφική δήλωση πρέπει να έχει προηγουμένως επιδοθεί με δικαστικό επιμελητή πρόσκληση για συναινετική λύση στο άλλο μέρος και να έχουν παρέλθει τρεις μήνες από την επίδοση