Η υποχρέωση συμμορφώσεως της Διοικήσεως στις αποφάσεις των Διοικητικών Δικαστηρίων και η εξειδίκευση αυτής με τον Ν. 3068/2002

Η υποχρέωση της Διοίκησης να συμμορφώνεται με το περιεχόμενο των δικαστικών αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων προβλέπεται στο άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος και εξειδικεύεται περαιτέρω στο άρθρο 50 παρ. 4 του π.δ. 18/1989. Η συμμόρφωση εκφράζεται αναλόγως σε κάθε περίπτωση είτε με θετική ενέργεια της Διοίκησης προς το περιεχόμενο της απόφασης ή αποχή από κάθε ενέργεια που είναι αντίθετη προς όσα κρίθηκαν από αυτό.

Σύμφωνα με τη διάκριση που δημιουργείται εκ του νόμου η συμμόρφωση διακρίνεται σε αποθετική και θετική.

Η αποθετική συμμόρφωση της Διοίκησης εξειδικεύεται ιδίως με την απαγόρευση έκδοσης ίδιας πράξης με αυτήν που ακυρώθηκε ή με την απαγόρευση εφαρμογής και εκτέλεσης της πράξης ή ακόμα με την απόχη από ενέργεια παρόμοια με την ακυρωθείσα.

Ωστόσο, η αποθετική συμμόρφωση μπορεί να καμφθεί και η Διοίκηση δύναται να εκδώσει πράξη όμοια με την ακυρωθείσα, εάν η νέα πράξη βασίζεται σε νέα πραγματικά ή νομικά δεδομένα, τα οποία δεν αποτελούσαν αντικείμενο κρίσεως στην ακυρωτική δίκη. Αν πάλι η πράξη που ακυρώθηκε, ακυρώθηκε για τυπικό λόγο (π.χ. η Διοίκηση αμέλησε να τηρήσει το προβλεπόμενο από το νόμο τύπο για την έκδοση μίας πράξης), τότε η Διοίκηση μπορεί να επανέλθει και να επαναλάβει την έκδοση της πράξης υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρήσει εκείνον τον τύπο, του οποίου η έλλειψη κατέστησε εξ υπαρχής άκυρη την πράξη. Αν, δε, ακυρώθηκε πράξη ως αναιτιολόγητη, η διοίκηση δύναται να επαναλάβει την κρίση για τη ρύθμιση της συγκεκριμένης σχέσης αναδρομικά και να εκδώσει πράξη με όμοιο περιεχόμενο προς την ακυρωθείσα, αιτιολογώντας όμως νομίμως την κρίση της.

Από την άλλη πλευρά, η θετική συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων εκφράζεται ιδίως με την υποχρέωση ανάκλησης πράξεων που βασίζονται στην ακυρωθείσα, την υποχρέωση αντικατάστασης της ακυρωθείσας πράξης με πράξη απαλλαγμένη από ελαττώματα και την υποχρέωση έκδοσης πράξης που η Διοίκηση παρέλειψε να εκδώσει (η λεγόμενη παράλειψη νόμιμης οφειλόμενης ενέργειας).

Προς εκτέλεση της συνταγματικής επιταγής του άρθρου 94 παρ. 4 εδ. Γ' του Συντάγματος ο κοινός νομοθέτης θέσπισε το νόμο 3068/2002 “ Συμμόρφωση της Διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις, προαγωγή των δικαστών των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων στο βαθμό του συμβούλου Επικρατείας και άλλες διατάξεις.”, με τον οποίο εξειδικεύτηκε τόσο η υποχρέωση που έχει το Δημόσιο, οι ΟΤΑ, καθώς και τα λοιπά ΝΠΔΔ, αλλά ταυτόχρονα τέθηκε σε ισχύ ένα πλαίσιο, το οποίο θα εξασφαλίζει ότι τα διοικητικά όργανα θα συμμορφώνονται με το περιεχόμενο των δικαστικών αποφάσεων.

Κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου ανατίθεται σε τριμελές συμβούλιο η αρμοδιότητα για λήψη μιας σειράς μέτρων, η οποία θα έχει στόχο τη συμμόρφωση της Διοίκησης. Το ποια είναι η σύσταση του συμβουλίου αυτού εξαρτάται από το δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση (έτσι εάν η απόφαση εκδόθηκε από το ΣτΕ, το τριμελές συμβούλιο συγκροτείται από μέλη του ΣτΕ, εάν η απόφαση που εκδόθηκε είναι απόφαση τακτικού διοικητικού δικαστηρίου , τότε το τριμελές συμβούλιο συγκροτείται από μέλη του δικαστηρίου αυτού κ.ο.κ.). Το συμβούλιο συγκροτείται από τον Πρόεδρο του οικείου δικαστηρίου και δύο μέλη του, ενώ στην περίπτωση του ΣτΕ το συμβούλιο αποτελείται από τον Πρόεδρο του αρμόδιου καθ΄ ύλην τμήματος, ένα Σύμβουλο και έναν Εισηγητή. Το συμβούλιο μετά το αίτημα και εφόσον διαπιστώσει καθυστέρηση, παράλειψη ή πλημμελή συμμόρφωση στο περιεχόμενο μιας απόφασης, καλεί την αρχή που εξέδωσε την ακυρωθείσα πράξη να εκθέσει σε προθεσμία ενός μήνα τις απόψεις της.

Αν η αρχή δε συμμορφωθεί, το τριμελές συμβούλιο βεβαιώνει τη μη συμμόρφωση και προσδιορίζει ένα χρηματικό πόσο ως κύρωση, το οποίο και πρέπει να καταβληθεί στο διοικούμενο/ενδιαφερόμενο.

Περαιτέρω ευθύνη του Δημοσίου θεμελιώνεται τόσο αστικά με το άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ, όσο και πειθαρχικά αφού το υπαλληλικό καθήκον της συμμορφώσεως στις δικαστικές αποφάσεις προβλέπεται στο Σύνταγμα.

H νομική υπο-ομάδα του Διοικητικού Δικαίου είναι σε θέση να προσφέρει τις υπηρεσίες της σε πάσης φύσεως διοικητικές διαφορές που τυχόν ανακύψουν μεταξύ των εντολέων μας και της Δημόσιας Διοίκησης σε κάθε έκφανσή της, όπως ενδεικτικά Ν.Π.Δ.Δ., Δημόσιες Υπηρεσίες, Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης κλπ., παρέχοντας στους εντολείς μας άρτια και ολοκληρωμένη εξωδικαστική και δικαστική εκπροσώπηση.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΣΤΟ 693 2212338 ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Ομίλου μας (https://www.provataslaw.gr) για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους επιμέρους εκφάνσεις του Διοικητικού Δικαίου.