Η δυνατότητα αγωγής για άρνηση άρσης απαλλοτρίωσης

Η ύπαρξη ρυμοτομικών ή εν γένει πολεοδομικών (και περιβαλλοντικών) βαρών, μολονότι είναι επιτρεπτή γενικώς, εντούτοις η μη προσήκουσα εκτέλεση των διαγραφόμενων σε επίπεδο νομοθεσίας διαδικασιών δύναται να αποβεί σε βάρος του ιδιοκτήτη (ή και του ίδιου του δημοσίου συμφέροντος).

Η ίδια η νομολογία των διοικητικών δικαστηρίων έχει καταπιαστεί εκτενώς με το ζήτημα αυτό, παρέχοντας χρήσιμα πορίσματα για τις δυνατότητες των ιδιοκτητών.

Περαιτέρω, από τις διατάξεις της νομοθεσίας περί σχεδίων πόλεων και περί του τρόπου και της διαδικασίας έκδοσης οικοδομικών αδειών, προκύπτει ότι με αυτές, πέραν της προστασίας του γενικού συμφέροντος, προστατεύονται και ατομικά δικαιώματα και, ιδίως, το δικαίωμα σε ανέγερση οικοδομής που πληροί τις προϋποθέσεις ασφαλούς διαβίωσης έναντι κινδύνων από φυσικά ή γεωλογικά φαινόμενα.

Εξαιτίας δε του προστατευτικού σκοπού των διατάξεων αυτών, η τήρηση των κανόνων που τίθενται με αυτές δεν εναπόκειται μόνο στη βούληση και την τεχνική επάρκεια των ιδιωτών μελετητών, αλλά εντάσσεται στη σφαίρα ευθύνης και των αρμόδιων πολεοδομικών υπηρεσιών, που στελεχώνονται από προσωπικό που διαθέτει τις κατάλληλες τεχνικές γνώσεις, για να ελέγξει την επακριβή τήρησή τους (ΣτΕ 4409/2015, 1397/2014 7μ.).

Με την αγωγή κατά των αρμοδίων, ο ενάγων δύναται να ζητήσει να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του Δήμου που επέβαλε τη ρυμοτομική απαλλοτρίωση, να του καταβάλει ένα ποσό, ως αποζημίωση, κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα, προς αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη λόγω μη συντέλεσης ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης (όμορης) ιδιοκτησίας, εξαιτίας της  μη καταβολής της σχετικής αποζημίωσης, με αποτέλεσμα την αδυναμία αξιοποίησης του ως άνω ακινήτου του κατά τον προορισμό του (βλ. και ΜΔΠρΠειραιώς 1234/2021). Το ποσό αυτό θα συνιστά διαφυγόντα κέρδη του.

Δύναται, βεβαίως, να αιτηθεί και ηθική βλάβη, αν αποδείξει τον ψυχικό του ταλανισμό από τα συμβάντα αυτά, κατά περίπτωση, φυσικά.