Η ΣΤ' ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ έχοντας υπόψη :
1. το άρθρο 110 παρ. 5 του Συντάγματος,
2. την από 9 Μαρτίου 1985 πρόταση του Προέδρου και 160 Βουλευτών του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος προς τη Βουλή των Ελλήνων για αναθεώρηση ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος,
3. την υπ' αριθμ. 1630/1316 της 15 Μαρτίου 1985 απόφαση του Αναπληρωτή Προέδρου της Βουλής για τη συγκρότηση της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Αναθεωρήσεως του Συντάγματος,
4. την από 28 Μαρτίου 1985 έκθεση της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Αναθεωρήσεως του Συντάγματος προς τη Βουλή των Ελλήνων,
5. την από 3 Απριλίου 1985 πρόταση του Προέδρου και 93 Βουλευτών του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος για αναθεώρηση του άρθρου 32 παρ. 1 εδ. α' του Συντάγματος,
6. την από 6 Απριλίου και 7 Μαΐου 1985 απόφαση της Βουλής των Ελλήνων για την αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος,
7. την υπ' αριθμ. 5724/4163 της 7 Οκτωβρίου 1985 απόφαση του Προέδρου της Βουλής για τη συγκρότηση της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Αναθεωρήσεως του Συντάγματος
8. την από 10 Δεκεμβρίου 1985 Έκθεση της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Αναθεωρήσεως του Συντάγματος προς τη Βουλή των Ελλήνων, ψηφίζει
Α. Οι διατάξεις που αναθεωρούνται έχουν ως εξής
«Άρθρον 32
1. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας υπό της Βουλής ενεργείται δια ονομαστικής ψηφοφορίας και εις ειδικήν προς τούτο συνεδρίασιν, προσκαλούμενης υπό του Προέδρου της Βουλής ένα τουλάχιστον μήνα προ της λήξεως της θητείας του εν ενεργεία Προέδρου της Δημοκρατίας, κατά τα υπό του Κανονισμού αυτής οριζόμενα.
.........................................................................................
2. .....................................................................................
3. .....................................................................................
4. Μη επιτευχθείσης ουδέ κατά την τρίτην ψηφοφορίαν της μνησθείσης ηυξημένης πλειοψηφίας, διαλύεται η Βουλή εντός δεκαημέρου από ταύτης, προκηρυσσομένης εκλογής προς ανάδειξιν νέας Βουλής.
(Η δεύτερη περίοδος του πρώτου εδαφίου της ισχύουσας παρ. 4 διαγράφεται).
Η εκ των νέων εκλογών αναδεικνυόμενη Βουλή, ευθύς μετά την συγκρότησιν αυτής εις σώμα, προβαίνει δια ονομαστικής ψηφοφορίας εις την εκλογήν Προέδρου της Δημοκρατίας δια της πλειοψηφίας των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
.........................................................................................
5. .....................................................................................
6. .....................................................................................
Ερμηνευτική δήλωσις
.....................................................................................
Άρθρον 35
1. .....................................................................................
Εν περιπτώσει απαλλαγής της Κυβερνήσεως των καθηκόντων της κατά το άρθρον 38 παράγραφος 1, αν ο Πρόεδρος αυτής δεν προσυπογραφή το οικείον διάταγμα, υπογράφεται τούτο υπό μόνου του Προέδρου της Δημοκρατίας.
2. Κατ' εξαίρεσιν δεν χρήζουν προσυπογραφής αι ακόλουθοι πράξεις :
α) Ο διορισμός Πρωθυπουργού.
β) Η ανάθεσις διερευνητικής εντολής κατά το άρθρον 37 παράγραφοι 2, 3 και 4.
γ) Η διάλυσις της Βουλής κατά το άρθρον 32 παράγραφος 4 και κατά το άρθρον 41 παράγραφος 1, εάν δεν την προσυπογράψη ο Πρωθυπουργός και κατά το άρθρον 53 παράγραφος 1, εάν δεν την προσυπογράψη το Υπουργικόν Συμβούλιον.
δ) Η αναπομπή ψηφισθέντος υπό της Βουλής νομοσχεδίου ή προτάσεως νόμου κατά το άρθρον 42 παράγραφος 1.
ε) Ο διορισμός του προσωπικού των υπηρεσιών της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
3. Το κατά το άρθρον 44 παράγραφος 2 διάταγμα προκηρύξεως δημοψηφίσματος δια νομοσχέδιον προσυπογράφεται υπό του Προέδρου της Βουλής.
Άρθρον 37
1. .....................................................................................
2. Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος, το οποίον διαθέτει εις την Βουλήν την απόλυτον πλειοψηφίαν των εδρών. Εάν ουδέν κόμμα διαθέτη την απόλυτον πλειοψηφίαν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητικήν εντολήν εις τον αρχηγόν του σχετικώς πλειοψηφούντος κόμματος προς διακρίβωσιν της δυνατότητος σχηματισμού κυβερνήσεως απολαυούσης της εμπιστοσύνης της Βουλής.
3. Μη διαπιστουμένης αυτής της δυνατότητος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητικήν εντολήν εις τον αρχηγόν του δευτέρου εις κοινοβουλευτικήν δύναμιν κόμματος, εάν δε και αυτή αποβή ατελέσφορος, δίδει διερευνητικήν εντολήν εις τον αρχηγόν του τρίτου εις κοινοβουλευτικήν δύναμιν κόμματος. Εκάστη διερευνητική εντολή έχει ισχύν τριών ημερών. Εάν αι διερευνητικαί εντολαί αποβούν ατελέσφοροι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς, επιβεβαιουμένης δε της αδυναμίας σχηματισμού Κυβερνήσεως ως απολαυούσης της εμπιστοσύνης της Βουλής, επιδιώκει σχηματισμόν Κυβερνήσεως εξ όλων των κομμάτων της Βουλής προς διενέργειαν εκλογών, επί αποτυχίας δε αναθέτει τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως της ευρυτέρας δυνατής αποδοχής προς διενέργεια εκλογών εις τον Πρόεδρον του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου και διαλύει την Βουλήν.
4. Εις τας περιπτώσεις κατά τας οποίας ανατίθεται, συμφώνως προς τας προηγουμένας παραγράφους, εντολή σχηματισμού Κυβερνήσεως ή διερευνητική εντολή εις αρχηγόν κόμματος, εάν το κόμμα δεν έχει αρχηγόν ή εκπρόσωπον, ή εάν ο αρχηγός ή ο εκπρόσωπος αυτού δεν εξελέγη βουλευτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίδει την εντολήν εις τον προτεινόμενον υπό της κοινοβουλευτικής ομάδος του κόμματος. Η πρότασις δι' ανάθεσιν εντολής ενεργείται εντός τριημέρου από της υπό του Προέδρου της Βουλής, ή του αναπληρωτού του, ανακοινώσεως εις τον Πρόεδρον της Δημοκρατίας της δυνάμεως των κομμάτων εις την Βουλήν, η οποία γίνεται προ εκάστης αναθέσεως εντολής.
Ερμηνευτική δήλωσις:
Επί διερευνητικών εντολών, εάν κόμματα είναι ισοδύναμα εις βουλευτικάς έδρας προηγείται το λαβόν τας περισσοτέρας ψήφους κατά τας εκλογάς· νεοσχηματισθέν κόμμα με κοινοβουλευτικήν ομάδα, κατά τα οριζόμενα εις τον Κανονισμόν της Βουλής, έπεται του παλαιοτέρου με ίσον αριθμόν εδρών. Εις αμφοτέρας τας περιπτώσεις δεν παρέχονται διερευνητικάι εντολαι εις περισσότερα των τεσσάρων κομμάτων.
Άρθρον 38
1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απαλλάσσει των καθηκόντων της την Κυβέρνησιν παραιτουμένην, ως και αν η Βουλή αποσύρη την εμπιστοσύνην της κατά το άρθρον 84.
Εις τας περιπτώσεις αυτάς εφαρμόζονται αναλόγως αι διατάξεις των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 37.
Εάν ο Πρωθυπουργός της παραιτούμενης Κυβερνήσεως είναι αρχηγός ή εκπρόσωπος κόμματος διαθέτοντος την απόλυτον πλειοψηφίαν του συνόλου των βουλευτών, εφαρμόζεται αναλόγως η διάταξις του άρθρου 37, παράγραφος 3, εδάφιον γ'.
2. Εάν ο Πρωθυπουργός παραιτηθή ή εκλείψη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει Πρωθυπουργόν τον προτεινόμενον υπό της κοινοβουλευτικής ομάδος του κόμματος εις το οποίον ανήκει, η δε πρότασις δια Πρωθυπουργόν ενεργείται το βραδύτερον εντός τριημέρου. Μέχρι του διορισμού του νέου Πρωθυπουργού, τα καθήκοντα Πρωθυπουργού ασκεί ο πρώτος τη τάξει Αντιπρόεδρος ή Υπουργός.
Ερμηνευτική δήλωσις:
Η διάταξις της παραγράφου 2 εφαρμόζεται και εις περίπτωσιν αναπληρώσεως του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά το άρθρον 34.
Άρθρον 39
Το άρθρον 39 καταργείται.
Άρθρον 41
1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δύναται να διαλύση την Βουλήν, εάν έχουν παραιτηθή ή και καταψηφισθή παρ' αυτής δύο Κυβερνήσεις και η σύνθεσις αυτής δεν εξασφαλίζη κυβερνητικήν σταθερότητα. Αι εκλογαί ενεργούνται από την Κυβέρνησιν η, οποία έχει την εμπιστοσύνην της διαλυομένης Βουλής. Εις πάσαν άλλην περίπτωσιν εφαιρμόζεται αναλόγως το τρίτον εδάφιον της παραγράφου 3 του άρθρου 37.
2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει την Βουλήν, προτάσει της τυχούσης ψήφου εμπιστοσύνης Κυβέρνησεως, προς ανανέωσιν της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπισθή εξαιρετικής σημασίας εθνικόν θέμα. Αποκλείεται η διάλυσις της νέας Βουλής δια το αυτό θέμα.
3. .....................................................................................
4. Βουλή εκλεγείσα μετά διάλυσιν της προηγουμένης δεν δύναται να διαλυθή προ της παρελεύσεως έτους από της ενάρξεως των εργασιών αυτής, εξαιρέσει των περιπτώσεων του άρθρου 37, παράγραφος 3 και της παραγράφου 1 του παρόντος.
5. .....................................................................................
Ερμηνευτική δήλωσις:
«Εις πάσαν περίπτωσιν ανεξαιρέτως, το περί διαλύσεως της Βουλής διάταγμα πρέπει να διαλαμβάνη την προκήρυξιν εκλογών εντός τριάκοντα ημερών και την σύγκλησιν της νέας Βουλής εντός τριάκοντα ημερών από τούτων».
Άρθρον 42
1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει και δημοσιεύει τους υπό της Βουλής ψηφισθέντας νόμους εντός μηνός από της ψηφίσεως αυτών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δύναται, εντός της κατά το προηγούμενον εδάφιον προθεσμίας, να αναπέμψη εις την Βουλήν ψηφισθέν υπ' αυτής νομοσχέδιον, εκθέτων και τους λόγους της αναπομπής.
2. Πρότασις νόμου ή νομοσχέδιον αναπεμφθέν υπό του Προέδρου της Δημοκρατίας εις την Βουλήν εισάγεται εις την Ολομέλειαν αυτής, εάν δε επιψηφισθή και αύθις δια της απολύτου πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, κατά την διαδικασία του άρθρου 76 παράγραφος 2, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει και δημοσιεύει τούτο υποχρεωτικώς εντός δέκα ημερών από της επιψηφίσεως αυτού.
Άρθρον 43
1. .....................................................................................
2. .....................................................................................
3. Η παράγραφος 3 καταργείται.
4. .....................................................................................
5. .....................................................................................
Άρθρον 44
1. .....................................................................................
2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει δια διατάγματος δημοψήφισμα επί κρισίμων εθνικών θεμάτων μετ' απόφασιν της απολύτου πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, λαμβανομένην κατόπιν προτάσεως του Υπουργικού Συμβουλίου.
Δημοψήφισμα προκηρύσσεται υπό του Προέδρου της Δημοκρατίας δια διατάγματος και επί ψηφισμένων νομοσχεδίων ρυθμιζόντων σοβαρόν κοινώνικόν ζήτημα, εξαιρουμένων των δημοσιονομικών, εφ' όσον τούτο αποφασισθή υπό των τριών πέμπτων του συνόλου των βουλευτών, κατόπιν προτάσεως των δύο πέμπτων αυτού και ως ο Κανονισμός της Βουλής και νόμος δια την εφαρμογήν της παρούσης παραγράφου ορίζουν. Δεν εισάγονται κατά την αυτήν περίοδον της Βουλής περισσότεραι των δύο προτάσεων δημοψηφίσματος δια νομοσχέδιον.
Εάν νομοσχέδιον υπερψηφισθή, η προθεσμία του άρθρου 42 παράγραφος 1 άρχεται από της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.
3. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εις όλως εξαιρετικά περιστάσεις δύναται να απευθύνη προς τον λαόν διαγγέλματα μετά σύμφωνον γνώμην του Προέδρου της Κυβερνήσεως.
Τα διαγγέλματα προσυπογράφονται υπό του Πρωθυπουργού και δημοσιεύονται εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Άρθρον 47
1. .....................................................................................
2. .....................................................................................
3. Αμνηστία παρέχεται μόνον επί πολιτικών εγκλημάτων δια νόμου ψηφιζομένου υπό της Ολομελείας της Βουλής δια πλειοψηφίας των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
4. .....................................................................................
Άρθρον 48
1. Εις περίπτωσιν πολέμου, επιστρατεύσεως λόγω εξωτερικών κινδύνων ή αμέσου απειλής της εθνικής ασφαλείας, καθώς και εις περίπτωσιν εκδηλώσεως ενόπλου κινήματος προς ανατροπήν του δημοκρατικού πολιτεύματος, η Βουλή δι' αποφάσεώς της, λαμβανομένης μετά πρότασιν της Κυβερνήσεως, θέτει εις εφαρμογήν εις ολόκληρον την Επικράτειαν, ή εις τμήμα αυτής, τον νόμον περί καταστάσεως πολιορκίας, συνιστά εξαιρετικά δικαστήρια και αναστέλλει την ισχύν του συνόλου ή μέρους των διατάξεων των άρθρων 5 παράγραφος 4, 6, 8, 9, 11, 12 παράγραφοι 1 έως και 4, 14, 19, 22 παράγραφος 3, 23, 96 παράγραφος 4 και 97. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δημοσιεύει την απόφασιν της Βουλής.
Δια της αποφάσεως της Βουλής ορίζεται η διάρκεια ισχύος των επιβαλλομένων μέτρων, η οποία δεν δύναται να υπερβή τας δέκα πέντε ημέρας.
2. Εις περίπτωσιν απουσίας της Βουλής ή αντικειμενικής αδυναμίας εγκαίρου συγκλήσεως αυτής, τα κατά την προηγουμένην παράγραφον μέτρα λαμβάνονται ίδια προεδρικού διατάγματος, εκδιδομένου μετά πρότασιν του Υπουργικού Συμβουλίου. Το διάταγμα υποβάλλεται υπό της Κυβερνήσεως προς έγκρισιν εις την Βουλήν ευθύς ως καταστή δυνατή, η συγκλησίς της, ακόμη και εάν έληξεν η περίοδος αυτής ή έχη διαλυθή, και πάντως εντός δέκα πέντε ημερών το αργότερον.
3. Η διάρκεια των κατά τας προηγούμενος παραγράφους μέτρων δύναται να παρατείνεται ανά δεκαπενθήμερον, μόνο με προηγουμένην απόφασιν της Βουλής, η οποία συγκαλείται ακόμη και αν- έχη λήξει η περίοδος αυτής ή έχη διαλυθή.
4. Τα κατά τας προηγουμένας παραγράφους μέτρα αίρονται αυτοδικαίως με την λήξιν των κατά τας παραγράφους 1, 2 και 3 προθεσμιών, εφ' όσον δεν παρατείνονται κατόπιν αποφάσεως της Βουλής, εις πάσαν δε περίπτωσιν με την λήξιν του πολέμου, εφ' όσον επεβλήθησαν συνεπεία τούτου.
5. Από της θέσεως εις ισχύν των κατά τας προηγουμένας παραγράφους μέτρων δύναται, δια την αντιμετώπισιν επειγουσών αναγκών ή δια την ταχυτέραν αποκατάστασιν της λειτουργίας των συνταγματικών θεσμών, να εκδίδωνται πράξεις νομοθετικού περιεχομένου υπό του Προέδρου της Δημοκρατίας μετά πρότασιν της Κυβερνήσεως. Αύται υποβάλλονται προς κύρωσιν εις την Βουλήν εντός δέκα πέντε ημερών από της εκδόσεως των, ή από της συγκλήσεως της Βουλής εις σύνοδον, εάν δε δεν υποβληθούν εις την Βουλήν εντός των ανωτέρω προθεσμιών, ή δεν εγκριθούν υπ' αυτής εντός δέκα πέντε ημερών από της υποβολής των, αποβάλλουν εφ' εξής την ισχύν των. Ο νόμος περί καταστάσεως πολιορκίας δεν δύναται να τροποποιηθή κατά την διάρκειαν της εφαρμογής του.
6. Αι κατά τας παραγράφους 2 και 3 αποφάσεις της Βουλής λαμβάνονται διά της πλειοψηφίας του συνολικού αριθμού των βουλευτών, η δε της παραγράφου 1 διά της πλειοψηφίας των τριών πέμπτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών. Η Βουλή αποφασίζει εις μίαν μόνον συνεδρίασιν.
7. Καθ' όλην την διάρκειαν εφαρμογής των κατά το παρόν άρθρον μέτρων καταστάσεως ανάγκης ισχύουν αυτοδικαίως αι διατάξεις των άρθρων 61 και 62 του Συντάγματος, ακόμη και αν διελύθη η Βουλή ή έληξεν η περίοδος αυτής».
Β. Ο Πρόεδρος της Βουλής να υπογράψει και να δημοσιεύσει το παρόν Ψήφισμα και το κείμενο του Συντάγματος με τις αναθεωρημένες διατάξεις.
Γ. Το Ψήφισμα αυτό ισχύει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 6 Μαρτίου 1986»
