ΑΡΘΡΟ 13
Διανομή της ωφέλειας μέσα στο πολυμερές σύστημα
13.1 Τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνωρίζουν ότι η διευκόλυνση πρόσβασης στους φυτογενετικούς πόρους για τη διατροφή και τη γεωργία που περιλαμβάνονται στο πολυμερές σύστημα συνιστά αφ' εαυτής μείζονα ωφέλεια του πολυμερούς συστήματος και συμφωνούν η κατανομή των προκυπτόντων ωφελημάτων να γίνεται με σωστό και δίκαιο τρόπο, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.
13.2 Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από τη χρησιμοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της εμπορικής, των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία στο πλαίσιο του πολυμερούς συστήματος να κατανέμονται με σωστό και δίκαιο τρόπο μέσω των κατωτέρω μηχανισμών: ανταλλαγή πληροφοριών, πρόσβαση στις τεχνολογίες και μεταφορά αυτών, ενίσχυση των δυνατοτήτων, κατανομή των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από την εμπορευματοποίηση, λαμβανομένων υπόψη των πεδίων δραστηριοτήτων προτεραιότητας του υπό συνεχή εξέλιξη παγκόσμιου σχεδίου δράσεως και σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Διευθύνοντος Οργάνου:
α) Ανταλλαγή πληροφοριών
Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν να προσφέρουν τις πληροφορίες που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τους καταλόγους και ευρετήρια, ενημέρωση για τις τεχνολογίες και τα αποτελέσματα της τεχνικής επιστημονικής και
κοινωνικοοικονομικής έρευνας, συμπεριλαμβανομένου του χαρακτηρισμού, της αξιολόγησης και της χρησιμοποίησης, σχετικά με τους φυτογενετικούς πόρους για τη διατροφή και τη γεωργία που περιλαμβάνονται στο πολυμερές σύστημα. Οι πληροφορίες αυτές καθίστανται διαθέσιμες, εφόσον δεν είναι εμπιστευτικές, υπό την επιφύλαξη του εφαρμοστέου δικαίου και σύμφωνα με τις εθνικές δυνατότητες. Οι πληροφορίες αυτές τίθενται στη διάθεση όλων των συμβαλλομένων μερών στην παρούσα συνθήκη μέσω του συστήματος πληροφόρησης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 17.
β) Πρόσβαση στις τεχνολογίες και μεταφορά τεχνολογιών
i) Τα συμβαλλόμενα μέρη δεσμεύονται να παρέχουν και/ή να διευκολύνουν την πρόσβαση στις τεχνολογίες που στοχεύουν στη διατήρηση, χαρακτηρισμό, αξιολόγηση και χρησιμοποίηση των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία που περιλαμβάνονται στο πολυμερές σύστημα. Αναγνωρίζοντας ότι ορισμένες τεχνολογίες δεν μπορούν να μεταφερθούν παρά μόνον μέσω του γενετικού υλικού, τα συμβαλλόμενα μέρη παρέχουν και/ή διευκολύνουν την πρόσβαση στις τεχνολογίες αυτές και στο γενετικό υλικό που περιλαμβάνονται στο πολυμερές σύστημα καθώς και στις βελτιωμένες ποικιλίες και στο γενετικό υλικό που δημιουργήθηκαν χάρη στη χρησιμοποίηση των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία που περιλαμβάνονται στο πολυμερές σύστημα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12. Η πρόσβαση στις τεχνολογίες αυτές, στις βελτιωμένες ποικιλίες και στο γενετικό υλικό παρέχεται και/ή διευκολύνεται με τήρηση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και των νόμων που ισχύουν σχετικά με την πρόσβαση και σύμφωνα με τις εθνικές δυνατότητες.
ii) H πρόσβαση στις τεχνολογίες και η μεταφορά τους στις χώρες, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες και τις χώρες με μεταβατική οικονομία, διασφαλίζονται δια σειράς μέτρων όπως η δημιουργία και η λειτουργία θεματικών ομάδων κατά καλλιέργεια για τη χρήση των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία και η συμμετοχή στις ομάδες αυτές, όπου όλες οι εταιρικές σχέσεις, ασχέτως τύπου, έχουν στόχο την έρευνα - ανάπτυξη και κοινές σχετικές με το λαμβανόμενο υλικό επιχειρήσεις, την ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων και την αποτελεσματική πρόσβαση στις εγκαταστάσεις έρευνας.
iii) Η πρόσβαση στις τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών που προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, και η μεταφορά τους, όπως προβλέπεται στα σημεία i) και ii) ανωτέρω, στις αναπτυσσόμενες χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη, ιδιαίτερα στις λιγότερο προηγμένες χώρες και τις χώρες με μεταβατική οικονομία, διασφαλίζονται και/ή διευκολύνονται βάσει ενός πλαισίου δίκαιων και όσο το δυνατόν ευνοϊκότερων όρων, ιδιαίτερα στην περίπτωση των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για λόγους διατήρησης, καθώς και των τεχνολογιών που προορίζονται για τους αγρότες των αναπτυσσόμενων χωρών και, ειδικότερα, των λιγότερο προηγμένων χωρών και των χωρών σε μεταβατική πορεία, συμπεριλαμβανομένων και όρων χαριστικών και προτιμη-σιακών, εφόσον υπάρχει τέτοια αμοιβαία συμφωνία, μεταξύ άλλων, μέσω εταιρικών σχέσεων έρευνας - ανάπτυ3652
ξης στο πλαίσιο του πολυμερούς συστήματος. Η πρόσβαση και μεταφορά διασφαλίζονται υπό συνθήκες που εγγυώνται την πρόσφορη και αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και είναι σύμφωνες με αυτά. γ) Ενίσχυση των δυνατοτήτων
Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των αναπτυσσόμενων χωρών και των χωρών με μεταβατική οικονομία, όπως αυτές αντικατοπτρίζονται από την προτεραιότητα που παρέχουν στην ενίσχυση των δυνατοτήτων στο θέμα των φυ-τογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία στα σχέδια και προγράμματά τους, εφόσον υφίστανται, με αντικείμενο τους φυτογενετικούς πόρους για τη διατροφή και τη γεωργία που καλύπτονται από το πολυμερές σύστημα, τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν να παρέχουν προτεραιότητα i) στην κατάρτιση και/ή ενίσχυση επιστημονικών και τεχνικών προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στο θέμα της διατήρησης και αειφόρου χρήσεως των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία, ii) στην δημιουργία και ενίσχυση εγκαταστάσεων προοριζόμενων για τη διατήρηση και αειφόρο χρήση των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες και στις χώρες με μεταβατική οικονομία, και iii) στην επιστημονική έρευνα που διεξάγεται κατά προτίμηση και, ει δυνατόν, στις αναπτυσσόμενες χώρες και στις χώρες με μεταβατική οικονομία, σε συνεργασία με τα ιδρύματα των χωρών αυτών, καθώς και στην ενδυνάμωση της ικανότητας διεξαγωγής τέτοιων ερευνών στους τομείς όπου είναι αναγκαίο.
δ) Κατανομή των οικονομικών και άλλων ωφελημάτων που απορρέουν από την εμπορευματοποίηση
i) Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν, στο πλαίσιο του πολυμερούς συστήματος, να λάβουν μέτρα για διασφάλιση της κατανομής των εμπορικών ωφελημάτων που απορρέουν από τη συμμετοχή του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στις δραστηριότητες που προσδιορίζονται στο παρόν άρθρο, μέσω εταιρικών σχέσεων και συνεργασιών, κυρίως με τον ιδιωτικό τομέα των αναπτυσσόμενων χωρών και των χωρών σε μεταβατική πορεία, στην έρευνα και τελειοποίηση τεχνολογιών
ii) Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν ότι η τυποποιημένη συμφωνία μεταφοράς υλικού (ΣΜΥ) που προβλέπεται στο άρθρο 12.4 πρέπει να περιέχει διάταξη δυνάμει της οποίας δικαιούχος που εμπορευματοποιεί προϊόν που είναι φυτογενετικός πόρος για τη διατροφή και τη γεωργία και που εμπεριέχει υλικό στο οποίο ο εν λόγω δικαιούχος απέκτησε πρόσβαση χάρη στο πολυμερές σύστημα απαιτείται να καταβάλει στο μηχανισμό που προβλέπεται στο άρθρο 19.3στ ένα δίκαιο μέρος των ωφελημάτων που απορρέουν από την εμπορευματοποίηση του εν λόγω προϊόντος, εκτός εάν το προϊόν αυτό είναι διαθέσιμο χωρίς περιορισμούς στους υπόλοιπους δικαιούχους για σκοπούς έρευνας και γενετικής βελτίωσης οπότε, στην περίπτωση αυτή, ο δικαιούχος που εμπορευματοποιεί το προϊόν προτρέπεται να προβεί σε αυτή την πληρωμή.
Στην πρώτη του συνεδρίαση, το Διευθύνον Όργανο αποφασίζει για το ποσό, τη μορφή και τον τρόπο της πληρωμής, σύμφωνα με τις εμπορικές πρακτικές. Το Διευθύ-νον Όργανο μπορεί να αποφασίσει να καθορίσει διάφορα ποσά πληρωμής για τις διάφορες κατηγορίες αποδεκτών
που εμπορευματοποιούν τέτοια προϊόντα μπορεί επίσης να αποφασίσει, εφόσον κρίνει αναγκαίο, την απαλλαγή από τις πληρωμές αυτές των μικροκαλλιεργητών των αναπτυσσόμενων χωρών και των χωρών με μεταβατική οικονομία. Το Διευθύνον Όργανο μπορεί, από καιρού σε καιρό, να εξετάζει τα ποσά των πληρωμών για να επιτυγχάνει τη σωστή και δίκαιη κατανομή των πλεονεκτημάτων ενώ μπορεί επίσης να αξιολογεί κατά τη διάρκεια των πέντε ετών από τη θέση σε ισχύ της παρούσας συνθήκης, εάν η διάταξη της ΣΜΥ που προβλέπει την υποχρεωτική πληρωμή εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις στις οποίες τα ε-μπορευματοποιούμενα αυτά προϊόντα είναι, χωρίς περιορισμούς, στη διάθεση άλλων δικαιούχων για σκοπούς έρευνας και επιλογής.
13.3 Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν ότι τα ωφελήματα που απορρέουν από τη χρήση των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία και κατανέμονται στο πλαίσιο του πολυμερούς συστήματος πρέπει να κατευθύνονται κατά πρώτο λόγο, άμεσα ή έμμεσα, προς τους καλλιεργητές όλων των χωρών, ιδιαίτερα των αναπτυσσόμενων χωρών και των χωρών με μεταβατική οικονομία, που διατηρούν και χρησιμοποιούν με αειφόρο τρόπο τους φυτογενετικούς πόρους για τη διατροφή και τη γεωργία.
13.4 Στην πρώτη του συνεδρίαση, το Διευθύνον Όργανο εξετάζει τη χάραξη πολιτικής και σχετικών κριτηρίων με σκοπό την παροχή ειδικής βοήθειας στο πλαίσιο της συμφωνημένης στρατηγικής χρηματοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 18, για τη διατήρηση των φυτογενε-τικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία στις αναπτυσσόμενες χώρες και στις χώρες με μεταβατική οικονομία πορεία των οποίων η συνεισφορά στην ποικιλότητα των φυτογενετικών πόρων για τη διατροφή και τη γεωργία που εντάσσονται στο πολυμερές σύστημα είναι σημαντική και/ή έχουν ιδιαίτερες ανάγκες.
13.5 Τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνωρίζουν ότι η ικανότητα των αναπτυσσόμενων χωρών, και κυρίως των χωρών με μεταβατική οικονομία, να εφαρμόσουν πλήρως το παγκόσμιο σχέδιο δράσεως εξαρτάται σε μεγάλο μέρος από την αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος άρθρου και της στρατηγικής χρηματοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 18.
13.6 Τα συμβαλλόμενα μέρη αναλύουν τα στοιχεία μιας στρατηγικής εθελοντικής συνεισφοράς στην διανομή της ωφέλειας, δυνάμει της οποίας οι βιομηχανίες τροφίμων που επωφελούνται από τους φυτογενετικούς πόρους για τη διατροφή και τη γεωργία συμβάλλουν στο πολυμερές σύστημα.
ΜΕΡΟΣV ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
