Χορήγηση άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους σε κατόχους αδειών διάρκειας 5 ετών κατά την τελευταία δεκαετία πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης

Χορήγηση άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους, με βάση το άρθρο 19 του ν.4251/2014, σε κατόχους αδειών διαμονής διάρκειας πέντε ετών κατά την τελευταία δεκαετία πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης.

ΔΠΑ 949/2019, 21ο Τμήμα – Ακυρωτική Διαδικασία 

Πραγματικά περιστατικά: Ο αιτών κατέθεσε αίτηση προκειμένου να του χορηγηθεί άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους, με βάση το άρθρο 19 του ν.4251/2014, ως κάτοχος αδειών διαμονής διάρκειας πέντε ετών κατά την τελευταία δεκαετία πριν την υποβολή της αίτησης αυτής.

Αφού προηγουμένως λήφθηκε υπόψη από τη διοίκηση η 42 (οικ. 78729/7-12-2015) εγκύκλιος, η οποία ορίζει ότι «στις περιπτώσεις που ο αιτών έχει πενταετή νόμιμη διαμονή που δεν ανάγεται στην αμέσως προ της υποβολής του αιτήματός του πενταετία, θα αναζητούνται στοιχεία ότι δεν έχει διακόψει τη διαμονή του στη χώρα για συνεχές διάστημα που υπερβαίνει τα δύο έτη»  και το 10793/21-4-2016 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, σύμφωνα με το οποίο θα πρέπει να προκύπτει από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου ότι «ο αιτών έχει σταθερή βούληση να συνεχίσει την παραμονή του στην Ελλάδα και δεν έχει διακόψει οικειοθελώς αυτή, επιλέγοντας να επιστρέψει στη χώρα του ή να ζήσει σε μία τρίτη χώρα» καθώς και ότι «σε περιπτώσεις μακρόχρονης απουσίας όταν ολιγοήμερη διαμονή στη χώρα διακόπτει τη συνέχεια της διετούς απουσίας θα συνεξετάζεται το σύνολο των στοιχείων του φακέλου για να διαπιστώνεται αν το αίτημα πληροί την οριζόντια προϋπόθεση της ύπαρξης δεσμών με τη Χώρα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης ή αν οι δεσμοί αυτοί έχουν διακοπεί, γεγονός που καθιστά το σχετικό αίτημα απορριπτέο», απορρίφθηκε το αίτημα του αιτούντος με την αιτιολογία ότι, λόγω της μακράς απουσίας του από τη Χώρα (καθώς η διαμονή του στην Χώρα ήταν περιστασιακή από το χρόνο λήξης της τελευταίας άδειας διαμονής που κατείχε και ως την υποβολή της αίτησης για χορήγηση άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους), δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις χορήγησης της εν λόγω άδειας, καθώς δεν υπήρχε σταθερή βούλησή του να συνεχίσει την παραμονή του στην Ελλάδα και δεν αποδείχθηκε ότι διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Χώρα.

Αίτηση θεραπείας που άσκησε κατά της απόφασης αυτής, προσκομίζοντας και νέα στοιχεία, απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι τα έγγραφα αυτά δεν αρκούν για να αποδείξουν ότι διατηρεί ισχυρούς δεσμούς στην Ελλάδα, ενώ δεν δικαιολογούν και την απουσία του για λόγους ανωτέρας βίας. 

Άποψη πλειοψηφίας: Προκειμένου να χορηγηθεί άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους σε αλλοδαπό, κάτοχο άδειας διαμονής που έληξε κατά την τελευταία δεκαετία πριν την υποβολή της οικείας αίτησης, αλλά διήρκεσε για πέντε, τουλάχιστον, έτη νόμιμης διαμονής εντός της εν λόγω δεκαετίας, δεν απαιτείται η προσκόμιση εγγράφων προς στοιχειοθέτηση της ανάπτυξης ισχυρών δεσμών του με τη Χώρα και ως εκ τούτου δεν απαιτείται η εξέταση από τη διοίκηση τυχόν απουσίας του αλλοδαπού από τη Χώρα και, συνακόλουθα, του ενδεχόμενου μη στοιχειοθέτησης ισχυρών δεσμών του με αυτή.

Η εν λόγω απουσία προβλέπεται ως αρνητική προϋπόθεση για τη χορήγηση της επίμαχης άδειας μόνον από την επικαλούμενη από τη Διοίκηση 42/2015 εγκύκλιο και το 10793/21-4-2016 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, τα οποία, όμως, δεν αποτελούν κανόνες δικαίου και, ως εκ τούτου, στερούνται δεσμευτικού χαρακτήρα. Συνεπώς, η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αιτιολογείται νομίμως, ως προς την απόρριψη της αίτησης του αιτούντος για χορήγηση άδειας διαμονής και κατ’ επέκταση ως προς το επιβληθέν, σε βάρος του, μέτρο της επιστροφής 

Γνώμη μειοψηφίας: Σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του  ν.4251/2014, η άδεια διαμονής εξαιρετικών λόγων σκοπεί στη νομιμοποίηση της διαμονής ή στην επαναφορά στη νομιμότητα αλλοδαπών που διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με τη Χώρα (μακροχρόνια διαμονή και εργασία, γνώση της ελληνικής γλώσσας, φοίτηση σε ελληνικό σχολείο, οικογενειακή σχέση με ημεδαπούς), η ανατροπή των οποίων, λόγω του ότι δεν πληρούν ή δεν πληρούν πλέον τις ειδικώς εκ του νόμου τασσόμενες προϋποθέσεις κατοχής μίας εκ των λοιπών προβλεπόμενων στη μεταναστευτική νομοθεσία αδειών διαμονής, η οποία θα τους επέτρεπε να συνεχίσουν να παραμένουν στη Χώρα, θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη επέμβαση στην οικογενειακή και ιδιωτική τους ζωή, υπό το φως και του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Σ.Δ.Α.).

Από τη διατύπωση δε των διατάξεων του άρθρου 19 του ως άνω νόμου συνάγεται ότι για την υπαγωγή ενός αλλοδαπού στις εν λόγω ευεργετικές ρυθμίσεις απαιτείται σταθερή διαμονή αυτού στην Ελλάδα και ανάπτυξη ισχυρών δεσμών με τη Χώρα. Η δε προϋπόθεση της ύπαρξης ισχυρών δεσμών με τη Χώρα τεκμαίρεται, σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις, ότι συντρέχει καταρχήν, στην περίπτωση κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος αλλοδαπός κατείχε άδεια διαμονής για πέντε τουλάχιστον έτη κατά την τελευταία δεκαετία πριν την υποβολή του αιτήματός του (βλ. σχετικά αιτιολογική έκθεση του ν.4332/2015 όπου στην περίπτωση αυτή η ύπαρξη ισχυρών δεσμών με τη χώρα κρίνεται ιδιαίτερα πιθανή), οπότε πρέπει αυτός να αποδείξει τη συνδρομή της δεύτερης ως άνω προϋπόθεσης, ήτοι ότι διέμενε στη Χώρα έως την υποβολή του αιτήματός του, συνεχίζοντας να διατηρεί τους δεσμούς που έχει αναπτύξει με τη Χώρα αυτή, και δεν έχει διακόψει ήδη, πριν την υποβολή του σχετικού αιτήματός του και επί εύλογο χρόνο προ της ημερομηνίας αυτής, την παραμονή του στην ελληνική επικράτεια, και κατ’ επέκταση τους δεσμούς του με την Χώρα, με πρόθεση απεγκατάστασης από την Ελλάδα και μετεγκατάστασης στη χώρα καταγωγής του ή σε άλλη, τρίτη χώρα.

Συνεπώς, η προσβαλλόμενη απόφαση αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, αφού ο αιτών, όπως και ο ίδιος, άλλωστε, συνομολογεί στο δικόγραφο της αίτησης ακύρωσης, μετά τη λήξη της άδειας διαμονής του μετεγκαταστάθηκε στη γενέτειρά του, την Αλβανία, μαζί με τη σύζυγό του, έως τα τέλη του έτους 2015, οπότε επανήλθε στην Ελλάδα προκειμένου να νομιμοποιηθεί, κάνοντας χρήση των ως άνω ευεργετικών διατάξεων. Έπαψε, συνεπώς, να αποτελεί κέντρο των βιοτικών του σχέσεων η Ελλάδα, μετά τη διακοπή της διαμονής του σε αυτή για το ως άνω χρονικό διάστημα, δεδομένου και του ότι δεν απέδειξε πως η παραμονή του στην Αλβανία οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας ή σε σοβαρούς λόγους υγείας του πεθερού του, όπως ισχυρίζεται.

Κατ’ ακολουθίαν, δεδομένου ότι οι περιστάσεις της προσωπικής και οικογενειακής ζωής του, οι οποίες εκτιμώνται κατά τη λήψη του μέτρου της επιστροφής, αποτέλεσαν εν προκειμένω το κύριο αντικείμενο της διοικητικής κρίσης και αξιολογήθηκαν από τη διοίκηση πριν την απόρριψη του αιτήματος για χορήγηση άδειας και την επιβολή του μέτρου της επιστροφής, η προσβαλλόμενη απόφαση νομίμως αιτιολογείται, κατά τη γνώμη αυτή, και ως προς το σκέλος της επιβολής του μέτρου της επιστροφής.