1. Στις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 4662/2020 (Α’ 27) και απαιτείται η κατεπείγουσα εκτέλεση έργων που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με την αποκατάσταση των υποδομών τους, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δύναται να αναλαμβάνει, δια των υπηρεσιών και των εποπτευόμενων φορέων του, τον σχεδιασμό, την ανάθεση και την εκτέλεση των κατεπειγόντων έργων αποκατάστασης βλαβών των υποδομών, ακόμα και όταν δεν υπάγονται στις αρμοδιότητές του, σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος.
2. Για την ανάληψη της αρμοδιότητας της παρ. 1, για έργα που δεν υπάγονται στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, απαιτείται, μετά την κήρυξη περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, κατόπιν σχετικής εισήγησης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, στην οποία περιλαμβάνεται συνοπτική περιγραφή των σχετικών έργων.
3. Με αποφάσεις του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών εξειδικεύονται τα προς εκτέλεση έργα που είναι κατεπείγοντα, τελούν σε άμεση συνάφεια και είναι αναγκαία, αποκλειστικά για την αποκατάσταση βλαβών στις υποδομές και δεν περιλαμβάνουν εργασίες συμπλήρωσης ή επέκτασης αυτών, με την εξαίρεση απολύτως απαραίτητων συνοδών έργων, ιδίως αντιπλημμυρικής προστασίας στο σύνολο της λεκάνης απορροής, καθορίζονται οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ή οι εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που αναλαμβάνουν τον σχεδιασμό, την ανάθεση και την εκτέλεση των έργων της παρ. 2, καθώς και τυχόν ειδικότερες λεπτομέρειες ως προς αυτά. Για την έκδοση της απόφασης του πρώτου εδαφίου απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημόσιων Έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
4. Σε κάθε περίπτωση που Αναθέτουσα Αρχή έργων του παρόντος είναι ή καθίσταται με τη διαδικασία της παρ. 2, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ή εποπτευόμενοι φορείς αυτού, ακολουθείται η διαδικασία ανάθεσης των επόμενων παραγράφων.
5. Για την ανάθεση έργων του παρόντος δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 49 και 50 του ν. 4412/2016 (Α’ 147) και αρκεί η σύνταξη και έγκριση εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής του τεύχους της τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, του χρονοδιαγράμματος εκτέλεσης αυτών, του προϋπολογισμού δημοπράτησης και του τεύχους Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων (Ε.Σ.Υ.). Για τη σύνταξη των στοιχείων αυτών η αναθέτουσα αρχή μπορεί να υποβοηθηθεί από Νομικούς και Τεχνικούς Συμβούλους με τους οποίους συνάπτεται σύμβαση, έναντι αμοιβής μέχρι των ορίων των περ. β) και δ), αντίστοιχα, του άρθρου 5 του ν. 4412/2016. Το είδος και ο ανώτατος αριθμός των συμβούλων του προηγούμενου εδαφίου δύνανται να καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Η σύναψη της σύμβασης του συμβούλου γίνεται με τη διαδικασία της παρ. 2 του άρθρου 128 του ν. 4412/2016, χωρίς να απαιτείται γνώμη του αρμοδίου Τεχνικού Συμβουλίου Δημόσιων Έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και χωρίς να απαιτείται η χρησιμοποίηση του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.).
6. Η εκπόνηση των μελετών γίνεται με μέριμνα και δαπάνες του αναδόχου, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς και διατάξεις. Σε περίπτωση τεχνικού έργου γεφύρωσης ποταμού ή υδατορέματος, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του ν. 4258/2014 (Α’ 94). Η εκπόνηση της μελέτης κτηματογράφησης και κτηματολογίου γίνεται με μέριμνα και δαπάνες του αναδόχου του έργου.
7. Η ανάθεση των έργων του παρόντος έπεται της έκδοσης απόφασης εξαίρεσης από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κατ’ εφαρμογή της διαδικασίας της περ. α) της παρ. 2α του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α’ 209). Ως αρμόδια περιβαλλοντική αρχή νοείται το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανεξαρτήτως της κατάταξης της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 του έργου ή της δραστηριότητας. Στην απόφαση της παρούσας συμπεριλαμβάνονται και οι υποστηρικτικοί χώροι για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών, ιδίως εργοταξιακοί χώροι, αποθεσιοθάλαμοι και δανειοθάλαμοι γεωδών υλικών.
8. Αναγκαστικές απαλλοτριώσεις εκτάσεων για την εκτέλεση έργου του παρόντος διενεργούνται με τη διαδικασία του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων (ν. 2882/2001, Α’ 17), χωρίς να αποκλείεται και η διαδικασία επίταξης των προς απαλλοτρίωση εκτάσεων μετά των συστατικών τους και των επικειμένων, για την έγκριση της οποίας δεν απαιτείται γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
9. Η διαδικασία επιλογής του αναδόχου για την εκτέλεση έργου του παρόντος πραγματοποιείται, σύμφωνα με την περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016. Στη διαδικασία προσκαλούνται τρεις (3) τουλάχιστον εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αντίστοιχης κατηγορίας υποδομών, εφόσον με την προσφορά τους και επί ποινή αποκλεισμού, αποδέχονται εγγράφως την εκτέλεση και παράδοση του έργου εντός της τασσόμενης προθεσμίας που προσδιορίζεται στην πρόσκληση και εκκινεί από την υπογραφή της οικείας σύμβασης, προκειμένου να υποβάλουν την προσφορά τους εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής. Αποκλειστικό κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης του παρόντος, είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών δύνανται να καθορίζονται ειδικότερες προϋποθέσεις πρόσκλησης εργοληπτικών επιχειρήσεων ανά κατηγορία υποδομών για την εφαρμογή της παρούσας.
10. Οι προσκαλούμενες κατά την παρ. 9 του παρόντος εργοληπτικές επιχειρήσεις υποχρεούνται να υποβάλουν την προσφορά κατ’ αποκοπή για ολόκληρο το έργο, σύμφωνα με τα στοιχεία των παρ. 6 και 11. Οι οικονομικές προσφορές συντάσσονται υποχρεωτικά επί του εντύπου που χορηγεί η αναθέτουσα αρχή ή βάσει υποδείγματος που περιλαμβάνεται ως Παράρτημα στα έγγραφα της σύμβασης. Με τα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να ζητείται και ανάλυση της κατ’ αποκοπήν προσφοράς από τον οικονομικό φορέα.
11. Στο κατ’ αποκοπήν τίμημα περιλαμβάνονται ανηγμένα: α) η εκπόνηση όλων των μελετών, από μελετητές που διαθέτουν τα νόμιμα προσόντα κατά τις διατάξεις του ν. 4412/2016 η διενέργεια όλων των αναγκαίων ερευνών και δοκιμών, καθώς και η αξιολόγηση αυτών, β) οι δαπάνες για το σύνολο των αναφερόμενων στο τεύχος της Ε.Σ.Υ. λοιπών υποχρεώσεων εκ μέρους του αναδόχου, γ) το ποσοστό για γενικά έξοδα και όφελος αναδόχου, δ) οι πάσης φύσεως απρόβλεπτες δαπάνες κατά την κατασκευή του έργου, ε) οι δαπάνες για την εκτίμηση της αξίας των απαλλοτριωμένων ακινήτων μετά των συστατικών τους και των επικειμένων και στ) οι δαπάνες για την εκπόνηση της Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης της περ. β’ της παρ. 2β του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, όπου απαιτείται, και την υλοποίησή της.
12. Καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου οφειλόμενες σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, πλην των περιπτώσεων ανωτέρας βίας, δεν δημιουργούν, υπέρ του αναδόχου, δικαίωμα για την υποβολή όχλησης για την καταβολή οιασδήποτε αποζημίωσης εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής, περιλαμβανόμενης και της δαπάνης αναθεώρησης τιμών.
13. Για την αντιμετώπιση των αναγκών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που προκύπτουν από την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης, με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και του φορέα προέλευσης και για το αναγκαίο χρονικό διάστημα που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα δύο (2) έτη με δυνατότητα ανανέωσης μόνο μία φορά για χρονικό διάστημα που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα δύο (2) ακόμη έτη, η απόσπαση υπαλλήλων μονίμων και με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου, που υπηρετούν σε υπηρεσίες του δημοσίου τομέα υπό την έννοια της περ. (α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) ή η πρόσληψη με σύμβαση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου εξειδικευμένου προσωπικού, σε υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 36 του ν. 4765/2021 (Α’ 6).
14. Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών δύναται να συστήνει, για τη μελέτη και παρακολούθηση ειδικών θεμάτων που αφορούν στην εφαρμογή του παρόντος, Ομάδες Εργασίας από υπαλλήλους του Υπουργείου, ειδικούς επιστήμονες και άλλα κατά την κρίση του κατάλληλα πρόσωπα.
