Προσωρινή σύνταξη δεν χορηγείται, εφόσον συντρέχουν οι εξής λόγοι:
α) Όταν ο ασφαλισμένος δηλώνει γραπτώς κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης ότι δεν επιθυμεί την έκδοση προσωρινής σύνταξης. Σημειώνουμε ότι, κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να ενημερώνονται από τον ασφαλιστικό φορέα τους ότι υπάρχει η δυνατότητα χορήγησης προσωρινής σύνταξης και εφόσον δεν επιθυμούν την έκδοση σχετικής απόφασης θα πρέπει να το δηλώνουν απαραίτητα γραπτώς κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.
β) Όταν δεν πληρούνται οι κατά περίπτωση νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (πχ όρια ηλικίας, απαιτούμενες κατά περίπτωση χρονικές προϋποθέσεις). Οι ασφαλισμένοι που αιτούνται την έκδοση προσωρινής σύνταξης θα πρέπει να συνυποβάλλουν με τα σχετικά δικαιολογητικά και υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του ν.1599/1986 ότι πληρούνται οι τιθέμενες προϋποθέσεις για τη χορήγηση σύνταξης, π.χ. χρόνος ασφάλισης, μη ύπαρξης οφειλής που υπερβαίνει το προβλεπόμενο από το άρθρο 43 του ν.3996/2011 ανώτατο όριο, τη λήψη ή μη άλλης οριστικής ή προσωρινής σύνταξης για την ίδια αιτία, κ.λπ..
Επιπλέον, οι ασφαλισμένοι με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης οφείλουν, πέραν των ανωτέρω στην Υπεύθυνη Δήλωση, να προσδιορίζουν τα Ταμεία στα οποία έχουν διαδοχικά χρόνο ασφάλισης, τυχόν χρόνο παράλληλης ασφάλισης, το Ταμείο στο οποίο έχουν τυχόν οφειλές καθώς και το ύψος αυτών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Υ.Α. Φ.1500/οικ.9696/195/08.08.2014 (2441 Β΄).
γ) Όταν για τη συνταξιοδότηση πρέπει να εφαρμοστούν οι Κανονισμοί 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας και 987/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2009, για καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 883/2004 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας, καθώς και οι διμερείς συμβάσεις κοινωνικής ασφάλειας, παρά μόνο στις περιπτώσεις που θεμελιώνεται αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα μόνο με το χρόνο ασφάλισης σε ελληνικό ασφαλιστικό φορέα. Τούτο καθώς οι Κανονισμοί 883/2004 και 987/2009 περιλαμβάνουν ήδη διατάξεις περί του προσωρινού υπολογισμού των παροχών καθώς και για τις προσωρινές καταβολές και προκαταβολές παροχών (άρθρ. 7 και αρθρ. 50 του Κανονισμού 987/2009).
δ) Όταν οι ασφαλισμένοι δεν έχουν καταθέσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
ε) Όταν λαμβάνεται ταυτόχρονα και άλλη κύρια σύνταξη για την ίδια αιτία (οριστική ή προσωρινή), ή έχει υποβληθεί αίτηση συνταξιοδότησης με αίτημα τη χορήγηση προσωρινής σύνταξης. Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η καταβολή προσωρινής σύνταξης στον συνταξιούχο λόγω γήρατος σε περίπτωση που λαμβάνει ή πρόκειται να λάβει άλλη σύνταξη λόγω γήρατος (οριστική ή προσωρινή), ενώ μπορεί να χορηγηθεί προσωρινή σύνταξη λόγω γήρατος στον συνταξιούχο που λαμβάνει σύνταξη λόγω αναπηρίας ή θανάτου.
στ. Όταν ο ασφαλισμένος κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης δεν έχει διακόψει την οποιαδήποτε εργασία του. Σε περίπτωση που αναληφθεί εκ νέου εργασία μετά την αίτηση για προσωρινή σύνταξη ή μετά τη χορήγηση προσωρινής σύνταξης, διακόπτεται η καταβολή της προσωρινής σύνταξης. Συνεπώς, οι ασφαλισμένοι κατά την υποβολή αιτήματος για χορήγηση προσωρινής σύνταξης θα πρέπει να δηλώνουν στην Υπεύθυνη Δήλωση ότι θα γνωρίσουν στον φορέα τυχόν ανάληψη επαγγελματικής δραστηριότητας. Εάν ο ασφαλισμένος αναλάβει εκ νέου εργασία χωρίς να υποβάλει σχετική δήλωση στο φορέα, τα ποσά προσωρινής σύνταξης που έχουν καταβληθεί μετά την ανάληψη της επαγγελματικής δραστηριότητας αναζητούνται ως αχρεω στήτως καταβληθέντα σύμφωνα με τα ανωτέρω.
ζ. Όταν είναι απαραίτητη η προηγούμενη αναγνώριση χρόνων ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων. Εκδίδεται παρόλα αυτά απόφαση προσωρινής συνταξιοδότησης εφόσον, μετά από σχετική αίτηση του ενδιαφερομένου, εκδοθεί η σχετική απόφαση αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης, ακόμα κι αν η εξόφληση του ποσού γίνεται τμηματικά με παρακράτηση από τη σύνταξη.
Στις περιπτώσεις αυτές, δεν απαιτείται ο ενδιαφερόμενος να υποβάλλει νέα αίτηση για την απονομή προσωρινής σύνταξης, αλλά η ημερομηνία έναρξης της προσωρινής σύνταξης δεν μπορεί να ανατρέξει σε χρόνο προγενέστερο της αίτησης για την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης.
Σημειώνουμε ότι εάν η εξόφληση της αναγνώρισης γίνεται τμηματικά, το ποσό της μηνιαίας δόσης που προκύπτει σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση γ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4387/2016 παρακρατείται κάθε μήνα από την προσωρινή σύνταξη. Για παράδειγμα, εάν το ποσό της προσωρινής σύνταξης ανέρχεται σε €750 μηνιαίως και το ύψος της μηνιαίας δόσης για την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης ανέρχεται σε €300 μηνιαίως, ο ασφαλισμένος θα λάβει ως προσωρινή σύνταξη το ποσό των €450. Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση το ποσό της προσωρινής σύνταξης που καταβάλλεται στον δικαιούχο δεν μπορεί να υπολείπεται, ακόμα και μετά την αφαίρεση της μηνιαίας δόσης της εξαγοράς, του μισού που προκύπτει από τα ανωτέρω. Έτσι, αν για παράδειγμα το ποσό της προσωρινής σύνταξης ανέρχεται σε €750 μηνιαίως και το ύψος της μηνιαίας δόσης για την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης ανέρχεται σε €450, καταβάλλεται τουλάχιστον το ήμισυ της προσωρινής, ήτοι ποσό €375.
η. Όταν υπάρχουν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα από το άρθρο 43 του ν.3996/2011 ποσά (€20.000 κατ’ ανώτατο όριο για τον ΟΑΕΕ και €15.000 κατ’ ανώτατο όριο για το ΕΤΑΑ)
Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος καταβάλλει το ποσό της οφειλής που υπερβαίνει τα ανωτέρω όρια εντός της προβλεπόμενης από το άρθρο 6 του π.δ. 258/1983 δίμηνης προθεσμίας, τότε η συνταξιοδότηση αρχίζει σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις καταστατικές διατάξεις των φορέων. Εάν παρέλθει η ως άνω δίμηνη προθεσμία, ο ασφαλισμένος θα πρέπει να επανέλθει με νέα αίτησή του, οπότε και το αίτημά του επανεξετάζεται με βάση τη δεύτερη αίτησή του.
Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος, εκτός από οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές, έχει οφειλή από αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, αθροιστικά οι οφειλές δεν μπορεί να υπερβαίνουν το ανώτατο ποσό οφειλής, όπως διαμορφώνονται ανά φορέα. Όμως το ποσό της οφειλής από ασφαλιστικές εισφορές, επιμεριζόμενο σε μηνιαίες δόσεις σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, παρακρατείται από το ποσό της οριστικής σύνταξης και όχι από την προσωρινή σύνταξη.
Για παράδειγμα, ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ έχει οφειλή από ασφαλιστικές εισφορές ύψους €15.000 και οφειλή από αναγνώριση χρόνου ασφάλισης ύψους €7.200 (μηνιαία δόση €300), δηλαδή συνολικά η οφειλή ανέρχεται σε €22.200. Προκειμένου να χορηγηθεί προσωρινή σύνταξη, ο ασφαλισμένος πρέπει να καταβάλει εντός διμήνου από τη λήψη της σχετικής ειδοποίησης από τον ΟΑΕΕ, το ποσό της οφειλής που υπερβαίνει τα €20.000, δηλαδή το ποσό των €2.200. Από το ποσό της προσωρινής σύνταξης παρακρατείται μόνο η μηνιαία δόση για την αναγνώριση του χρόνου ασφάλισης ύψους €300. Μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης, παρακρατείται τόσο το υπολειπόμενο ποσό της μηνιαίας δόσης για την αναγνώριση του χρόνου ασφάλισης (εφόσον δεν έχει γίνει εξόφληση της οφειλής), καθώς και η μηνιαία δόση για την εξόφληση της οφειλής από ασφαλιστικές εισφορές.
Για τους ασφαλισμένους με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης ισχύουν τα ανωτέρω σε συνάρτηση με την Υ.Α. Φ.1500/οικ.9696/195/08.08.2014 (2441 Β΄).
Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούμε για τις ενέργειές αρμοδιότητάς σας για την έγκαιρη υλοποίηση των ανωτέρω κοινοποιούμενων διατάξεων. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης είναι στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω ενημέρωση ή διευκρίνιση.
