logo-print

Ανταλλαγή φορολογικών δεδομένων στην ΕΕ: Ανησυχία από το Ευρ. Ελ. Συνέδριο για διευκόλυνση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής

«Εντοπίζονται κενά στην εφαρμογή του συστήματος - Οι πληροφορίες που ανταλλάσσονται μεταξύ των κρατών μελών είναι χαμηλής ποιότητας και δεν αξιοποιούνται επαρκώς»

27/01/2021

29/01/2021

Η φορολογική ενημερότητα

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ​

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΤΣΟΣ

Διαδίκτυο & τεχνητή νοημοσύνη στο ελληνικό δίκαιο

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΕΚΟΣ

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ & ΔΙΚΑΙΟ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), τα κενά στην ανταλλαγή φορολογικών δεδομένων στο εσωτερικό της ΕΕ ενδεχομένως ενθαρρύνουν τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή. 

Ειδικότερα, η έκθεση του ΕΕΣ αριθ. 03/2021, με τίτλο «Ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών στην ΕΕ: άρτιο σύστημα, αλλά η εφαρμογή του παρουσιάζει αδυναμίες», η οποία δημοσιεύθηκε στις 27-01-2021, καταλήγει ότι η ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ δεν έχει ακόμη φτάσει σε επαρκές επίπεδο ώστε να διασφαλίζεται η δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση στην ενιαία αγορά. Τα προβλήματα δεν αφορούν μόνο το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ αλλά και την εφαρμογή του στην πράξη και την παρακολούθησή του. Ειδικότερα, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι οι πληροφορίες που ανταλλάσσονταν ήταν χαμηλής ποιότητας και δεν αξιοποιούνταν επαρκώς.

Ο ολοένα αυξανόμενος όγκος των διασυνοριακών συναλλαγών δυσχεραίνει τον από μέρους των κρατών μελών ορθό υπολογισμό των οφειλόμενων φόρων, ενθαρρύνοντας έτσι τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή. Τα απολεσθέντα μόνο λόγω της φοροαποφυγής εταιρειών φορολογικά έσοδα στην ΕΕ εκτιμάται ότι κυμαίνονται ετησίως μεταξύ 50 και 70 δισεκατομμυρίων ευρώ και ότι φθάνουν τα 190 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου εάν ληφθούν υπόψη ειδικές φορολογικές ρυθμίσεις και οι αδυναμίες στην είσπραξη των φόρων. Η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών είναι, ως εκ τούτου, απαραίτητη για να διασφαλιστεί η πλήρης είσπραξη των φόρων στον τόπο όπου οφείλονται. 

Το νομοθετικό πλαίσιο που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών είναι διαφανές και λογικό. Ωστόσο, οι ελεγκτές προειδοποιούν ότι εμφανίζει σημαντικά κενά. Κατ’ αρχάς, εξακολουθεί να μην είναι πλήρες όσον αφορά την περιστολή της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Παραδείγματος χάριν, τα κρυπτονομίσματα, αλλά και άλλες μορφές εισοδήματος, δεν καλύπτονται από την υποχρέωση υποβολής στοιχείων, με αποτέλεσμα να παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αφορολόγητα. Δεύτερον, δεν παρέχεται επαρκής στήριξη στα κράτη μέλη. Ειδικότερα, η Επιτροπή ελάχιστα ασχολείται με το πρόβλημα της κακής ποιότητας των δεδομένων και δεν αξιολογεί την αποτελεσματικότητα και τον αποτρεπτικό χαρακτήρα των κυρώσεων που επιβάλλονται σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης. Τέλος, πρέπει να παρέχει περισσότερη καθοδήγηση για να βοηθήσει τα κράτη μέλη, ιδίως στον τομέα της ανάλυσης και χρήσης δεδομένων.

Παρά τη σημασία που έχει για τις φορολογικές αρχές να έχουν καλύτερη εικόνα των τομέων που πλήττονται περισσότερο από τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή, προκειμένου να είναι σε θέση να λαμβάνουν τα ενδεικνυόμενα διορθωτικά μέτρα, η ΕΕ δεν διαθέτει πλαίσιο για την παρακολούθηση των επιτευγμάτων του συστήματος. Οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι, στην πράξη, απουσιάζει ένα ενιαίο σύνολο δεικτών επιδόσεων στην ΕΕ για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας των φορολογικών πληροφοριών που ανταλλάσσονται μεταξύ των κρατών μελών.

Προκειμένου το σύστημα ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών να λειτουργήσει σωστά, τα δεδομένα πρέπει να είναι ακριβή, πλήρη και να ανταλλάσσονται εγκαίρως. Οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι, δυστυχώς, αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε. Επιπλέον, οι ανταλλασσόμενες πληροφορίες κατά κανόνα δεν αξιοποιούνται επαρκώς, με αποτέλεσμα να προκύπτει φορολογικό έλλειμμα. Ωστόσο, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι οι ανταλλαγές κατόπιν αιτήματος, όπως και οι αυθόρμητες ανταλλαγές, λειτουργούν ικανοποιητικά. Ομοίως, οι ταυτόχρονοι έλεγχοι που διενεργούνται από δύο ή περισσότερα κράτη μέλη σε φορολογούμενους κοινού ή συμπληρωματικού ενδιαφέροντος έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικό εργαλείο για τον έλεγχο της φορολόγησης διασυνοριακών συναλλαγών.

Δήλωση

«Η φορολογική δικαιοσύνη είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της ΕΕ: ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας των φορολογουμένων, αυξάνει τις επενδύσεις και τονώνει τον ανταγωνισμό και την καινοτομία», δήλωσε η Ildikó Gáll-Pelcz, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδια για την έκθεση. «Με τις πρωτοβουλίες των τελευταίων χρόνων οι διοικητικές αρχές έχουν αποκτήσει άνευ προηγουμένου πρόσβαση σε φορολογικά στοιχεία. Εντούτοις, πρέπει να αυξηθεί σημαντικά ο βαθμός χρησιμοποίησης των πληροφοριών που ανταλλάσσονται ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό του συστήματος.»

Γενικές πληροφορίες

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ελέγχου παρακολουθήθηκε η συνέχεια που δόθηκε σε προβλήματα που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο της πρώτης έκθεσης του ΕΕΣ σχετικά με τις πολιτικές του SRB για τον σχεδιασμό της εξυγίανσης (βλ. άρθρο Lawspot), με ιδιαίτερη έμφαση στα σχέδια εξυγίανσης για τις λιγότερο σημαντικές τράπεζες. 

Γίνεται υπόμνηση ότι το ΕΕΣ υποχρεούται να υποβάλλει ετησίως έκθεση σχετικά με τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από την άσκηση των καθηκόντων του SRB, δυνάμει του κανονισμού για τον ΕΜΕ. 

Υπενθυμίζεται ακόμα ότι το ΕΕΣ είναι ο ανεξάρτητος εξωτερικός ελεγκτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εκθέσεις και οι γνώμες του αποτελούν καθοριστικής σημασίας κρίκο στην αλυσίδα λογοδοσίας εντός της ΕΕ, δεδομένου ότι χρησιμοποιούνται για να υποχρεώνουν σε λογοδοσία τους υπευθύνους για την εκτέλεση των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ: την Επιτροπή, τα λοιπά θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ, καθώς και τις διοικητικές αρχές των κρατών μελών. Το ΕΕΣ προειδοποιεί για τους κινδύνους, παρέχει διασφάλιση, επισημαίνει αδυναμίες και ορθές πρακτικές και παρέχει καθοδήγηση στους φορείς χάραξης πολιτικής και τους νομοθέτες σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης της διαχείρισης των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ.

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu)

Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτελέσεως Ι - Γενικό Μέρος Γ έκδοση

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Δίκαιο αναγκαστικής εκτελέσεως ΙΙ, 3η έκδ.