Οικοδομικές εργασίες και μνημεία: Νομικές διαστάσεις

Επεμβάσεις πλησίον μνημείου επιτρέπονται μόνο κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία ειδικά για οικοδομικές εργασίες χορηγείται, αν η απόσταση από το ακίνητο μνημείο -στην έννοια του οποίου συμπεριλαμβάνεται και το άμεσο περιβάλλον του- ή η σχέση με αυτό είναι τέτοια, ώστε να μην κινδυνεύει να επέλθει άμεση ή έμμεση βλάβη στο μνημείο.

Αξιολογούνται τα χαρακτηριστικά του έργου και εκτιμώνται οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις που θα έχει η εκτέλεσή του στα μνημεία. Δραστηριότητες, οι οποίες ως εκ της φύσεώς τους και των εγγενών κινδύνων που εμπεριέχει η άσκησή τους προκαλούν βλάβη των μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου, δεν επιτρέπεται να αναπτύσσονται εντός των ορίων κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου, στις δραστηριότητες δε αυτές ανήκει προεχόντως η ανεξέλεγκτη απόθεση απορριμμάτων, της οποίας οι συνέπειες είναι ως εκ της φύσεώς τους προδήλως ασύμβατες με την προστασία των αρχαίων.

Κατά την έκδοση των ειδικών πράξεων των αρμόδιων οργάνων, με τις οποίες εγκρίνεται η εκτέλεση έργων ή εργασιών πλησίον μνημείου κατ΄ εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, πρέπει, εν όψει και του ενιαίου της Διοικήσεως, να εξετάζεται αν οι προτεινόμενες εργασίες είναι κατ΄ αρχήν επιτρεπτές βάσει των ισχυουσών πολεοδομικών ρυθμίσεων, μεταξύ των οποίων και οι αναφερόμενες στην επιτρεπόμενη, κατά νόμον, χρήση του ακινήτου. 

Τα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς επιβάλλεται να διατηρούνται αναλόγως του είδους και του χαρακτήρα τους στον τόπο όπου βρίσκονται.

Κάθε επέμβαση πρέπει να στοχεύει στην ανάδειξή του και διενεργείται βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του και του είδους των προστατευτέων στοιχείων του κατά τους κανόνες της επιστήμης (ασύμβατες οι επεμβάσεις που δεν συνάδουν με την κατά προορισμό χρήση τους).

Για περισσότερα, βλ. Π. Γαλάνη, Πολιτιστικό Δίκαιο, εκδ. Νομ. Βιβλιοθήκη, 2023.