Εγκρίθηκαν οι πρώτοι κανόνες της ΕΕ ενάντια στη βία κατά γυναικών

• Μέτρα για την πρόληψη των βιασμών και την ενίσχυση της κατανόησης της έννοιας της συναίνεσης
• Οι καταναγκαστικοί γάμοι και ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων ορίζονται εγκλήματα βάσει ευρωπαϊκού δικαίου
• Απαγόρευση της χωρίς συγκατάθεση δημοσίευσης ιδιωτικών πληροφοριών στο διαδίκτυο και της αποστολής εικόνων γεννητικών οργάνων
• Εξειδικευμένη βοήθεια για τα θύματα

Οι νέοι κανόνες που ενέκρινε το Κοινοβούλιο αποσκοπούν στην πρόληψη της έμφυλης βίας και στην προστασία των θυμάτων της, ιδίως των γυναικών και των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.

Με 522 ψήφους υπέρ, 27 κατά και 72 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την Τετάρτη τους πρώτους κανόνες της ΕΕ ενάντια στη βία κατά των γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία. Η οδηγία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν αυστηρότερους νόμους κατά της βίας στο διαδίκτυο, να παρέχουν καλύτερη βοήθεια στα θύματα και να λάβουν μέτρα για την πρόληψη των βιασμών.

Οι νέοι κανόνες απαγορεύουν, βάσει ευρωπαϊκής νομοθεσίας πλέον, τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων και τους καταναγκαστικούς γάμους. Περιλαμβάνουν επίσης συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για αδικήματα που διαπράττονται στο διαδίκτυο, όπως η (χωρίς η συγκατάθεση του άλλου προσώπου) δημοσίευση ιδιωτικών πληροφοριών και η αποστολή εικόνων γεννητικών οργάνων.

Η νέα οδηγία προβλέπει περισσότερες επιβαρυντικές περιστάσεις για αδικήματα που εφεξής θα τιμωρούνται με αυστηρότερες ποινές, όπως εγκλήματα κατά δημόσιων προσώπων, δημοσιογράφων ή υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ως επιβαρυντική περίσταση θα θεωρείται και η πρόθεση ενός δράστη να «τιμωρήσει» τα θύματά του για το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, το χρώμα του δέρματος, τη θρησκεία, την κοινωνική προέλευση ή τις πολιτικές πεποιθήσεις τους, καθώς και η επιθυμία του να προστατεύσει ή να αποκαταστήσει την «τιμή» του.

Εξασφάλιση υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας

Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην ασφάλεια και τη σωματική και ψυχική υγεία των θυμάτων, μεταξύ άλλων μέσω της πρόσβασής τους σε ξενώνες προστασίας. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των θυμάτων σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Οι αρχές των κρατών μελών θα υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες όσον αφορά τη συλλογή και την κοινοποίηση στοιχείων, ενώ θα πρέπει να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με το γεγονός ότι η σεξουαλική επαφή ελλείψει συναίνεσης αποτελεί ποινικό αδίκημα.

Χάρη στην επίμονη στάση που τήρησε το Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλλει ανά πενταετία έκθεση σχετικά με το κατά πόσον πρέπει να αναθεωρηθούν οι ισχύοντες κανόνες.

Δηλώσεις

Η συνεισηγήτρια της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων Frances Fitzgerald (ΕΛΚ, Ιρλανδία), δήλωσε: «Σήμερα το Κοινοβούλιο έκανε τα πρώτα βήματα για να γίνει η Ευρώπη η πρώτη ήπειρος στον κόσμο που θα τερματίσει τη βία κατά των γυναικών. Έχουμε πλέον μια μεγάλου εύρους νομοθεσία που θα αποτρέπει τη βία κατά των γυναικών, θα προστατεύει τα θύματα και θα διώκει τους δράστες, διασφαλίζοντας έτσι μια ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση αυτών των ειδεχθών εγκλημάτων. Δεν μπορεί να υπάρξει ισότητα χωρίς την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρχει ατιμωρησία για όσους διαπράττουν τέτοια εγκλήματα.»

Η συνεισηγήτρια της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών Evin Incir (Σοσιαλιστές, Σουηδία), δήλωσε: «Αυτή η ρηξικέλευθη οδηγία αποτυπώνει την ακλόνητη δέσμευσή μας για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών και τη διάσωση ανθρώπινων ζωών. Καθώς προχωράμε προς τα εμπρός, ας θυμόμαστε αυτή τη στιγμή ως ένα πρώτο ιστορικό βήμα για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών φωτίζει το δρόμο για ένα μέλλον όπου κάθε γυναίκα μπορεί να ζήσει απαλλαγμένη από τον φόβο και την καταπίεση. Πρόκειται για νίκη υπέρ της δικαιοσύνης και της ισότητας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.»

Επόμενα βήματα

Οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ είκοσι ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους τρία χρόνια για να ενσωματώσουν τους νέους κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο.