Επίδοση διαταγής πληρωμής σε αγνώστου διαμονής οφειλέτη (ΓνωμΕισΑΠ 2/2023)
Δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση η πλασματική επίδοση διαταγής πληρωμής, ως αγνώστου διαμονής, σε οφειλέτες σε βάρος των οποίων έχει εκδοθεί εγκύρως τέτοια διαταγή πληρωμής
Επί ερωτήματος της Ομοσπονδίας Δικαστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου δημοσίευσε γνωμοδότηση με θέμα «Επίδοση διαταγής πληρωμής επί αγνώστου διαμονής οφειλέτη» (ΓνωμΕισΑΠ 2/2023).
Σύμφωνα με το σκεπτικό της Εισαγγελίας, η αρνητική διαδικαστική προϋπόθεση προς έκδοση διαταγής πληρωμής, που τίθεται με την παρ.2 του άρθρου 624 ΚΠολΔ, να μην είναι δηλαδή αγνώστου διαμονής το πρόσωπο κατά του οποίου ζητείται η διαταγή, εξαιρουμένης της περίπτωσης που έχει νόμιμα διορισμένο αντίκλητο, πρέπει, κατά γενικό δικονομικό κανόνα, συναγόμενο ιδίως από τη διάταξη του άρθρου 73 ΚΠολΔ, σύμφωνα με τον οποίο οι διαδικαστικές προϋποθέσεις (θετικές ή αρνητικές) πρέπει να συντρέχουν κατά τη διενέργεια της πράξης για το έγκυρο της οποίας απαιτούνται, πρέπει να υφίσταται κατά το χρόνο έκδοσης της διαταγής πληρωμής.
Επομένως, εάν μετά την έκδοση της διαταγής πληρωμής ο οφειλέτης καταστεί αγνώστου διαμονής, η διαταγή πληρωμής διαφυλάσσει μεν το κύρος της, αναστέλλεται όμως αυτοδικαίως η εκτελεστότητά ης, κατ’ άρθρο 631 εδάφιο β’ ΚΠολΔ, όσο διαρκεί η προθεσμία για την άσκηση της ανακοπής του άρθρου 632 ΚΠολΔ, υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης έχει διορίσει αντίκλητο. Σε περίπτωση δε μη διορισμού αντικλήτου, ισχύει ό,τι ίσχυε και προ του Ν. 4335/2015, δηλαδή η διαταγή πληρωμής καθίσταται ανενεργής εωσότου ο καθ’ ου αποκτήσει εκ νέου γνωστή διαμονή ή διορίσει αντίκλητο.
Τα ανωτέρω αφορούν όλες τις περιπτώσεις των διαταγών πληρωμής , ήτοι τόσο εκείνες που εκδόθηκαν προ της 1ης Ιανουαρίου 2016, όσο και μετά, αφού η σχετική ρύθμιση όσον αφορά τους αγνώστου διαμονής οφειλέτες που δεν έχουν διορίσει αντίκλητο δεν επηρεάστηκε από τις τροποποιήσεις.
Κατόπιν των ανωτέρω, η Εισαγγελία τόνισε ότι δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση η πλασματική επίδοση διαταγής πληρωμής κατ’ άρθρα 134 – 135 ΚΠολΔ, ως αγνώστου διαμονής σε οφειλέτες, σε βάρος των οποίων έχει εκδοθεί εγκύρως τέτοια διαταγή πληρωμής, αφού με την επίδοση αυτή δεν εξασφαλίζεται η αναγκαία γνώση τους όσον αφορά τη λήψη επαχθούς για αυτούς δικαστικού μέτρου και κατ’ επέκταση η δυνατότητα για απρόσκοπτη προβολή των θέσεων και ισχυρισμών τους με την άσκηση μέσων αμύνης.
Απόσπασμα γνωμοδότησης
Η προεκτεθείσα ερμηνευτική εκδοχή προάγεται από το ότι ο νομοθέτης, έχοντας θεσπίσει απλή διαδικασία για την έκδοση διαταγής πληρωμής - που ναι μεν δεν είναι δικαστική απόφαση αλλά αποτελεί τίτλο εκτελεστό (άρθρα 631 εδάφιο α' και 904 παρ. 2 περ. ε' ΚΠολΔ) - χωρίς συζήτηση στο ακροατήριο (άρθρο 625 εδάφιο β' του Κ.Π.Δ.) και με τις προαναφερόμενες σύντομες προθεσμίες για την άσκηση των μέσων αμύνης (ανακοπών) του καθ' ου η διαταγή, θέλησε συνάμα, με τη ρύθμιση του άρθρου 624 παρ. 2 του ΚΠολΔ, να αποτρέψει την επίδοση της διαταγής πληρωμής υπό τους όρους των άρθρων 135 - 134 του ΚΠολΔ και να διασφαλίσει έτσι στον οφειλέτη τη δυνατότητα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, κατά το πνεύμα των διατάξεων των άρθρων 20 παρ. 1 του Συντάγματος και 6 παρ. 1 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, που κυρώθηκε με το ν.δ. 53/1974 (Ολ.Α.Π. 10/1996).
Το συμπέρασμα αυτό αφορά όλες τις περιπτώσεις των διαταγών πληρωμής ήτοι τόσο εκείνες που εκδόθηκαν προ της 1ης Ιανουαρίου 2016 (ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος των τροποποιήσεων που επήλθαν με το Ν. 4335/2015) όσο και τις μετά απ' αυτήν εκδιδόμενες αφού η σχετική ρύθμιση όσον αφορά τους αγνώστου διαμονής οφειλέτες που δεν έχουν διορίσει αντίκλητο δεν επηρεάστηκε από τις ανωτέρω τροποποιήσεις.
Προσέτι η αδυναμία επιδόσεως με τον προβλεπόμενο στο άρθρο 135 του Κ.Πολ.Δ. τρόπο δεν μπορεί να ισχύει μόνο για την αρχική επίδοση του άρθρου 630 Α του Κ.Π.Δ. αλλά καταλαμβάνει (για τον ίδιο πιο πάνω παρατεθέντα λόγο) και τη μεταγενέστερη επίδοση, εκείνη δηλαδή της διατάξεως του άρθρου 633 παρ. 2 του ανωτέρω Κώδικας και εφόσον δεν υπάρξει η τελευταία επίδοση ώστε να προκύψει δεδικασμένο επεκτείνεται και στην επίδοση αντιγράφου του απογράφου με επιταγή για εκτέλεση (άρθρ. 924 παρ. 1 του Κ.Πολ.Δ), διότι μόνον έτσι εξασφαλίζεται η αναγκαία γνώση του οφειλέτη για την, μετά την έκδοση της διαταγής πληρωμής και την αρχική επίδοση, εξέλιξη της σε βάρος του διαδικασίας και του παρέχεται η κατά νόμο πληρέστερη προστασία δεδομένου ότι κατά το στάδιο αυτό ήτοι το στάδιο που ακολουθεί της επιδόσεως του άρθρου 633 παρ. 2 του Κ.Π.Δ. προβλέπεται η δυνατότητα ασκήσεως ανακοπής.
Συνεπώς δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση η πλασματική επίδοση διαταγής πληρωμής κατ άρθρ. 135 - 134 του Κ.Πολ.Δ., ως αγνώστου διαμονής σε οφειλέτες, σε βάρος των οποίων έχει εκδοθεί εγκύρως τέτοια διαταγή αφού με την επίδοση αυτή δεν εξασφαλίζεται η αναγκαία γνώση τους όσον αφορά τη λήψη επαχθούς γι αυτούς δικαστικού μέτρου και κατ`επέκταση η δυνατότητα για απρόσκοπτη προβολή των θέσεων και ισχυρισμών τους με την άσκηση των ανωτέρω μέσων αμύνης.
Εξυπακούεται βεβαίως ότι εφόσον έχει διορισθεί νομίμως αντίκλητος του καθ' ου η διαταγή πληρωμής, που ήταν κατά την έκδοση αυτής (για τις μετά την 1-1-2016 περιπτώσεις) ή κατέστη αργότερα (για όλες τις περιπτώσεις) αγνώστου διαμονής, η επίδοση γίνεται στου αντίκλητο, όπως ορίζει η διάταξη του άρθρου 143 παρ. 4 του Κ.Πολ.Δ. και η διαδικασία εξελίσσεται κανονικά.
Δείτε αναλυτικά τη γνωμοδότηση στο eisap.gr.
