Νεφοϋπολογιστική (cloud computing) και προστασία προσωπικών δεδομένων

Το υπολογιστικό νέφος—το cloud computing—είναι το περιβάλλον λειτουργίας της πληροφορικής του μέλλοντος μας που ήδη έχει κάνει την παρουσία του αισθητή.

Οι περισσότεροι από εμάς το χρησιμοποιούμε ήδη, λίγοι, όμως, το συνειδητοποιούν. Υπηρεσίες όπως το διαδικτυακό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή τα κοινωνικά δίκτυα βασίζονται πλέον στην τεχνολογία του υπολογιστικού νέφους. Το υπολογιστικό νέφος περιλαμβάνει τεχνολογικές εφαρμογές σε όλη τη γκάμα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και με τη χρήση του αναδιαμορφώνεται όχι μόνο η αγορά του hardware, software και δικτύων ΤΠΕ, αλλά και τα επιχειρηματικά μοντέλα που αναπτύχθηκαν αξιοποιώντας τις ΤΠΕ πριν την εισαγωγή του υπολογιστικού νέφους στη ζωή μας.

Υπολογιστικό νέφος είναι ένα μοντέλο το οποίο παρέχει τη δυνατότητα ευχερούς βασισμένης στη ζήτηση διαδικτυακής πρόσβασης σε ένα διαμοιραζόμενο χώρο—που μπορεί να περιλαμβάνει δίκτυα, εξυπηρετητές πρόσβασης, υπολογιστικά συστήματα αποθήκευσης, συστήματα εφαρμογών και υπηρεσιών— και το οποίο μπορεί να παρασχεθεί προς χρήση ή/και να πάψει η χρήση του γρήγορα και χωρίς ιδιαίτερη διαχειριστική προσπάθεια και σύμφωνα με ορισμένη διαδικασία που προβλέπει ο πάροχος της υπηρεσίας υπολογιστικού νέφουςP. Mell, T. Grace, (2011), The NIST Definition of Cloud Computing, National Institute of Standards and Technology, Special Publication 800-145, διαθέσιμο σε http://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/Legacy/SP/nistspecialpublication800-145... (τελευταίος έλεγχος, 10 Ιουνίου 2016) σύμφωνα με το οποίο Cloud computing is a model for enabling ubiquitous, convenient, on-demand network access to a shared pool of configurable computing resources (e.g., networks, servers, storage, applications, and services) that can be rapidly provisioned and released with minimal management effort or service provider interaction.. Είναι, δηλαδή, ένα σύνολο τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών περί το διαδίκτυο και διαδικτυακά προσφερόμενων υπηρεσιών περί τις τεχνολογικές εφαρμογές του διαδικτύου στο οποίο συμπεριλαμβάνεται η δυνατότητα επεξεργασίας δεδομένων, η παροχή χώρου αποθήκευσης δεδομένων κι εφαρμογών, η παροχή υπολογιστικής μνήμης και ισχύος κλπ.Ομάδα Εργασίας Άρθρου 29, (2012), Γνώμη 05/2012 σχετικά με τη νεφοϋπολογιστική, WP 196 01037/12/EL διαθέσιμο σε http://ec.europa.eu/justice/data-protection/article-29/documentation/opi... (τελευταίος έλεγχος, 10 Ιουνίου 2016).

Στο υπολογιστικό νέφος γίνεται εκτεταμένη χρήση εικονικού υλικού (virtual hardware), όπου ένας φυσικός εξυπηρετητής μπορεί να διαθέτει περισσότερους του ενός εικονικούς εξυπηρετητές (virtual servers) οι οποίοι διαμοιράζονται τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται εξορθολογισμένη χρήση των φυσικών πόρων και επιτρέπεται η μεταφορά ενός εικονικού εξυπηρετητή σε άλλον φυσικό εξυπηρετητή σε περίπτωση φυσικής βλάβης. Έτσι, λειτουργίες όπως η δημιουργία αντιγράφων, η δημιουργία υποδομών μεγάλης διαθεσιμότητας (High Availability infrastructure), η επεκτασιμότητα (scalability) καθώς και άλλες περίπλοκες τοπολογίες, υλοποιούνται με μεγάλη ευκολία.

Ο χρήστης συνδέει τον υπολογιστή του στην πλατφόρμα του υπολογιστικού νέφους είτε μέσω ενός προγράμματος περιήγησης (Internet Explorer, Firefox, Chrome, Safari κλπ) είτε μέσω εξειδικευμένου λογισμικού και μπορεί δι’ αυτού ν’ απολαύσει ένα ευρύ φάσμα διαδικτυακά προσφερόμενων υπηρεσιώνΟμάδα Εργασίας Άρθρου 29, (2012), ibid.. Στο υπολογιστικό νέφος, η επεξεργαστική ισχύς εξασφαλίζεται από μεγάλα κέντρα δεδομένων με εκατοντάδες εξυπηρετητές και συστήματα αποθήκευσης δεδομένων που στην πράξη είναι σε θέση να χειριστούν σχεδόν οποιοδήποτε λογισμικό υπολογιστή (από την επεξεργασία δεδομένων μέχρι τα βιντεοπαιχνίδια που ενδέχεται να χρειαστούν οι πελάτες).

Ενίοτε οι αντίστοιχες υπηρεσίες προσφέρονται δωρεάν (π.χ. διαδικτυακό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, επεξεργασία κειμένου, ατζέντα, ημερολόγιο, σύστημα αρχειοθέτησης, επιγραμμική υπηρεσία εγγράφων, κλπ), αλλά οι περισσότεροι πελάτες έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν ένα ευέλικτο σύστημα για πληρωμές ανάλογα με τις χρησιμοποιούμενες υπηρεσίες ή με την καταβολή μηνιαίου παγίου.

Το επιστημονικό άρθρο «Νεφοϋπολογιστική (cloud computing) και προστασία προσωπικών δεδομένων» αναφέρεται στη νεφοϋπολογιστική ή υπολογιστικό νέφος (cloud computing), τα χαρακτηριστικά του, τις τρεις κύριες τεχνικές εκδοχές του (IaaS, PaaS, SaaS) με αναφορά και σ’ αυτή την DaaS, τα τέσσερα επιχειρηματικά μοντέλα νεφοϋπολογιστικής, τις οικονομικές μελέτες για την ανάπτυξη της αγοράς υπολογιστικών νεφών σε ΗΠΑ και ΕΕ. Γίνεται αναφορά στις κατευθυντήριες Αρχές του ΟΟΣΑ για την προστασία της ιδιωτικότητας και της διασυνοριακής ροής των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Επίσης, αναφέρεται στη νομική σημασία της φυσικής τοποθεσίας του συστήματος αποθήκευσης των δεδομένων, της διάκρισης μεταξύ υπεύθυνου επεξεργασίας και εκτελούντα την επεξεργασία υπόψη του υφιστάμενου νέου νομικού πλαισίου της ΕΕ αλλά και του ισχύοντος προ αυτού τόσο σε ΕΕ όσο και στην Ελλάδα για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Περιλαμβάνεται ανάλυση περί των κατ’ ελάχιστο αναγκαίων όρων σύμβασης για παροχή υπηρεσιών νεφοϋπολογιστικής με γνώμονα την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και αναφορά σε όρους κώδικα δεοντολογίας παρόχων υπηρεσιών νεφοϋπολογιστικής που τελεί ήδη υπό επεξεργασία για ισχύ του πανευρωπαϊκά.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο «Νεφοϋπολογιστική (cloud computing) και προστασία προσωπικών δεδομένων (Cloud Computing and protection of Personal Data)» στο academia.edu.