logo-print

Δικαίωμα στη λήθη: Πρέπει οι μηχανές αναζήτησης να διαγράφουν συστηματικά ευαίσθητα δεδομένα έπειτα από αίτημα;

Προσωπικά δεδομένα, δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφορία και δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης: Η δεύτερη (σημερινή) υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ

Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και Ευθύνη για Αποζημίωση
Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και Ευθύνη για Αποζημίωση

Με τις σημερινές του προτάσεις στην υπόθεση C-136/17 (G.C. κ.λπ. κατά της γαλλικής αρχής προστασίας δεδομένων - CNIL),  ο γενικός εισαγγελέας M. Szpunar προτείνει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κρίνει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης οφείλουν να ικανοποιούν συστηματικά τις αιτήσεις διαγραφής που αφορούν ευαίσθητα δεδομένα.

Σύνφωνα με τον Εισαγγελέα, οι εν λόγω φορείς εκμετάλλευσης οφείλουν όμως να μεριμνούν ώστε να προστατεύεται το δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφορία και το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης.

Υπενθυμίζεται ότι σήμερα εκδόθηκαν οι προτάσεις του ίδιου Εισαγγελέα στην υπόθεση C-507/17 (Google κατά CNIL), με τις οποίες πρότεινε στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να περιορίσει στο επίπεδο της ΕΕ την υποχρέωση διαγραφής συνδέσμων την οποία υπέχουν οι φορείς εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης.

Ιστορικό

Η G.C., καθώς και οι A.F., B.H. και E.D., έχουν προσφύγει κατά τεσσάρων αντίστοιχων πράξεων της Commission nationale de l’informatique et des libertés (εθνική επιτροπή πληροφορικής και ελευθεριών, Γαλλία) (CNIL) με τις οποίες αυτή αρνήθηκε να απευθύνει στην εταιρία Google Inc. προειδοποίηση με αντικείμενο τη διαγραφή διαφόρων συνδέσμων οι οποίοι περιλαμβάνονται στον κατάλογο αποτελεσμάτων που εμφανίζεται κατόπιν αναζήτησης με βάση το ονοματεπώνυμό τους και οδηγούν σε δημοσιευμένες από τρίτους ιστοσελίδες.

Οι επίμαχες ιστοσελίδες περιέχουν, μεταξύ άλλων, σατιρικό φωτομοντάζ που αφορά μία πολιτικό και έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο με τη χρήση ψευδωνύμου και άρθρα που αναφέρονται στην ιδιότητα ενός από τους ενδιαφερομένους ως υπευθύνου δημοσίων σχέσεων της Εκκλησίας της Σαϊεντολογίας, στην ποινική δίωξη ενός πολιτικού και στην καταδίκη ενός άλλου ενδιαφερομένου για ασελγείς πράξεις εις βάρος ανηλίκου.

Οι ενδιαφερόμενοι προσέφυγαν ενώπιον του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας, Γαλλία) κατά των αποφάσεων της CNIL με τις οποίες αυτή αρνήθηκε να απευθύνει στην Google προειδοποίηση προκειμένου να προβεί στις ζητηθείσες διαγραφές και το δικαστήριο αυτό υπέβαλε διάφορα ερωτήματα στο Δικαστήριο σχετικά με την ερμηνεία της οδηγίας 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ 1995, L 281, σ. 31).

Οι προτάσεις του Γενικού Εισαγγελέα του Δικαστηρίου της ΕΕ

Με το πρώτο ερώτημα, το Conseil d’État ζητεί να διευκρινιστεί αν, λαμβανομένων υπόψη των ειδικών ευθυνών, ικανοτήτων και δυνατοτήτων των φορέων εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης, ισχύει και για αυτούς η απαγόρευση που επιβάλλεται στους λοιπούς υπεύθυνους επεξεργασίας δεδομένων όσον αφορά την επεξεργασία ορισμένων ειδικών κατηγοριών δεδομένων (όπως τα πολιτικά φρονήματα, οι θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις ή η σεξουαλική ζωή).

Με τις σημερινές προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας Maciej Szpunar επισημαίνει καταρχάς ότι οι διατάξεις της οδηγίας 95/46 πρέπει να ερμηνεύονται κατά τρόπο που να λαμβάνει υπόψη τις ευθύνες, τις ικανότητες και τις δυνατότητες των μηχανών αναζήτησης.

Ειδικότερα, τονίζει ότι οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί που προβλέπει η οδηγία 95/46 (άρθρο 8) δεν είναι δυνατόν να εφαρμόζονται στους φορείς εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης σαν να έχουν οι ίδιοι αναρτήσει τα ευαίσθητα δεδομένα στις ιστοσελίδες τις οποίες ευρετηριάζουν. Δεδομένου ότι, κατά λογική αναγκαιότητα, η δραστηριότητα της μηχανής αναζήτησης έπεται της ανάρτησης των (ευαίσθητων) δεδομένων στο διαδίκτυο, οι ως άνω απαγορεύσεις και περιορισμοί μπορούν συνεπώς να εφαρμοστούν σε μηχανή αναζήτησης μόνο λόγω της ευρετηρίασης και, ως εκ τούτου, μέσω εκ των  υστέρων ελέγχου ο οποίος διεξάγεται κατόπιν της υποβολής αιτήματος διαγραφής από τον ενδιαφερόμενο.

Ο γενικός εισαγγελέας προτείνει συνεπώς στο Δικαστήριο να κρίνει ότι η απαγόρευση που προβλέπεται για τους λοιπούς υπευθύνους επεξεργασίας δεδομένων όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων που εμπίπτουν σε ορισμένες ειδικές κατηγορίες ισχύει και για τις δραστηριότητες των φορέων εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης.

Το δεύτερο ερώτημα που υπέβαλε στο Δικαστήριο το Conseil d’État αφορά το αν ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης φέρει υποχρέωση συστηματικής διαγραφής.

Ο γενικός εισαγγελέας υπενθυμίζει ότι η οδηγία 95/46 απαγορεύει την επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων. Συνεπώς, κατά την άποψή του, η απαγόρευση επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων που ισχύει για τον φορέα εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης τον υποχρεώνει να ικανοποιεί συστηματικά τα αιτήματα διαγραφής που αφορούν συνδέσμους προς ιστοσελίδες οι οποίες περιέχουν τέτοια δεδομένα, υπό την επιφύλαξη των εξαιρέσεων που προβλέπει η οδηγία 95/46.

Ο γενικός εισαγγελέας εκτιμά, ειδικότερα, ότι οι προβλεπόμενες στην οδηγία 95/46 εξαιρέσεις από την απαγόρευση επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων εφαρμόζονται, μολονότι ορισμένες από αυτές φαίνεται να έχουν μάλλον θεωρητική παρά πρακτική εφαρμογή όσον αφορά τις μηχανές αναζήτησης.

Στη συνέχεια ο γενικός εισαγγελέας πραγματεύεται το ζήτημα των επιτρεπόμενων παρεκκλίσεων βάσει της ελευθερίας έκφρασης και τον συγκερασμό τους με το δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής. Προτείνει στο Δικαστήριο να δώσει την απάντηση ότι ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης οφείλει, στην περίπτωση υποβολής αιτήματος διαγραφής συνδέσμων που αφορά ευαίσθητα δεδομένα, να σταθμίσει μεταξύ, αφενός, του δικαιώματος στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και του δικαιώματος στην προστασία των δεδομένων και, αφετέρου, του δικαιώματος του κοινού για πρόσβαση στις συγκεκριμένες πληροφορίες καθώς και του δικαιώματος του προσώπου από το οποίο προέρχεται η πληροφορία στην ελευθερία έκφρασης.

Ο γενικός εισαγγελέας εξετάζει, τέλος, το ζήτημα των αιτημάτων διαγραφής συνδέσμων που αφορούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα οποία έχουν καταστεί ελλιπή, ανακριβή ή παρωχημένα, όπως, για παράδειγμα, τα δημοσιογραφικά άρθρα που αφορούν στάδια δικαστικής διαδικασίας που προηγούνται της τελικής έκβασής της.

Ο γενικός εισαγγελέας προτείνει στο Δικαστήριο να κρίνει ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, είναι αναγκαίο ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης να σταθμίζει, κατά περίπτωση, αφενός, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των δεδομένων κατά τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, αφετέρου, το δικαίωμα του κοινού για πρόσβαση στις συγκεκριμένες πληροφορίες, λαμβάνοντας όμως υπόψη το γεγονός ότι οι πληροφορίες αυτές αφορούν δημοσιογραφικούς σκοπούς ή ότι εντάσσονται στο πλαίσιο καλλιτεχνικής ή λογοτεχνικής έκφρασης.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο. Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο Δικαστήριο, με πλήρη ανεξαρτησία, νομική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο Δικαστήριο. Η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.

Το πλήρες κείμενο των προτάσεων δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα CURIA

Συνταγματικό Δίκαιο - Γ έκδοση

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ & ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ / ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΚΩΣΤΑΣ ΧΡΥΣΟΓΟΝΟΣ

Εταιρική Διακυβέρνηση Ανωνύμων Εταιριών

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΔΙΚΑΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

send