Νόμος 3341/2005

Άρθρο 58

Η Ένωση βοηθάει τη Λιθουανία να εφαρμόσει τους κανόνες και τις ρυθμίσεις για τη διέλευση προσώπων μεταξύ της περιοχής του Καλίνινγκραντ και των άλλων τμημάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας με στόχο την πλήρη συμμετοχή της στο χώρο του Σένγκεν, το συντομότερο δυνατόν.

Η Ένωση συνδράμει τη Λιθουανία στη διαχείριση της διέλευσης προσώπων μεταξύ της περιοχής του Καλίνινγκραντ και των άλλων τμημάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας και καλύπτει, κυρίως, κάθε συμπληρωματικό κόστος που προκύπτπ από την εφαρμογή των ειδικών διατάξεων του κεκτημένου σχετικά με τη διέλευση.

Άριθρο 59

Με την επιφύλαξη των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιθουανίας, κάθε περαιτέρω πράξη σχετικά με τη διέλευση προσώπων μεταξύ της περιοχής του Καλίνινγκραντ και άλλων τμημάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, θεσπίζεται από το Συμβούλιο, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής. Το Συμβούλιο αποφασίζει ομόφωνα.

Άρθρο 60

Οι διατάξεις του παρόντος τίτλου εφαρμόζονται λαμβάνοντας υπόψη τη δήλωση σχετικά με τη χερσαία διέλευση προσώπων μεταξύ της περιοχής του Καλίνινγκραντ και άλλων τμημάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στην οποία περιλαμβάνονται, χωρίς να αλλοιώνεται η νομική εμβέλεια τους, οι όροι του προοιμίου του Πρωτοκόλλου αριθ. 5 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003.

ΤΙΤΛΟΣ VI

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΤΗ ΜΑΛΤΑ

Άρθρο 61

Λαμβάνοντας υπόψη τον πολύ περιορισμένο αριθμό κατοικιών στη Μάλτα και τις πολύ περιορισμένες οικοδομήσιμες εκτάσεις, με τις οποίες μπορούν να καλύπτονται μόνο οι βασικές ανάγκες που δημιουργεί η δημογραφική ανάπτυξη του υπάρχοντος πληθυσμού, η Μάλτα μπορεί άνευ διακρίσεων να διατηρήσει σε ισχύ τους κανόνες που προβλέπονται στο Νόμο περί ακινήτου περιουσίας (κτήση υπό μη-κατοίκων) (κεφάλαιο 246), σχετικά με την απόκτηση και κατοχή ακινήτου περιουσίας δευτερεύουσας κατοικίας από υπηκόους κρατών μελών που δεν διέμειναν νομίμως στη Μάλτα για περισσότερο από πέντε χρόνια.

(') EE L 99 της 17.4.2003, σ. 8.

1692

334 Μέρος IV

Η Μάλτα εφαρμόζει διαδικασίες χορήγησης αδειών για την απόκτηση ακινήτου περιουσίας δευτερεύουσας κατοικίας στη Μάλτα, οι οποίες βασίζονται σε δημοσιοποιημένα, αντικειμενικά, σταθερά και διαφανή κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά εφαρμόζονται χωρίς διακρίσεις και δεν οδηγούν σε διαφοροποίηση μεταξύ υπηκόων της Μάλτας και υπηκόων άλλων κρατών μελών. Η Μάλτα διασφαλίζει ότι οι υπήκοοι κράτους μέλους δεν υφίστανται, σε καμία περίπτωση, περιοριστικότερη μεταχείριση από εκείνη που ισχύει για υπήκοο τρίτης χώρας.

Στην περίπτωση που η αξία ακινήτου που αγοράζει υπήκοος κράτους μέλους υπερβαίνει τα όρια που προβλέπει η νομοθεσία της Μάλτας, ήτοι 30 000 λίρες Μάλτας για τα διαμερίσματα και 50 000 λίρες Μάλτας για οιοδήποτε είδος ακινήτου εκτός των διαμερισμάτων και των ακινήτων ιστορικής αξίας, χορηγείται άδεια. Η Μάλτα δύναται να αναθεωρεί τα κατώτατα όρια που καθορίζει η νομοθεσία αυτή ώστε αυτά να αντικατοπτρίζουν τις μεταβολές των τιμών στην αγορά ακινήτων της Μάλτας.

ΤΙΤΛΟΣ VII

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΜΒΛΩΣΗ ΣΤΗ ΜΑΛΤΑ

Άρθρο 62

Καμία διάταξη της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης ή των Συνθηκών και πράξεων που την τροποποιούν ή συμπληρώνουν, δεν θίγει την εφαρμογή, στο έδαφος της Μάλτας, της εθνικής νομοθεσίας σχετικά με την άμβλωση.

ΤΙΤΛΟΣ VIII

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΚΗΣ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑΣ

Αρθρο 63

1. Παρά τα άρθρα III-167 και ΙΠ-168 του Συντάγματος, οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγεί η Πολωνία για την αναδιάρθρωση συγκεκριμένων τομέων της πολωνικής χαλυβουργίας θεωρούνται συμβατές προς την εσωτερική αγορά, εφόσον:

α) η περίοδος που προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 4 του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 για τα προϊόντα ΕΚΑΧ στην Ευρωπαϊκή Συμφωνία περί συνδέσεως μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Πολωνίας, αφετέρου (^!), έχει παραταθεί έως την 1η Μαΐου 2004.

β) οι διαδικασίες του σχεδίου αναδιάρθρωσης, βάσει του οποίου παρατάθηκε το προαναφερθέν Πρωτόκολλο, τηρηθούν καθ' όλη την περίοδο 2002-2006,

γ) τηρηθούν οι όροι του παρόντος Τίτλου, και

(^!) EE L 348 της 31.12.1993, σ. 2.

1693

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 335

8) δεν καταβληθεί καμία κρατική ενίσχυση για την αναδιάρθρωση της πολωνικής χαλυβουργίας μετά την 1η Μαΐου 2004.

2. Η αναδιάρθρωση του τομέα της πολωνικής χαλυβουργίας, όπως περιγράφεται στα ατομικά επιχειρηματικά προγράμματα των εταιρειών που απαριθμούνται στο Παράρτημα 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003 (οι οποίες εφεξής αποκαλούνται «δικαιούχοι εταιρείες»), και συμφώνως προς τις προϋποθέσεις που τίθενται στον παρόντα Τίτλο, ολοκληρώνεται το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2006 (στο εξής «τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης»).

3. Μόνο οι δικαιούχοι εταιρείες είναι επιλέξιμες για κρατική ενίσχυση στο πλαίσιο του προγράμματος αναδιάρθρωσης της πολωνικής χαλυβουργίας.

4. Μία δικαιούχος εταιρεία δεν μπορεί:

α) σε περίπτωση συγχώνευσης με εταιρεία που δεν περιλαμβάνεται στο Παράρτημα 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003, να μεταβιβάσει το ευεργέτημα της ενίσχυσης που της έχει χορηγηθεί,

β) να αναλάβει τα περιουσιακά στοιχεία εταιρείας που δεν περιλαμβάνεται στο Παράρτημα 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003, η οποία πτωχεύει κατά το διάστημα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2006.

5. Τυχόν μελλοντική ιδιωτικοποίηση οιασδήποτε εκ των δικαιούχων εταιρειών πραγματοποιείται εφόσον η εταιρεία αυτή σέβεται την ανάγκη διαφάνειας και τηρεί τους όρους και τις αρχές σχετικά με τη βιωσιμότητα, τις κρατικές ενισχύσεις και τη μείωση του δυναμικού, όπως ορίζονται στον παρόντα Τίτλο. Καμία άλλη κρατική ενίσχυση δεν χορηγείται ως τμήμα της πώλησης εταιρείας ή ατομικών περιουσιακών στοιχείων.

6. Η ενίσχυση αναδιάρθρωσης που χορηγείται στις δικαιούχους εταιρείες προσδιορίζεται βάσει των αιτιολογήσεων που εκτίθενται στο σχέδιο αναδιάρθρωσης της πολωνικής χαλυβουργίας και τα ατομικά επιχειρηματικά προγράμματα που εγκρίνονται από το Συμβούλιο. Όμως, εν πάση περιπτώσει, η καταβαλλόμενη κατά το διάστημα 1997-2003 ενίσχυση και το συνολικό της ποσό δεν υπερβαίνει το ποσό των PLN 3 387 070 000.

Από το συνολικό αυτό ποσό:

α) όσον αφορά την Polskic Huty Stali (στο εξής «PHS»), η ενίσχυση αναδιάρθρωσης που έχει ήδη χορηγηθεί ή που θα χορηγηθεί από το 1997 έως το τέλος του 2003 δεν υπερβαίνει τις 3 14 0 3 60 000 PLN. Η PHS έχει ήδη λάβα 62 360 000 PLN αάσχυσης για αναδιάρθρωση στην περίοδο 1997-2001· πρέπει να λάβει ακόμη ενίσχυση αναδιάρθρωσης η οποία δεν υπερβαίνει τα 3 078 000 000 PLN το 2002 και το 2003 ανάλογα με τις απαιτήσεις που περιέχονται στο εγκριθέν σχέδιο αναδιάρθρωσης (που εξοφλούνται πλήρως το 2002 εάν η παράταση της περιόδου χάριτος δυνάμει του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για την εγκαθίδρυση σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Πολωνίας, αφετέρου, δοθεί μέχρι το τέλος του 2002, ή άλλως το 2003),

β) όσον αφορά τις εταιρείες Huta Andrzej S.A., Huta Bankowa Sp. z o.o., Huta Batory S.A., Huta Buczek S.A., Huta L.W. Sp. z o.o., Huta tabedy S.A., and Huta Pokoj S.A. (στο εξής «λοιπές δικαιούχοι εταιρείες»), η ενίσχυση αναδιάρθρωσης της χαλυβουργίας που έχει ήδη χορηγηθεί ή που θα χορηγηθεί από το 1997 έως το τέλος του 2003 δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 246 710 000 PLN. Οι εταιρείες αυτές έχουν ήδη λάβει 37 160 000 PLN ενίσχυσης για αναδιάρθρωση στην περίοδο 19972001· λαμβάνουν ακόμη ενίσχυση αναδιάρθρωσης η οποία δεν υπέρβαινα τα 210 210 000 PLN

1694

336 Μέρος IV

ανάλογα με τις απαιτήσεις που περιέχονται στο εγκριθέν σχέδιο αναδιάρθρωσης (από την οποία 182 170 000 PLN το 2002 και 27 380 000 PLN το 2003 εάν η παράταση της περιόδου χάριτος δυνάμει του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας, για την εγκαθίδρυση σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Πολωνίας, αφετέρου, δοθεί μέχρι το τέλος του 2002, ή άλλως 210 210 000 PLN το 2003).

Η Πολωνία δεν χορηγεί καμία άλλη κρατική ενίσχυση για την αναδιάρθρωση της πολωνικής χαλυβουργίας.

7. Η καθαρή μείωση δυναμικού που πρέπει να επιτευχθεί από την Πολωνία για τα τελικά προϊόντα κατά την περίοδο 1997-2006 είναι τουλάχιστον 1 231 000 τόνοι. Στο συνολικό αυτό ποσό περιλαμβάνονται καθαρές μειώσεις δυναμικού τουλάχιστον 715 000 τόνων ανά έτος σε προϊόντα θερμής έλασης, και 716 000 τόνων ανά έτος σε προϊόντα ψυχρής έλασης, καθώς και μέγιστη αύξηση κατά 200 000 τόνων ανά έτος άλλων τελικών προϊόντων.

Η μείωση δυναμικού μετράται μόνον βάσει του οριστικού κλεισίματος των εγκαταστάσεων παραγωγής με καταστροφή των υποδομών τους, έτσι ώστε οι εγκαταστάσεις αυτές να μην είναι δυνατόν να επαναλειτουργήσουν. Δήλωση πτώχευσης χαλυβουργικής εταιρείας δεν χαρακτηρίζεται ως μείωση δυναμικού.

Οι μειώσεις που εμφαίνονται στο Παράρτημα 2 του Πρωτοκόλλου αριθ. 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003 είναι ελάχιστες και οι πραγματικές καθαρές μειώσεις δυναμικού που πρέπει να επιτευχθούν καθώς και το χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου πρέπει να πραγματοποιηθούν καθορίζονται βάσει του οριστικού προγράμματος αναδιάρθρωσης της Πολωνίας και των ατομικών επιχειρηματικών προγραμμάτων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για την εγκαθίδρυση σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Πολωνίας, αφετέρου, λαμβανομένου υπόψη του στόχου εξασφάλισης της βιωσιμότητας των δικαιούχων εταιρειών κατά τις 31 Δεκεμβρίου 2006.

8. Το επιχειρηματικό πρόγραμμα της δικαιούχου εταιρείας PHS τίθεται σε εφαρμογή. Ειδικότερα:

α) Οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης επικεντρώνονται στα εξής:

ί) αναδιοργάνωση των εγκαταστάσεων παραγωγής της PHS με βάση τα προϊόντα και εξασφάλιση οριζόντιας οργάνωσης ανά λειτουργία (προμήθειες, παραγωγή, πωλήσεις),

ii) σύσταση ενοποιημένης δομής διαχείρισης στην PHS, η οποία θα επιτρέπει την πλήρη υλοποίηση των συνεργιών κατά την ενοποίηση,

iii) μετεξέλιξη του στρατηγικού κέντρου βάρους της PHS ώστε αντί να είναι προσανατολισμένη στην παραγωγή, να προσανατολισθεί στην εμπορία,

ίν) βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της επιχειρηματικής διαχείρισης της PHS, εξασφαλίζοντας και καλύτερο έλεγχο των απευθείας πωλήσεων,

ν) επανεξέταση από την PHS, βάσει έγκυρων οικονομικών εκτιμήσεων, της στρατηγικής θυγατρικών εταιραών και, όπου ενδείκνυται, επανενσωμάτωση υπηρεσιών στη μητρική εταιρεία,

ΦΕΚ 115

1695

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 337

vi) επανεξέταση από την PHS του φάσματος προϊόντων που παράγει, μείωση της υπερπαραγωγής της όσον αφορά μακρά ημικατεργασμένα προϊόντα και, εν γένει, μεγαλύτερη έμφαση σε αγορές προϊόντων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας,

vii) πραγματοποίηση επενδύσεων από την PHS με σκοπό την παραγωγή τελικών προϊόντων καλύτερης ποιότητας. Δίδεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να επιτευχθεί, έως την ημερομηνία που ορίζεται στο χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του προγράμματος αναδιάρθρωσης της PHS και το αργότερο μέχρι το τέλος του 2006, παραγωγή ποιότητας 3-Sigma στο εργοστάσιο PHS της Κρακοβίας,

β) οι μειώσεις του κόστους στην PHS πρέπει να βελτιστοποιηθούν κατά τη διάρκεια της περιόδου αναδιάρθρωσης, με την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, τη βελτίωση των προμηθειών και την εξασφάλιση παραγωγικότητας εφάμιλλης με τα επίπεδα της Ένωσης,

γ) απαιτείται αναδιάρθρωση της απασχόλησης. Κατά την 31η Δεκεμβρίου 2006, πρέπει να έχουν επιτευχθεί επίπεδα παραγωγικότητας συγκρίσιμα με αυτά που επιτυγχάνονται σε ομάδες προϊόντων χαλυβουργικών βιομηχανιών της Ένωσης, βάσει ενοποιημένων στοιχείων που περιλαμβάνουν την έμμεση απασχόληση στις εταιρείες παροχής υπηρεσιών που ευρίσκονται στην πλήρη κυριότητα των δικαιούχων εταιρειών,

δ) οιαδήποτε ιδιωτικοποίηση πρέπει να βασίζεται στην τήρηση της απαιτούμενης διαφάνειας και να αντανακλά πλήρως την εμπορική αξία της PHS. Καμία περαιτέρω κρατική ενίσχυση δεν δίδεται ως μέρος της πώλησης.

9. Το επιχειρηματικό πρόγραμμα των λοιπών δικαιούχων εταιρειών τίθεται σε εφαρμογή. Ειδικότερα:

α) για όλες τις λοιπές δικαιούχους εταιρείες, οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης επικεντρώνονται στα εξής:

ί) μετεξέλιξη του στρατηγικού κέντρου βάρους ώστε αντί να είναι προσανατολισμένες στην παραγωγή, να προσανατολίζονται στην εμπορία,

ϋ) βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της επιχειρηματικής διαχείρισης των εταιρειών, εξασφαλίζοντας και καλύτερο έλεγχο των απευθείας πωλήσεων,

iii) επανεξέταση, βάσει έγκυρων οικονομικών εκτιμήσεων, της στρατηγικής θυγατρικών εταιρειών και, όπου ενδείκνυται, επανενσωμάτωση υπηρεσιών στις μητρικές εταιρείες,

β) για την Huta Bankowa, εφαρμογή του προγράμματος μείωσης του κόστους,

γ) για την Huta Buczck, απόκτηση της αναγκαίας χρηματοδοτικής στήριξης από πιστωτές και τοπικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και εφαρμογή του προγράμματος μείωσης του κόστους, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του επενδυτικού κόστους μέσω της προσαρμογής ήδη υφιστάμενων εγκαταστάσεων παραγωγής,

δ) για την Huta tabedy, εφαρμογή του προγράμματος μείωσης του κόστους και μείωση της εξάρτησής της από την εξορυκτική βιομηχανία,

ε) για την Huta Pokoj, επίτευξη διεθνών προτύπων παραγωγικότητας στις θυγατρικές, εξοικονόμηση στην κατανάλωση ενέργαας και ματαίωση της προτεινόμενης επένδυσης στο τμήμα μεταποίησης και στο κατασκευαστικό τμήμα,

1696

338 Μέρος IV

στ) για τη Huta Batory, επίτευξη συμφωνίας με πιστωτές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όσον αφορά την αναδιάρθρωση χρεών και τα επενδυτικά δάνεια. Η εταιρεία πρέπει να εξασφαλίσει επίσης ουσιαστική πρόσθετη μείωση του κόστους που θα συνδέεται με αναδιάρθρωση της απασχόλησης και βελτίωση της απόδοσης,

ζ) για την Huta Andrzej, εξασφάλιση σταθερής χρηματοοικονομικής βάσης για την ανάπτυξη της, διαπραγματευόμενη συμφωνία με τους υπάρχοντες δανειστές της, τους μακροπρόθεσμους πιστωτές, τους χρηματοδότες των εμπορικών πράξεων και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Πρέπει επίσης να πραγματοποιηθούν πρόσθετες επενδύσεις για το θερμοσωληνουργείο και για την εφαρμογή του σχεδίου μείωσης του προσωπικού,

η) για την Huta L.W., πραγματοποίηση επενδύσεων όσον αφορά τα σχέδια της εταιρείας για τις εγκαταστάσεις θερμής ελάσεως, τον εξοπλισμό ανύψωσης και τις περιβαλλοντικές βελτιώσεις. Η εταιρεία αυτή πρέπει να επιτύχει επίσης υψηλότερα επίπεδα παραγωγικότητας μέσω της αναδιάρθρωσης του προσωπικού και της μείωσης του κόστους των εξωτερικών υπηρεσιών.

10. Οποιεσδήποτε συνακόλουθες μεταβολές του γενικού προγράμματος αναδιάρθρωσης και των ειδικών προγραμμάτων πρέπει να εγκρίνονται από την Επιτροπή και, οσάκις ενδείκνυται, από το Συμβούλιο.

11. Η υλοποίηση της αναδιάρθρωσης διεξάγεται με όρους πλήρους διαφάνειας και βάσα υγιών αρχών της οικονομίας της αγοράς.

12. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την εφαρμογή της αναδιάρθρωσης και την εκπλήρωση των όρων του παρόντος Τίτλου όσον αφορά τη βιωσιμότητα, τις κρατικές ενισχύσεις και τις μειώσεις δυναμικού πριν και μετά την 1η Μαΐου 2004, έως τη λήξη της περιόδου αναδιάρθρωσης, σύμφωνα με πς παραγράφους 13 έως 18. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Συμβούλιο.

13. Εκτός από τον έλεγχο των κραπκών ενισχύσεων, η Επιτροπή και το Συμβούλιο ελέγχουν τα κριτήρια αξιολόγησης της αναδιάρθρωσης τα οποία ορίζονται στο Παράρτημα 3 του Πρωτοκόλλου αριθ. 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003. Οι παραπομπές του Παραρτήματος αυτού στο σημείο 14 του Πρωτοκόλλου πρέπει να νοούνται ως παραπομπές στην παράγραφο 14 του παρόντος άρθρου.

14. Ο έλεγχος περιλαμβάνει ανεξάρτητη αξιολόγηση η οποία διεξάγεται το 2003, 2004, 2005 και 2006. Εφαρμόζεται το τεστ βιωσιμότητας της Επιτροπής και μετράται η παραγωγικότητα ως μέρος της αξιολόγησης.

15. Η Πολωνία συνεργάζεται πλήρως στα θέματα ελέγχου. Ειδικότερα:

α) η Πολωνία υποβάλλει εκθέσεις στην Επιτροπή ανά εξάμηνο σχετικά με την αναδιάρθρωση των δικαιούχων εταιρειών, το αργότερο στις 15 Μαρτίου και στις 15 Σεπτεμβρίου κάθε έτους, μέχρι το τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης,

β) η πρώτη έκθεση φθάνει στην Επιτροπή μέχρι τις 15 Μαρτίου 2003 και η τελευταία μέχρι πς 15 Μαρτίου 2007, εκτός εάν η Επιτροπή αποφασίσει άλλως,

γ) οι εκθέσεις περιλαμβάνουν όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την παρακολούθηση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης, της κρατικής ενίσχυσης και της μείωσης και χρήσης δυναμικού και παρέχουν επαρκή χρηματοοικονομικά στοιχεία, προκειμένου να διαπιστώνεται κατά πόσον πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις του παρόντος Τίτλου. Οι εκθέσεις περιλαμβάνουν τουλάχιστον πς

1697

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 339

πληροφορίες που ορίζονται στο Παράρτημα 4, του Πρωτοκόλλου αριθ. 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003, τις οποίες η Επιτροπή επιφυλάσσεται του δικαιώματος να τροποποιεί ανάλογα με τις εμπειρίες της από τη διαδικασία παρακολούθησης. Στο Παράρτημα 4 του Πρωτοκόλλου αριθ. 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003, η παραπομπή στο σημείο 14 του Πρωτοκόλλου πρέπει να νοείται ως παραπομπή στην παράγραφο 14 του παρόντος άρθρου. Εκτός από τις επιμέρους επιχειρηματικές εκθέσεις για τις δικαιούχους εταιρείες, πρέπει επίσης να καταρτισθεί έκθεση για τη συνολική κατάσταση του πολωνικού χαλυβουργικού τομέα, η οποία περιλαμβάνει τις πρόσφατες μακροοικονομικές εξελίξεις,

δ) η Πολωνία πρέπει επίσης να προσκομίζει κάθε πρόσθετη πληροφορία η οποία απαιτείται για την ανεξάρτητη αξιολόγηση που προβλέπεται στην παράγραφο 14,

ε) η Πολωνία υποχρεώνει τις δικαιούχους εταιρείες να αποκαλύπτουν όλα τα σχετικά στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν, υπό άλλες συνθήκες, να θεωρηθούν εμπιστευτικά. Στην έκθεσή της προς το Συμβούλιο, η Επιτροπή εξασφαλίζει ότι δεν αποκαλύπτονται εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικές με συγκεκριμένη εταιρεία.

16. η Επιτροπή δύναται ανά πάσα στιγμή να αναθέτει σε ανεξάρτητο σύμβουλο να αξιολογεί τα αποτελέσματα της παρακολούθησης, να διενεργεί οιαδήποτε αναγκαία έρευνα και να υποβάλλα έκθεση στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο.

17. Εφόσον η Επιτροπή, με βάση την παρακολούθηση, κρίνει ότι υφίστανται ουσιαστικές παρεκκλίσεις από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία με βάση τα οποία διεξήχθη η αξιολόγηση της βιωσιμότητας, μπορεί να ζητήσει από την Πολωνία να λάβει τα ενδεδειγμένα μέτρα για την ενίσχυση των μέτρων αναδιάρθρωσης των ενδιαφερομένων δικαιούχων εταιρειών.

18. Εφόσον από την παρακολούθηση προκύψει ότι:

α) δεν έχουν τηρηθεί οι όροι των μεταβατικών ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στον παρόντα Τίτλο, ή ότι

β) δεν έχουν τηρηθεί οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της παράτασης της περιόδου κατά την οποία η Πολωνία μπορεί, κατ' εξαίρεση, να χορηγεί κρατική ενίσχυση για την αναδιάρθρωση της χαλυβουργίας της δυνάμει της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για την εγκαθίδρυση σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Πολωνίας, αφετέρου, ή ότι

γ) η Πολωνία, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναδιάρθρωσης, χορήγησε πρόσθετη ασύμβατη κρατική ενίσχυση στη χαλυβουργία, και ιδίως στις δικαιούχους εταιρείες,

οι μεταβατικές ρυθμίσεις που περιέχονται στον παρόντα Τίτλο δεν ισχύουν.

Η Επιτροπή λαμβάνει ενδεδειγμένα μέτρα, απαιτώντας από την ενδιαφερόμενη εταιρεία να επιστρέψει τυχόν ενίσχυση που της έχει χορηγηθεί κατά παράβαση των όρων του παρόντος Τίτλου.

1698

340 Μέρος IV

ΤΙΤΛΟΣ IX

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΜΟΝΑΔΑ 1 ΚΑΙ ΤΗ ΜΟΝΑΔΑ 2 ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ BOHUNICE VI

ΤΗΣ ΣΛΟΒΑΚΙΑΣ

Άρθρο 64

Η Σλοβακία έχει δεσμευθεί να κλείσει τη μονάδα 1 του πυρηνικού σταθμού Bohunicc VI έως τις 31 Δεκεμβρίου 2006 και τη μονάδα 2 του ίδιου σταθμού έως τις 31 Δεκεμβρίου 2008 το αργότερο, και εν συνεχεία να αποξηλώσει τις μονάδες αυτές.

Άρθρο 65

1. Κατά την περίοδο 2004-2006, η Ένωση παρέχει στη Σλοβακία οικονομική ενίσχυση προς υποστήριξη του έργου της αποξήλωσης και προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του κλεισίματος και της αποξήλωσης της μονάδας 1 και της μονάδας 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunicc VI (εφεξής «ενίσχυση»).

2. Η ενίσχυση αποφασίζεται και υλοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1989, σχετικά με την οικονομική ενίσχυση υπέρ ορισμένων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (^!).

3. Για την περίοδο 2004-2006, η ενίσχυση ανέρχεται σε 90 εκατομμύρια ευρώ σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων, που θα αποδεσμευθούν σε ίσες ετήσιες δόσεις.

4. Η ενίσχυση ή τμήματά της μπορούν να παρέχονται ως συνεισφορά της Ένωσης στο Διεθνές Ταμείο Στήριξης του Παροπλισμού του Bohunice, το οποίο διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.

Άρθρο 66

Η Ένωση αναγνωρίζει ότι η αποξήλωση του σταθμού πυρηνικής ενέργειας Bohunice VI θα πρέπει να συνεχισθεί πέραν των Δημοσιονομικών Προοπτικών όπως αυτές ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 6ης Μαΐου 1999, και ότι η προσπάθεια αυτή αντιπροσωπεύει για τη Σλοβακία σημαντική οικονομική επιβάρυνση. Οι αποφάσεις περί συνέχισης της ενίσχυσης της Ένωσης στον τομέα αυτόν μετά το 2006 θα λάβουν υπόψη τους την υφιστάμενη κατάσταση.

Άρθρο 67

Οι διατάξεις του παρόντος τίτλου εφαρμόζονται λαμβάνοντας υπόψη τη δήλωση σχετικά με τη μονάδα 1 και τη μονάδα 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunicc VI της Σλοβακίας, στην οποία περιλαμβάνονται, χωρίς να αλλοιώνεται η νομική εμβέλειά τους, οι όροι του προοιμίου του Πρωτοκόλλου αριθ. 9 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003.

(') EE L 375 της 23.12.1989, σ. 11.

1699

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 341

ΤΙΤΛΟΣ Χ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Άρθρο 68

1. Η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου και του κεκτημένου της Ένωσης αναστέλλεται στις περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας στις οποίες η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο.

2. Το Συμβούλιο, βάσει πρότασης της Επιτροπής, αποφασίζει την άρση της αναστολής της παραγράφου 1. Αποφασίζει ομόφωνα.

Άριθρο 69

1. Το Συμβούλιο, βάσει πρότασης της Επιτροπής, ορίζει τους όρους υπό τους οποίους εφαρμόζονται οι διατάξεις του δικαίου της Ένωσης στη γραμμή μεταξύ των περιοχών που αναφέρονται στο άρθρο 68 και των περιοχών στις οποίες η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο. Το Συμβούλιο αποφασίζει ομόφωνα.

2. Το εδαφικό όριο μεταξύ της Περιοχής της Ανατολικής Κυρίαρχης Βάσης και των περιοχών που αναφέρονται στο άρθρο 68 θεωρείται τμήμα των εξωτερικών συνόρων των Περιοχών των Κυρίαρχων Βάσεων για τους σκοπούς του Μέρους IV του Παραρτήματος του Πρωτοκόλλου αριθ. 3 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003 σχεπκά με πς Περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο, όσο διαρκεί η αναστολή της εφαρμογής του κοινοπκού κεκτημένου και του κεκτημένου της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 68.

Άρθρο 70

1. Τίποτε στον παρόντα τίτλο δεν αποκλείει τη λήψη μέτρων για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των περιοχών που αναφέρει το άρθρο 68.

2. Τα μέτρα αυτά δεν επηρεάζουν την εφαρμογή του κοινοπκού κεκτημένου και του κεκτημένου της Ένωσης βάσει των όρων που ορίζονται στο παρόν Πρωτόκολλο σε οποιοδήποτε άλλο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Άρθρο 71

Στην περίπτωση που επιτευχθεί διευθέτηση του Κυπριακού, το Συμβούλιο, βάσει πρότασης της Επιτροπής, αποφασίζει την αναπροσαρμογή των όρων προσχώρησης της Κύπρου στην Ένωση σε σχέση με την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το Συμβούλιο αποφασίζει ομόφωνα.

Άρθρο 72

Οι διατάξεις του παρόντος τίτλου εφαρμόζονται λαμβάνοντας υπόψη τη δήλωση σχεπκά με την Κύπρο, στην οποία περιλαμβάνονται, χωρίς να αλλοιώνεται η νομική τους εμβέλεια, οι όροι του προοιμίου του Πρωτοκόλλου αριθ. 10 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003.

1700

342 Μέρος IV

ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗΣ

ΤΗΣ 16ΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2003

Αρθρο 73

Τα Παραρτήματα I και III έως XVII της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003, τα προσαρτήματα τους, καθώς και τα Παραρτήματα των Πρωτοκόλλων 2, 3 και 8 της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003 (^!) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του παρόντος Πρωτοκόλλου.

Αρθρο 74

1. Οι παραπομπές στη «Συνθήκη Προσχώρησης», οι οποίες περιέχονται στα αναφερόμενα στο άρθρο 73 Παραρτήματα, πρέπει να νοούνται ως παραπομπές στη Συνθήκη την οποία αναφέρει το άρθρο IV-437 παράγραφος 2 στοιχείο ε) του Συντάγματος, οι παραπομπές στην ημερομηνία ή τη στιγμή της υπογραφής της εν λόγω Συνθήκης πρέπει να νοούνται ως παραπομπές στην ημερομηνία της 16ης Απριλίου 2003, οι δε παραπομπές στην ημερομηνία προσχώρησης πρέπει να νοούνται ως παραπομπές στην 1η Μαΐου 2004.

2. Με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου οι παραπομπές των Παραρτημάτων που αναφέρει το άρθρο 73 στην «παρούσα πράξη» πρέπει να νοούνται ως παραπομπές στην Πράξη Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003.

Οι παραπομπές των Παραρτημάτων που αναφέρει το άρθρο 73 σε διατάξεις της Πράξης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003 πρέπει να νοούνται ως παραπομπές στο παρόν Πρωτόκολλο, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα αντιστοιχίας.

Πράξη Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003	Πρωτόκολλο
Άρθρο 21	Άρθρο 12
Αρθρο 22	Άρθρο 13
Άρθρο 24	Άρθρο 15
Άρθρο 32	Άρθρο 21
Άρθρο 37	Άρθρο 26
Άρθρο 52	Άρθρο 32

3. Οι παρακάτω όροι, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στα Παραρτήματα που αναφέρει το άρθρο 73, πρέπει να νοούνται ως έχοντες την έννοια που δίδεται στον πίνακα αντιστοιχίας παρακάτω, εκτός εάν οι όροι αυτοί αναφέρονται αποκλειστικά σε νομικές καταστάσεις προγενέστερες της έναρξης ισχύος του Συντάγματος.

(') EE L 236 της 23.9.2003, σ. 33.

1701

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 343

Όροι χρησιμοποιούμενοι στα Παραρτήματα που αναφέρει το άρθρο 73	Έννοια
Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας	Σύνταγμα
Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση	Σύνταγμα
Συνθήκες επί των οποίων βασίζεται η Ευρωπαϊκή	Σύνταγμα
Ένωση
Κοινότητα (Ευρωπαϊκή)	Ένωση
Διευρυμένη Κοινότητα	Ένωση
Κοινοτικός	της Ένωσης
EE	Ένωση
Διευρυμένη Ένωση ή διευρυμένη EE	Ένωση

Κατά παρέκκλιση από το προηγούμενο εδάφιο, η έννοια του όρου «κοινοτικός» δεν μεταβάλλεται όταν χρησιμοποιείται μαζί με τους όρους «προτίμηση» και «αλιεία».

4. Οι παραπομπές των Παραρτημάτων που αναφέρει το άρθρο 73 σε τμήματα ή διατάξεις της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας πρέπει να νοούνται ως παραπομπές σε τμήματα ή διατάξεις του Συντάγματος, σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας παρακάτω.

Συνθήκη ΕΚ	Σύνταγμα
Τρίτο μέρος Τίτλος I	Μέρος III Τίτλος III κεφάλαιο ]	τμήμα 3
Τρίτο μέρος Τίτλος I κεφάλαιο 1	Μέρος III Τίτλος III κεφάλαιο ]	τμήμα 3, υποτμήμα 1
Τρίτο μέρος Τίτλος II	Μέρος III Τίτλος III κεφάλαιο ]	II τμήμα 4
Τρίτο μέρος Τίτλος III	Μέρος III Τίτλος ΠΙ κεφάλαιο ]	τμήματα 2 και 4
Τρίτο μέρος Τίτλος VI κεφάλαιο 1	Μέρος III Τίτλος III κεφάλαιο ]	τμήμα 5
Άρθρο 31	Άρθρο ΠΙ-155
Άρθρο 39	Άρθρο ΠΙ-133
Άρθρο 49	Άρθρο ΠΙ-144
Άρθρο 58	Άρθρο 111-15 8
Άρθρο 87	Άρθρο ΠΙ-167
Άρθρο 88	Άρθρο ΙΠ-168
Άρθρο 226	Άρθρο 111-360
Παράρτημα I	Παράρτημα I

5. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στα Παραρτήματα που αναφέρει το άρθρο 73 προβλέπεται ότι το Συμβούλιο ή η Επιτροπή εκδίδουν νομικές πράξεις, οι πράξεις αυτές λαμβάνουν τη μορφή ευρωπαϊκών κανονισμών ή αποφάσεων.

1702

344 Μέρος IV

10. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟΥ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να καθορίσουν τις λεπτομέρειες της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος που αναφέρεται στο άρθρο III-184 του Συντάγματος,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

'Apdpo 1

Οι τιμές αναφοράς του άρθρου ΙΙΙ-184 παράγραφος 2 του Συντάγματος είναι οι εξής:

α) 3 % για τον λόγο μεταξύ του προβλεπομένου ή υφισταμένου δημοσιονομικού ελλείμματος και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε αγοραίες τιμές,

β) 60 % για τον λόγο μεταξύ του δημοσίου χρέους και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε αγοραίες τιμές.

Αρθρο 2

Για τους σκοπούς του άρθρου ΙΙΙ-184 του Συντάγματος και του παρόντος Πρωτοκόλλου:

α) οι όροι «δημόσιος» και «δημοσιονομικός» νοούνται με ευρεία έννοια, ήτοι καλύπτουν την κεντρική κυβέρνηση, την περιφερειακή ή τοπική διοίκηση και τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, εξαιρουμένων των εμπορικών πράξεων, όπως ορίζονται στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Οικονομικών Λογαριασμών,

β) ως «έλλειμμα» νοείται ο καθαρός δανεισμός, όπως ορίζεται στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Οικονομικών Λογαριασμών,

γ) ως «επένδυση» νοείται η δημιουργία ακαθάριστου πάγιου κεφαλαίου, όπως ορίζεται στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Οικονομικών Λογαριασμών,

δ) ως «χρέος» νοείται το συνολικό ακαθάριστο χρέος, στην ονομαστική του αξία, που εκκρεμεί στο τέλος του έτους, ενοποιημένο εντός και μεταξύ των τομέων του κατά την ευρεία έννοια δημοσίου, όπως ορίζεται στο στοιχείο α).

1703

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 345

Άρθρο 3

Προκειμένου να διασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, οι κυβερνήσεις των κρατών μελών ευθύνονται, στα πλαίσια της διαδικασίας αυτής, για τα ελλείμματα του Δημοσίου υπό ευρεία έννοια, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 στοιχείο α). Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι εθνικές διαδικασίες στον τομέα του προϋπολογισμού τούς επιτρέπουν να εκπληρώνουν τις σχετικές υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το Σύνταγμα. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν αμέσως και τακτικά στην Επιτροπή τα προβλεπόμενα και υφιστάμενα ελλείμματα τους και το ύψος του χρέους τους.

Άρθρο 4

Τα στατιστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή του παρόντος Πρωτοκόλλου, παρέχονται από την Επιτροπή.

1704

346 Μέρος IV

11. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να καθορίσουν τις λεπτομέρειες των κριτηρίων σύγκλισης που θα καθοδηγήσουν την Ένωση κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την κατάργηση των παρεκκλίσεων των κρατών μελών για τα οποία ισχύει παρέκκλιση, όπως αναφέρεται στο άρθρο ΠΙ-198 του Συντάγματος,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, που προσαρτώνται στην Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

Το κριτήριο της σταθερότητας των τιμών, που αναφέρει το άρθρο ΠΙ-198 παράγραφος 1 στοιχείο α) του Συντάγματος, σημαίνει ότι το συγκεκριμένο κράτος μέλος έχει σταθερές επιδόσεις στο θέμα των τιμών και μέσο ποσοστό πληθωρισμού, καταγεγραμμένο επί ένα έτος πριν από τον έλεγχο, που δεν υπερβαίνει εκείνο των τριών, το πολύ, κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών, περισσότερο από 1,5 %. Ο πληθωρισμός υπολογίζεται βάσει του δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) ή σε συγκρίσιμη βάση, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές των εθνικών ορισμών.

Αρθρο 2

Το κριτήριο της δημοσιονομικής κατάστασης του άρθρου ΠΙ-198 παράγραφος 1 στοιχείο β) του Συντάγματος, σημαίνει ότι τη στιγμή της εξέτασης δεν έχει ληφθεί ευρωπαϊκή απόφαση του Συμβουλίου, προβλεπόμενη στο άρθρο ΙΠ-184 παράγραφος 6 του Συντάγματος, όσον αφορά την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος.

Αρθρο 3

Το κριτήριο της συμμετοχής στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, που αναφέρεται στο άρθρο III-198 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του Συντάγματος, σήμαινα ότι το συγκεκριμένο κράτος μέλος έχει τηρήσει τα κανονικά περιθώρια διακύμανσης που προβλέπει ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος χωρίς σοβαρή ένταση κατά τα δύο, τουλάχιστον, τελευταία έτη πριν από την εξέταση. Ειδικότερα, το κράτος μέλος δεν πρέπει να έχει υποτιμήσει την κεντρική διμερή ισοτιμία του νομίσματος του έναντι του ευρώ με δική του πρωτοβουλία μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Αρθρο 4

Το κριτήριο της σύγκλισης των επιτοκίων, που αναφέρεται στο άρθρο ΠΙ-198 παράγραφος 1 στοιχείο δ) του Συντάγματος, σημαίνει ότι, το συγκεκριμένο κράτος μέλος, επί διάστημα ενός έτους πριν από την εξέταση, έχα μέσο ονομαστικό μακροπρόθεσμο επιτόκιο το οποίο δεν υπέρβαινα εκείνο των τριών, το πολύ, κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών, περισσότερο από 2 %. Τα επιτόκια υπολογίζονται βάσει μακροπροθέσμων ομολόγων του Δημοσίου ή συγκρίσιμων χρεογράφων, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές των εθνικών ορισμών.

1705

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 347

Άρθρο 5

Τα στατιστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή του παρόντος Πρωτοκόλλου παρέχονται από την Επιτροπή.

Άρθρο 6

Το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα μετά από πρόταση της Επιτροπής και διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή που αναφέρεται στο άρθρο ΙΙΙ-Ί92 του Συντάγματος, θεσπίζει τις κατάλληλες διατάξεις για τον καθορισμό των λεπτομερειών των κριτηρίων σύγκλισης του άρθρου ΠΙ-198 του Συντάγματος, οι οποίες αντικαθιστούν στην περίπτωση αυτή το παρόν Πρωτόκολλο.

1706

348 Μέρος IV

12. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΟΜΑΔΑ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να ευνοήσουν τις προϋποθέσεις μιας ισχυρότερης οικονομικής μεγέθυνσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, προς τούτο, να αναπτύξουν διαρκώς στενότερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στη ζώνη του ευρώ,

ΜΕ ΕΠΙΓΝΩΣΗ της ανάγκης να προβλεφθούν ειδικές διατάξεις για έναν ενισχυμένο διάλογο μεταξύ των κρατών μελών τα οποία έχουν ως νόμισμα το ευρώ, εν αναμονή της υιοθέτησης του ευρώ από όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

Οι Υπουργοί των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ πραγματοποιούν άτυπες συναντήσεις μεταξύ τους. Οι συναντήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα, ανάλογα με τις ανάγκες, για να συζητούνται τα θέματα που συνδέονται με τις ιδιαίτερες ευθύνες τις οποίες συνυπέχουν στο θέμα του ενιαίου νομίσματος. Η Επιτροπή συμμετέχει στις συναντήσεις αυτές. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καλείται να συμμετέχα σε αυτές τις συναντήσεις, οι οποίες προετοιμάζονται από τους αντιπροσώπους των Υπουργών Οικονομικών των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ και της Επιτροπής.

Αρθρο 2

Οι Υπουργοί των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ εκλέγουν ανά δυόμισι έτη πρόεδρο, με πλειοψηφία των εν λόγω κρατών μελών.

1707

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 349

13. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΕΝ ΣΧΕΣΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ όπ το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υποχρεούται ούτε δεσμεύεται να υιοθετήσει το ευρώ χωρίς ειδική σχετική απόφαση από την κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο του,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι στις 16 Οκτωβρίου 1996 και στις 30 Οκτωβρίου 1997 η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου γνωστοποίησε στο Συμβούλιο την πρόθεσή της να μην συμμετάσχει στην τρίτη φάση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, δυνάμει του σημείου 1 του Πρωτοκόλλου σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ την πρακτική της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου να χρηματοδοτεί τις δανειακές της ανάγκες με την πώληση κρατικών ομολόγων στον ιδιωτικό τομέα,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υποχρεούται να υιοθετήσει το ευρώ, εκτός αν γνωστοποιήσει στο Συμβούλιο σχετική πρόθεσή του.

Αρθρο 2

Τα άρθρα 3 έως 8 και 10 εφαρμόζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατόπιν της γνωστοποίησης στην οποία προέβη το Ηνωμένο Βασίλειο προς το Συμβούλιο στις 16 Οκτωβρίου 1996 και στις 30 Οκτωβρίου 1997.

Αρθρο 3

Το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί τις εξουσίες του στον τομέα της νομισματικής πολιτικής σύμφωνα με την εθνική του νομοθεσία.

Αρθρο 4

Το άρθρο 1-30 παράγραφος 2, εκτός από την πρώτη και την τελευταία του φράση, το άρθρο 1-30 παράγραφος 5, το άρθρο ΙΙΙ-177 δεύτερο εδάφιο, το άρθρο ΠΙ-184 παράγραφοι 1, 9 και 10, το άρθρο III-185 παράγραφοι 1 έως 5, το άρθρο ΙΙΙ-186, τα άρθρα ΙΙΙ-188, ΙΠ-89, ΙΠ-190, το άρθρο III-191, το άρθρο ΙΙΙ-196, το άρθρο ΠΙ-198 παράγραφος 3, το άρθρο iii-326 και το άρθρο ΠΙ-382 του Συντάγματος δεν ισχύουν για το Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης δεν ισχύει το άρθρο ΙΙΙ-179 παράγραφος 2 του Συντάγματος όσον αφορά την υιοθέτηση των τμημάτων των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών που αφορούν τη ζώνη του ευρώ γενικά.

1708

350 Μέρος IV

Στις διατάξεις του πρώτου εδαφίου, η αναφορά στην Ένωση ή τα κράτη μέλη δεν περιλαμβάνει το Ηνωμένο Βασίλειο, η δε αναφορά στις εθνικές κεντρικές τράπεζες δεν περιλαμβάνει την Τράπεζα της Αγγλίας.

Αρθρο 5

Το Ηνωμένο Βασίλειο προσπαθεί να αποφεύγει τα υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα.

Το άρθρο ΙΠ-192 παράγραφος 4 και το άρθρο ΙΠ-200 του Συντάγματος ισχύουν για το Ηνωμένο Βασίλειο σαν να είχε προβλεφθεί παρέκκλιση. Τα άρθρα ΙΠ-201 και ΙΠ-202 του Συντάγματος εξακολουθούν να ισχύουν για το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αρθρο 6

Το δικαίωμα ψήφου του Ηνωμένου Βασιλείου αναστέλλεται κατά την έγκριση από το Συμβούλιο των μέτρων που προβλέπουν τα άρθρα τα οποία απαριθμούνται στο άρθρο 4 και στις περιπτώσεις του άρθρου ΙΙΙ-197 παράγραφος 4 πρώτο εδάφιο του Συντάγματος. Για τον σκοπό αυτόν, εφαρμόζεται το άρθρο III— 197 παράγραφος 4 δεύτερο και τρίτο εδάφιο του Συντάγματος.

Το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στον διορισμό του Προέδρου, του Αντιπροέδρου και των άλλων μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σύμφωνα με το άρθρο III-382 παράγραφος 2 δεύτερο, τρίτο και τέταρτο εδάφιο του Συντάγματος.

Αρθρο 7

Τα άρθρα 3, 4, 6 και 7, το άρθρο 9 παράγραφος 2, το άρθρο 10 παράγραφοι 1, 2, και 3, το άρθρο 11 παράγραφος 2, το άρθρο 12 παράγραφος 1, τα άρθρα 14, 16, 18, 19, 20, 22, 23, 26, 27 30, 31, 32, 33, 34 και 50 του Πρωτοκόλλου σχετικά με το καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας («καταστατικό») δεν ισχύουν για το Ηνωμένο Βασίλειο.

Στα άρθρα αυτά, οι αναφορές στην Ένωση ή τα κράτη μέλη δεν περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο και οι αναφορές στις εθνικές κεντρικές τράπεζες ή στους μεριδιούχους δεν περιλαμβάνουν την Τράπεζα της Αγγλίας.

Στο άρθρο 10 παράγραφος 3 και στο άρθρο 30 παράγραφος 2 του καταστατικού οι αναφορές στο «εγγεγραμμένο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», δεν περιλαμβάνουν το κεφάλαιο το οποίο καλύπτει η Τράπεζα της Αγγλίας.

Αρθρο 8

Το άρθρο III-19 9 του Συντάγματος και τα άρθρα 43 έως 47 του καταστατικού εφαρμόζονται, ανεξάρτητα εάν υπάρχει ή όχι κράτος μέλος για το οποίο ισχύει παρέκκλιση, υπό τις ακόλουθες τροποποιήσεις:

α) Στο άρθρο 43 του καταστατικού, η αναφορά στα καθήκοντα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος περιλαμβάνει τα καθήκοντα τα οποία πρέπει να συνεχίσουν να ασκούνται μετά την εισαγωγή του ευρώ, λόγω της αποφάσεως του Ηνωμένου Βασιλείου να μην υιοθετήσει το ευρώ.

β) Παράλληλα προς τα καθήκοντα τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 46 του καταστατικού, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρέχει συμβουλές και συμβάλλει στην προετοιμασία κάθε ευρωπαϊκού κανονισμού ή κάθε ευρωπαϊκής απόφασης που θα μπορούσε να λάβει το Συμβούλιο σχετικά με το Ηνωμένο

1709

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 351

Βασίλειο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 στοιχεία α) και γ) του παρόντος Πρωτοκόλλου.

γ) Η Τράπεζα της Αγγλίας καταβάλλει το μερίδιο της στο εγγεγραμμένο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προς κάλυψη των δαπανών λειτουργίας της, στην ίδια βάση όπως και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών για τα οποία ισχύει παρέκκλιση.

Αρθρο 9

Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί ανά πάσα στιγμή να γνωστοποιήσει στο Συμβούλιο την πρόθεσή του να υιοθετήσει το ευρώ. Στην περίπτωση αυτή:

α) Το Ηνωμένο Βασίλπο δικαιούται να υιοθετήσει το ευρώ εφόσον πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις. Το Συμβούλιο, αιτήσει του Ηνωμένου Βασιλείου και υπό τους όρους και με τη διαδικασία που καθορίζονται στο άρθρο iii-19 S παράγραφοι 1 και 2 του Συντάγματος, αποφασίζει εάν το εν λόγω κράτος μέλος πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις.

β) Η Τράπεζα της Αγγλίας καταβάλλει το μερίδιο του εγγεγραμμένου κεφαλαίου, μεταβιβάζει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα στοιχεία ενεργητικού σε συνάλλαγμα και συνεισφέρει στα αποθεματικά της στην ίδια βάση όπως και η εθνική κεντρική τράπεζα κράτους μέλους η παρέκκλιση του οποίου έχει καταργηθεί.

γ) Το Συμβούλιο, υπό τους όρους και με τη διαδικασία που καθορίζονται στο άρθρο ΙΙΙ-198 παράγραφος 3 του Συντάγματος, λαμβάνει όλες τις απαιτούμενες αποφάσεις ώστε να μπορέσει το Ηνωμένο Βασίλειο να υιοθετήσει το ευρώ.

Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο υιοθετήσει το ευρώ σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, τα άρθρα 3 έως 8 παύουν να ισχύουν.

Αρθρο 10

Παρά τις διατάξεις του άρθρου ΙΠ-181 του Συντάγματος και του άρθρου 21 παράγραφος 1 του καταστατικού, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να διατηρήσει την ευχέρεια «Ways and Means» έναντι της Τράπεζας της Αγγλίας εάν και για όσο διάστημα το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει υιοθετήσει το ευρώ.

1710

352 Μέρος IV

14. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗ ΔΑΝΙΑ ΕΝ ΣΧΕΣΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι το Σύνταγμα της Δανίας περιλαμβάνει διάταξη η οποία δύναται να καταστήσει αναγκαία τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στη Δανία προκειμένου η χώρα αυτή να θέσει τέρμα στην παρέκκλισή της,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι στις 3 Νοεμβρίου 1993 η κυβέρνηση της Δανίας γνωστοποίησε στο Συμβούλιο την πρόθεσή της να μην συμμετάσχει στην τρίτη φάση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, δυνάμει του σημείου 1 του Πρωτοκόλλου σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν τη Δανία, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Οικονομικής Κοινότητας,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων που προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Άρθρο 1

Η Δανία ευρίσκεται υπό καθεστώς παρέκκλισης κατόπιν της γνωστοποίησης στην οποία προέβη η δανική κυβέρνηση προς το Συμβούλιο στις 3 Νοεμβρίου 1993. Το αποτέλεσμα της παρέκκλισης αυτής είναι ότι όλες οι διατάξεις του Συντάγματος και του καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που αφορούν παρεκκλίσεις ισχύουν έναντι της Δανίας.

Αρθρο 2

Όσον αφορά την κατάργηση της παρέκκλισης, η διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο ΠΙ-198 του Συντάγματος τίθεται σε εφαρμογή μόνον εάν το ζητήσει η Δανία.

Αρθρο 3

Σε περίπτωση κατάργησης του καθεστώτος παρέκκλισης, το παρόν Πρωτόκολλο παύει να έχει εφαρμογή.

ΦΕΚ 115

1711

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 353

15. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ

ΔΑΝΙΑΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να διευθετήσουν ορισμένα ειδικά προβλήματα που αφορούν τη Δανία,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης :

Αρθρο μόνο

Οι διατάξεις του άρθρου 14 του Πρωτοκόλλου σχετικά με το καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν θίγουν το δικαίωμα της Εθνικής Τράπεζας της Δανίας να ασκεί τα τρέχοντα καθήκοντά της όσον αφορά τα εδάφη εκείνα του Βασιλείου της Δανίας που δεν είναι μέρη της Ένωσης.

1712 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ)

354 Μέρος IV

16. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΟΥ ΕΙΡΗΝΙΚΟΥ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να λάβουν υπόψη ένα ιδιαίτερο στοιχείο που αφορά τη Γαλλία,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

Η Γαλλία δύναται να διατηρήσει το προνόμιο της έκδοσης νομισμάτων στη Νέα Καληδονία, στη Γαλλική Πολυνησία και στη Βαλίς και Φουτούνα σύμφωνα με τις διατάξεις της εθνικής της νομοθεσίας και είναι αποκλειστικά αρμόδια για τον καθορισμό της ισοτιμίας του φράγκου Οικονομικής Κοινότητας του Ειρηνικού.

1713

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 355

17. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΕΝΓΚΕΝ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΘΕΙ

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι οι διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν που συνίστανται στις συμφωνίες για τη σταδιακή κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα οι οποίες υπογράφηκαν από ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Σένγκεν στις 14 Ιουνίου 198 5 και στις 19 Ιουνίου 1990, καθώς και στις σχετικές συμφωνίες και στους κανόνες που θεσπίστηκαν βάσει των συμφωνιών αυτών, έχουν ενσωματωθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω πρωτοκόλλου προσαρτημένου στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να διατηρήσουν το κεκτημένο του Σένγκεν, όπως έχει αναπτυχθεί από την έναρξη ισχύος του προαναφερθέντος πρωτοκόλλου, στο πλαίσιο του Συντάγματος και να αναπτύξουν το εν λόγω κεκτημένο προκειμένου να συμβάλουν στην υλοποίηση του στόχου της παροχής στους πολίτες της Ένωσης ενός χώρου ελευθερίας, δικαιοσύνης και ασφάλειας χωρίς εσωτερικά σύνορα,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ιδιαίτερη θέση της Δανίας,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το γεγονός ότι η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας δεν συμμετέχουν σε όλες τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν· ότι, ωστόσο, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα των κρατών μελών αυτών να αποδεχθούν εν όλω ή εν μέρει άλλες διατάξεις του κεκτημένου αυτού,

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι, ως εκ τούτου, είναι αναγκαία η προσφυγή στις διατάξεις του Συντάγματος όσον αφορά τη στενότερη συνεργασία μεταξύ ορισμένων κρατών μελών,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι είναι αναγκαίο να διατηρηθεί ειδική σχέση με τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας, κράτη τα οποία, μαζί με τα σκανδιναβικά κράτη που είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεσμεύονται από τις διατάξεις της Σκανδιναβικής Ένωσης Διαβατηρίων.

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

Το Βασίλειο του Βελγίου, η Τσεχική Δημοκρατία, το Βασίλειο της Δανίας, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, η Δημοκρατία της Εσθονίας, η Ελληνική Δημοκρατία, το Βασίλειο της Ισπανίας, η Γαλλική Δημοκρατία, η Ιταλική Δημοκρατία, η Κυπριακή Δημοκρατία, η Δημοκρατία της Λεττονίας, η Δημοκρατία της Λιθουανίας, το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, η Δημοκρατία της Ουγγαρίας, η Δημοκρατία της Μάλτας, το Βασίλειο των Κάτω Χωρών, η Δημοκρατία της Αυστρίας, η Δημοκρατία της Πολωνίας, η Πορτογαλική Δημοκρατία, η Δημοκρατία της Σλοβενίας, η Σλοβακική Δημοκρατία, η Δημοκρατία της Φινλανδίας και το Βασίλειο της Σουηδίας, εξουσιοδοτούνται να εφαρμόσουν στενότερη συνεργασία μεταξύ τους, στους τομείς που διέπονται από τις οριζόμενες υπό του Συμβουλίου διατάξας, οι οποίες συνιστούν το κεκτημένο του Σένγκεν. Η συνεργασία αυτή διεξάγεται εντός του θεσμικού και νομικού πλαισίου της Ένωσης με σεβασμό των σχετικών διατάξεων του Συντάγματος.

1714

356 Μέρος IV

Άρθρο 2

Το κεκτημένο του Σένγκεν, εφαρμόζεται στα κράτη μέλη του άρθρου 1, με την επιφύλαξη του άρθρου 3 του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Το Συμβούλιο υποκαθιστά την Εκτελεστική Επιτροπή που θεσπίστηκε δυνάμει των συμφωνιών του Σένγκεν.

Άρθρο 3

Η συμμετοχή της Δανίας στη θέσπιση των μέτρων που συνιστούν ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν, καθώς και η εφαρμογή και υλοποίηση των μέτρων αυτών στη Δανία διέπονται από τις οικείες διατάξεις του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη θέση της Δανίας.

Άρθρο 4

Η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλαο της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας μπορούν ανά πάσα στιγμή να ζητήσουν να συμμετάσχουν σε μερικές ή όλες τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν.

Το Συμβούλιο εκδίδει ευρωπαϊκή απόφαση για το αίτημα αυτό. Αποφασίζει με ομοφωνία των μελών του άρθρου 1 και του αντιπροσώπου της κυβερνήσεως του ενδιαφερόμενου κράτους.

Άρθρο 5

Οι προτάσεις και πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν υπόκεινται στις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος.

Στο πλαίσιο αυτό, εάν η Ιρλανδία ή το Ηνωμένο Βασίλειο ή και οι δύο δεν έχουν γνωστοποιήσει γραπτώς στον Πρόεδρο του Συμβουλίου, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, ότι επιθυμούν να συμμετάσχουν, η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο άρθρο III—4-19 παράγραφος 1 του Συντάγματος θεωρείται ότι έχει δοθεί στα κράτη μέλη του άρθρου 1 καθώς και στην Ιρλανδία ή το Ηνωμένο Βασίλειο εφόσον οιοδήποτε εκ των δύο κρατών επιθυμεί να συμμετάσχει στους εν λόγω τομείς συνεργασίας.

Άρθρο 6

Η Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας συμμετέχουν στην εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν και στην περαιτέρω ανάπτυξή του. Για τον σκοπό αυτό, προβλέπονται οι ενδεδειγμένες διαδικασίες στο πλαίσιο συμφωνίας με τα κράτη αυτά, η οποία συνάπτεται από το Συμβούλιο με ομόφωνη απόφαση των μελών του άρθρου 1. Σε αυτή τη συμφωνία περιλαμβάνονται διατάξεις για τη συμβολή της Ισλανδίας και της Νορβηγίας στις τυχόν δημοσιονομικές συνέπειες που θα προκύψουν από την εφαρμογή του παρόντος Πρωτοκόλλου.

Το Συμβούλιο, με ομόφωνη απόφασή του, συνάπτει χωριστή συμφωνία με την Ισλανδία και τη Νορβηγία όσον αφορά τον καθορισμό των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων μεταξύ της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, αφενός, και της Ισλανδίας και της Νορβηγίας, αφετέρου, στους τομείς του κεκτημένου του Σένγκεν που ισχύουν για τα κράτη αυτά.

1715

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 357

Άρθρο 7

Για τους σκοπούς των διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση νέων κρατών μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το κεκτημένο του Σένγκεν και περαιτέρω μέτρα τα οποία λαμβάνονται από τα θεσμικά όργανα εντός του πεδίου ισχύος του θεωρούνται κεκτημένο που πρέπει να γίνει πλήρως αποδεκτό από όλα τα υποψήφια για προσχώρηση κράτη.

1716

358 Μέρος IV

18. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΠΤΥΧΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΙΠ-130 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να ρυθμίσουν ορισμένα θέματα σχετικά με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ύπαρξη επί πολλά έτη ειδικών ταξιδιωτικών ρυθμίσεων μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

Το Ηνωμένο Βασίλπο έχει το δικαίωμα, παρά πς διατάξεις των άρθρων ΙΠ-130 και ΙΠ-265 του Συντάγματος, οιαδήποτε άλλη διάταξη του εν λόγω Συντάγματος, οποιοδήποτε μέτρο θεσπιζόμενο σύμφωνα με το Σύνταγμα αυτό, ή οιαδήποτε διεθνή συμφωνία συναπτόμενη από την Ένωση ή την Ένωση και τα κράτη μέλη της με ένα ή περισσότερα τρίτα κράτη, να διενεργεί στα σύνορά του με άλλα κράτη μέλη ελέγχους στα πρόσωπα που επιθυμούν να εισέλθουν στο Ηνωμένο Βασίλειο εφόσον τους κρίνει απαραίτητους προκειμένου:

α) να εξακριβώνει εάν έχουν δικαίωμα εισόδου στο Ηνωμένο Βασίλαο πολίτες κρατών μελών, ή τα εξαρτώμενα από αυτούς πρόσωπα στο πλαίσιο της άσκησης των δικαιωμάτων τους βάσει του δικαίου της Ένωσης, καθώς και πολίτες άλλων κρατών στους οποίους έχουν αναγνωρισθεί τέτοια δικαιώματα με συμφωνία δεσμευτική για το Ηνωμένο Βασίλειο, και

β) να αποφασίζει κατά πόσον επιτρέπεται η είσοδος άλλων προσώπων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Τα άρθρα ΙΠ-130 και ΙΠ-265 του Συντάγματος ή οιαδήποτε άλλη διάταξη του Συντάγματος αυτού ή οιοδήποτε μέτρο θεσπιζόμενο βάσει αυτού, δεν θίγουν το δικαίωμα του Ηνωμένου Βασιλείου να θεσπίζει ή να διενεργεί τέτοιους ελέγχους. Η αναφορά στο Ηνωμένο Βασίλειο στο παρόν άρθρο συμπεριλαμβάνει τα εδάφη για τις εξωτερικές σχέσας των οποίων υπεύθυνο είναι το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αρθρο 2

Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία μπορούν να συνεχίσουν να συνομολογούν ρυθμίσεις μεταξύ τους σχετικά με την κυκλοφορία προσώπων μεταξύ των εδαφών τους («the Common Travel Area», Κοινή Ταξιδιωπκή Περιοχή), ενώ παράλληλα σέβονται πλήρως τα δικαιώματα των προσώπων που αναφέρονται στο άρθρο 1 πρώτη παράγραφος στοιχείο α). Συνεπώς, εφόσον παραμένουν σε ισχύ τέτοιες ρυθμίσεις, οι διατάξεις του άρθρου 1 του παρόντος Πρωτοκόλλου ισχύουν για την Ιρλανδία υπό τους αυτούς όρους και προϋποθέσεις όπως και για το Ηνωμένο Βασίλειο. Τα άρθρα iii-130 και ΙΙΙ-265 του Συντάγματος ή οιαδήποτε άλλη διάταξή του ή οποιοδήποτε μέτρο θεσπιζόμενο βάσει αυτού, δεν θίγουν τις ρυθμίσεις αυτές.

1717

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 359

'Apdpo 3

Τα άλλα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να διενεργούν, στα σύνορά τους ή σε οποιοδήποτε σημείο εισόδου στο έδαφος τους, ελέγχους στα πρόσωπα που επιθυμούν να εισέλθουν στο έδαφος τους από το Ηνωμένο Βασίλειο, ή από άλλα εδάφη για τις εξωτερικές σχέσεις των οποίων είναι υπεύθυνο, για τους ίδιους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 1 ή από την Ιρλανδία, στο βαθμό που οι διατάξεις του άρθρου 1 ισχύουν για την Ιρλανδία.

Τα άρθρα III-130 και ΙΙΙ-265 του Συντάγματος ή οιαδήποτε άλλη διάταξη του Συντάγματος αυτού ή οιοδήποτε μέτρο θεσπιζόμενο βάσει αυτού, δεν θίγουν το δικαίωμα των άλλων κρατών μελών να θεσπίζουν ή να διενεργούν τέτοιους ελέγχους.

Άρθρο 4

Το παρόν Πρωτόκολλο εφαρμόζεται επίσης σε πράξεις οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν δυνάμει του άρθρου IV-438 του Συντάγματος.

1718

360 Μέρος IV

19. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ, ΤΟ ΑΣΥΛΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΑΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να ρυθμίσουν ορισμένα θέματα σχετικά ρ: το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το Πρωτόκολλο σχετικά με την εφαρμογή ορισμένων πτυχών του άρθρου III-130 του Συντάγματος στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

Με την επιφύλαξη του άρθρου 3, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία δεν συμμετέχουν στη θέσπιση από το Συμβούλιο προτεινόμενων μέτρων βάσει του Μέρους III Τίτλος III κεφάλαιο IV τμήμα 2 ή 3 του Συντάγματος ή του άρθρου ΙΙΙ-260 του Συντάγματος, κατά το βαθμό που το άρθρο αυτό αφορά τους τομείς που καλύπτονται από τα εν λόγω τμήματα ή του άρθρου ΙΙΙ-263 ή του άρθρου ΙΙΙ-275 παράγραφος 2 στοιχείο α) του Συντάγματος. Για αποφάσεις του Συμβουλίου οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται ομόφωνα, απαιτείται ομοφωνία των μελών του Συμβουλίου, εξαιρουμένων των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας.

Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 55 % των μελών του Συμβουλίου, το οποίο αντιπροσωπεύει συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού αυτών των κρατών.

Η μειοψηφία αρνησικυρίας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τον ελάχιστο αριθμό μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 3 5 % του πληθυσμού των συμμετεχόντων κρατών μελών, συν ένα μέλος, αλλιώς θεωρείται ότι επιτυγχάνεται ειδική πλαοψηφία.

Κατά παρέκκλιση από το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο, εφόσον το Συμβούλιο δεν αποφασίζει μετά από πρόταση της Επιτροπής ως απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 72 % των μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού αυτών των κρατών.

Αρθρο 2

Βάσει του άρθρου 1 και με την επιφύλαξη των άρθρων 3, 4 και 6, οι διατάξεις του Μέρους III Τίτλος III κεφάλαιο IV τμήμα 2 ή 3 του Συντάγματος ή του άρθρου ΙΠ-260 του Συντάγματος, κατά το βαθμό που το άρθρο αυτό αφορά τους τομείς που καλύπτονται από τα εν λόγω τμήματα, ή του άρθρου ΙΙΙ-263 ή του άρθρου III-275 παράγραφος 2 στοιχείο α) του Συντάγματος, μέτρα θεσπιζόμενα κατ' εφαρμογή των εν λόγω τμημάτων ή άρθρων, διατάξεις οποιασδήποτε διεθνούς συμφωνίας συναπτομένης από την Ένωση κατ'

1719

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 361

εφαρμογή των τμημάτων ή άρθρων αυτών και αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ένωσης σχετικά με την ερμηνεία αυτών των διατάξεων ή μέτρων, δεν έχουν δεσμευτική ισχύ ούτε εφαρμόζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο ή την Ιρλανδία. Οι εν λόγω διατάξας, μέτρα ή αποφάσεις δεν θίγουν καθ οιονδήποτε τρόπο τις αρμοδιότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εν λόγω κρατών, ούτε θίγουν κατά κανένα τρόπο το κοινοτικό κεκτημένο και το κεκτημένο της Ένωσης και ούτε αποτελούν μέρος του δικαίου της Ένωσης όπως εφαρμόζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία.

Άρθρο 3

1. Το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Ιρλανδία μπορούν, εντός τριών μηνών από την υποβολή στο Συμβούλιο πρότασης βάσει του Μέρους III Τίτλος III κεφάλαιο IV τμήμα 2 ή 3 του Συντάγματος ή πρότασης ή πρωτοβουλίας κατ' εφαρμογήν του άρθρου ΙΙΙ-263 ή του άρθρου ΙΙΙ-275 παράγραφος 2 στοιχείο α) του Συντάγματος, να γνωστοποιούν γραπτώς στο Συμβούλιο ότι επιθυμούν να συμμετάσχουν στη θέσπιση και εφαρμογή του προτεινόμενου μέτρου, κατόπιν δε τούτου δικαιούνται να το πράξουν. Για πράξεις του Συμβουλίου οι οποίες πρέπει να εκδίδονται ομόφωνα, απαιτείται ομοφωνία των μελών του Συμβουλίου, εξαιρουμένου του μέλους που δεν έχει προβεί σε σχετική γνωστοποίηση. Μέτρο θεσπιζόμενο βάσει της παρούσας παραγράφου έχει δεσμευτική ισχύ για όλα τα κράτη μέλη που συμμετείχαν στη θέσπισή του. Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί ή οι ευρωπαϊκές αποφάσεις που εκδίδονται κατ' εφαρμογή του άρθρου ΙΙΙ-260 του Συντάγματος προβλέπουν τους όρους συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας στις αξιολογήσεις που αφορούν τους τομείς οι οποίοι καλύπτονται από το Μέρος III Τίτλος III κεφάλαιο IV τμήμα 2 ή 3 του Συντάγματος.

Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 55 % των μελών του Συμβουλίου, το οποίο αντιπροσωπεύει συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού των κρατών αυτών.

Η μειοψηφία αρνησικυρίας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τον ελάχιστο αριθμό μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 35 % του πληθυσμού των συμμετεχόντων κρατών μελών, συν ένα μέλος, ειδάλλως θεωρείται ότι επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία.

Κατά παρέκκλιση από το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο, εφόσον το Συμβούλιο δεν αποφασίζει μετά από πρόταση της Επιτροπής ή του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης, ως απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 72 % των μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού αυτών των κρατών.

2. Εάν, μετά την παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος, δεν μπορεί να θεσπισθεί με τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Ιρλανδίας μέτρο που αναφέρεται στην παράγραφο 1, το Συμβούλιο μπορεί να θεσπίσει το μέτρο αυτό σύμφωνα με το άρθρο 1 χωρίς τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Ιρλανδίας. Στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το άρθρο 2.

Άρθρο 4

Το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Ιρλανδία μπορούν, ανά πάσα στιγμή μετά από τη θέσπιση μέτρου κατ' εφαρμογή του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV τμήμα 2 ή 3 του Συντάγματος ή του άρθρου ΙΠ-263 ή του άρθρου ΙΙΙ-275 παράγραφος 2 στοιχείο α) του Συντάγματος, να γνωστοποιήσουν στο Συμβούλιο και την Επιτροπή την πρόθεσή τους να αποδεχθούν το εν λόγω μέτρο. Στην περίπτωση αυτή, η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο ΙΙΙ-420 παράγραφος Ί του Συντάγματος εφαρμόζεται αναλόγως.

1720

362 Μέρος IV

Άρθρο 5

Κράτος μέλος το οποίο δεν δεσμεύεται από μέτρο που θεσπίζεται κατ/ εφαρμογή του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV τμήμα 2 ή 3 του Συντάγματος ή του άρθρου ΙΠ-263 ή του άρθρου ΙΠ-275 παράγραφος 2 στοιχείο α) του Συντάγματος, δεν υφίσταται δημοσιονομικές συνέπειες λόγω του μέτρου αυτού, πέραν των διοικητικών εξόδων που συνεπάγεται για τα θεσμικά όργανα, εκτός εάν το Συμβούλιο, με ομοφωνία όλων των μελών του και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποφάσισα άλλως.

Άρθρο 6

Εάν, στις περιπτώσεις του παρόντος Πρωτοκόλλου, μέτρο που θεσπίζεται κατ' εφαρμογή του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV τμήμα 2 ή 3 του Συντάγματος του άρθρου ΙΙΙ-260 του Συντάγματος, στο βαθμό που το άρθρο αυτό αφορά τους τομείς που καλύπτονται από τα εν λόγω τμήματα, του άρθρου ΙΠ-263 ή του άρθρου ΙΠ-275 παράγραφος 2 στοιχείο α) του Συντάγματος, έχει δεσμευτική ισχύ για το Ηνωμένο Βασίλειο ή την Ιρλανδία, οι οικείες διατάξεις του Συντάγματος, εφαρμόζονται για το εν λόγω κράτος ως προς το μέτρο αυτό.

Άρθρο 7

Τα άρθρα 3 και 4 ισχύουν υπό την επιφύλαξη του Πρωτοκόλλου σχετικά με το κεκτημένο του Σένγκεν το οποίο έχει ενσωματωθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 8

Η Ιρλανδία μπορεί να γνωστοποιήσα γραπτώς στο Συμβούλιο ότι δεν επιθυμεί πλέον να εμπίπτει στο πεδίο ισχύος του παρόντος Πρωτοκόλλου. Στην περίπτωση αυτή, οι εν λόγω διατάξεις δεν έχουν πλέον εφαρμογή στην Ιρλανδία.

1721

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 363

20. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΔΑΝΙΑΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ την απόφαση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων, οι οποίοι συνήλθαν στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο Εδιμβούργο, στις 12 Δεκεμβρίου 1992, όσον αφορά ορισμένα προβλήματα που έθεσε η Δανία σχεπκά με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙ τη θέση της Δανίας σχεπκά με την ιθαγένεια, την Οικονομική και Νομισματική Ένωση, την αμυντική πολιτική και τη δικαιοσύνη και εσωτερικές υποθέσεις, όπως καθορίζεται στην Απόφαση του Εδιμβούργου,

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΩΝΤΑΣ όπ η διατήρηση στο πλαίσιο του Συντάγματος του νομικού καθεστώτος που προκύπτει από την απόφαση του Εδιμβούργου θα περιορίσει σημαντικά π] συμμετοχή της Δανίας σε σημαίνοντες τομείς συνεργασίας της Ένωσης και ότι θα ήταν προς το συμφέρον της Ένωσης να διασφαλίσει την ακεραιότητα του κεκτημένου στον τομέα της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να θεσπίσουν νομικό πλαίσιο που θα προσφέρει τη δυνατότητα στη Δανία να συμμετέχει στη θέσπιση μέτρων που προτείνονται βάσα του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος και επιδοκιμάζοντας την πρόθεση της Δανίας να επωφεληθεί αυτής της δυνατότητας όταν αυτό είναι δυνατόν σύμφωνα με τους συνταγματικούς της κανόνες,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ όπ η Δανία δεν θα εμποδίσει τα άλλα κράτη μέλη να αναπτύξουν περαιτέρω τη συνεργασία τους όσον αφορά μέτρα που δεν δεσμεύουν τη Δανία,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το Πρωτόκολλο σχετικά με το κεκτημένο του Σένγκεν το οποίο έχει ενσωματωθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στο Σύνταγμα:

ΜΕΡΟΣ I Αρθρο 1

Η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση, από το Συμβούλιο, μέτρων που προτείνονται βάσει του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος. Για πράξεις του Συμβουλίου, οι οποίες πρέπει να εκδίδονται ομόφωνα, απαιτείται ομοφωνία των μελών του Συμβουλίου, εξαιρουμένου του αντιπροσώπου της κυβέρνησης της Δανίας.

Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 55 % των μελών του Συμβουλίου, που αντιπροσωπεύουν συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού των εν λόγω κρατών μελών.

Η μειοψηφία αρνησικυρίας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τον ελάχιστο αριθμό μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 35 % του πληθυσμού των συμμετεχόντων κρατών μελών, συν ένα μέλος, ειδάλλως θεωρείται ότι επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία.

1722

364 Μέρος IV

Κατά παρέκκλιση από το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο, εφόσον το Συμβούλιο δεν αποφασίζει μετά από πρόταση της Επιτροπής ή του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης, ως απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 72 % των μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού των κρατών αυτών.

Άρθρο 2

Διατάξεις του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος, μέτρα θεσπιζόμενα δυνάμει του Κεφαλαίου αυτού, διατάξεις οιασδήποτε διεθνούς συμφωνίας συναπτόμενης από την Ένωση δυνάμα του Κεφαλαίου αυτού και αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ερμηνεία τέτοιων διατάξεων ή μέτρων δεν έχουν δεσμευτική ισχύ ούτε εφαρμόζονται στη Δανία. Αυτές οι διατάξεις, μέτρα ή αποφάσεις δεν θίγουν κατά κανένα τρόπο τις αρμοδιότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Δανίας, ούτε θίγουν καθ' οιονδήποτε τρόπο το κοινοτικό κεκτημένο και το κεκτημένο της Ένωσης, ούτε αποτελούν μέρος του δικαίου της Ένωσης, όπως εφαρμόζονται στη Δανία.

Αρθρο 3

Η Δανία δεν υφίσταται δημοσιονομικές συνέπειες λόγω των μέτρων που μνημονεύονται στο άρθρο 1, πέραν των διοικητικών εξόδων που συνεπάγονται για τα θεσμικά όργανα.

Αρθρο 4

1. Η Δανία αποφάσιζα, εντός εξαμήνου από τη θέσπιση μέτρου για την περαιτέρω ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν που καλύπτεται από το Μέρος I του παρόντος Πρωτοκόλλου, εάν θα εφαρμόσει το μέτρο αυτό στο εθνικό της δίκαιο. Εάν αποφασίσει να το εφαρμόσει, το μέτρο αυτό θα δημιουργήσει υποχρέωση διεθνούς δικαίου μεταξύ της Δανίας και των άλλων κρατών μελών που δεσμεύονται από το μέτρο.

Εάν η Δανία αποφάσισα να μην εφαρμόσει το εν λόγω μέτρο, τα κράτη μέλη για τα οποία έχει δεσμευτική ισχύ αυτό το μέτρο και η Δανία εξετάζουν τα μέτρα που ενδείκνυται να ληφθούν.

2. Η Δανία διατηρεί τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που υπήρχαν πριν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης όσον αφορά το κεκτημένο του Σένγκεν.

ΜΕΡΟΣ II Αρθρο 5

Ως προς τα μέτρα που θεσπίζει το Συμβούλιο βάσει των άρθρων 1-41, ΙΠ-295 παράγραφος 1 και των άρθρων III-309 έως ΙΙΙ-313 του Συντάγματος, η Δανία δεν συμμετέχει στην εκπόνηση και την εφαρμογή των αποφάσεων και δράσεων της Ένωσης που έχουν συνέπειες στην άμυνα. Ως εκ τούτου, η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση τους. Η Δανία δεν εμποδίζει τα άλλα κράτη μέλη να αναπτύξουν περαιτέρω τη συνεργασία τους στον τομέα αυτό. Η Δανία δεν υποχρεούται να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών που απορρέουν από τα μέτρα αυτά, ούτε να θέτει στρατιωτικές δυνατότητες στη διάθεση της Ένωσης.

1723

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 365

Για αποφάσεις του Συμβουλίου, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται ομόφωνα, απαιτείται ομοφωνία των μελών του Συμβουλίου, εξαιρουμένου του αντιπροσώπου της κυβέρνησης της Δανίας.

Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 55 % των μελών του Συμβουλίου, που αντιπροσωπεύουν συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού των εν λόγω κρατών μελών.

Η μειοψηφία αρνησικυρίας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τον ελάχιστο αριθμό μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 35 % του πληθυσμού των συμμετεχόντων κρατών μελών, συν ένα μέλος, ειδάλλως θεωρείται ότι επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία.

Κατά παρέκκλιση από το τρίτο και το τέταρτο εδάφιο, εφόσον το Συμβούλιο δεν αποφασίζει μετά από πρόταση της Επιτροπής ή του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης, ως απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 72 % των μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού των κρατών αυτών.

ΜΕΡΟΣ III Άρθρο 6

Το παρόν Πρωτόκολλο εφαρμόζεται επίσης σε μέτρα που παραμένουν σε ισχύ βάσα του άρθρου IV-438 του Συντάγματος, τα οποία καλύπτονταν από το Πρωτόκολλο για τη θέση της Δανίας το οποίο προσηρτάτο στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας πριν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση του Συντάγματος της Ευρώπης.

Άρθρο 7

Τα άρθρα 1, 2 και 3 δεν ισχύουν για τα μέτρα περί καθορισμού των τρίτων χωρών των οποίων οι υπήκοοι πρέπει να διαθέτουν θεώρηση για να διέρχονται τα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών ή για τα μέτρα που αφορούν τη θεώρηση ηταίου τύπου.

ΜΕΡΟΣ IV Άρθρο 8

Η Δανία μπορεί, οποτεδήποτε, σύμφωνα με τους συνταγματικούς της κανόνες, να ενημερώσει τα άλλα κράτη μέλη ότι δεν επιθυμεί πλέον να υπόκειται εν όλω ή εν μέρει στο πεδίο ισχύος του παρόντος Πρωτοκόλλου. Στην περίπτωση αυτή, η Δανία θα εφαρμόσει πλήρως όλα τα τότε εν ισχύι σχετικά μέτρα που θα έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της Ένωσης.

Άρθρο 9

1. Η Δανία μπορεί, οποτεδήποτε και με την επιφύλαξη του άρθρου 8, σύμφωνα με τους συνταγματικούς της κανόνες, να γνωστοποιήσει στα άλλα κράτη μέλη ότι, από την πρώτη ημέρα του μήνα μετά τη γνωστοποίηση, το Μέρος I του παρόντος Πρωτοκόλλου αποτελείται από τις διατάξεις του Παραρτήματος. Στην περίπτωση αυτή, η αρίθμηση των άρθρων 5 έως 9 προσαρμόζεται αναλόγως.

1724

366 Μέρος IV

2. Έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος της γνωστοποίησης της παραγράφου 1, όλο το κεκτημένο του Σένγκεν καθώς και τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί για την περαιτέρω ανάπτυξη του εν λόγω κεκτημένου, τα οποία μέχρι τότε δέσμευαν τη Δανία ως υποχρεώσεις διεθνούς δικαίου, δεσμεύουν τη Δανία ως δίκαιο της Ένωσης.

UAFAFTHMA Apdpo 7

Με την επιφύλαξη του άρθρου 3, η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση, από το Συμβούλιο, μέτρων που προτείνονται βάσει του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος. Για αποφάσεις του Συμβουλίου, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται ομόφωνα, απαιτείται ομοφωνία των μελών του Συμβουλίου, εξαιρουμένου του αντιπροσώπου της κυβέρνησης της Δανίας.

Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 55 % των μελών του Συμβουλίου, που αντιπροσωπεύουν συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 6 5 % τουλάχιστον του πληθυσμού των εν λόγω κρατών μελών.

Η μειοψηφία αρνησικυρίας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τον ελάχιστο αριθμό μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 3 5 % του πληθυσμού των συμμετεχόντων κρατών μελών, συν ένα μέλος, ειδάλλως θεωρείται ότι επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία.

Κατά παρέκκλιση από το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο, εφόσον το Συμβούλιο δεν αποφασίζει μετά από πρόταση της Επιτροπής ή του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης, ως απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 72 % των μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν συμμετέχοντα κράτη μέλη, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 65 % τουλάχιστον του πληθυσμού των κρατών αυτών.

Άρθρο 2

Σύμφωνα με το άρθρο 1 και με την επιφύλαξη των άρθρων 3, 4 και 6, διατάξεις του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος, μέτρα θεσπιζόμενα βάσει του Κεφαλαίου αυτού, διατάξεις οιασδήποτε διεθνούς συμφωνίας συναπτόμενης από την Ένωση δυνάμει του Κεφαλαίου αυτού και αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ερμηνεία τέτοιων διατάξεων ή μέτρων, δεν έχουν δεσμευτική ισχύ ούτε εφαρμόζονται στη Δανία. Αυτές οι διατάξεις, μέτρα ή αποφάσεις δεν θίγουν κατά κανένα τρόπο τις αρμοδιότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Δανίας, ούτε θίγουν καθ' οιονδήποτε τρόπο το κοινοτικό κεκτημένο και το κεκτημένο της Ένωσης, ούτε αποτελούν μέρος του δικαίου της Ένωσης, όπως εφαρμόζονται στη Δανία.

Αρθρο 3

1. Η Δανία μπορεί, εντός τριών μηνών από την υποβολή στο Συμβούλιο πρότασης ή πρωτοβουλίας βάσει του Μέρους III Τίτλου III Κεφαλαίου IV του Συντάγματος, να γνωστοποιεί γραπτώς στον Πρόεδρο του Συμβουλίου ότι επιθυμεί να συμμετάσχει στη θέσπιση και εφαρμογή οποιωνδήποτε τέτοιων προτεινόμενων μέτρων, κατόπιν δε τούτου δικαιούται να το πράξη.

2. Εάν, μετά την παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος, μέτρο της παραγράφου 1 δεν μπορεί να θεσπισθεί με τη συμμετοχή της Δανίας, το Συμβούλιο μπορεί να θεσπίσει αυτό το μέτρο σύμφωνα με το άρθρο 1 χωρίς τη συμμετοχή της Δανίας. Στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το άρθρο 2.

1725

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 367

'Apdpo 4

Η Δανία μπορεί, ανά πάσα στιγμή μετά από τη θέσπιση μέτρου δυνάμει του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος, να γνωστοποιήσει στο Συμβούλιο και την Επιτροπή την πρόθεσή της να αποδεχτεί το εν λόγω μέτρο. Στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται, τηρουμένων των αναλογιών, η διαδικασία του άρθρου ΙΠ-420 παράγραφος 1 του Συντάγματος.

Apdpo 5

1. Η γνωστοποίηση του άρθρου 4 υποβάλλεται το αργότερο έξι μήνες από την οριστική θέσπιση μέτρου το οποίο αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο του Σένγκεν.

Σε περίπτωση που η Δανία δεν προβεί σε γνωστοποίηση σύμφωνα με τα άρθρα 3 ή 4 σχετικά με μέτρα που αναπτύσσουν περαιτέρω το κεκτημένο του Σένγκεν, τα κράτη μέλη για τα οποία αυτά τα μέτρα έχουν δεσμευτική ισχύ και η Δανία εξετάζουν τα μέτρα που ενδείκνυται να ληφθούν.

2. Γνωστοποίηση δυνάμει του άρθρου 3 σχετικά με μέτρα που αναπτύσσουν περαιτέρω το κεκτημένο του Σένγκεν θεωρείται αμετάκλητα ως γνωστοποίηση που υποβάλλεται δυνάμει του άρθρου 3 σε σχέση με οιαδήποτε νέα πρόταση ή πρωτοβουλία με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη αυτού του μέτρου, κατά το βαθμό που η εν λόγω πρόταση ή πρωτοβουλία αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο του Σένγκεν.

Apdpo 6

Εάν, σε περιπτώσεις που αναφέρονται σε αυτό το Μέρος, μέτρο που θεσπίζεται από το Συμβούλιο δυνάμει του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος, έχει δεσμευτική ισχύ για τη Δανία, οι σχετικές διατάξεις του Συντάγματος εφαρμόζονται για τη Δανία ως προς το μέτρο αυτό.

Apdpo 7

Εφόσον η Δανία δεν δεσμεύεται από μέτρο που θεσπίζεται βάσει του Μέρους 111 Τίτλος III Κεφάλαιο IV του Συντάγματος δεν υφίσταται τις δημοσιονομικές συνέπειες αυτού του μέτρου πέραν των διοικητικών εξόδων που συνεπάγεται για τα θεσμικά όργανα, εκτός αν το Συμβούλιο λάβει ομόφωνα, μετά από διαβούλευση με το Κοινοβούλιο, διαφορετική απόφαση.

1726

368 Μέρος IV

21. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ

ΤΗ ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανάγκη των κρατών μελών να διασφαλίσουν αποτελεσματικούς ελέγχους στα εξωτερικά τους σύνορα, σε συνεργασία, όπου ενδείκνυται, με τρίτες χώρες,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί της ακόλουθης διατάξεως, η οποία προσαρτάται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

Οι διατάξας περί μέτρων για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων οι οποίες περιλαμβάνονται στο άρθρο ΙΙΙ-265 παράγραφος 2 στοιχείο β) του Συντάγματος δεν θίγουν την αρμοδιότητα των κρατών μελών να διαπραγματεύονται ή να συνομολογούν συμφωνίες με τρίτες χώρες, στο μέτρο που οι συμφωνίες αυτές σέβονται το δίκαιο της Ένωσης και άλλες σχετικές διεθνείς συμφωνίες.

ΦΕΚ 115

1727

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 369

22. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΣΥΛΟΥ ΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι, σύμφωνα με το άρθρο 1-9 παράγραφος 1 του Συντάγματος, η Ένωση αναγνωρίζει τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις αρχές που περιέχονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ όπ, σύμφωνα με το άρθρο 1-9 παράγραφος 3 του Συντάγματος, τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών αποτελούν μέρος του δικαίου της Ένωσης ως γενικές αρχές,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ όπ το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξασφαλίζει την τήρηση του δικαίου από την Ένωση κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή του άρθρου 1-9 παράγραφοι 1 και 3 του Συντάγματος,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι, σύμφωνα με το άρθρο 1-58 του Συντάγματος, κάθε ευρωπαϊκό κράτος όταν υποβάλει αίτηση για να καταστεί μέλος της Ένωσης, πρέπει να σέβεται πς αξίες που ορίζονται στο άρθρο 1-2 του Συντάγματος,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑ ΝΟΥ ότι το άρθρο 1-59 του Συντάγματος καθιερώνει ένα μηχανισμό αναστολής ορισμένων δικαιωμάτων σε περίπτωση σοβαρής και διαρκούς παραβίασης των αξιών αυτών από κράτος μέλος,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ όπ κάθε υπήκοος κράτους μέλους, ως πολίτης της Ένωσης, απολαύει ειδικού καθεστώτος και προστασίας την οποία εγγυώνται τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις διατάξεις του Μέρους I Τίτλος II και του Μέρους III Τίτλος II του Συντάγματος,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑ ΝΟΥ ότι το Σύνταγμα δημιουργεί χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα και παρέχει σε κάθε πολίτη της Ένωσης το δικαίωμα να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να αποτρέψουν τη χρήση του θεσμού του ασύλου για σκοπούς ξένους προς αυτούς για τους οποίους προορίζεται,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ όπ το παρόν Πρωτόκολλο σέβεται τον σκοπό και τους στόχους της Σύμβασης της Γενεύης της 28ης Ιουλίου 1951 περί του Καθεστώτος των Προσφύγων,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

Δεδομένου του επιπέδου προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κράτη μέλη θεωρούνται ότι συνιστούν έναντι αλλήλων ασφαλείς χώρες καταγωγής, για όλα τα νομικά και πρακτικά ζητήματα που συνδέονται με υποθέσεις ασύλου. Συνεπώς, οποιαδήποτε αίτηση ασύλου υποβαλλόμενη από υπήκοο κράτους μέλους μπορεί να ληφθεί υπόψη ή να κηρυχθεί παραδεκτή σε διαδικασία άλλου κράτους μέλους μόνον στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) εάν το κράτος μέλος του οποίου ο αιτών είναι υπήκοος, βασιζόμενο στις διατάξεις του άρθρου 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, λαμβάνει στο έδαφος του μέτρα τα οποία αποκλίνουν από τις υποχρεώσεις του βάσει της Σύμβασης αυτής,

1728

370 Μέρος IV

β) εάν έχει κινηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 1-59 παράγραφοι 1 ή 2 του Συντάγματος και μέχρις ότου το Συμβούλιο ή, κατά περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκδώσει σχετική ευρωπαϊκή απόφαση, όσον αφορά το κράτος μέλος του οποίου υπήκοος είναι ο αιτών,

γ) εάν το Συμβούλιο εξέδωσε ευρωπαϊκή απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 1-59 παράγραφος 1 του Συντάγματος όσον αφορά το κράτος μέλος του οποίου υπήκοος είναι ο αιτών, ή εάν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εξέδωσε ευρωπαϊκή απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 1-59 παράγραφος 2 του Συντάγματος όσον αφορά το κράτος μέλος του οποίου ο αιτών είναι υπήκοος,

δ) εάν ένα κράτος μέλος πρέπει να λάβει αυτή την απόφαση μονομερώς σε σχέση με την αίτηση υπηκόου άλλου κράτους μέλους. Στην περίπτωση αυτή, το Συμβούλιο ενημερώνεται αμέσως. Η αίτηση εξετάζεται βάσει του τεκμηρίου ότι είναι προφανώς αβάσιμη χωρίς να θίγεται καθ' οιονδήποτε τρόπο, ανεξάρτητα από τη φύση της υποθέσεως, η εξουσία λήψεως αποφάσεως του κράτους μέλους.

1729

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 371

23. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΜΟΝΙΜΗ ΔΙΑΡΘΡΩΜΕΝΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΥ ΘΕΣΠΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1-41 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 6 ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΙΠ-312 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το άρθρο 1-41 παράγραφος 6 και το άρθρο III-312 του Συντάγματος,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι η Ένωση ασκεί κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας που βασίζεται σε συνεχώς αυξανόμενο βαθμό σύγκλισης των δράσεων των κρατών μελών,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας· ότι εξασφαλίζει στην Ένωση επιχειρησιακή ικανότητα βασισμένη σε μη στρατιωτικά και στρατιωτικά μέσα· όπ η Ένωση μπορεί να κάνα χρήση των μέσων αυτών σε αποστολές εκτός Ένωσης που προβλέπεται στο άρθρο ΙΙΙ-309 του Συντάγματος προκειμένου να διασφαλίζει τη διατήρηση της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας, σύμφωνα με πς αρχές του Κατασταπκού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών όπ η εκτέλεση των καθηκόντων αυτών βασίζεται στις στραπωτικές δυνατότητες που παρέχουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με την αρχή του «ενιαίου συνόλου δυνάμεων»,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ όπ η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης δεν θίγει τον ειδικό χαρακτήρα της πολιπκής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι η κοινή πολιπκή ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης σέβεται τις υποχρεώσεις που απορρέουν από π] Συνθήκη του Βόρειου Ατλαντικού για τα κράτη μέλη, τα οποία θεωρούν ότι η κοινή άμυνά τους υλοποιείται στο πλαίσιο της Οργάνωσης της Συνθήκης του Βόρειου Ατλανπκού, που παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας των μελών της, και συνάδει με την κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας που θεσπίζεται στο πλαίσιο π]ς εν λόγω Συνθήκης,

ΠΕΠΕΙΣΜΕΝΑ ότι ένας ουσιαστικότερος ρόλος της Ένωσης στον τομέα π]ς ασφάλειας και άμυνας θα συμβάλει στη ζωπκότητα μιας ανανεωμένης Ατλαντικής Συμμαχίας, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις «Βερολίνο +»,

ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ να καταστεί ικανή η Ένωση να αναλάβει πλήρως τις ευθύνες που της αναλογούν στα πλαίσια π]ς διεθνούς κοινόπ]τας,

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ όπ ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών μπορεί να ζητά τη συνδρομή της Ένωσης για την επείγουσα εφαρμογή των αποστολών που αναλαμβάνονται δυνάμει των κεφαλαίων VI και VII του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών,

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι η ενίσχυση της πολιπκής ασφάλειας και άμυνας θα απαιτήσει προσπάθειες εκ μέρους των κρατών μελών στον τομέα των δυνατοτήτων,

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ότι η είσοδος σε ένα νέο στάδιο ανάπτυξης της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας προϋποθέτει αποφασιστικές προσπάθειες εκ μέρους των κρατών μελών που το επιθυμούν,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι είναι σημαντικό να συμμετέχπ πλήρως ο Υπουργός Εξωτερικών σπς εργασίες στα πλαίσια της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

1730

372 Μέρος IV

Άρθρο 1

Η μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία που προβλέπεται στο άρθρο 1-41 παράγραφος 6 του Συντάγματος είναι ανοικτή σε όλα τα κράτη μέλη τα οποία αναλαμβάνουν τη δέσμευση, από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

α) να προβούν στην εντατικότερη ανάπτυξη των αμυντικών τους δυνατοτήτων, μέσω της ανάπτυξης των εθνικών τους συνεισφορών και της συμμετοχής, ενδεχομένως, σε πολυεθνικές δυνάμεις, στα κύρια ευρωπαϊκά προγράμματα εξοπλισμού και στις δραστηριότητες του Οργανισμού στον τομέα της ανάπτυξης των αμυντικών δυνατοτήτων, της έρευνας, των προμηθειών και των εξοπλισμών (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας), και,

β) να έχουν τη δυνατότητα να παράσχουν, το αργότερο το 2007, είτε σε εθνικό επίπεδο, είτε ως συνιστώσες πολυεθνικών σωμάτων δυνάμεων, μάχιμες μονάδες ειδικευμένες για τις προβλεπόμενες αποστολές, οι οποίες από τακτική άποψη θεωρούνται μάχιμες μονάδες ταχείας αντίδρασης, περιλαμβανομένης της μεταφοράς και του εφοδιασμού, με στοιχεία υποστήριξης, ικανές να αναλάβουν, εντός προθεσμίας 5 έως 30 ημερών, αποστολές οι οποίες προβλέπονται στο άρθρο III— 309, ιδίως σε ανταπόκριση σε αιτήματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και ικανές να παραμείνουν σε δράση επί αρχική περίοδο 30 ημερών που μπορεί να παραταθεί έως τουλάχιστον 120 ημέρες.

Άρθρο 2

Τα κράτη μέλη τα οποία συμμετέχουν στη μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία δεσμεύονται, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του άρθρου 1:

α) να συνεργάζονται, από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, για την επίτευξη των συμφωνηθέντων στόχων που αφορούν το επίπεδο των δαπανών για επενδύσεις στον τομέα των αμυντικών εξοπλισμών και να αναθεωρούν τακτικά τους στόχους αυτούς, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον ασφάλειας και τις διεθνείς ευθύνες της Ένωσης,

β) να προσεγγίσουν, στο μέτρο του δυνατού, τα αμυντικά τους μέσα, ιδίως με την εναρμόνιση του προσδιορισμού των στρατιωτικών αναγκών, με τη διάθεση από κοινού και, ενδεχομένως, με την εξειδίκευση των αμυντικών τους μέσων και δυνατοτήτων, καθώς και με την ενθάρρυνση της συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης και των υλικοτεχνικών αναγκών,

γ) να θεσπίζουν συγκεκριμένα μέτρα για την ενίσχυση της διαθεσιμότητας, της διαλειτουργικότητας, της ευελιξίας και της δυνατότητας ανάπτυξης των δυνάμεων τους, ιδίως με τον καθορισμό κοινών στόχων ως προς την πρόβλεψη δυνάμεων, ενδεχομένως και με την επανεξέταση των εθνικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων,

δ) να συνεργάζονται προκειμένου να εξασφαλίζουν ότι λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την κάλυψη, μεταξύ άλλων, με πολυεθνικές προσεγγίσεις, και με την επιφύλαξη των δεσμεύσεών τους στα πλαίσια του Οργανισμού Βορειο-Ατλαντικού Συμφώνου, των κενών που διαπιστώνονται στο πλαίσιο του «Μηχανισμού Ανάπτυξης Δυνατοτήτων»,

ε) να συμμετέχουν, ενδεχομένως, στην ανάπτυξη των κύριων κοινών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων εξοπλισμού στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας.

1731

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 373

Αρθρο 3

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας συμβάλλει στην τακτική αξιολόγηση των συνεισφορών των συμμετεχόντων κρατών μελών στον τομέα των δυνατοτήτων, αδικότερα δε των συνεισφορών που παρέχονται δυνάμει των κριτηρίων που θα καθοριστούν ιδίως βάσει του άρθρου 2, και υπόβαλλα σχετική έκθεση τουλάχιστον άπαξ ετησίως. Η αξιολόγηση θα μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση για τις συστάσεις και τις αποφάσεις που εκδίδονται από το Συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο ΙΙΙ-312 του Συντάγματος.

1732

374

Μέρος IV

1733

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 375

25. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΠΟΥ ΔΙΥΛΙΖΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΟΛΛΑΝΔΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΛΕΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να παράσχουν διευκρινίσεις περί του καθεστώτος των συναλλαγών που εφαρμόζεται στις εισαγωγές στην Ένωση προϊόντων πετρελαίου που διυλίζεται στις Ολλανδικές Αντίλλες.

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ τις ακόλουθες διατάξεις, οι οποίες προσαρτώνται στην Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

Το παρόν Πρωτόκολλο εφαρμόζεται στα προϊόντα πετρελαίου των κλάσεων 27.10, 27.11, 27.12 (παραφίνη και κηρός εκ πετρελαίου), ex 27.13 (παραφινούχα υπολείμματα) και 27.14 (σχιστές) της συνδυασμένης ονοματολογίας, τα οποία εισάγονται για κατανάλωση στα κράτη μέλη.

Αρθρο 2

Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να παρέχουν σε προϊόντα πετρελαίου που διυλίζεται στις Ολλανδικές Αντίλλες, τα δασμολογικά προνόμια που προκύπτουν από τη σύνδεση των τελευταίων με την Ένωση, υπό τους όρους που προβλέπονται στο παρόν Πρωτόκολλο. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν ανεξαρτήτως των κανόνων καταγωγής που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη.

Άρθρο 3

1. Όταν η Επιτροπή, αιτήσει κράτους μέλους ή από δική της πρωτοβουλία, διαπιστώνει ότι οι εισαγωγές εντός της Ένωσης προϊόντων εκ διυλίσεως πετρελαίου στις Ολλανδικές Αντίλλες υπό το καθεστώς που προβλέπεται στο άρθρο 2 προκαλούν πραγματικές δυσχέρειες στην αγορά ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών εκδίδει ευρωπαϊκή απόφαση η οποία ορίζει ότι θα επιβληθούν, θα αυξηθούν ή θα επανεπιβληθούν από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη οι δασμοί που εφαρμόζονται στις εισαγωγές αυτές κατά το μέτρο και για την περίοδο που είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της καταστάσεως αυτής. Τα ποσοστά των κατα τα ανωτέρω επιβαλλομένων, αυξανομένων και επανεπιβαλλομένων δασμών δεν δύνανται να υπερβούν τα ποσοστά των δασμών που επιβάλλονται στις τρίτες χώρες για τα ίδια προϊόντα.

2. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου δύνανται να εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση όταν τα εισαγόμενα στην Ένωση προϊόντα εκ διυλίσεως πετρελαίου στις Ολλανδικές Αντίλλες φθάνουν κατ' έτος τα δύο εκατομμύρια τόνους.

3. Οι ευρωπαϊκές αποφάσεις που λαμβάνει η Επιτροπή, δυνάμει των προηγουμένων παραγράφων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αποσκοπούν στην απόρριψη αιτήσεως κράτους μέλους, ανακοινώνονται στο Συμβούλιο. Το Συμβούλιο δύναται να επιληφθεί των αποφάσεων κατόπιν αιτήσεως οποιουδήποτε κράτους μέλους και δύναται οποτεδήποτε να εκδώσει ευρωπαϊκή απόφαση για να τις τροποποιήσει ή να τις ακυρώσει.

1734

376 Μέρος IV

Άρθρο 4

1. Εάν ένα κράτος μέλος θεωρεί ότι οι εισαγωγές προϊόντων εκ διυλίσεως πετρελαίου στις Ολλανδικές Αντίλλες, που πραγματοποιούνται απευθείας ή μέσω άλλου κράτους μέλους υπό το καθεστώς του άρθρου 2, προκαλούν πραγματικές δυσχέρειες στην αγορά του και ότι μια άμεση ενέργεια είναι αναγκαία για να τις αντιμετωπίσει, δύναται να αποφασίσει με δική του πρωτοβουλία την επιβολή στις εισαγωγές αυτές δασμών, το ύφος των οποίων δεν δύναται να υπερβεί το ύφος των δασμών που επιβάλλονται στις τρίτες χώρες για τα ίδια προϊόντα. Το κράτος κοινοποιεί την απόφαση αυτή στην Επιτροπή η οποία εντός μηνός εκδίδει ευρωπαϊκή απόφαση η οποία ορίζει εάν τα μέτρα που έλαβε το κράτος δύνανται να διατηρηθούν ή πρέπει να τροποποιηθούν ή να καταργηθούν. Το άρθρο 3 παράγραφος 3 εφαρμόζεται στην απόφαση αυτή της Επιτροπής.

2. Όταν οι εισαγωγές προϊόντων εκ διυλίσεως πετρελαίου στις Ολλανδικές Αντίλλες, που πραγματοποιούνται απευθείας ή μέσω άλλου κράτους μέλους υπό το καθεστώς που προβλέπεται στο άρθρο 2, σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη υπερβαίνουν κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους τις ποσότητες που καθορίζονται στο παράρτημα του παρόντος Πρωτοκόλλου, τα μέτρα που ενδεχομένως λαμβάνονται δυνάμει της παραγράφου 1, από αυτό ή από αυτά τα κράτη μέλη για το τρέχον έτος θεωρούνται νόμιμα: η Επιτροπή, αφού βεβαιωθεί ότι η εισαγωγή έφθασε τις καθορισμένες ποσότητες, σημειώνει τα ληφθέντα μέτρα. Στην περίπτωση αυτή τα λοιπά κράτη μέλη δεν συγκαλούν το Συμβούλιο.

Αρθρο 5

Εάν η Ένωση αποφασίσει να εφαρμόσει ποσοτικούς περιορισμούς στις εισαγωγές προϊόντων πετρελαίου κάθε προελεύσεως, οι περιορισμοί αυτοί μπορούν να εφαρμόζονται και στα προϊόντα πετρελαίου προελεύσεως Ολλανδικών Αντίλλων. Στην περίπτωση αυτή, εξασφαλίζεται προτιμησιακή μεταχείριση στις Ολλανδικές Αντίλλες σε σχέση με τις άλλες χώρες.

Αρθρο 6

1. Τα άρθρα 2 έως 5 δύνανται να αναθεωρούνται από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα, μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή, κατά τη θέσπιση κοινού ορισμού της καταγωγής για τα προϊόντα πετρελαίου που προέρχονται από τρίτες και συνδεδεμένες χώρες ή κατά τη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο κοινής εμπορικής πολιτικής για τα εν λόγω προϊόντα ή κατά την καθιέρωση κοινής ενεργειακής πολιτικής.

2. Ωστόσο, σε περίπτωση της αναθεώρησης αυτής, διατηρούνται υπέρ των Ολλανδικών Αντίλλων ισοδύναμα πλεονεκτήματα υπό κατάλληλη μορφή και για ποσότητα τουλάχιστον δυόμισι εκατομμυρίων τόνων προϊόντων πετρελαίου.

3. Οι υποχρεώσεις της Ένωσης σχετικά με τα ισοδύναμα πλεονεκτήματα που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου δύνανται, εάν παραστεί ανάγκη, να γίνουν αντικείμενο κατανομής ανά χώρα, λαμβάνοντας υπόψη τις ποσότητες που αναφέρονται στο παράρτημα του παρόντος Πρωτοκόλλου.

Αρθρο 7

Για την εκτέλεση του παρόντος Πρωτοκόλλου, η Επιτροπή επιφορτίζεται να παρακολουθεί την εξέλιξη των εισαγωγών στα κράτη μέλη προϊόντων εκ διυλίσεως πετρελαίου στις Ολλανδικές Αντίλλες. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή, που φροντίζει για τη διάδοσή της, κάθε πληροφορία χρήσιμη για τον σκοπό αυτό, σύμφωνα με τη διοικητική διαδικασία που συνιστά η Επιτροπή.

1735

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 377

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Για την εφαρμογή του άρθρου 4 παράγραφος 2, τα υψηλά συμβαλλόμενα μέρη απεφάσισαν ότι η ποσότητα των δύο εκατομμυρίων τόνων προϊόντων πετρελαίου Αντιλλών κατανέμεται ως ακολούθως μεταξύ των κρατών μελών:

Γερμανία	625 000 τόνοι
Οικονομική Ένωση Βελγίου-ΛουξεμβοΟργου	200 000 τόνοι
Γαλλία	75 000 τόνοι
Ιταλία	100 000 τόνοι
Κάτω Χώρες	1 000 000 τόνοι

1736 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ)

378 Μέρος IV

26. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗ ΔΑΝΙΑ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να διευθετήσουν ορισμένα ειδικά προβλήματα που αφορούν τη Δανία,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί της ακόλουθης διατάξεως, η οποία προσαρτάται οτη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

Παρά τις διατάξεις του Συντάγματος, η Δανία μπορεί να διατηρήσει την ισχύουσα νομοθεσία της στο θέμα της δευτερεύουσας κατοικίας.

1737

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 379

27. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ

ΜΕΛΗ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι το σύστημα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη μέλη είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις δημοκρατικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες κάθε κοινωνίας, καθώς και με την ανάγκη να διασφαλίζεται η πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων ερμηνευτικών διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

Οι διατάξεις του Συντάγματος ισχύουν υπό την επιφύλαξη της αρμοδιότητας των κρατών μελών να μεριμνούν για τη χρηματοδότηση της δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας, εφόσον η χρηματοδότηση αυτή παρέχεται σε ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς για την εκπλήρωση του στόχου της δημόσιας υπηρεσίας, έτσι όπως την έχει θεσμοθετήσει, οριοθετήσει και οργανώσει κάθε κράτος μέλος και εφόσον η χρηματοδότηση αυτή δεν επηρεάζει τους όρους των συναλλαγών και τον ανταγωνισμό στην Ένωση σε βαθμό αντιβαίνοντα στο κοινό συμφέρον, ενώ λαμβάνεται υπόψη η πραγματοποίηση του στόχου που εξυπηρετεί αυτή η δημόσια υπηρεσία.

1738

380 Μέρος IV

28. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΠΙ-214 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί της ακόλουθης διατάξεως, η οποία προσαρτάται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

Για την εφαρμογή του άρθρου ΙΠ-214 του Συντάγματος, οι παροχές στο πλαίσιο επαγγελματικού συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων δεν θεωρούνται ως αποδοχές εφόσον αντιστοιχούν σε περιόδους απασχόλησης πριν από τις 17 Μαΐου 1990, με εξαίρεση τους εργαζόμενους ή τους έλκοντες δικαιώματα οι οποίοι, πριν από την ημερομηνία αυτή, είχαν ασκήσει δικαστική προσφυγή ή καταθέσει αντίστοιχη ένσταση σύμφωνα με το ισχύον εθνικό δίκαιο.

1739

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 381

29. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΔΑΦΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι το άρθρο 1-3 του Συντάγματος αναφέρει, μεταξύ άλλων στόχων, την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών και ότι η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή αποτελεί έναν από τους τομείς από κοινού αρμοδιότητας της Ένωσης που απαριθμούνται στο άρθρο 1-14 παράγραφος 2 στοιχείο γ) του Συντάγματος.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι οι διατάξεις του Μέρους III Τίτλος III Κεφάλαιο III Τμήμα 3 του Συντάγματος, περί οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής ως σύνολο προσφέρουν τη νομική βάση για τη σταθεροποίηση και περαιτέρω ανάπτυξη της δράσης της Ένωσης στον τομέα της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας Ταμείου,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι το άρθρο ΙΠ-223 του Συντάγματος προβλέπει την ίδρυση Ταμείου Συνοχής,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δανείζει μεγάλα και διαρκώς αυξανόμενα ποσά υπέρ των πτωχότερων περιοχών,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ την επιθυμία για μεγαλύτερη ευελιξία των διαδικασιών χορήγησης πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ την επιθυμία να διαφοροποιηθούν τα επίπεδα της συμμετοχής της Ένωσης σε προγράμματα και σχέδια σε ορισμένα κράτη μέλη,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ την πρόταση να λαμβάνεται περισσότερο υπόψη η σχετική ευημερία των κρατών μελών, στα πλαίσια του συστήματος των ιδίων πόρων,

ΣΥΜΦΩΝΉΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

1. Τα κράτη μέλη επιβεβαιώνουν ότι η προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής έχει ζωτική σημασία για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και τη σταθερή επιτυχία της Ένωσης.

2. Τα κράτη μέλη επιβεβαιώνουν την πεποίθησή τους ότι τα διαρθρωτικά ταμεία πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την υλοποίηση των στόχων της Ένωσης στον τομέα της συνοχής.

3. Τα κράτη μέλη επιβεβαιώνουν την πεποίθησή τους ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρέπει να συνεχίσει να διαθέτει το μεγαλύτερο μέρος των πόρων της στην προώθηση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής και δηλώνουν ότι είναι διατεθειμένα να επανεξετάζουν τις κεφαλαιακές ανάγκες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, όποτε αυτό καθίσταται αναγκαίο για το σκοπό αυτό.

4. Τα κράτη μέλη συμφωνούν να χορηγεί το Ταμείο Συνοχής χρηματοδοτική συμβολή της Ένωσης σε σχέδια για το περιβάλλον και τα διευρωπαϊκά δίκτυα στα κράτη μέλη στα οποία το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από το 90 % του μέσου όρου της Ένωσης και τα οποία έχουν θεσπίσει πρόγραμμα με στόχο την εκπλήρωση των όρων της οικονομικής σύγκλισης όπως ορίζονται στο άρθρο ΙΠ-184 του Συντάγματος.

1740

382 Μέρος IV

5. Τα κράτη μέλη δηλώνουν ότι σκοπεύουν να επιτρέψουν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τη διάθεση πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία για την ικανοποίηση αδικών αναγκών που δεν καλύπτονται από τις σημερινές ρυθμίσεις των διαρθρωτικών ταμείων.

6. Τα κράτη μέλη δηλώνουν ότι είναι διατεθειμένα να διαφοροποιήσουν τα επίπεδα συμμετοχής της Ένωσης στα προγράμματα και σχέδια των διαρθρωτικών ταμείων, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι υπερβολικές αυξήσεις των δημοσιονομικών δαπανών στα λιγότερο ευημερούντα κράτη μέλη.

7. Τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν την ανάγκη τακτικής παρακολούθησης της προόδου προς την υλοποίηση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής και δηλώνουν ότι διατίθενται να μελετήσουν όλα τα αναγκαία για τον σκοπό αυτό μέτρα.

8. Τα κράτη μέλη δηλώνουν την πρόθεσή τους να λάβουν περισσότερο υπόψη την ικανότητα συνεισφοράς κάθε κράτους μέλους στο σύστημα των ιδίων πόρων και να εξετάσουν τρόπους διόρθωσης, για τα λιγότερο ευημερούντα κράτη μέλη, των φθινόντων στοιχείων που υφίστανται στο σημερινό σύστημα ιδίων πόρων.

1741

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 383

30. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΤΗ

ΓΡΟΙΛΑΝΔΙΑ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο μόνο

1. Η μεταχείριση, κατά την εισαγωγή τους στην Ένωση, των προϊόντων καταγωγής Γροιλανδίας που υπάγονται στην κοινή οργάνωση αγορών στον τομέα της αλιείας ακολουθεί τους μηχανισμούς της κοινής οργάνωσης αγορών, με απαλλαγή από δασμούς και φορολογικές επιβαρύνσεις ισοδυνάμου αποτελέσματος και χωρίς ποσοτικούς περιορισμούς και μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος, εφόσον οι δυνατότητες πρόσβασης στις ζώνες αλιείας της Γροιλανδίας που έχουν παραχωρηθεί στην Ένωση δυνάμει της συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και της αρμόδιας αρχής για τη Γροιλανδία, είναι ικανοποιητικές για την Ένωση.

2. Τα μέτρα σχετικά με το καθεστώς εισαγωγής των προϊόντων της παραγράφου 1 θεσπίζονται σύμφωνα με τις διαδικασίες του άρθρου ΙΙΙ-231 του Συντάγματος.

1742

384 Μέρος IV

31. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 40.3.3 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί της ακόλουθης διατάξεως, η οποία προσαρτάται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης και στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας:

Αρθρο μόνο

Καμία διάταξη της Συνθήκης για τη θέσπιση του Συντάγματος ή των Συνθηκών και Πράξεων που την τροποποιούν ή τη συμπληρώνουν δεν θίγει την εφαρμογή του άρθρου 40.3.3 του ιρλανδικού Συντάγματος στην Ιρλανδία.

ΦΕΚ 115

1743

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 385

32. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1-9 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Άρθρο 1

Η συμφωνία για την προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (εφεξής «Ευρωπαϊκή Σύμβαση»), η οποία προβλέπεται στο άρθρο 1-9 παράγραφος 2 του Συντάγματος πρέπει να εκφράζει την ανάγκη διαφύλαξης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της Ένωσης και του δικαίου της Ένωσης, ιδίως όσον αφορά:

α) τις ειδικές διαδικασίες της ενδεχόμενης συμμετοχής της Ένωσης στα ελεγκτικά όργανα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης,

β) τους μηχανισμούς που απαιτούνται για να εξασφαλίζεται ότι οι προσφυγές μη κρατών μελών και οι ατομικές προσφυγές ορθώς στρέφονται κατά κρατών μελών ή/και της Ένωσης, ανάλογα με την περίπτωση.

Άρθρο 2

Η συμφωνία που αναφέρα η παράγραφος 1 πρέπει να εξασφαλίζει ότι η προσχώρηση δεν θίγπ τις αρμοδιότητες της Ένωσης και τις εξουσίες των θεσμικών οργάνων της. Πρέπει να εξασφαλίζει ότι καμία διάταξή της δεν επηρεάζει την κατάσταση των κρατών μελών όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Σύμβαση και ιδίως τα Πρωτόκολλα της Σύμβασης, τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη κατά παρέκκλιση από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση σύμφωνα με το άρθρο της 15, και τις επιφυλάξεις όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Σύμβαση που διατυπώνουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 57 της εν λόγω Σύμβασης.

Άρθρο 3

Καμία διάταξη της συμφωνίας της παραγράφου 1 δεν πρέπει να θίγει το άρθρο III-375 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

1744

386 Μέρος IV

33. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΑΝ Ή ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΠΕΡΙ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗ

ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ όπ το άρθρο IV-437 παράγραφος 1 του Συντάγματος καταργεί τη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και πς Πράξεις και Συνθήκες που τις συμπληρώνουν ή τροποποιούν,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ όπ πρέπει να συνταχθεί πίνακας των Πράξεων και Συνθηκών τις οποίες απαριθμεί το άρθρο IV-437 παράγραφος 1,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι πρέπει να επαναληφθούν κατ' ουσίαν οι διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 7 της Συνθήκης του Αμστερνταμ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι η Πράξη της 20 Σεπτεμβρίου 1976 σχεπκά με την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, πρέπει να παραμείνει σε ισχύ,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης και στη Συνθήκη περί ιδρύσεως Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας:

Αρθρο 1

1. Οι ακόλουθες Πράξεις και Συνθήκες, με τις οποίες συμπληρώθηκε ή τροποποιήθηκε η Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, καταργούνται:

α) Πρωτόκολλο της 8ης Απριλίου 1965 περί των προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το οποίο είναι προσαρτημένο στη Συνθήκη περί ιδρύσεως ενιαίου Συμβουλίου και ενιαίας Επιτροπής (EE 152 της 13.7.1967, σ. 13),

β) Συνθήκη της 22ας Απριλίου 1970 περί τροποποιήσεως ορισμένων διατάξεων περί προϋπολογισμού των Συνθηκών περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και της Συνθήκης περί ιδρύσεως ενιαίου Συμβουλίου και ενιαίας Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (EE L 2 της 2.1.1971, σ. 1),

γ) Συνθήκη της 22ας Ιουλίου 1975 περί τροποποιήσεως ορισμένων δημοσιονομικών διατάξεων των Συνθηκών περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και της Συνθήκης περί ιδρύσεως ενιαίου Συμβουλίου και ενιαίας Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (EE L 359 της 31.12.1977, σ. 4),

δ) Συνθήκη της 10ης Ιουλίου 1975 περί τροποποιήσεως ορισμένων διατάξεων του Πρωτοκόλλου περί του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EE L 91 της 6.4.1978, σ. 1),

ε) Συνθήκη της 13ης Μαρτίου 1984 περί τροποποιήσεως των Συνθηκών περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσον αφορά τη Γροιλανδία (EE L 29 της 1.2.1985, σ. 1),

στ) Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη της 17ης και 28ης Φεβρουαρίου 1986 (EE L 169 της 29.6.1987, σ. 1),

1745

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 387

ζ) Πράξη της 25ης Μαρτίου 1993 για την τροποποίηση του Πρωτοκόλλου περί του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με την οποία εξουσιοδοτείται το Συμβούλιο των Διοικητών να ιδρύσει Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EE L 173 της 7.7.1994, σ. 14),

η) Απόφαση 2003/223/ΕΚ του Συμβουλίου, συνερχόμενου σε επίπεδο Αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, της 21ης Μαρτίου 2003, περί τροποποιήσεως του άρθρου 10.2 του καταστατικού του ευρωπαϊκού συστήματος κεντρικών τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (EE L 83 της 1.4.2003, σ. 66).

2. Η Συνθήκη του Άμστερνταμ της 2ας Οκτωβρίου 1997, η οποία τροποποιεί τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Συνθήκες περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και ορισμένες συναφείς Πράξεις, καταργείται (EE C 340 της 10.11.1997, σ. 1).

3. Η Συνθήκη της Νίκαιας της 26ης Φεβρουαρίου 2001, η οποία τροποποιεί τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Συνθήκες περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και ορισμένες συναφείς Πράξεις, καταργείται (EE C 80 της 10.3.2001, σ. 1).

Άρθρο 2

1. Με την επιφύλαξη της εφαρμογής του άρθρου ΙΠ-432 του Συντάγματος και του άρθρου 189 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών θεσπίζουν με κοινή συμφωνία τις αναγκαίες διατάξεις για τη ρύθμιση ορισμένων ιδιαιτέρων προβλημάτων στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου που απορρέουν από τη δημιουργία ενιαίου Συμβουλίου και ενιαίας Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

2. Η Πράξη περί εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, η οποία προσαρτάται στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου (EE L 278, 8.10.1976, σ. 1), διατηρείται υπό την ισχύουσα μορφή της κατά τη στιγμή της έναρξης ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης. Προκειμένου να προσαρμοσθεί στο Σύνταγμα, η πράξη αυτή τροποποιείται ως εξής:

α) Στο άρθρο 1 διαγράφεται η παράγραφος 3.

β) Στο άρθρο 5 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο, διαγράφεται ο όρος «των διατάξεων».

γ) Στο άρθρο 6 παράγραφος 2 διαγράφονται οι λέξεις «της 8ης Απριλίου 1965». Ο όρος «των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων» αντικαθίστανται από τον όρο «της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

δ) Στο άρθρο 7 παράγραφος 1 δεύτερη περίπτωση, ο όρος «Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων» αντικαθίσταται από τον όρο «Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

ε) Στο άρθρο 7 παράγραφος 1 τρίτη περίπτωση, ο όρος «Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή Πρωτοδικείου» αντικαθίσταται από τον όρο «Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

στ) Στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πέμπτη περίπτωση, ο όρος «Ελεγκτικού Συνεδρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων» αντικαθίσταται από τον όρο «Ελεγκτικού Συνεδρίου».

ζ) Στο άρθρο 7 παράγραφος 1 έκτη περίπτωση, ο όρος «διαμεσολαβητού των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων» αντικαθίστανται από τον όρο «Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή».

1746

388

Μέρος IV

η) Στο άρθρο 7 παράγραφος 1 έβδομη περίπτωση, η διατύπωση «της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας» αντικαθίσταται από τον όρο «της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

θ) Στο άρθρο 7 παράγραφος 1 ένατη περίπτωση, η διατύπωση «δυνάμει ή κατ' εφαρμογήν των Συνθηκών περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας» αντικαθίσταται από τη διατύπωση «δυνάμει της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης και της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας». Ο όρος «κοινοτικών» αντικαθίσταται από τον όρο «της Ένωσης».

ι) Στο άρθρο 7 παράγραφος 1 ενδέκατη περίπτωση, η διατύπωση «των θεσμικών οργάνων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ή των οργάνων ή οργανισμών που συνδέονται με αυτά, ή της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας» αντικαθίσταται από τη διατύπωση «των θεσμικών οργάνων, λοιπών οργάνων ή οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

ια) Οι περιπτώσεις του άρθρου 7 παράγραφος 1, μετατρέπονται σε στοιχεία α) έως ια) αντιστοίχως.

ιβ) Στο άρθρο 7 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο, διαγράφονται οι λέξας «των διατάξεων». Οι περιπτώσεις αυτού του δεύτερου εδαφίου μετατρέπονται σε στοιχεία α) και β) αντιστοίχως.

ιγ) Στο άρθρο 11 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο, ο όρος «στην Κοινότητα» αντικαθίσταται από τον όρο «στην Ένωση». Ο όρος «ορίζει» αντικαθίσταται από τη διατύπωση «εκδίδει ευρωπαϊκή απόφαση με την οποία ορίζει». Η διατύπωση «στο προηγούμενο εδάφιο» αντικαθίσταται από τη διατύπωση «στο πρώτο εδάφιο».

ιδ) Στο άρθρο 11 παράγραφος 3, η διατύπωση «με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 139 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας» αντικαθίσταται από τη διατύπωση «με την επιφύλαξη του άρθρου ΙΙΙ-336 του Συντάγματος».

ιε) Στο άρθρο 14, ο όρος «λήψη μέτρων» αντικαθίσταται από τον όρο «θέσπιση μέτρων». Ο όρος «προτάσει» αντικαθίσταται από τη διατύπωση «ύστερα από πρωτοβουλία». η διατύπωση «λαμβάνα τα μέτρα αυτά» αντικαθίσταται από τη διατύπωση «εκδίδει τους αναγκαίους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ή αποφάσεις».

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 389

34. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ

ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι για να οργανωθεί η μετάβαση από την Ευρωπαϊκή Ένωση που ιδρύεται με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία ιδρύεται με τη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, η οποία τις διαδέχεται, επιβάλλεται να προβλεφθούν μεταβατικές διατάξεις που θα έχουν εφαρμογή πριν καταστούν ενεργές όλες οι διατάξεις του Συντάγματος και των πράξεων που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή τους,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης και στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας:

ΤΙΤΛΟΣ I

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Αρθρο 1

1. Εγκαίρως πριν από τις ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές του 2009, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκδίδει, σύμφωνα με το άρθρο 1-20 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο του Συντάγματος, ευρωπαϊκή απόφαση για τον καθορισμό της σύνθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

2. Κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου 2004-2009 η σύνθεση και ο αριθμός των εκλεγομένων σε κάθε κράτος μέλος αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παραμένουν ως είχαν κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, ο δε αριθμός των αντιπροσώπων είναι ο εξής:

Βέλγιο
Τσεχική Δημοκρατία
Δανία
Γερμανία
Εσθονία
Ελλάδα
Ισπανία
Γαλλία
Ιρλανδία
Ιταλία
Κύπρος
Λεττονία
Λιθουανία

1748

390 Μέρος IV

Λουξεμβούργο
Ουγγαρία
Μάλτα
Κάτω Χώρες
Αυστρία
Πολωνία
Πορτογαλία
Σλοβενία
Σλοβακία
Φινλανδία
Σουηδία
Ηνωμένο Βασίλειο

ΤΙΤΛΟΣ II

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ

Άρθρο 2

1. Οι διατάξεις του άρθρου 1-25 παράγραφοι 1, 2 και 3 του Συντάγματος, οι οποίες αφορούν τον οριομό της αδικής πλειοψηφίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο τίθενται σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2009, μετά τις εκλογές του 2009 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 1-20 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

2. Οι κάτωθι διατάξεις ισχύουν έως την 31η Οκτωβρίου 2009, με την επιφύλαξη του άρθρου 1-25 παράγραφος 4 του Συντάγματος.

Όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο αποφασίζουν με ειδική πλειοψηφία, οι ψήφοι των μελών τους σταθμίζονται ως εξής:

Βέλγιο
Τσεχική Δημοκρατία
Δανία
Γερμανία
Εσθονία
Ελλάδα
Ισπανία
Γαλλία
Ιρλανδία

1749

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 391

Ιταλία
Κύπρος
Λεττονία
Λιθουανία
Λουξεμβούργο
Ουγγαρία
Μάλτα
Κάτω Χώρες
Αυστρία
Πολωνία
Πορτογαλία
Σλοβενία
Σλοβακία
Φινλανδία
Σουηδία
Ηνωμένο Βασίλειο

Για να αποφασίσει το Συμβούλιο, απαιτούνται τουλάχιστον 232 ψήφοι υπέρ, που περιλαμβάνουν τις ψήφους της πλειοψηφίας των μελών, όταν, κατά το Σύνταγμα, το Συμβούλιο αποφασίζει μετά από πρόταση της Επιτροπής. Στις άλλες περιπτώσεις, για να αποφασίσει το Συμβούλιο απαιτούνται τουλάχιστον 232 ψήφοι υπέρ, που περιλαμβάνουν τις ψήφους των δύο τρίτων τουλάχιστον των μελών.

Όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ή το Συμβούλιο θεσπίζουν πράξη με ειδική πλειοψηφία, κάθε μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή του Συμβουλίου μπορεί να ζητήσει να εξακριβωθεί ότι τα κράτη μέλη τα οποία συνιστούν αυτή την ειδική πλειοψηφία αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 62 % του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης. Εάν αποδειχθεί ότι ο όρος αυτός δεν πληρούται, δεν θεσπίζεται η εν λόγω πράξη.

3. Για τις μεταγενέστερες προσχωρήσεις, το όριο που προβλέπεται στην παράγραφο 2 υπολογίζεται κατά τρόπον ώστε το όριο της ειδικής πλειοψηφίας εκφραζόμενο σε ψήφους να μην υπερβαίνει το όριο που προκύπτει από τον πίνακα της δήλωσης σχετικά με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία περιέχεται στην Τελική Πράξη της Διάσκεψης που εξέδωσε τη Συνθήκη της Νίκαιας.

4. Οι ακόλουθες διατάξεις σχετικά με τον ορισμό της ειδικής πλειοψηφίας τίθενται σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2009:

— άρθρο 1-44 παράγραφος 3 τρίτο, τέταρτο και πέμπτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο 1-59 παράγραφος 5 δεύτερο και τρίτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο 1-60 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο ΙΠ-179 παράγραφος 4 τρίτο και τέταρτο εδάφιο του Συντάγματος,

1750

392 Μέρος IV

— άρθρο 111-184 παράγραφος 6 τρίτο και τέταρτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο 111-184 παράγραφος 7 τρίτο και τέταρτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο III-194 παράγραφος 2 δεύτερο και τρίτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο III-19 6 παράγραφος 3 δεύτερο και τρίτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο III-19 Ζ παράγραφος 4 δεύτερο και τρίτο εδάφιο του Συντάγματος

— άρθρο III-19 8 παράγραφος 2 τρίτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο III- 312 παράγραφος 3 τρίτο και τέταρτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο III- 312 παράγραφος 4 τρίτο και τέταρτο εδάφιο του Συντάγματος,

— άρθρο 1 δεύτερο, τρίτο και τέταρτο εδάφιο και άρθρο 3 παράγραφος 1 δεύτερο τρίτο και τέταρτο εδάφιο, του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τις πολιτικές σχετικά με τους ελέγχους στα σύνορα, το άσυλο και τη μετανάστευση καθώς και όσον αφορά τη δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις και την αστυνομική συνεργασία,

— άρθρο 1 δεύτερο, τρίτο και τέταρτο εδάφιο και άρθρο 5 τρίτο, τέταρτο και πέμπτο εδάφιο του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη θέση της Δανίας.

Μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2009, στις περιπτώσεις που δεν λαμβάνουν μέρος στη ψηφοφορία όλα τα μέλη του Συμβουλίου, δηλαδή στις περιπτώσεις που αναφέρουν τα άρθρα τα οποία απαριθμούνται στο πρώτο εδάφιο, ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται η ίδια αναλογία σταθμισμένων ψήφων και η ίδια αναλογία μελών του Συμβουλίου καθώς και, ενδεχομένως, το ίδιο ποσοστό του πληθυσμού των ενδιαφερομένων κρατών μελών με εκείνα που καθορίζονται στην παράγραφο 2.

Άρθρο 3

Μέχρι να τεθεί σε ισχύ η απόφαση του άρθρου 1-24 παράγραφος 4 του Συντάγματος, το Συμβούλιο μπορεί να συνέρχεται με τις συνθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 1-24 παράγραφοι 2 και 3, καθώς και με τις άλλες συνθέσας των οποίων ο κατάλογος καταρτίζεται με ευρωπαϊκή απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, που αποφασίζει με απλή πλειοψηφία.

ΤΙΤΛΟΣ III

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ

Άρθρο 4

Τα μέλη της Επιτροπής τα οποία ασκούν καθήκοντα κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης παραμένουν εν υπηρεσία έως το τέλος της θητείας τους. Ωστόσο, την ημέρα διορισμού του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης, λήγει η θητεία του μέλους της Επιτροπής το οποίο έχει την ίδια υπηκοότητα με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ένωσης.

1751

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 393

ΤΙΤΛΟΣ IV

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΝ ΓΕΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΥΠΑΤΟ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΓΕΝΙΚΟ

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

'Apdpo 5

Οι θητείες του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου, Ύπατου Εκπροσώπου για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, και του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου λήγουν κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης. Το Συμβούλιο διορίζει Γενικό Γραμματέα σύμφωνα με το άρθρο ΙΠ-344 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

ΤΙΤΛΟΣ V

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Αρθρο 6

Μέχρι την έναρξη ισχύος της απόφασης του άρθρου ΙΠ-386 του Συντάγματος, η κατά χώρα κατανομή των μελών της Επιτροπής των Περιφερειών είναι η εξής:

Βέλγιο
Τσεχική Δημοκρατία
Δανία
Γερμανία
Εσθονία
Ελλάδα
Ισπανία
Γαλλία
Ιρλανδία
Ιταλία
Κύπρος
Λεττονία
Λιθουανία
Λουξεμβούργο
Ουγγαρία
Μάλτα

1752

394 Μέρος IV

Κάτω Χώρες
Αυστρία
Πολωνία
Πορτογαλία
Σλοβενία
Σλοβακία
Φινλανδία
Σουηδία
Ηνωμένο Βασίλειο

Άρθρο 7

Μέχρι την έναρξη ισχύος της απόφασης του άρθρου ΙΠ-386 του Συντάγματος, η κατά χώρα κατανομή των μελών της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής είναι η εξής:

Βέλγιο
Τσεχική Δημοκρατία
Δανία
Γερμανία
Εσθονία
Ελλάδα
Ισπανία
Γαλλία
Ιρλανδία
Ιταλία
Κύπρος
Λεττονία
Λιθουανία
Λουξεμβούργο
Ουγγαρία
Μάλτα
Κάτω Χώρες
Αυστρία
Πολωνία

1753

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 395

Πορτογαλία
Σλοβενία
Σλοβακία
Φινλανδία
Σουηδία
Ηνωμένο Βασίλειο

1754

396 Μέρος IV

35. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΠΕΡΙ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΑΛΥΒΑ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι όλα τα στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, ως είχαν στις 23 Ιουλίου 2002 μεταβιβάσθηκαν στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα από τις 24 Ιουλίου 2002,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθούν αυτοί οι πόροι για την έρευνα στους τομείς που είναι σχετικοί με τη βιομηχανία άνθρακα και χάλυβα και, συνεπώς, ότι είναι ανάγκη να προβλεφθούν προς τούτο ορισμένοι ειδικοί κανόνες,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης:

Αρθρο 1

1. Με την επιφύλαξη κάθε αύξησης ή μείωσης που μπορεί να επέλθει ως αποτέλεσμα πράξεων εκκαθάρισης, η καθαρή αξία των στοιχείων του ενεργητικού και παθητικού της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, όπως εμφανίζονται στον ισολογισμό της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα στις 23 Ιουλίου 2002, θεωρείται ως περιουσιακό στοιχείο της Ένωσης που προορίζεται για την έρευνα στους τομείς τους σχετικούς με τη βιομηχανία του άνθρακα και του χάλυβα, αναφέρεται δε ως «Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα υπό εκκαθάριση». Μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης, το περιουσιακό στοιχείο αποκαλείται «Πόροι του Ταμείου Έρευνας για τον Άνθρακα και το Χάλυβα».

2. Τα έσοδα από το εν λόγω περιουσιακό στοιχείο, τα οποία αποκαλούνται «Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα», διατίθενται αποκλειστικά για την έρευνα, στους τομείς τους σχετικούς με τη βιομηχανία άνθρακα και χάλυβα, εκτός του προγράμματος-πλαισίου έρευνας, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Πρωτοκόλλου και των πράξεων που εκδίδονται βάσει αυτού.

Άρθρο 2

1. Ευρωπαϊκός νόμος του Συμβουλίου ορίζει όλες τις απαραίτητες διατάξας για την εφαρμογή του παρόντος Πρωτοκόλλου, συμπεριλαμβανομένων των βασικών αρχών. Το Συμβούλιο αποφασίζει μετά από έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

1755

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 397

2. Το Συμβούλιο εκδίδει, μετά από πρόταση της Επιτροπής, τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ή αποφάσεις που καθορίζουν τις πολυετείς δημοσιονομικές κατευθύνσεις για τη διαχείριση της περιουσίας του Ταμείου Έρευνας για τον Άνθρακα και το Χάλυβα, καθώς και τις τεχνικές κατευθύνσεις για το πρόγραμμα έρευνας του εν λόγω Ταμείου. Αποφασίζει μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Άρθρο 3

Εκτός αντιθέτων διατάξεων του παρόντος Πρωτοκόλλου και των πράξεων που εκδίδονται βάσει αυτού, εφαρμόζονται οι διατάξεις του Συντάγματος.

1756

398 Μέρος IV

36. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΠΕΡΙ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι είναι σημαντικό να εξακολουθήσουν οι διατάξεις της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας να παράγουν πλήρως τα έννομα αποτελέσματά τους,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να προσαρμόσουν τη Συνθήκη αυτή στους νέους κανόνες που θέσπιζα η Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, ιδίως στον θεσμικό και τον δημοσιονομικό τομέα,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακόλουθων διατάξεων, οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης και τροποποιούν τη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας ως εξής:

Αρθρο 1

Το παρόν Πρωτόκολλο τροποποιεί τη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (εφεξής «Συνθήκη ΕΚΑΕ») υπό τη μορφή που έχει τη στιγμή της έναρξης ισχύος της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης.

Παρά τις διατάξεις του άρθρου IV-437 της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης και με την επιφύλαξη των λοιπών διατάξεων του παρόντος Πρωτοκόλλου, δεν θίγονται τα έννομα αποτελέσματα των τροποποιήσεων που επήλθαν στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας δυνάμει των Συνθηκών και Πράξεων που καταργούνται βάσει του άρθρου IV-437 της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, καθώς και τα νομικά αποτελέσματα των εν ισχύι πράξεων οι οποίες εκδόθηκαν βάσει της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.

Αρθρο 2

Η ονομασία του τίτλου III της Συνθήκης ΕΚΑΕ «Διατάξεις περί των οργάνων» αντικαθίσταται από την εξής: «Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις».

Αρθρο 3

Στην αρχή του Τίτλου III της Συνθήκης ΕΚΑΕ, εισάγεται το ακόλουθο κεφάλαιο:

«ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ

ΕΥΡΩΠΗΣ

Αρθρο 106α

1. Τα άρθρα 1-19 έως 1-29, τα άρθρα 1-31 έως 1-39, τα άρθρα 1-49 και 1-50, τα άρθρα 1-5 3 έως 1-56, τα άρθρα 1-58 έως 1-60, τα άρθρα ΙΙΙ-330 έως ΙΠ-372, τα άρθρα 111-374 και ΙΠ-375, τα άρθρα ΙΠ-378 έως III-381, τα άρθρα ΠΙ-384 και ΙΙΙ-385, τα άρθρα ΠΊ-389 έως ΙΙΙ-392, τα άρθρα ΙΠ-395 έως ΙΠ-410, τα άρθρα

1757

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 399

ΙΠ-412 έως ΙΠ-415, τα άρθρα ΙΠ-427, ΙΠ-433, IV-439 και IV-443 της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης εφαρμόζονται στην παρούσα Συνθήκη.

2. Στα πλαίσια της παρούσας Συνθήκης, οι μνείες της Ένωσης και του Συντάγματος στις διατάξεις της πρώτης παραγράφου καθώς και σε εκείνες των Πρωτοκόλλων που προσαρτώνται τόσο στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης όσο και στην παρούσα Συνθήκη νοούνται, αντιστοίχως, ως μνείες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και της παρούσας Συνθήκης.

3. Οι διατάξεις της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης δεν παρεκκλίνουν από τα οριζόμενα στην παρούσα Συνθήκη.».

Αρθρο 4

Στον Τίτλο III της Συνθήκης ΕΚΑΕ, η αρίθμηση των Κεφαλαίων I, II και III αλλάζει σε II, III και IV.

Αρθρο 5

1. Το άρθρο 3, τα άρθρα 107 έως 132, τα άρθρα 136 έως 143, τα άρθρα 146 έως 156, τα άρθρα 158 έως 163, τα άρθρα 165 έως 170, τα άρθρα 173,173 Α και 175, τα άρθρα 177 έως 179α, τα άρθρα 180β και 181, τα άρθρα 183, 183 Α, 190 και 204της Συνθήκης ΕΚΑΕ καταργούνται.

2. Τα Πρωτόκολλα που είχαν προσαρτηθεί προγενέστερα στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας καταργούνται.

Αρθρο 6

Η ονομασία του τίτλου IV της Συνθήκης ΕΚΑΕ «Δημοσιονομικές διατάξεις» αντικαθίσταται από την εξής ονομασία: «Ειδικές δημοσιονομικές διατάξεις».

Αρθρο 7

1. Στο άρθρο 38 τρίτο εδάφιο και στο άρθρο 82 τρίτο εδάφιο της Συνθήκης ΕΚΑΕ, η αναφορά στα άρθρα 141 και 142 αντικαθίσταται με αντίστοιχη αναφορά στα άρθρα ΠΙ-360 και ΙΠ-361 του Συντάγματος.

2. Στο άρθρο 171 παράγραφος 2 και στο άρθρο 176 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚΑΕ, η αναφορά στο άρθρο 183 αντικαθίσταται με αναφορά στο άρθρο ΙΠ-412 του Συντάγματος.

3. Στο άρθρο 172 παράγραφος 4 της Συνθήκης ΕΚΑΕ, η αναφορά στο άρθρο 177 παράγραφος 5 αντικαθίσταται με αναφορά στο άρθρο ΠΙ-404 του Συντάγματος.

4. Στα άρθρα 38, 82, 96 και 98 της Συνθήκης ΕΚΑΕ, ο όρος «οδηγία» αντικαθίσταται από τους όρους «ευρωπαϊκός κανονισμός».

5. Στη Συνθήκη ΕΚΑΕ, ο όρος «απόφαση» αντικαθίσταται από τους όρους «ευρωπαϊκή απόφαση», με εξαίρεση τις περιπτώσεις των άρθρων 18, 20 και 23, του άρθρου 53 πρώτο εδάφιο, καθώς και τις περιπτώσεις που η απόφαση εκδίδεται από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1758

400 Μέρος IV

6. Στη Συνθήκη ΕΚΑΕ, ο όρος «Δικαστήριο» αντικαθίσταται από τον όρο «Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Αρθρο 8

Το άρθρο 191 της Συνθήκης ΕΚΑΕ αντικαθίσταται από το εξής κείμενο:

«Αρθρο 191

Η Κοινότητα απολαύει στην επικράτεια των κρατών μελών των αναγκαίων προνομίων και ασυλιών για την εκπλήρωση της αποστολής της υπό τους όρους που προβλέπονται με το Πρωτόκολλο σχετικά με τα προνόμια και τις ασυλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.».

Αρθρο 9

Το άρθρο 198 της Συνθήκης ΕΚΑΕ αντικαθίσταται από το εξής κείμενο:

-Αρθρο 198

Εφόσον δεν ορίζεται άλλως, οι διατάξεις της παρούσας Συνθήκης εφαρμόζονται στα ευρωπαϊκά εδάφη των κρατών μελών και στα μη ευρωπαϊκά εδάφη που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους.

Εφαρμόζονται επίσης στα ευρωπαϊκά εδάφη για τις εξωτερικές σχέσεις των οποίων υπεύθυνο είναι ένα κράτος μέλος.

Οι διατάξεις της παρούσας Συνθήκης εφαρμόζονται στα νησιά Aland με τις παρεκκλίσας που προβλέπονταν αρχικά στη Συνθήκη που αναφέρεται στο άρθρο IV-437 παράγραφος 2 στοιχείο δ) της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, και οι οποίες έχουν περιληφθεί στο Πρωτόκολλο σχετικά με τις Συνθήκες και τις Πράξεις προσχώρησης του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, και της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας.

Κατά παρέκκλιση από το πρώτο, δεύτερο και τρίτο εδάφιο:

α) η παρούσα Συνθήκη δεν εφαρμόζεται στις Φερόες Νήσους ούτε στη Γροιλανδία,

β) η παρούσα Συνθήκη δεν εφαρμόζεται στις περιοχές κυριάρχων βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο,

γ) η παρούσα Συνθήκη δεν εφαρμόζεται στις υπερπόντιες χώρες και εδάφη που διατηρούν ιδιαίτερες σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας και που δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο του παραρτήματος II της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης,

δ) οι διατάξεις της παρούσας Συνθήκης εφαρμόζονται στις Αγγλονορμανδικές νήσους και στη νήσο Μαν, μόνον εφόσον αυτό είναι αναγκαίο για να διασφαλισθεί η εφαρμογή του καθεστώτος που προβλεπόταν αρχικά για τις νήσους αυτές από τη Συνθήκη η οποία αναφέρεται στο άρθρο IV-437 παράγραφος 2 στοιχείο α) της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, και το οποίο έχει περιληφθεί στο Πρωτόκολλο σχετικά με τις Συνθήκες και Πράξεις προσχώρησης του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, της

ΦΕΚ 115

1759

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 401

Ελληνικής Δημοκρατίας, του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, και της Αυστριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας.».

Αρθρο 10

Το άρθρο 206 της Συνθήκης ΕΚΑΕ αντικαθίσταται από το εξής κείμενο:

«Άρθρο 206

Η Κοινότητα δικαιούται να συνάπτει με ένα ή πλείονα κράτη ή διεθνείς οργανισμούς συμφωνίες για τη σύσταση ενώσεως που συνεπάγεται αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις, κοινές δράσεις και ειδικές διαδικασίες.

Οι συμφωνίες αυτές συνάπτονται από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οσάκις οι συμφωνίες αυτές απαιτούν τροποποιήσεις της παρούσας Συνθήκης, προαπαιτείται έγκριση των τροποποιήσεων με τη διαδικασία του άρθρου IV-443 της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης.».

Άρθρο 11

Στο άρθρο 225 της Συνθήκης ΕΚΑΕ, το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το εξής κείμενο:

«Εξίσου αυθεντικά είναι τα κείμενα της Συνθήκης στην αγγλική, δανική, ισπανική, εσθονική, φιλανδική, ελληνική, ουγγρική, ιρλανδική, λεττονική, λιθουανική, μαλτέζικη, πολωνική, πορτογαλική, σλοβακική, σλοβένικη, σουηδική και τσεχική γλώσσα.».

Άρθρο 12

Τα έσοδα και τα έξοδα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, εκτός εκείνων του Οργανισμού Εφοδιασμού της Ευρατόμ και των κοινών επιχειρήσεων, εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης.

1760

402

Μέρος IV

1761

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 403

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΙΠ-226 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

1 — Κλάση της συνδυασμένης ονοματολογίας	2 — Είδος εμπορεύματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1	Ζώα ζώντα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2	Κρέατα και βρώσιμα παραπροϊόντα σφαγίων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3	Ιχθείς, μαλακόστρακα και μαλάκια
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4	Γάλα και προϊόντα γαλακτοκομίας. Ωά πτηνών. Μέλι φυσικόν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
	Έντερα, κύστεις και στόμαχοι ζώων, ολόκληρα ή εις τεμάχια, πλην των εξ ιχθύων τοιούτων
	Προϊόντα ζωικής προελεύσεως, μη αλλαχού κατονομαζόμενα ή περιλαμβανόρνα. Μη ζώντα ζώα των κεφαλαίων 1 και 3, ακατάλληλα δια την ανθρώπινη κατανάλωση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6	Φυτά ζώντα και προϊόντα ανθοκομίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7	Λαχανικά, φυτά, ρίζαι και κόνδυλοι, άπαντα εδώδιμα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8	Καρποί και οπώραι εδώδιμοι. Φλοιοί εσπεριδοειδών και πεπόνων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9	Καφές, τέιον και αρτύματα (μπαχαρικά), εξαιρέσει του ματέ (κλάσις 0903)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10	Δημητριακά
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11	Προϊόντα αλευροποιίας, βύνη, άμυλα, γλουτένη, ινουλίνη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12	Σπέρματα και καρποί ελαιώδεις. Σπέρματα, σπόροι σποράς και διάφοροι καρποί. Βιομηχανικά και φαρμακευτικά φυτά. Αχυρα και χορτονομαί
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13
ex 1303	Πηκτίνη

1762

404 Μέρος IV

1 — Κλάση της συνδυασμένης ονοματολογίας	2 — Είδος εμπορεύματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟΙ 15
	Λίπος χοίρειον υπό την ονομασίαν saindoux και λοιπά χοίρεια λίπη, λαμβανόμενα δια πιέσεως ή τήξεως. Λίπη πουλερικών λαμβανόμενα δια πιέσεως ή τήξεως
	Λίπη βοοειδών, προβατοειδών και αιγοειδών, ακατέργαστα ή τετηγμένα, περιλαμβανομένων και των λιπών των λεγομένων πρώτης εκθλίψεως
	Στεατίνη, ελαιοστεατίνη, έλαιον του υπό την ονομασία «saindoux» χοιρείου λίπους και ελαιομαργαρίνη, άνευ προσθήκης γαλακτοματο-ποιών ουσιών, άνευ αναμίξεως ή παρασκευής τινός
	Λίπη και έλαια ιχθύων και θαλασσίων θηλαστικών, έστω και εξηυγενισμένα
	Έλαια ιρυσικά μόνιμα, ρευστά η αλοιφώδη, ακαθάριστα κεκαθαρμένα ή εξηυγενισμένα
	Έλαια και λίπη ζωικά ή φυτικά υδρογονωμένα, έστω και εξηυγενισμένα, αλλ ουχί περαιτέρω επεξεργασμένα
	Μαργαρίνη, απομίμησις χοιρείου λίπους (simili saindoux) και έτερα βρώσιμα λίπη παρασκευασμένα
	Υπολείμματα προκύπτοντα εκ της επεξεργασίας των λιπαρών ουσιών ή των ζωικών ή φυτικών κηρών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16	Παρασκευάσματα κρεάτων, ιχθύων, μαλακοστράκων και μαλακίων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17
	Σάκχαρις τεύτλων και σακχαροκαλάμου, εις στερεάν κατάστασιν
	Έτερα σάκχαρα, σιρόπια. Υποκατάστατα του μέλιτος, έστω και μεμιγμένα μετά φυσικού μέλιτος. Σάκχαρα και μελάσσαι κεκαυμέναι
	Μελάσσαι, έστω και αποχρωματισμένοι
1705 (*)	Σάκχαρα, σιρόπια και μελάσσαι, άπαντα αρωματισμένα ή τεχνικώς κεχρωσμένα (περιλαμβανομένης και της δια βανίλλης ή βανιλλίνης αρωματισμένης σακχάρεως), εξαιρουμένων των χυμών οπωρών μετά προσθήκης σακχάρεως εις πάσαν αναλογίαν

1763

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 405

1 — Κλάση της συνδυασμένης ονοματολογίας	2 — Είδος εμπορεύματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18
	Κακάον ης βαλάνους και θραύσματα βαλάνων, ακατέργαστα ή πεφρυγμένα
	Κελύφη, φλοιοί, μεμβράναι και απορρίμματα κακάου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20	Παρασκευάσματα οσπρίων, λαχανικών, οπωρών και ετέρων φυτών ή μερών φυτών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22
	Γλεύκος σταφυλών, μερικώς ζυμωθέν, έστω και αν η ζύμωσις ανεστάλη καθ' οιονδήποτε έτερον τρόπον, εξαιρέσει της δια προσθήκης οινοπνεύματος
	Οίνοι εκ νωπών σταφυλών. Γλεύκος εκ νωπών σταφυλών, ούτινος η ζύμωσις ανεστάλη τη προσθήκη οινοπνεύματος (περιλαμβανομένων και των μιστελίων)
	Μηλίτης, απίτης, υδρόμελι και έτερα ποτά προερχόμενα εκ ζυμώσεως
ex 2208 (*) ex 2209 (*)	Αιθυλική αλκοόλη, μετουσιωμένη ή μη, οιουδήποτε αλκοολομετρικού τίτλου, λαμβανόμενη από γεωργικά προϊόντα περιλαμβανόμενα στο παρόν Παράρτημα I της Συνθήκης, εξαιρουμένων των αποσταγμάτων, ηδύποτων και ετέρων οινοπνευματωδών ποτών, συνθέτων αλκοολούχων παρασκευασμάτων (καλουμένων συμπεπυκνωμένων εκχυλισμάτων) δια την παρασκευή ποτών
ex 2210 (*)	Όξος εδώδιμον και υποκατάστατα αυτού εδώδιμα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23	Υπολείμματα και απορρίμματα των βιομηχανιών ειδών διατροφής. Τροφαί παρεσκευασμέναι δια ζώα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 24
	Καπνός ακατέργαστος ή μη βιομηχανοποιημένος. Απορρίμματα καπνού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 45
	Φελλός, φυσικός ακατέργαστος και απορρίμματα φελλού. Φελλός εις θραύσματα, κόκκους ή κόνιν

1764

406 Μέρος IV

1 — Κλάση της συνδυασμένης ονοματολογίας	2 — Είδος εμπορεύματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 54
	Λίνον, ακατέργαστον, μουσκευμένον, αποφλοιω-μένον, κτενισμένον ή άλλως πως κατειργασμένον, μη όμως νηματοποιημένον. Στυπία και απορρίμματα (περιλαμβανομένου και του εκ της ξάνσεως νημάτων, υφασμάτων ή ρακών προερχομένου λίνου)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 57
	Κάνναβις, (Cannabis, sativa) ακατέργαστος, μουσκευμένη, αποφλοιωμένη, κτενισμένη ή άλλως κατειργασμένη, αλλά μη νηματοποιημένη. Στυπία και απορρίμματα καννάβεως (περιλαμβανομένων και των προερχομένων εκ της ξάνσεως νημάτων, υφασμάτων ή ρακών)

(*) Κλάση που προστέθηκε με το άρθρο 1 του κανονισμού αριθ. 7α του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, της 18 Δεκεμβρίου 1959 (EE 7 της 30.1.1962, σ. 71/61).

1765

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 407

παραρτημα II

ΥΠΕΡΠΟΝΤΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΕΔΑΦΗ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ IIIΉΤΛΟΣIV

ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

— Γροιλανδία

— Νέα Καληδονία και τα εξαρτημένα εδάφη

— Γαλλική Πολυνησία

— Γαλλικές περιοχές του νοτίου ημισφαιρίου και της Ανταρκτικής

— Νήσοι Βάλλις και Φουτούνα

— Μαγιόττε

— Σαιν Πιερ και Μικελόν

— Αρούμπα

— Ολλανδικές Αντίλλες:

— Μπονέρ

— Κουρασάο

— Σάμπα

— Άγιος Ευστάθιος

— Άγιος Μαρτίνος

— Ανγκουίλα

— Νήσοι Κάυμαν

— Νήσοι Φάλκλαντ

— Νότια Γεωργία και Νότιοι Νήσοι Σάντουιτς

— Μονσερράτ

— Πίτκαιρν

— Αγία Ελένη και εξαρτώμενα εδάφη

— Βρετανικό έδαφος της Ανταρκτικής

— Βρετανικά εδάφη του Ινδικού Ωκεανού

— Νήσοι Τερκς και Κάικος

— Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι

— Βερμούδες

1766 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ)

1767

1768 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ)

1769

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 411

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ που συγκλήθηκαν σης Βρυξέλλες στις 30 Σεπτεμβρίου 2003 για να θεσπίσουν με κοινή συμφωνία τη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, εξέδωσαν τα εξής κείμενα:

I. Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

II. Πρωτόκολλα που προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

1. Πρωτόκολλο σχεπκά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

2. Πρωτόκολλο σχεπκά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας

3. Πρωτόκολλο σχεπκά με τον Οργανισμό του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

4. Πρωτόκολλο σχεπκά με το καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

5. Πρωτόκολλο σχεπκά με το καταστατικό της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων

6. Πρωτόκολλο σχεπκά με τον καθορισμό της έδρας των θεσμικών και ορισμένων άλλων οργάνων, οργανισμών και υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

7. Πρωτόκολλο σχεπκά με τα προνόμια και πς ασυλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

8. Πρωτόκολλο σχεπκά με τις Συνθήκες και πς Πράξεις Προσχώρησης του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, και της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας

9. Πρωτόκολλο σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας

10. Πρωτόκολλο σχεπκά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος

11. Πρωτόκολλο σχεπκά με τα κριτήρια σύγκλισης

12. Πρωτόκολλο σχεπκά με την Ευρωομάδα

13. Πρωτόκολλο σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας εν σχέσει προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση

1770

412

Τελική Πράξη

14. Πρωτόκολλο σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν τη Δανία εν σχέσει προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση

15. Πρωτόκολλο σχετικά με ορισμένα καθήκοντα της Εθνικής Τράπεζας της Δανίας

16. Πρωτόκολλο σχετικά με το καθεστώς του φράγκου Οικονομικής Κοινότητας του Ειρηνικού

17. Πρωτόκολλο σχετικά με το κεκτημένο του Σένγκεν το οποίο έχει ενσωματωθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

18. Πρωτόκολλο σχετικά με την εφαρμογή ορισμένων πτυχών του άρθρου ΙΙΙ-130 του Συντάγματος στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιρλανδία

19. Πρωτόκολλο σχετικά με τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τις πολιτικές σχετικά με τους συνοριακούς ελέγχους, το άσυλο και τη μετανάστευση, καθώς και όσον αφορά τη δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις και την αστυνομική συνεργασία

20. Πρωτόκολλο σχετικά με τη θέση της Δανίας

21. Πρωτόκολλο σχετικά με τις εξωτερικές σχέσεις των κρατών μελών όσον αφορά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων

22. Πρωτόκολλο σχετικά με το δικαίωμα ασύλου των υπηκόων των κρατών μελών

23. Πρωτόκολλο σχετικά με τη μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία που θεσπίζεται από το άρθρο 1-41 παράγραφος 6 και από το άρθρο ΙΙΙ-312 του Συντάγματος

24. Πρωτόκολλο σχετικά με το άρθρο 1-41 παράγραφος 2 του Συντάγματος

25. Πρωτόκολλο σχετικά με τις εισαγωγές στην Ευρωπαϊκή Ένωση προϊόντων πετρελαίου που διυλίζεται στις Ολλανδικές Αντίλλες

26. Πρωτόκολλο σχετικά με την απόκτηση ακινήτων στη Δανία

27. Πρωτόκολλο σχετικά με το σύστημα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη μέλη

28. Πρωτόκολλο σχετικά με το άρθρο ΙΠ-214 του Συντάγματος

29. Πρωτόκολλο σχετικά με την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή

30. Πρωτόκολλο σχετικά με το ιδιαίτερο καθεστώς που εφαρμόζεται στη Γροιλανδία

31. Πρωτόκολλο σχετικά με το άρθρο 40.3.3 του Συντάγματος της Ιρλανδίας

32. Πρωτόκολλο σχετικά με το άρθρο 1-9 παράγραφος 2 του Συντάγματος, για την προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών

1771

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 413

33. Πρωτόκολλο σχετικά με τις Πράξεις και τις Συνθήκες που συμπλήρωσαν ή τροποποίησαν τη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση

34. Πρωτόκολλο σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις όσον αφορά τα θεσμικά και λοιπά όργανα της Ένωσης

35. Πρωτόκολλο σχετικά με τις δημοσιονομικές συνέπειες από τη λήξη της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και με το ταμείο έρευνας για τον άνθρακα και τον χάλυβα

36. Πρωτόκολλο σχετικά με την τροποποίηση της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας

iii. Παραρτήματα της Συνθήκης για την θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

1. Παράρτημα I - Κατάλογος που προβλέπεται από το άρθρο ΙΠ-226 του Συντάγματος

2. Παράρτημα II - Υπερπόντιες χώρες και εδάφη στις οποίες εφαρμόζεται το Μέρος III Τίτλος IV του Συντάγματος

Η Διάσκεψη υιοθέτησε τις δηλώσεις που απαριθμούνται κατωτέρω και προσαρτώνται στην παρούσα Τελική Πράξη:

Α. Δηλώσας σχετικά με διατάξεις του Συντάγματος

1. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-6

2. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-9 παράγραφος 2

3. Δήλωση σχετικά με τα άρθρα 1-22, 1-27 και 1-28

4. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-24 παράγραφος 7, όσον αφορά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την άσκηση της προεδρίας του Συμβουλίου

5. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-25

6. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-26

7. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-27

8. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-36

9. Δήλωση σχετικά με τα άρθρα 1-43 και ΙΙΙ-329

10. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-51

11. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-57

12. Δήλωση σχετικά με τις επεξηγήσεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

1772

414 Τελική Πράξη

13. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΠΙ-116

14. Δήλωση σχεπκά με τα άρθρα ΠΙ-136 και ΙΙΙ-267

15. Δήλωση σχεπκά με τα άρθρα ΙΙΙ-160 και III-322

16. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΠ-167 παράγραφος 2 στοιχείο γ)

17. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΠΙ-184

18. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΠ-213

19. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΠ-220

20. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΙΙ-243

21. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΙΙ-248

22. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο 111-2 5 6

23. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΙΙ-273 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο

24. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΙΙ-296

25. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΠ-325 όσον αφορά τη διαπραγμάτευση και σύναψη, από τα κράτη μέλη, διεθνών συμφωνιών που αφορούν τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης

26. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΙΠ-402 παράγραφος 4

27. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο ΠΙ-419

28. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο IV-440 παράγραφος 7

29. Δήλωση σχεπκά με το άρθρο IV-448 παράγραφος 2

30. Δήλωση σχεπκά με την επικύρωση της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

Β. Δηλώσεις σχετικά με Πρωτόκολλα που προσαρτώνται στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

Δηλώσεις επί του Πρωτοκόλλου σχετικά με πς Συνθήκες και Πράξεις Προσχώρησης του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, και της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας

31. Δήλωση σχεπκά με τα νησιά Aland

32. Δήλωση σχεπκά με τον λαό των Sami

1773

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 415

Δηλώσεις επί του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας

33. Δήλωση σχετικά με τις περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο

34. Δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τις περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο

35. Δήλωση σχετικά με την πυρηνική εγκατάσταση Ignalina της Λιθουανίας

36. Δήλωση σχετικά με τη χερσαία διέλευση προσώπων μεταξύ της περιοχής του Καλίνινγκραντ και άλλων τμημάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας

37. Δήλωση σχετικά με τη μονάδα 1 και τη μονάδα 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunice VI της Σλοβακίας

38. Δήλωση σχετικά με την Κύπρο

39. Δήλωση όσον αφορά το Πρωτόκολλο σχετικά με τη θέση της Δανίας

40. Δήλωση όσον αφορά το Πρωτόκολλο σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις για τα θεσμικά και λοιπά όργανα της Ένωσης

41. Δήλωση σχετικά με την Ιταλία

Εξάλλου, η Διάσκεψη έλαβε υπό σημείωση τις Δηλώσεις οι οποίες απαριθμούνται κατωτέρω και προσαρτώνται στην παρούσα Τελική Πράξη:

42. Δήλωση του Βασιλείου των Κάτω Χωρών σχετικά με το άρθρο 1-55

43. Δήλωση του Βασιλείου των Κάτω Χωρών σχετικά με το άρθρο IV-440

44. Δήλωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, της Ιρλανδίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Αυστρίας και του Βασιλείου της Σουηδίας

45. Δήλωση του Βασιλείου της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας

46. Δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας σχετικά με τον ορισμό του όρου «υπήκοοι»

47. Δήλωση του Βασιλείου της Ισπανίας σχετικά με τον ορισμό του όρου «υπήκοοι»

1774 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ)

416 Τελική Πράξη

48. Δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με το δικαίωμα του εκλέγειν στις ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές

49. Δήλωση του Βασιλείου του Βελγίου σχετικά με τα εθνικά κοινοβούλια

50. Δήλωση της Δημοκρατίας της Λεττονίας και της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας σχετικά με τη γραφή του ονόματος του κοινού νομίσματος στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

ΦΕΚ 115

1775

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

417

Hecho en Roma, el veintinueve de octubre del dos mil cuatro.

v Rime dne dvacateho devateho ffjna dva tisice ctyri Udfserdiget i Rom den niogtyvende oktober to tusind og fire. Gcschchcn zu Rom am ncunundzwanzigstcn Oktober zweitausendundvicr. Kahe tuhande neljanda aasta oktoobrikuu kahekiimne iiheksandal paeval Roomas Έγινε στη Ρώμη, στις είκοσι εννέα Οκτωβρίου δύο χιλιάδες τέσσερα.

Done at Rome on the twenty-ninth day of October in the year two thousand and four. Fait a Rome, le vingt-neuf octobre deux mille quatre.

Arna dheanamh sa Roimh, an naoii la fichead de Dheireadh Fomhair sa bhliain dha mhile is a ceathair

Fatto a Roma, addi' ventinove ottobrc ducmilaquattro.

Roma, divi tukstosi ceturta gada divdesmit devltaja oktobri

Priimta du tukstanciai ketvirty metu spalio dvidesimt devinta^ diena^ Romoje

Kelt Romaban, a ketezer-negyedik ev oktober havanak huszonkilencedik napjan

Maghmul f Ruma fid-disa' u ghoxrin jum ta' Ottubru tas-sena elfejn u erbgha

Gedaan te Roma, de negenentwintigste oktober tweeduizendvier.

Sporzadzono w Rzymie dnia dwudziestego dziewi^tego pazdziernika roku dwutysiecznego czwartego

Feito em Roma, em vinte e nove de Outubro de dois mil e quatro

v Rime dvadsiatehodeviateho oktobra dvetisicstyri

v Rimu, devetindvajsetega oktobra leta dva tisoc stiri

Tchty Roomassa kahdcntcnakymmcncntcnayhdcksantcna paivana lokakuuta vuonna kaksituhattanelja.

Som skedde i Rom den tjugonionde oktober tjugohundrafyra.

1776

418 Τελική πράξη

Pour Sa Majeste le Roi des Beiges

Voor Zijne Majesteit de Koning der Belgen

Fur Seine Majestat den Konig der Belgier

Cette signature engage egalement la Communaute fra^aise, la Communaute flamande, la Communaute germanophone, la Region wallonne, la Region flamande et la Region de Bruxelles-Capitale.

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flamische Gemeinschaft, die Franzosische Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flamische Region und die Region Briissel-Hauptstadt.

Za prezidenta Ceske republiky

For Hendes Majest£et Danmarks Dronning

1777

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 419 Fiir den Prasidenten der Bundesrepublik Deutschland

Eesti Vabariigi Presidendi nimel

Για τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας

Por Su Majestad el Rey de Espana

1778

1779

1780

1781

1782

1783

1784

426 Τελική πράξη

Han firmado asimismo la presente Acta final, en su condition de Estados candidatos a la adhesion a la Union Europea, observadores ante la Conferencia:

Tcnto zavcrccny akt rovncz podcpsali pozorovatclc pfi Konfcrcnci, jakozto staty kandidujici na pfistoupeni k Evropske unii:

F0lgende observatorer ved konferencen har ligeledes undertegnet denne slutakt i deres egenskab af kandidatstater til Den Europatiske Union:

Als Bcobachtcr bci der Konfcrcnz haben in ihrcr Eigcnschaft als Kandidatcn fur den Bcitritt zur Europaischen Union ferner diese Schlussakte unterzeichnet:

Kaesoleva l5ppakti on allkirjastanud Euroopa Liidu kandidaatriikide esindajatena ka konverentsi vaatlejad:

Την παρούσα Τελική Πράξη υπέγραψαν επίσης, υπό την ιδιότητα τους ως υποψηφίων για προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση κρατών, οι παρατηρητές κατά τη Διάσκεψη:

The following have also signed this Final Act, in their capacity as candidate States for accession to the European Union, having been observers to the Conference:

Ont egalement signe le present acte final, en leur qualite d'Etats candidats a l'adhesion de l'Union europeenne, observateurs aupres de la Conference:

Shfnigh na breathnoiri seo a leanas ag an gComhdhail an Ionstraim Chriochnaitheach seo freisin ina gcail mar Stait iarrthacha don Aontas Eorpach:

Hanno altresi firmato il presente atto finale, in qualita di Stati candidati all'Unione europea, osservatori nella Conferenza

So Nobeiguma aktu ka Eiropas Saviembas pievienosanas kandidatvalstu vadrtaji ir parakstrjusi an sadi Konferences noverotaji:

Baigiamaji akt^ taip pat pasiraso [ Europos Sajungij stojancios valstybes kandidates, Konferencijos stebetojos:

Ezt az zarookmanyt a Europai Unio tagjelolt allamaikent, amelyek a Konferencian megfigyelokent vcttck rcszt, a kovctkezok is alairtak:

Iffirmaw ukoll dan 1-Att Finali, fil-kapacita taghhom ta' Stati kandidati ta' 1-Unjoni Ewropea, bhala osservaturi ghall-Konferenza:

Deze Slotakte is tevens ondertekend door de volgende kandidaat-lidstaten van de Europese Unie, waarncmcrs bij dc Confcrcntic:

Niniejszy Akt Koncowy zostal rowniez podpisany przez Panstwa kandyduj^ce do przyst^pienia do Unii Europejskiej, bed^ce obserwatorami przy Konferencji:

Assinaram igualmente a presente Acta Final, na qualidade de Estados candidatos a adesao a Uniao Europcia, observadores na Conferencia:

V postaveni statov uchadzajucich sa ο pristupenie k Europskej vinii a ν postaveni pozorovatelbv na konferencii podpisali tento zaverecny akt:

To sklepno listino so kot drzave kandidatke za pristop k Evropski uniji in kot opazovalke (Conference, podpisali tudi

Taman paatosasiakirjan ovat Euroopan unionin jasenehdokasvaltioina allekirjoittaneet myos konferenssiin tarkkailijoina osallistuneet:

Nedanstaende observatorer vid konferensen har, i sin egenskap av kandidatstater infor anslutning till Europeiska unionen, likaledes undertecknat denna slutakt:

1785

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 427 3a Peny6nMKa Bbnrapiiii

Tiirkiye Cumhuriyeti Adina

1786

428 Τελική πράξη

Α. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

1. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-6

η Διάσκεψη διαπιστώνει ότι το άρθρο 1-6 αντικατόπτριζα την υπάρχουσα νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Πρωτοδικείου.

2. Δήλωση οχετικά με το άρθρο 1-9 παράγραφος 2

η Διάσκεψη συμφωνεί ότι η προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών θα πρέπει να γίνει κατά τρόπο που επιτρέπει τη διατήρηση των ιδιαιτεροτήτων της έννομης τάξης της Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, η Διάσκεψη διαπιστώνει την ύπαρξη τακτικού διαλόγου μεταξύ του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο οποίος μπορεί να ενισχυθεί όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση προσχωρήσει στην εν λόγω Σύμβαση.

3. Δήλωση σχετικά με τα άρθρα 1-22,1-27 και 1-28

Κατά την επιλογή των προσώπων που καλούνται να ασκήσουν τα καθήκοντα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Προέδρου της Επιτροπής και του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης πρέπα να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η ανάγκη σεβασμού της γεωγραφικής και δημογραφικής πολυμορφίας της Ένωσης καθώς και των κρατών μελών της.

4. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-24 παράγραφος 7 όσον αφορά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την άσκηση της προεδρίας του Συμβουλίου

η Διάσκεψη δηλώνει ότι το Συμβούλιο θα πρέπει, από την υπογραφή της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, να αρχίσει να προετοιμάζει την ευρωπαϊκή απόφαση για τη θέσπιση των διατάξεων εφαρμογής της ευρωπαϊκής απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την άσκηση της προεδρίας του Συμβουλίου, θα πρέπα δε να δώσει την πολιτική του έγκριση εντός εξαμήνου. Σχέδιο ευρωπαϊκής απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα εκδοθεί την ημέρα θέσεως σε ισχύ της εν λόγω Συνθήκης προτείνεται κατωτέρω:

ΣΧΕΔΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Αρθρο 1

1. Η Προεδρία του Συμβουλίου, πλην της σύνθεσης των Εξωτερικών Υποθέσεων, εξασφαλίζεται από προκαθορισμένες ομάδες τριών κρατών μελών για διάστημα 18 μηνών. Οι ομάδες αυτές συγκροτούνται με ισότιμη εναλλαγή των κρατών μελών λαμβάνοντας υπόψη την πολυμορφία τους και τις γεωγραφικές ισορροπίες εντός της Ένωσης.

2. Κάθε μέλος της ομάδας προεδρεύει εκ περιτροπής όλων των συνθέσεων του Συμβουλίου επί εξάμηνη περίοδο, πλην της σύνθεσης των Εξωτερικών Υποθέσεων. Τα άλλα μέλη της ομάδας συνδράμουν την Προεδρία σε όλα τα καθήκοντα της, βάσει κοινού προγράμματος. Τα μέλη της ομάδας μπορούν να αποφασίζουν διαφορετικές ρυθμίσεις μεταξύ τους.

1787

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 429

'Apdpo 2

Η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων των Κρατών Μελών προεδρεύεται από αντιπρόσωπο του μέλους της ομάδας που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων.

Η προεδρία της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας εξασφαλίζεται από αντιπρόσωπο του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης.

Η προεδρία των προπαρασκευαστικών οργάνων των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου, πλην της συνθέσεως των Εξωτερικών Υποθέσεων ασκείται από το μέλος της ομάδας που ασκεί την προεδρία της σχετικής σύνθεσης του Συμβουλίου, εκτός εάν ληφθεί απόφαση περί του αντιθέτου σύμφωνα με το άρθρο 4.

Αρθρο 3

Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων εξασφαλίζει σε συνεργασία με την Επιτροπή τη συνοχή και τη συνέχεια των εργασιών των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου στο πλαίσιο πολυετούς προγραμματισμού. Τα κράτη μέλη που είναι επιφορτισμένα με την Προεδρία λαμβάνουν, με τη συνδρομή της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου, όλα τα μέτρα που είναι πρόσφορα για τη διοργάνωση και καλή διεξαγωγή των εργασιών του Συμβουλίου.

Αρθρο 4

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θεσπίζει ευρωπαϊκή απόφαση με την οποία καθορίζονται τα μέτρα εφαρμογής της παρούσας απόφασης.

5. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-25

Η Διάσκεψη δηλώνει ότι η ευρωπαϊκή απόφαση σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 1-25 θα εκδοθεί από το Συμβούλιο την ημέρα κατά την οποία θα τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης. Το σχέδιο απόφασης προτείνεται κατωτέρω:

ΣΧΕΔΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1-25

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Εκτιμώντας ότι:

(1) Θεωρείται σκόπιμο να θεσπιστούν διατάξεις που να επιτρέπουν την ομαλή μετάβαση από το σύστημα λήψεως αποφάσεων του Συμβουλίου με αδική πλειοψηφία — όπως ορίζεται στη Συνθήκη της Νίκαιας και περιγράφεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του Πρωτοκόλλου για πς μεταβατικές διατάξεις που αφορούν τα θεσμικά και λοιπά όργανα της Ένωσης το οποίο προσαρτάται στο Σύνταγμα, και το οποίο θα συνεχίσει να εφαρμόζεται μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2009 — στο σύστημα ψηφοφορίας που προβλέπεται από το άρθρο 1-25 του Συντάγματος, το οποίο θα ισχύσει από την 1η Νοεμβρίου 2009.

(2) Υπενθυμίζεται όπ η πρακτική του Συμβουλίου είναι να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την ενίσχυση της δημοκραπκής νομιμότητας των αποφάσεων που λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία.

1788

430 Τελική πράξη

(3) Κρίνεται σκόπιμο να διατηρηθεί η παρούσα απόφαση για όσο διάστημα είναι αναγκαίο προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα ψηφοφορίας που προβλέπει το Σύνταγμα,

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ:

Άρθρο 1

Εάν μέλη του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν:

α) τουλάχιστον τα τρία τέταρτα του πληθυσμού, ή

β) τουλάχιστον τα τρία τέταρτα του αριθμού των κρατών μελών,

τα οποία είναι απαραίτητα για τον σχηματισμό της μειοψηφίας αρνησικυρίας που προκύπτα από την εφαρμογή του άρθρου 1-25 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο ή παράγραφος 2, δηλώσουν την αντίθεσή τους στην έκδοση πράξης του Συμβουλίου με αδική πλαοψηφία, το Συμβούλιο συζητά το θέμα.

Άρθρο 2

Κατά τη διάρκεια των ανωτέρω συζητήσεων, το Συμβούλιο καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να καταλήξει, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και χωρίς να θίγονται οι υποχρεωτικές προθεσμίες που ορίζει το δίκαιο της Ένωσης, σε ικανοποιητική λύση σε σχέση με τις ανησυχίες που εξέφρασαν τα μέλη του Συμβουλίου για τα οποία γίνεται λόγος στο άρθρο 1.

Άρθρο 3

Προς τον σκοπό αυτόν, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, συνεπικουρούμενος από την Επιτροπή και τηρώντας τον εσωτερικό κανονισμό του Συμβουλίου, αναλαμβάνα κάθε απαραίτητη πρωτοβουλία προκειμένου να διευκολυνθεί η επίτευξη ευρύτερης βάσης συμφωνίας στο Συμβούλιο. Τα μέλη του Συμβουλίου τον συνδράμουν.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση τίθεται σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2009. Παραμένει σε ισχύ τουλάχιστον μέχρι το 2014. Ακολούθως το Συμβούλιο δύναται να εκδώσει ευρωπαϊκή απόφαση για την κατάργησή της.

6. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-26

Η Διάσκεψη εκτιμά ότι, όταν η Επιτροπή δεν θα περιλαμβάνει πλέον υπηκόους από όλα τα κράτη μέλη, η Επιτροπή θα πρέπει να αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στην ανάγκη εξασφάλισης πλήρους διαφάνειας στις σχέσεις με τα κράτη μέλη. Επομένως, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με όλα τα κράτη μέλη, είτε διαθέτουν υπήκοο που εκτελεί θητεία ως μέλος της Επιτροπής είτε όχι, και στο πλαίσιο αυτό να αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στην ανάγκη ενημέρωσης των κρατών μελών ή διαβούλευσης με αυτά.

Η Διάσκεψη εκτιμά επίσης ότι η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να εξασφαλίζει ότι λαμβάνεται υπόψη η πολιτική, κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα σε όλα τα κράτη

1789

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 431

μέλη, συμπεριλαμβανομένων όσων δεν διαθέτουν υπήκοο που εκτελεί θητεία ως μέλος της Επιτροπής. Με τα μέτρα αυτά πρέπει μεταξύ άλλων να εξασφαλίζεται ότι η θέση των εν λόγω κρατών μελών αντιμετωπίζεται με κατάλληλες οργανωτικές ρυθμίσεις.

7. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-27

Η Διάσκεψη θεωρεί ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχουν από κοινού ευθύνη για την καλή διεξαγωγή της διαδικασίας εκλογής Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κατά συνέπεια, οι αντιπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα πραγματοποιούν, πριν από την έκδοση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τις αναγκαίες διαβουλεύσεις στο καταλληλότερο πλαίσιο. Σύμφωνα με το άρθρο 1-27 παράγραφος 1, οι διαβουλεύσεις θα έχουν ως αντικείμενο τα προσόντα των υποψηφίων για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής, θα λαμβάνεται δε υπόψη το αποτέλεσμα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι λεπτομέρειες της διεξαγωγής των διαβουλεύσεων αυτών μπορούν να καθορίζονται, σε εύλογο χρόνο, με κοινή συμφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

8. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-36

Η Διάσκεψη σημειώνει την πρόθεση της Επιτροπής να εξακολουθήσει να διαβουλεύεται με εμπειρογνώμονες που ορίζονται από τα κράτη μέλη κατά την προετοιμασία των σχεδίων κατ' εξουσιοδότηση Ευρωπαϊκών κανονισμών στον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική της.

9. Δήλωση σχετικά με τα άρθρα 1-43 και ΙΙΙ-329

Η Διάσκεψη σημειώνει ότι, με την επιφύλαξη των μέτρων που θεσπίζονται από την Ένωση στο πλαίσιο της ρήτρας αλληλεγγύης προς κράτος μέλος που υπήρξε θύμα τρομοκρατικής επίθεσης ή επλήγη από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή, οι διατάξεις των άρθρων 1-43 και ΙΙΙ-329 του Συντάγματος δεν θίγουν το δικαίωμα άλλου κράτους μέλους να επιλέξει το πλέον πρόσφορο μέσον για να εκπληρώσει τη δική του υποχρέωση αλληλεγγύης έναντι του κράτους μέλους αυτού.

10. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-51

Η Διάσκεψη δηλώνει ότι, όταν πρόκειται να θεσπιστούν βάσει του άρθρου 1-51 κανόνες για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα οι οποίοι μπορεί να έχουν άμεσες συνέπειες για την εθνική ασφάλεια, πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι ιδιαιτερότητες του θέματος. Υπενθυμίζει ότι η ισχύουσα νομοθεσία (βλ. ειδικότερα την οδηγία 95/46/ΕΚ) προβλέπει ειδικές παρεκκλίσεις ως προς το θέμα αυτό.

11. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 1-57

Η Ένωση λαμβάνει υπόψη της την ιδιαίτερη κατάσταση των χωρών μικρής εδαφικής έκτασης με τις οποίες διατηρεί ειδικές σχέσεις γειτονίας.

1790

432 Τελική πράξη

12. Δήλωση σχετικά με τις επεξηγήσεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

Η Διάσκεψη σημειώνει τις επεξηγήσας σχετικά με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, οι οποίες καταρτίσθηκαν υπό την εποπτεία του Προεδρείου της Συνέλευσης που συνέταξε τον Χάρτη και αναπροσαρμόσθηκαν υπ' ευθύνη του Προεδρείου της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης. Οι επεξηγήσεις αυτές εκτίθενται κατωτέρω.

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙ! ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Οι παρούσες επεξηγήσεις καταρτίστηκαν αρχικά καθ' υπόδειξη του Προεδρείου της Συνέλευσης που συνέταξε τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουν εκσυγχρονιστεί με ευθύνη του Προεδρείου της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης, κατόπιν των συντακτικών αναπροσαρμογών που επήλθαν στο κείμενο του Χάρτη από τη Συνέλευση αυτή [ιδίως στα άρθρα 51 και 52 (^!)] και των νεώτερων εξελίξεων του δικαίου της Ένωσης. Αν και αυτές καθαυτές δεν έχουν κύρος νόμου, αποτελούν πολύτιμο εργαλείο ερμηνείας των διατάξεων του Χάρτη.

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Οι λαοί της Ευρώπης, εγκαθιδρύοντας μεταξύ τους μία διαρκώς στενότερη ένωση, αποφάσισαν να μοιραστούν ένα ειρηνικό μέλλον θεμελιωμένο σε κοινές αξίες.

Η Ένωση, έχοντας επίγνωση της πνευματικής και ηθικής κληρονομιάς της, εδράζεται στις αδιαίρετες και οικουμενικές αξίες της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης· ερείδεται στις αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Η Ένωση τοποθετεί τον άνθρωπο στην καρδιά της δράσης της, καθιερώνοντας την ιθαγένεια της Ένωσης και δημιουργώντας ένα χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.

Η Ένωση συμβάλλει στη διαφύλαξη και την ανάπτυξη αυτών των κοινών αξιών, σεβόμενη την πολυμορφία των πολιτισμών και των παραδόσεων των λαών της Ευρώπης καθώς και την εθνική ταυτότητα των κρατών μελών της και την οργάνωση της δημόσιας εξουσίας τους σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· επιδιώκει να προαγάγει ισόρροπη και απφόρο ανάπτυξη και εγγυάται την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων καθώς και την ελευθερία εγκατάστασης.

Προς το σκοπό αυτόν, είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, υπό το πρίσμα των κοινωνικών αλλαγών, της κοινωνικής προόδου και των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων, καθιστώντας τα πιο αντιληπτά σε ένα Χάρτη.

Ο παρών Χάρτης επιβεβαιώνει, σεβόμενος τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα της Ένωσης, καθώς και την αρχή της επικουρικότητας, τα δικαιώματα που απορρέουν ιδίως από τις κοινές συνταγματικές παραδόσεις και τις διεθνείς υποχρεώσεις των κρατών μελών, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, τους Κοινωνικούς Χάρτες που έχουν υιοθετηθεί από την Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης καθώς και από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Εν προκειμένω, ο Χάρτης θα ερμηνεύεται από τα δικαστήρια της Ένωσης και των κρατών μελών, λαμβανομένων δεόντως

ί¹) Αρί)ρα Π-Π1 και ϊΐ-112 του Συντάγματος.

ΦΕΚ 115

1791

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

433

υπόψη των επεξηγήσεων που καταρτίστηκαν καθ' υπόδειξη του Προεδρείου της Συνέλευσης που συνέταξε το Χάρτη και αναπροσαρμόστηκαν υπ' ευθύνη του Προεδρείου της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης.

Η απόλαυση των δικαιωμάτων αυτών συνεπάγεται ευθύνες και καθήκοντα έναντι τόσο των τρίτων όσο και της ανθρώπινης κοινότητας και των μελλοντικών γενεών.

Κατά συνέπεια, η Ένωση αναγνωρίζει τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις αρχές που ορίζονται κατωτέρω.

ΤΙΤΛΟΣ I ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ Άρθρο 1 Ο Ανθρώπινη αξιοπρέπεια Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι απαραβίαστη. Πρέπει να είναι σεβαστή και να προστατεύεται. Επεξήγηση

Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν είναι μόνο θεμελιώδες δικαίωμα αυτή καθεαυτήν, αλλά αποτελεί την ίδια βάση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου του 1948 κατοχυρώνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια στο προοίμιο της:«... επειδή η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων τους, αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο». Στην απόφασή του της 9ης Οκτωβρίου 2001 στην υπόθεση C-377/98 Κάτω Χώρες κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, Συλλογή 2001, σ. 1-7079, στις παραγράφους 70 έως 77 του σκεπτικού, το Δικαστήριο επιβεβαίωσε όπ το θεμελιώδες δικαίωμα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας αποτελεί στοιχείο του δικαίου της Ένωσης.

Από τα ανωτέρω συνάγεται, ιδίως, ότι κανένα από τα δικαιώματα που ορίζει ο παρών χάρτης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσβολή της αξιοπρέπειας άλλου προσώπου και ότι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια ανήκει καθ' υπόσταση στα δικαιώματα που ορίζει ο παρών χάρτης. Δεν μπόρα ως εκ τούτου να θιγεί ούτε κατά τον περιορισμό δικαιώματος.

Άρθρο 2 (²)

Δικαίωμα στη ζωή

Ί. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στη ζωή.

2. Κανείς δεν μπορεί να καταδικαστεί στην ποινή του θανάτου ούτε να εκτελεστεί. Επεξήγηση

1. Η παράγραφος 1 αυτού του άρθρου βασίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 πρώτη φράση της ΕΣΑΔ που έχει ως εξής: «1. Το δικαίωμα εκάστου προσώπου εις την ζωή προστατεύεται υπό του νόμου...».

Αρθρο 11-61 του Συντάγματος. Αρθρο II-6 2 του Συντάγματος.

1792

434 Τελική πράξη

2. Η δεύτερη φράση της εν λόγω διατάξεως, η οποία έχει ως αντικείμενο τη θανατική ποινή, αχρηστεύθηκε με την έναρξη ισχύος του άρθρου 1 του πρωτοκόλλου αριθ. 6 της ΕΣΑΔ, το οποίο ορίζει τα εξής:

«Η ποινή του θανάτου καταργείται. Κανείς δεν μπορεί να καταδικασθεί σε μια τέτοια ποινή, ούτε να υποβληθεί στην εκτέλεσή της». Σε αυτή τη διάταξη βασίζεται η παράγραφος 2 του άρθρου 2 του Χάρτη (^!).

3. Οι διατάξεις του άρθρου 2 του Χάρτη (²) αντιστοιχούν σε εκείνες των προαναφερθέντων άρθρων της ΕΣΑΔ και του πρόσθετου πρωτοκόλλου. Έχουν την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 του Χάρτη (³). Επομένως οι «αρνητικοί» ορισμοί που αναφέρονται στην ΕΣΑΔ πρέπει να θεωρούνται όπ αναφέρονται και στο Χάρτη:

α) άρθρο 2 παράγραφος 2 της ΕΣΑΔ:

«Ο θάνατος δεν θεωρείται ως επιβαλλόμενος κατά παράβασιν του άρθρου τούτου, εις ας περιπτώσεις θα επήρχετο συνεπεία χρήσεως βίας κατάστασης απολύτως αναγκαίας:

α) διά την υπεράσπισιν οιουδήποτε προσώπου κατά παρανόμου βίας,

β) διά την πραγματοποίηση¹ νομίμου συλλήψεως ή προς παρεμπόδισιν αποδράσεως προσώπου νομίμως κρατουμένου,

γ) διά την καταστολήν, συμφώνως τω νόμω, στάσεως ή ανταρσίας»,

β) άρθρο 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 6 της ΕΣΑΔ:

«Ένα κράτος μπορεί να προβλέπει στη νομοθεσία του την ποινή του θανάτου για πράξεις που έχουν τελεσθεί σε καιρό πολέμου ή επικείμενου κινδύνου πολέμου. Μια τέτοια ποινή θα απαγγέλλεται μόνο στις περιπτώσεις που θα προβλέπει η νομοθεσία του και σύμφωνα με πς διατάξεις της...».

Άρθρο 3 (⁴)

Δικαίωμα στην ακεραιότητα του προσώπου

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στη σωματική και διανοητική ακεραιότητά του.

2. Στο πεδίο της ιατρικής και της βιολογίας, πρέπει να τηρούνται ιδίως τα εξής:

α) η ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του ενδιαφερομένου, σύμφωνα με τις λεπτομερέστερες διατάξεις που ορίζονται από το νόμο,

β) η απαγόρευση των ευγονικών πρακτικών, ιδίως όσων αποσκοπούν στην επιλογή των προσώπων,

(') Άρθρο 11-62 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο Π-6 2 του Συντάγματος.

(') Άρθρο Π-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος.

(⁴) Άρθρο Π-63 του Συντάγματος.

1793

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 435

γ) η απαγόρευση της μετατροπής του ανθρωπίνου σώματος και των μερών του σε πηγή κέρδους,

5) η απαγόρευση της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης των ανθρωπίνων όντων.

Επεξήγηση

1. Στην απόφασή του της 9ης Οκτωβρίου 2001, στην υπόθεση C-377/98 Κάτω Χώρες κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, Συλλογή 2001, σ. 1-7079, στις παραγράφους 70, 78, 79 και 80 του σκεπτικού, το Δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι το θεμελιώδες δικαίωμα της ανθρώπινης ακεραιότητας αποτελεί στοιχείο του δικαίου της Ένωσης και περιλαμβάνει, στο πλαίσιο της ιατρικής και της βιολογίας, την ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του δότη και του λήπτη.

2. Οι αρχές του άρθρου 3 του Χάρτη (^!) περιέχονται στη Σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη βιοϊατρική, που εγκρίθηκε στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ 164 και πρόσθετο πρωτόκολλο ΣτΕ 168). Ο παρών Χάρτης δεν εισάγει παρεκκλίσεις από τις εν λόγω διατάξεις και απαγορεύει μόνον την αναπαραγωγική κλωνοποίηση. Δεν επιτρέπει ούτε απαγορεύει τις άλλες μορφές κλωνοποίησης. Επομένως, ουδόλως εμποδίζει το νομοθέτη να απαγορεύσει τις άλλες μορφές κλωνοποίησης.

3. Η αναφορά στις πρακτικές της ευγονικής, ιδίως σε αυτές που αποσκοπούν στην επιλογή των προσώπων, έχει ως στόχο πς περιπτώσεις στις οποίες οργανώνονται και εφαρμόζονται προγράμματα επιλογής που περιλαμβάνουν, π.χ. εκστρατείες στείρωσης, εξαναγκασμένες εγκυμοσύνες, υποχρεωτικούς γάμους μεταξύ της ίδιας εθνότητας..., όλες τις πράξεις οι οποίες θεωρούνται διεθνή εγκλήματα από το Κατασταπκό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που υπεγράφη στη Ρώμη, στις 17 Ιουλίου 1998 [βλέπε άρθρο 7 παράγραφος 1 εδάφιο ζ)].

Αρθρο 4 (²)

Απαγόρευση των βασανιστηρίων και των απάνθρωπων ή εξευτελιστικών ποινών ή μεταχείρισης

Κανείς δεν μπορεί να υποβληθεί σε βασανιστήρια ούτε σε απάνθρωπες ή εξευτελιστικές ποινές ή μεταχείριση.

Επεξήγηση

Το δικαίωμα του άρθρου 4 (²) αντιστοιχεί στο προβλεπόμενο από το άρθρο 3 της ΕΣΑΔ, το οποίο έχει την ίδια ακριβώς διατύπωση. «Κανείς δεν μπορεί να υποβληθεί σε βασανιστήρια ούτε σε απάνθρωπες ή εξευτελιστικές ποινές ή μεταχείριση». Κατ' εφαρμογή του άρθρου 52 παράγραφος 3 του Χάρτη (³), το παρόν άρθρο έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με το τελευταίο αυτό άρθρο.

Αρθρο 5 (⁴)

Απαγόρευση της δουλείας και της αναγκαστικής εργασίας

1. Κανείς δεν μπορεί να κρατηθεί σε δουλεία ούτε σε ειλωτεία.

(') Άρθρο 11-63 του Συντάγματος.

(²) Άρθρο 11-64 του Συντάγματος.

(') Άρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος.

(⁴) Άρθρο 11-65 του Συντάγματος.

1794

436 Τελική πράξη

2. Κανείς δεν μπορεί να υποβληθεί σε αναγκαστική ή υποχρεωτική εργασία.

3. Απαγορεύεται η εμπορία των ανθρωπίνων όντων. Επεξήγηση

1. Το δικαίωμα που κατοχυρώνεται οτο άρθρο 5 (^J) παράγραφοι 1 και 2 αντιστοιχεί στο ταυτόσημο άρθρο 4 παράγραφοι 1 και 2 της ΕΣΑΔ. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 του Χάρτη (²), το δικαίωμα αυτό έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με το άρθρο 4 της Σύμβασης. Ως εκ τούτου:

— Ουδείς περιορισμός δύναται να θίξει νομίμως το δικαίωμα που προβλέπεται στην παράγραφο 1.

— Στην παράγραφο 2, η έννοια της «αναγκαστικής ή υποχρεωτικής εργασίας» πρέπει να εννοείται λαμβάνοντας υπόψη τους «αρνητικούς» ορισμούς του άρθρου 4 παράγραφος 3 της ΕΣΑΔ:

«Δεν θεωρείται ως "αναγκαστική ή υποχρεωτική εργασία" υπό την έννοια του παρόντος άρθρου:

α) πάσα εργασία ζητούμενη παρά προσώπου κρατουμένου συμφώνως προς τας διατάξεις του άρθρου 5 της παρούσης Συμβάσεως ή κατά την διάρκειάν της υπό όρους απολύσεώς του,

β) πάσα υπηρεσία στρατιωτικής (ρύσεως ή, εις την περίπτωσιν των εχόντων αντιρρήσας συνειδήσεως εις τας χώρας όπου τούτο αναγνωρίζεται ως νόμιμον, πάσα άλλη υπηρεσία εις αντικατάστασιν της υποχρεωτικής στρατιωτικής υπηρεσίας,

γ) πάσα υπηρεσία ζητούμενη εις περίπτωσιν κρίσεων ή θεομηνιών, αι οποίαι απειλούν την ζωήν ή την ευδαιμονίαν του συνόλου,

δ) πάσα εργασία ή υπηρεσία απαρτίζουσα μέρος των τακτικών υποχρεώσεων του πολίτου.».

2. Η παράγραηιος 3 απορρέει άμεσα από την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και λαμβάνει υπόψη νεοφανείς μορφές οργανωμένου εγκλήματος, όπως η οργάνωση κερδοσκοπικών κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης ή σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Η σύμβαση Ευρωπόλ περιέχει στο παράρτημα τον ακόλουθο ορισμό της εμπορίας ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση: «Η εμπορία ανθρώπων, η υπαγωγή ενός προσώπου στην πραγματική και παράνομη εξουσία άλλων προσώπων διά χρήσεως βίας, απειλών ή διά της εκμεταλλεύσεως σχέσεως εξαρτήσεως ή διά τεχνασμάτων, με σκοπό ιδίως την εκμετάλλευση της πορνείας άλλων, την εκμετάλλευση και άσκηση σεξουαλικής βίας κατ' ανηλίκων ή την διενέργεια εμπορίου, συνδεόμενου προς εγκατάλειψη τέκνου.». Το Κεφάλαιο VI της σύμβασης εφαρμογής της Συμφωνίας Σένγκεν, που έχει ενσωματωθεί στο κεκτημένο της Ένωσης και στο οποίο συμμετέχουν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία, περιέχει στο άρθρο 27 παράγραφος 1, την εξής φράση που αφορά τα κυκλώματα λαθρομετανάστευσης: «Τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να θεσμοθετήσουν τις αρμόζουσες κυρώσεις κατά οιουδήποτε ο οποίος για κερδοσκοπικούς λόγους βοηθά ή επιχειρεί να βοηθήσει αλλοδαπό να εισέλθει ή να διαμείνει στο έδαφος ενός εκ των συμβαλλομένων μερών, κατά παράβαση της νομοθεσίας του συμβαλλόμενου αυτού μέρους της σχετικής με την είσοδο και διαμονή αλλοδαπών». Στις 19 Ιουλίου 2002, το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση-πλαίσιο για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (EE L 203/1) της οποίας το άρθρο 1 ορίζει λεπτομερώς τα εγκλήματα τα σχετικά με την εμπορία ανθρώπων, με σκοπό την εκμετάλλευση της εργασίας τους ή τη σεξουαλική τους εκμετάλλευση, τα οποία τα κράτη μέλη οφείλουν να καταστήσουν αξιόποινα δυνάμει της εν λόγω απόφασης-πλαισίου.

(') Αρθρο Ιΐ-65 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος.

1795

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 437

τιτλοσ ii ελευθέριες

Άρθρο 6 Ο Δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια

Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια. Επεξήγηση

Τα δικαιώματα που προβλέπονται στο άρθρο 6 0 αντιστοιχούν στα δικαιώματα που κατοχυρώνονται με το άρθρο 5 της ΕΣΑΔ, με τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 του Χάρτη (²), έχουν την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια. Ως εκ τούτου οι περιορισμοί που μπορούν νομίμως να τους επιβληθούν δεν μπορούν να υπερβαίνουν εκείνους που επιτρέπονται από την ΕΣΑΔ, στην ίδια τη διατύπωση του άρθρου 5:

«1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα ας την ελευθερίαν και την ασφάλειαν. Ουδείς επιτρέπεται να στερηθή της ελευθερίας του ειμή εις τας ακολούθους περιπτώσας και συμφώνως προς την νόμιμον διαδικασίαν:

α) εάν κρατήται κανονικώς κατόπιν καταδίκης υπό αρμοδίου δικαστηρίου,

β) εάν υπεβλήθη εις κανονικήν σύλληψιν ή κράτησιν λόγω ανυποταγής εις νόμιμον διαταγήν δικαστηρίου, ή εις εγγύησιν εκτελέσεως υποχρεώσεως οριςομένης υπό του νόμου,

γ) εάν συνελήφθη και κρατείται όπως οδηγηθή ενώπιον της αρμοδίας δικαστικής αρχής εις την περίπτωσιν ευλόγου υπόνοιας ότι διέπραξα¹ αδίκημα, ή υπάρχουν λογικά δεδομένα προς παραδοχήν της ανάγκης όπως ούτος εμποδισθή από του να διάπραξη αδίκημα ή δραπετεύση μετά την διάπραξιν τούτου,

δ) εάν πρόκειται περί νομίμου κρατήσεως ανηλίκου, αποφασισθείσης δια την επιτήρησιν της ανατροφής του, ή την νόμιμον κράτησιν του ίνα παραπεμφθή ενώπιον της αρμοδίας αρχής,

ε) εάν πρόκειται περί νομίμου κρατήσεως προσώπου, το οποίο ενδέχεται να διαδόση μολυσματικήν ασθένειαν, ψυχοπαθούς, αλκοολικού, τοξικομανούς ή πλάνητος,

στ) εάν πρόκειται περί νομίμου συλλήψεως ή κρατήσεως ατόμου επί σκοπώ όπως εμποδισθή από του να εισέλθη παρανόμως εν τη χώρα, ή εναντίον του οποίου εκκρεμεί διαδικασία απελάσεως ή εκδόσεως.

2. Παν συλληφθέν πρόσωπον δέον να πληροφορήται κατά το δυνατόν συντομώτερον και εις γλώσσαν την οποίαν εννοεί, τους λόγους της συλλήψεώς του ως και πάσαν διατυπουμένην εναντίον του κατηγορίαν.

3. Παν πρόσωπον συλληφθέν ή κρατηθέν, υπό τας προβλεπομένας εν παραγράφω 1γ του παρόντος άρθρου συνθήκας οφείλει να παραπεμφθή συντόμως ενώπιον δικαστού ή ετέρου δικαστικού λειτουργού νομίμως εντεταλμένου όπως εκτελή δικαστικά καθήκοντα, έχει δε το δικαίωμα να δικασθή εντός λογικής προθεσμίας ή απολυθή κατά την διαδικασίαν. Η απόλυσις δύναται να εξαρτηθή από εγγύησιν εξασφαλίζουσαν την παράστασιν του ενδιαφερομένου εις την δικάσιμον.

Ι¹) Αρθρο 11-6 6 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος.

1796

438

Τελική πράξη

1797

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 439

Άρθρο 8 Ο

Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν.

2. Η επεξεργασία αυτών των δεδομένων πρέπει να γίνεται νομίμως, για καθορισμένους σκοπούς και με βάση τη συγκατάθεση του ενδιαφερομένου ή για άλλους θεμιτούς λόγους που προβλέπονται από το νόμο. Κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στα συλλεγέντα δεδομένα που το αφορούν και να επιτυγχάνει τη διόρθωση τους.

3. Ο σεβασμός των κανόνων αυτών υπόκειται στον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής. Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο βασίστηκε στο άρθρο 286 της Συνθήκης ΕΚ και στην οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (EE L 281 της 23.11.1995), καθώς και στο άρθρο 8 της ΕΣΑΔ και στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των προσώπων έναντι της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα της 28ης Ιανουαρίου 1981, η οποία έχει κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη. Το άρθρο 286 της Συνθήκης ΕΚ έχει πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο 1-51 του Συντάγματος. Υπάρχει επίσης αναφορά στον κανονισμό αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχεπκά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (EE L 8 της 12.1.2001). Η προαναφερόμενη οδηγία και ο εν λόγω κανονισμός περιέχουν όρους και περιορισμούς σχετικά με την άσκηση του δικαιώματος προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Άρθρο 9 (²)

ill C ' C ' '

Δικαίωμα γάμου και δικαίωμα δημιουργίας οικογένειας

Το δικαίωμα γάμου και το δικαίωμα δημιουργίας οικογένειας διασφαλίζονται σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες που διέπουν την άσκησή τους.

Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό βασίζεται στο άρθρο 12 της ΕΣΑΔ, το οποίο έχει ως εξής: «Αμα τη συμπληρώσει ηλικίας γάμου, ο ανήρ και η γυνή έχουν το δικαίωμα να συνέρχονται εις γάμον και ιδρύωσιν οικογένειαν συμφώνως προς τους διέποντας το δικαίωμα τούτο εθνικούς νόμους.». Η διατύπωση του εν λόγω δικαιώματος εκσυγχρονίσθηκε ούτως ώστε να καλύπτει πς περιπτώσεις κατά πς οποίες οι εθνικές νομοθεσίες αναγνωρίζουν άλλους τρόπους ίδρυσης οικογένειας πλην του γάμου. Το άρθρο αυτό δεν απαγορεύει ούτε επιβάλλει την αναγνώριση ως γάμου των ενώσεων μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου. Το ε\> λόγω δικαίωμα προσομοιάζει επομένως στο δικαίωμα που προβλέπονται από την ΕΣΑΔ, αλλά η εμβέλειά του ενδέχεται να είναι ευρύτερη, οσάκις προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία.

Ι¹) Αρθρο 11-6 8 του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-69 του Συντάγματος.

1798

440 Τελική πράξη

Άρθρο 10 i¹) Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Το δικαίωμα αυτό συνεπάγεται την ελευθερία μεταβολής θρησκεύματος ή πεποιθήσεων καθώς και την ελευθερία εκδήλωσης του θρησκεύματος ή των πεποιθήσεών του, ατομικά ή συλλογικά, δημοσία ή κατ' ιδίαν, με τη λατρεία, την εκπαίδευση, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και τις τελετές.

2. Το δικαίωμα αντίρρησης συνειδήσεως αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες που διέπουν την άσκησή του.

Επεξήγηση

Το δικαίωμα που διασφαλίζεται στην παράγραφο 1 αντιστοιχεί στο δικαίωμα που κατοχυρώνεται στο άρθρο 9 της ΕΣΑΔ και, σύμφωνα με τις το άρθρο 52 παράγραφος 3 του Χάρτη (²), έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με αυτό. Οι περιορισμοί πρέπει ως εκ τούτου να γίνονται εντός των πλαισίων της παραγράφου 2 του εν λόγω άρθρου 9, η οποία έχει ως εξής: «Η ελευθερία εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων δεν επιτρέπεται να αποτελέσει αντικείμενον ετέρων περιορισμών πέραν των προβλεπομένων υπό του νόμου και αποτελούντων αναγκαία μέτρα, εν δημοκρατική κοινωνία, δια την δημόσιον ασφάλειαν, την προάσπισιν της δημοσίας τάξεως, υγείας και ηθικής, ή την προάσπισιν των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων.».

Το δικαίωμα που διασφαλίζεται στην παράγραφο 2 αντιστοιχεί στις εθνικές συνταγματικές παραδόσεις και στην εξέλιξη των εθνικών νομοθεσιών ως προς το σημείο αυτό.

Άρθρο 11 (³) Ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ελευθερία γνώμης και την ελευθερία λήψης ή μετάδοσης πληροφοριών ή ιδεών, χωρίς την ανάμειξη δημοσίων αρχών και αδιακρίτως συνόρων.

2. Η ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η πολυφωνία τους είναι σεβαστές. Επεξήγηση

1. Το άρθρο 11 (³) αντιστοιχεί στο άρθρο 10 ΕΣΑΔ, που έχει ως εξής:

«1. Παν πρόσωπο έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερίαν γνώμης ως και την ελευθερίαν λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών η ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών και ασχέτως συνόρων. Το παρόν άρθρον δεν κωλύει τα Κράτη από του να υποβάλωσι τας επιχειρήσεις ραδιοφωνίας, κινηματογράφου ή τηλεοράσεως εις κανονισμούς εκδόσεως αδειών λειτουργίας.

(^Ί) Αρθρο 11-70 του Συντάγματος.

(') Αρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος.

(³) Αρθρο Π-71 του Συντάγματος.

1799

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 441

2. Η άσκησις των ελευθεριών τούτων, συνεπαγομένων καθήκοντα και ευθύνας, δύναται να υπαχθή εις ωρισμένας διατυπώσεις, όρους, περιορισμούς ή κυρώσεις, προβλεπόμενους υπό του νόμου και αποτελούντος αναγκαία μέτρα εν δημοκρατική κοινωνία δια την εθνικήν ασφάλειαν, την εδαφικήν ακεραιότητα ή δημοσίαν ασφάλειαν, την προάσπισιν της τάξεως και πρόληψιν του εγκλήματος, την προστασίαν της υγείας ή της ηθικής, την προστασίαν της υπολήψεως ή των δικαιωμάτων των τρίτων, την παρεμπόδισιν της κοινολογήσεως εμπιστευτικών πληροφοριών ή την διασφάλισα» του κύρους και της αμεροληψίας της δικαστικής εξουσίας.».

Κατ' εφαρμογή του άρθρου 52 παράγραφος 3 του Χάρτη (^J), το δικαίωμα αυτό έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια ρ: το δικαίχομα που κατοχυρώνεται στη ΕΣΑΔ. Οι περιορισμοί που μπορούν να επιβληθούν σε αυτό δεν μπορούν επομένως να υπερβαίνουν τους προβλεπόμενους στην παράγραφο 2 του άρθρου 10, με την επιφύλαξη των περιορισμών τους οποίους μπορεί να επιφέρει το δίκαιο της Ένωσης περί ανταγωνισμού στην ευχέρεια των κρατών μελών να εγκαθιδρύσουν τα καθεστώτα εκδόσεως αδειών λειτουργίας που προβλέπονται στο άρθρο 10 παράγραφος 1 τρίτη φράση της ΕΣΑΔ.

2. Η παράγραφος 2 του άρθρου αυτού διευκρινίζει πς συνέπειες της παραγράφου 1 όσον αφορά την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Στηρίζεται κυρίως στην νομολογία του Δικαστηρίου σχετικά με την τηλεόραση ιδίως στην υπόθεση C-288/89 (απόφαση της 25ης Ιουλίου 1991, Stichting Collectieve Antennevoorziening Gouda κ.α., Συλλογή 1991, σ. 1-4007) και στο πρωτόκολλο για το σύστημα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη μέλη, το οποίο προσαρτήθηκε στη Συνθήκη ΕΚ και τώρα πλέον στο Σύνταγμα, καθώς επίσης και στην οδηγία 89/552/ΕΚ του Συμβουλίου (βλέπε ιδίως την αιπολογική σκέψη 17).

Άρθρο 12 (²)

Ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι σε όλα τα επίπεδα, ιδίως στον πολιτικό και το συνδικαλιστικό τομέα καθώς και στους τομείς που αναφέρονται στον πολίτη, πράγμα που συνεπάγεται το δικαίωμα κάθε προσώπου να ιδρύει με άλλους συνδικαλιστικές ενώσεις και να προσχωρεί σ' αυτές για την υπεράσπιση των συμφερόντων του.

2. Τα πολιτικά κόμματα, στο επίπεδο της Ένωσης, συμβάλλουν στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών της Ένωσης.

Επεξήγηση

1. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού αντιστοιχούν σπς διατάξεις του άρθρου 11 της ΕΣΑΔ το οποίο έχει ως εξής:

«1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και εις την ελευθερίαν συνεταιρισμού συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ιδρύσεως μετ' άλλων συνδικάτων και προσχωρήσεως εις συνδικάτα επί σκοπώ προασπίσεως των συμφερόντων του.

2. Η άσκησις των δικαιωμάτων τούτων δεν επιτρέπεται να υπαχθή εις ετέρους περιορισμούς πέραν των υπό του νόμου προβλεπομένων και αποτελούντων αναγκαία μέτρα εν δημοκραπκή κοινωνία, δια π|ν εθνικήν ασφάλααν, την δημοσίαν ασφάλειαν την προάσπισιν της τάξεως και πρόληψιν του εγκλήματος, την προστασίαν της υγείας και της ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρίτων. Το παρόν άρθρον δεν απαγορεύει την επιβολήν νομίμων περιορισμών εις την άσκησιν των δικαιωμάτων τούτων υπό μελών των ενόπλων δυνάμεων, της αστυνομίας ή των διοικητικών υπηρεσιών του Κράτους.».

(^!) Αρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-72 του Συντάγματος.

1800

442 Τελική πράξη

Οι διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου 12 (^J) έχουν την ίδια έννοια με τις διατάξεις της ΕΣΑΔ, αλλά η εμβέλειά τους είναι ευρύτερη, δεδομένου ότι μπορούν να εφαρμοσθούν σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού επιπέδου. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 του Χάρτη (²), οι περιορισμοί του δικαιώματος αυτού δεν δύνανται να υπερβαίνουν αυτούς που θεωρούνται ως νόμιμοι δυνάμει της παραγράφου 2 του άρθρου 11 της ΕΣΑΔ.

2. Αυτό το δικαίωμα θεμελιώνεται επίσης στο άρθρο 11 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

3. Η παράγραφος 2 του παρόντος άρθρου αντιστοιχεί στο άρθρο 1-46 παράγραφος 4 του Συντάγματος.

•Apdpo 13 Ο Ελευθερία της τέχνης και της επιστήμης Η τέχνη και η επιστημονική έρευνα είναι ελεύθερες. Η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι σεβαστή. Επεξήγηση

Το δικαίωμα αυτό συνάγεται πρωτίστως από τις ελευθερίες σκέψης και έκφρασης. Ασκείται στα πλαίσια του άρθρου 1 (⁴) και μπορεί να υπαχθεί στους περιορισμούς που επιτρέπονται από το άρθρο 10 της ΕΣΑΔ.

Apdpo 14 (⁵)

Δικαίωμα εκπαίδευσης

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην πρόσβαση στην επαγγελματική και συνεχή κατάρτιση.

2. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ευχέρεια δωρεάν παρακολούθησης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης

3. Η ελευθερία ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με σεβασμό των δημοκρατικών αρχών καθώς και το δικαίωμα των γονέων να εξασφαλίζουν την εκπαίδευση και τη μόρφωση των τέκνων τους σύμφωνα με τις θρησκευτικές, φιλοσοφικές και παιδαγωγικές πεποιθήσας τους, γίνονται σεβαστά σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες που διέπουν την άσκηση τους.

Επεξήγηση

1. Το άρθρο αυτό εμπνέεται τόσο από πς κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών όσο και από το άρθρο 2 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΑΔ, που έχει ως εξής:

«Ουδείς δύναται να στερηθή του δικαώματος όπως εκπαιδευθή. Παν Κράτος εν τη ασκήσπ των αναλαμβανομένων υπ' αυτού καθηκόντων επί του πεδίου της μορφώσεως και της εκπαιδεύσεως θα σέβεται το δικαίωμα των γονέων όπως εξασφαλίζωσι την μόρφωσιν και εκπαίδευσιν ταύτην συμφώνως προς τας ιδίας αυτών θρησκευπκάς και φιλοσοφικός πεποιθήσεις.».

(^!) Αρθρο 11-72 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος.

(³) Αρθρο II-7 3 του Συντάγματος.

(⁴) Αρθρο 11-61 του Συντάγματος.

(⁵) Αρθρο 11-74 του Συντάγματος.

1801

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 443

Κρίθηκε σκόπιμο να επεκταθεί το άρθρο αυτό στην πρόσβαση στην επαγγελματική και συνεχή κατάρτιση (βλέπε σημείο 15 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και άρθρο 10 του Κοινωνικού Χάρτη) καθώς και να προστεθεί η αρχή του δωρεάν χαρακτήρα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Όπως έχει διατυπωθεί η αρχή αυτή, συνεπάγεται απλώς όπ, όσον αφορά την υποχρεωτική εκπαίδευση, κάθε παιδί πρέπει να έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε εκπαιδευτικό ίδρυμα που παρέχει δωρεάν υπηρεσίες. Δεν επιβάλλει σε όλα τα ιδρύματα που παρέχουν εκπαίδευση ή επαγγελματική και συνεχή κατάρπση, ιδίως δε τα ιδιωτικά, να προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες. Ούτε απαγορεύα ορισμένες μορφές διδασκαλίας να παρέχονται επί πληρωμή, εφόσον το κράτος λαμβάνει μέτρα για να χορηγήσει οικονομική αντιστάθμιση. Στο βαθμό που ο Χάρτης εφαρμόζεται στην Ένωση, αυτό σημαίνει όπ, στο πλαίσιο των πολιτικών της για την κατάρτιση, η Ένωση υποχρεούται να σέβεται το δωρεάν χαρακτήρα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, χωρίς να δημιουργούνται βεβαίως κατά τον τρόπο αυτό νέες αρμοδιότητες. Όσον αφορά το δικαίωμα των γονέων, πρέπει να ερμηνεύεται σε σχέση με τις διατάξεις του άρθρου 24 (^J).

2. Η ελευθερία ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, δημοσίων ή ιδιωτικών, κατοχυρώνεται ως μορφή της επιχειρηματικής ελευθερίας, όμως περιορίζεται από το σεβασμό των δημοκρατικών αρχών και ασκείται σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζουν οι εθνικές νομοθεσίες.

'Apdpo 15 (²)

Ελευθερία του επαγγέλματος και δικαίωμα προς εργασία

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα να εργάζεται και να ασκεί το επάγγελμα, το οποίο επιλέγει ή αποδέχεται ελεύθερα.

2. Κάθε πολίτης της Ένωσης είναι ελεύθερος να αναζητά απασχόληση, να εργάζεται, να εγκαθίσταται ή να παρέχα υπηρεσίες σε κάθε κράτος μέλος.

3. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που έχουν άδεια να εργάζονται στο έδαφος των κρατών μελών δικαιούνται συνθηκών εργασίας αντίστοιχων με εκείνες που απολαύουν οι πολίτες της Ένωσης.

Επεξήγηση

Η ελευθερία του επαγγέλματος, που κατοχυρώνεται στην πριίπη παράγραφο του άρθρου 15 (²), αναγνωρίζεται στη νομολογία του Δικαστηρίου (βλ. μεταξύ άλλων, πς αποφάσεις της 14ης Μαΐου 1974, υποθ. 4/73, Nold, Συλλογή 1974, σ. 491, παράγραφοι 12-14 του σκεππκού, της 13ης Δεκεμβρίου 1979, υποθ. 44/79, Hauer, Συλλογή 1979, σ. 3727, της 8ης Οκτωβρίου 1986, υποθ. 234/85, Keller, Συλλογή 1986, σ. 2897, παράγραφος 8 του σκεππκού).

Η παράγραφος αυτή εμπνέεται επίσης από το άρθρο 1 παράγραφος 2 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη ο οποίος υπεγράφη στις 18 Οκτωβρίου 1961, και έχει κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη καθώς και από το σημείο 4 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων της 9ης Δεκεμβρίου 1989. Η έκφραση «συνθήκες εργασίας» πρέπα να εννοηθεί όπως στο άρθρο 111-213 του Συντάγματος.

Η δεύτερη παράγραφος προβλέπει πς τρεις ελευθερίες που κατοχυρώνονται στα άρθρα 1-4 και ΠΙ-133,111-137 και Π1-144 του Συντάγματος, δηλαδή την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, την ελευθερία εγκατάστασης και την ελευθερία παροχής υπηρεσιών.

Η τρίτη παράγραφος βασίστηκε στο άρθρο 137 παράγραφος 3 τέταρτο εδάφιο της ΣΕΚ, το οποίο έχει πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο 111-210 παράγραφος 1 στοιχείο ζ) του Συντάγματος, καθώς και στο άρθρο 19 αριθ. 4 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, ο οποίος υπεγράφη σπς 18 Οκτωβρίου 1961 και κυρώθηκε από όλα τα κράτη μέλη. Εφαρμόζεται

f¹) Αρθρο 11-84 του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-75 του Συντάγματος.

1802

444 Τελική πράξη

επομένως το άρθρο 52 παράγραφος 2 του Χάρτη (^!). Το θέμα της πρόσληψης ναυτών που έχουν την ιθαγένεια τρίτων κρατών στα πληρώματα πλοίων που φέρουν τη σημαία κράτους μέλους της Ένωσης ρυθμίζεται από το δίκαιο της Ένωσης και πς εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

Άρθρο 16 (²)

Επιχειρηματική ελευθερία

Η επιχειρηματική ελευθερία αναγνωρίζεται σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό βασίζεται στη νομολογία του Δικαστηρίου το οποίο έχει αναγνωρίσει την ελευθερία άσκησης οικονομικής ή εμπορικής δράστη ριότη τας (βλ πς αποφάσεις της 14ης Μαίου 1974, υποθ. 4/73, Ν old, Συλλογή 1974, σ. 491, παράγραφος 14 του σκεπτικού, και της 27ης Σεπτεμβρίου 1979, υποθ. 230-78, SPA Eridania και άλλοι, Συλλογή 1979, σ. 2749, παράγραφοι 20 και 31 του σκεππκού) και την ελευθερία των συμβάσεων (βλ. μεταξύ άλλων, την απόφαση «Sukkerfabriken Nykoebing», υποθ. 151/78, Συλλογή 1979, σ. 1, παράγραφος 19 του σκεπτικού, την απόφαση της 5ης Οκτωβρίου 1999, C-240/97, Ισπανία κατά της Επιτροπής, Συλλογή 1999, σ. 1-6571, παράγραφος 99 του σκεππκού, και άρθρο [3 (2)] του Συντάγματος το οποίο αναγνωρίζει τον ελεύθερο ανταγωνισμό. Το δικαίωμα αυτό ασκείται βεβαίως τηρουμένου του δικαίου της Ένωσης και των εθνικών νομοθεσιών. Μπορεί να υπόκειται στους περιορισμούς που προβλέπονται στο άρθρο 52 παράγραφος 1 του Χάρτη (³).

Άρθρο 17 (⁴) Δικαίωμα ιδιοκτησίας

1. Κάθε πρόσωπο δικαιούται να είναι κύριος των νομίμως κτηθέντων αγαθών του, να τα χρησιμοποιεί, να τα διαθέτει και να τα κληροδοτεί. Κανείς δεν μπορεί να στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνον για λόγους δημόσιας ωφέλειας, στις περιπτώσεις και υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο νόμο και έναντι δίκαιης και έγκαιρης αποζημίωσης για την απώλειά της. Η χρήση των αγαθών μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς από το νόμο, εφόσον αυτό είναι αναγκαίο προς το γενικό συμφέρον.

2. Η διανοητική ιδιοκτησία προστατεύεται. Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό ανπστοιχεί στο άρθρο 1 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΑΔ:

«Παν φυσικόν ή νομικόν πρόσωπον δικαιούται σεβασμού της περιουσίας του. Ουδείς δύναται να στερηθή της ιδιοκτησίας αυτού ειμή δια λόγους δημοσίας ωφελείας και υπό τους προβλεπόμενους υπό του νόμου και των γενικών αρχών του διεθνούς δικαίου όρους.

Αι προαναφερόμενοι διατάξεις δεν θίγουσι το δικαίωμα παντός Κράτους όπως θέση εν ισχύι Νόμους ους ήθελε κρίνει αναγκαίον προς ρύθμισιν της χρήσεως αγαθών συμφώνως προς το δημόσιον συμφέρον ή προς εξασφάλισιν της καταβολής φόρων ή άλλων εισφορών ή προστίμων.».

(') Αρθρο Π-112 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-76 του Συντάγματος.

(') Αρθρο 11-112 παράγραφος 1 του Συντάγματος.

(') Αρθρο 11-77 του Συντάγματος.

1803

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 445

Πρόκειται για θεμελιώδη αρχή που είναι κοινή σε όλα τα εθνικά συντάγματα. Έχει κατοχυρωθεί παγίως από τη νομολογία του Δικαστηρίου και κατά κύριο λόγο στην απόφαση Hauer (13 Δεκεμβρίου 1979, Συλλογή 1979, σ. 3727). Η διατύπωση εκσυγχρονίσθηκε, αλλά σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 f) το δικαίωμα αυτό έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με το δικαίωμα που κατοχυρώνεται στην ΕΣΑΔ και δεν επιτρέπεται η υπέρβαση των περιορισμών που προβλέπονται σε αυτήν.

Λόγω της αυξανόμενης σημασίας της, και του παράγωγου κοινοτικού δικαίου γίνεται ρητή αναφορά στην παράγραφο 2, στην προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας, η οποία αποτελεί μία από τις πτυχές του δικαιώματος ιδιοκτησίας. Η διανοητική ιδιοκτησία καλύπτπ όχι μόνο τη λογοτεχνική και καλλιτεχνική ιδιοκτησία αλλά επίσης, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα ευρεσιτεχνίας και σημάτων καθώς και τα συγγενικά δικαιώματα. Οι διασφάλισης που προβλέπονται στην παράγραφο 1 εφαρμόζονται καταλλήλως στην διανοητική ιδιοκτησία.

'Apdpo 18 (²)

Δικαίωμα ασύλου

Το δικαίωμα ασύλου διασφαλίζεται τηρουμένων των κανόνων της Σύμβασης της Γενεύης της 28ης Ιουλίου 1951 και του Πρωτοκόλλου της 31ης Ιανουαρίου 1967 σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων και σύμφωνα με το Σύνταγμα.

Επεξήγηση

Το κείμενο του άρθρου βασίστηκε στο άρθρο 63 της ΣΕΚ, που έχει πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο ΙΙΙ-266 του Συντάγματος, το οποίο επιβάλλει στην Ένωση την τήρηση της Σύμβασης της Γενεύης για τους πρόσφυγες. Είναι αναγκαία η παραπομπή στις διατάξεις των πρωτοκόλλων σχετικά με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία που είναι προσαρτημένα [στη Συνθήκη του Αμστερνταμ] στο Σύνταγμα, καθώς και με τη Δανία, για να προσδιορισθεί σε ποιο βαθμό τα εν λόγω κράτη μέλη εφαρμόζουν εν προκειμένω το δίκαιο της Ένωσης και σε ποιο βαθμό το εν λόγω άρθρο εφαρμόζεται σε αυτά τα κράτη μέλη. Το άρθρο αυτό τηρεί το πρωτόκολλο σχεπκά με το άσυλο, το οποίο είναι προσαρτημένο στο Σύνταγμα.

Άρθρο 19 0

Προστασία σε περίπτωση απομάκρυνσης, απέλασης και έκδοσης

1. Απαγορεύονται οι συλλογικές απελάσεις.

2. Κανείς δεν μπορεί να απομακρυνθεί, να απελαθεί ή να εκδοθεί προς κράτος όπου διατρέχει σοβαρό κίνδυνο να του επιβληθεί η ποινή του θανάτου ή να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική ποινή ή μεταχείριση.

Επεξήγηση

Η παράγραφος 1 του άρθρου αυτού έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με το άρθρο 4 του πρόσθετου πρωτοκόλλου αριθ. 4 της ΕΣΑΔ όσον αφορά τις συλλογικές απελάσεις. Στόχος π] ς είναι να εξασφαλισθεί όπ κάθε απόφαση θα βασίζεται σε ειδική εξέταση και όπ δεν θα είναι δυνατόν να αποφασίζεται με ενιαίο μέτρο η απέλαση όλων των προσώπων που έχουν την ιθαγένεια συγκεκριμένου κράτους (βλέπε επίσης το άρθρο 13 του Συμφώνου για τα ατομικά και πολιπκά δικαιώματα).

Η παράγραφος 2 ενσωματώνει π] σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου όσον αφορά το άρθρο 3 της ΕΣΑΔ (βλ. Ahmed κατά Αυστρίας, απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 1996, Συλλογή 1996, σ. VT-2206 και Soering, απόφαση της 7ης Ιουλίου 1989).

(^!) Αρθρο 11-112 παράγραφος 'ί του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-78 του Συντάγματος. (^J) Αρθρο 11-79 του Συντάγματος.

1804

446 Τελική πράξη

ΤΙΤΛΟΣ III ΙΣΟΤΗΤΑ Άρθρο 20 i¹) Ισότητα έναντι του νόμου

Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι έναντι του νόμου. Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό αντιστοιχεί στη γενική αρχή δικαίου, η οποία είναι εγγεγραμμένη σε όλα τα ευρωπαϊκά συντάγματα και την οποία το Δικαστήριο έκρινε ως θεμελιώδη αρχή του κοινοτικού δικαίου (απόφαση της 13ης Νοεμβρίου 1984, Racke, υπόθεση 283/83, Συλλογή 1984, σ. 3791, απόφαση της 17ης Απριλίου 1997, C-15/95, EARL, Συλλογή 1997, σ. 1-1961, και απόφαση της 13ης Απριλίου 2000, C-292/97, Karlsson, Συλλογή 2000, σ. 2737).

Άρθρο 21 (²)

Απαγόρευση διακρίσεων

1. Απαγορεύεται κάθε διάκριση ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

2. Απαγορεύεται κάθε διάκριση λόγω ιθαγενείας, εντός του πεδίου εφαρμογής του Συντάγματος και με την επιφύλαξη οποιασδήποτε από τις ειδικές του διατάξεις.

Επεξήγηση

Η παράγραφος 1 πηγάζα από το άρθρο 13 της Συνθήκης ΕΚ, που πλέον έχει αντικατασταθεί από το άρθρο ΠΙ-124 του Συντάγματος, από το άρθρο 14 της ΕΣΑΔ καθώς και από το άρθρο 11 της σύμβασης για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη βιοϊατρική όσον αφορά τη γενετική κληρονομιά. Εφόσον συμπίπτει με το άρθρο 14 της ΕΣΑΔ, εφαρμόζεται σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο.

Δεν υπάρχει καμία αντίφαση ή ασυμβατότητα μεταξύ της παραγράφου 1 και του άρθρου ΠΙ-124 του Συντάγματος το οποίο έχει διαφορετικό πεδίο εφαρμογής και σκοπό: το άρθρο ΠΙ-124 εξουσιοδοτεί την Ένωση να θεσπίζει νομοθετικές πράξεις, μεταξύ άλλων και προς εναρμόνιση των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων των κρατών μελών, για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών διακρίσεων που απαριθμούνται εξαντληπκά στο εν λόγω άρθρο. Οι συγκεκριμένες νομοθετικές πράξεις μπορούν να καλύπτουν τις ενέργπες των αρχών των κρατών μελών (καθώς και τις σχέσεις μεταξύ ιδιχοτών) σε οποιοδήποτε τομέα εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων της Ένωσης. Αντίθετα, η διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 21 (²) του δεν παρέχει καμία εξουσία θέσπισης νόμων κατά των διακρίσεων σε αυτούς τους τομείς δράσης των κρατών μελών ή ιδιωτών, ούτε καθορίζει γενικές απαγορεύσεις διακρίσεων στους εν λόγω ευρύτατους τομείς. Αντ' αυτού, αφορά μόνο περιπτώσεις διακρίσεων από τα όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους που τους έχουν ανατεθεί δυνάμει άλλων άρθρων των Μερών I και ΠΙ του Συντάγματος, καθώς και από τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του

ί¹) Αρθρο 11-80 του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-81 του Συντάγματος.

1805

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 447

δικαίου της Ένωσης. Επομένως, η παράγραφος 1 δεν επηρεάζει το εύρος των αρμοδιοτήτων που παρέχονται δυνάμει του άρθρου III-124 ούτε την ερμηνεία που δίνεται στο άρθρο αυτό.

Η παράγραφος 2 αντιστοιχεί στο άρθρο 1-4 παράγραφος 2 του Συντάγματος και πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο.

Άρθρο 22 (')

Πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία

Η Ένωση σέβεται την πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία. Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό βασίστηκε στο άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στο άρθρο 151 παράγραφοι 1 και 4 της Συνθήκης ΕΚ, που πλέον έχει αντικατασταθεί από το άρθρο ΙΠ-280 παράγραφοι 1 και 4 του Συντάγματος, σχετικά με τον πολιτισμό. Ο σεβασμός της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας επιβάλλεται πλέον και από το άρθρο 1-3 παράγραφος 3 του Συντάγματος. Το παρόν άρθρο εμπνέεται από τη δήλωση αριθ. 11 που προσαρτάται στην τελική πράξη της Συνθήκης του Αμστερνταμ για το καθεστώς των εκκλησιών και των μη ομολογιακών οργανώσεων, που έχει πλέον συμπεριληιρθεί στο άρθρο I-52 του Συντάγματος.

Άρθρο 23 (²)

Ισότητα γυναικών και ανδρών

Η ισότητα γυναικών και ανδρών πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων στην απασχόληση, την εργασία και τις αποδοχές.

Η αρχή της ισότητας δεν αποκλείει τη διατήρηση ή τη θέσπιση μέτρων που προβλέπουν ειδικά πλεονεκτήματα υπέρ του υποεκπροσωπούμενου φύλου.

Επεξήγηση

Το εδάφιο 1 του παρόντος άρθρου βασίστηκε στο άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 2 της Συνθήκης ΕΚ, που έχουν πλέον αντικατασταθεί από τα άρθρα 1-3 και III-166 του Συντάγματος, τα οποία επιβάλλουν ως στόχο στην Ένωση την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, και στο άρθρο 141 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ, που έχει πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο ΠΙ-214 παράγραφος 1 του Συντάγματος. Εμπνέεται από το άρθρο 20 του αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη της 3ης Μαίου 1996 και από το σημείο 16 του κοινοτικού Χάρτη των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Βασίζεται επίσης στο άρθρο 141 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ, που έχει πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο ΙΙΙ-214 παράγραφος 3 του Συντάγματος, και στο άρθρο 2 παράγραφος 4 της οδηγίας 76/207/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, στην επαγγελματική εκπαίδευση και προώθηση, και τις συνθήκες εργασίας.

Η παράγραφος 2 επαναδιατυπώνει με πιο σύντομο τρόπο το άρθρο ΙΙΙ-214 παράγραφος 4 του Συντάγματος σύμφωνα με το οποίο η αρχή ίσης μεταχείρισης δεν αποκλείει τη διατήρηση ή τη θέσπιση μέτρων σχετικά με ειδικά πλεονεκτήματα προς διευκόλυνση της άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας από το υποεκπροσωπούμενο φύλο ή προς πρόληψη ή

Αρ3ρο 11-82 του Συντάγματος. Αρθρο 11-83 του Συντάγματος.

1806

448 Τελική πράξη

αντιστάθμιση μειονεκτημάτων στην επαγγελματική σταδιοδρομία. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 2 (^!), η παρούσα παράγραφος δεν τροποποιεί το άρθρο ΙΠ-214 παράγραφος 4.

Άρθρο 24 (²)

Δικαιώματα του παιδιού

1. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτούνται για την καλή διαβίωσή τους. Τα παιδιά μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους. η γνώμη τους σχετικά με ζητήματα που τα αφορούν λαμβάνεται υπόψη σε συνάρτηση με την ηλικία και την ωριμότητά τους.

2. Σε όλες τις πράξεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, πρωταρχική σημασία πρέπει να δίνεται στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού.

3. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να διατηρεί τακτικές προσωπικές σχέσεις και απ' ευθείας επαφές με τους δύο γονείς του, εκτός εάν τούτο είναι αντίθετο προς το συμφέρον του.

Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο βασίζεται στη Σύμβαση της Νέας Υόρκης για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία υπεγράφη στις 20 Νοεμβρίου 1989 και έχει επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη, ιδίως δε στα άρθρα 3, 9, 12 και 13 της εν λόγω Σύμβασης.

Στην παράγραφο 3 λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, η νομοθεσία της Ένωσης επί αστικών θεμάτων με διασυνοριακές επιπτώσεις, δυνάμει του άρθρου 111-269 του Συντάγματος, μπορεί να περιλαμβάνει ιδίως δικαιώματα επίσκεψης τα οποία εξασφαλίζουν ότι τα παιδιά μπορούν να διατηρούν σε τακτική βάση προσωπική και απ' ευθείας επαφή και με τους δύο γονείς τους.

Άρθρο 25 (³)

Δικαιώματα των ηλικιωμένων

Η Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα των ηλικιωμένων προσώπων να διάγουν αξιοπρεπή και ανεξάρτητη ζωή και να συμμετέχουν στον κοινωνικό και πολιτιστικό βίο.

Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο εμπνέεται από το άρθρο 23 του αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και από τα άρθρα 24 και 25 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Εννοείται όπ η συμμετοχή στον κοινωνικό και πολιτιστικό βίο καλύπτει τη συμμετοχή στον πολιπκό βίο.

(^ι) Αρθρο 11-112 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-84 του Συντάγματος.

(³) Αρθρο 11-85 του Συντάγματος.

ΦΕΚ 115

1807

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 449

Άρθρο 26 Ο

Ένταξη των ατόμων με αναπηρίες

η Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να επωφελούνται μέτρων που θα τους εξασφαλίζουν την αυτονομία, την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή στον κοινοτικό βίο.

Επεξήγηση

Η αρχή που περιέχεται στο παρόν άρθρο στηρίζεται στο άρθρο 15 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και εμπνέεται επίσης από το σημείο 26 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

ΤΙΤΛΟΣ IV ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

Άρθρο 27 (²)

Δικαίωμα των εργαζομένων στην ενημέρωση και τη διαβούλευση στο πλαίσιο της επιχείρησης

Εξασφαλίζεται στους εργαζομένους ή τους εκπροσώπους τους, στα ενδεδειγμένα επίπεδα, εγκαίρως ενημέρωση και διαβούλευση, στις περιπτώσεις και υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο προέρχεται από τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη (άρθρο 21) και τον κοινοτικό Χάρτη των δικαιωμάτων των εργαζομένων (σημεία 17 και 18). Εφαρμόζεται υπό τους όρους που προβλέπονται από το δίκαιο της Ένωσης και τα εθνικά δίκαια. Η αναφορά στα ενδεδειγμένα επίπεδα παραπέμπει στα επίπεδα που προβλέπονται από το δίκαιο της Ένωσης ή από το εθνικό δίκαιο και πς εθνικές πρακτικές, πράγμα που μπορεί να περιλαμβάνει το ευρωπαϊκό επίπεδο, εφόσον προβλέπεται από την νομοθεσία της Ένωσης. Το κεκτημένο της Ένωσης στον τομέα αυτό είναι σημαντικό: άρθρα ΠΙ-211 και III-212 του Συντάγματος, οδηγίες 2002/14/ΕΚ (γενικό πλαίσιο ενημέρωσης και διαβούλευσης των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα), 98/59/ΕΚ (συλλογικές απολύσεις), 2001/23/ΕΚ (μετεγκατάσταση επιχειρήσεων) και 94/45/ΕΚ (ευρωπαϊκές επιτροπές επιχειρήσεων).

Άρθρο 28 (³)

Δικαίωμα διαπραγμάτευσης και συλλογικών δράσεων

Οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες, ή οι αντίστοιχες οργανώσεις τους, έχουν, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές, δικαίωμα να διαπραγματεύονται και να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις στα ενδεδειγμένα επίπεδα καθώς και να προσφεύγουν, σε περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων, σε συλλογικές δράσεις για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους, συμπεριλαμβανομένης της απεργίας.

(^:) Αρθρο Π-8ίί του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-87 του Συντάγματος. (⁵) Αρθρο Π-88 του Συντάγματος.

1808

450

Τελική πράξη

Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο βασίζεται στο άρθρο 6 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη καθώς και στον κοινοτικό Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων (σημεία 12 έως 14). Το δικαίωμα συλλογικής δράσης έχει αναγνωρισθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των δικαιωμάτων του ανθρώπου ως ένα από τα στοιχεία του συνδικαλιστικού δικαιώματος που ορίζεται στο άρθρο 11 της ΕΣΑΔ. Όσον αφορά τα ενδεδειγμένα επίπεδα τα οποία μπορεί να αφορά η συλλογική διαπραγμάτευση, βλέπε τις επεξηγήσεις του προηγούμενου άρθρου. Ο τρόπος και οι περιορισμοί άσκησης συλλογικών δράσεων, μεταξύ των οποίων και η απεργία, εμπίπτουν στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές, συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσον μπορούν να διεξαχθούν παράλληλα σε διάφορα κράτη μέλη.

'Apdpo 29 Ο

Δικαίωμα πρόσβασης στις υπηρεσίες ευρέσεως εργασίας

Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα πρόσβασης σε δωρεάν υπηρεσίες ευρέσεως εργασίας. Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο βασίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 3 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, καθώς και στο σημείο 13 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Αρθρο 30 (²)

Προστασία σε περίπτωση αδικαιολόγητης απόλυσης

Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα προστασίας έναντι κάθε αδικαιολόγητης απόλυσης, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο εμπνέεται από το άρθρο 24 του αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη. Βλέπε επίσης την οδηγία 2001 \2 3/ΕΚ για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μετεγκατάστασης επιχειρήσεων, και την οδηγία 80/987 για την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 20 0 2/74/ ΕΚ.

Άρθρο 31 Ο Δίκαιες και πρόσφορες συνθήκες εργασίας

1. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα σε υγιεινές, ασφαλείς και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας.

2. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα σε ένα όριο μέγιστης διάρκειας εργασίας, σε ημερήσιες και εβδομαδιαίες περιόδους ανάπαυσης καθώς και σε ετήσια περίοδο αμειβόμενων διακοπών.

(^!) Αρθρο 11-89 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-90 του Συντάγματος.

(³) Αρθρο 11-91 του Συντάγματος.

1809

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 451 Επεξήγηση

1. Η παράγραφος 1 του παρόντος άρθρου βασίζεται στην οδηγία 89/391/ΕΟΚ σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία. Εμπνέεται επίσης από το άρθρο 3 του Κοινωνικού Χάρτη και από το σημείο 19 του κοινοτικού Χάρτη των δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς και, όσον αφορά το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια κατά την εργασία, από το άρθρο 26 του αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη. Η έκφραση «συνθήκες εργασίας» πρέπει να εννοηθεί όπως στο άρθρο ΙΙΙ-213 του Συντάγματος.

2. Η παράγραφος 2 βασίζεται στην οδηγία 93/104/ΕΚ όσον αφορά ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, καθώς και στο άρθρο 2 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και στο σημείο 8 του κοινοπκού Χάρτη των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Άρθρο 32 (')

Απαγόρευση της εργασίας των παιδιών και προστασία των νέων στην εργασία

Η εργασία των παιδιών απαγορεύεται. Η ελάχιστη ηλικία για την ανάληψη εργασίας δεν μπορεί να είναι μικρότερη από την ηλικία κατά την οποία λήγει η υποχρεωτική σχολική φοίτηση, υπό την επιφύλαξη ευνοϊκότερων κανόνων για τους νέους και εξαιρέσει περιορισμένων παρεκκλίσεων.

Οι νέοι που εργάζονται πρέπει να απολαύουν συνθηκών εργασίας προσαρμοσμένων στην ηλικία τους και να προστατεύονται από την οικονομική εκμετάλλευση ή από οποιαδήποτε εργασία που θα μπορούσε να βλάψει την ασφάλεια τους, την υγεία τους, τη σωματική, πνευματική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξή τους ή να θέσει σε κίνδυνο την εκπαίδευσή τους.

Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο βασίζεται στην οδηγία 94/33/ΕΚ σχετικά με την προστασία των νέων κατά την εργασία, καθώς και στο άρθρο 7 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και στα σημεία 20 έως 23 του κοινοπκού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Άρθρο 33 (²) Οικογενειακή ζωή και επαγγελματική ζωή

1. Η οικογένεια απολαύει νομικής, οικονομικής και κοινωνικής προστασίας.

2. Κάθε πρόσωπο, προκειμένου να μπορεί να συνδύαζα την οικογενειακή με την επαγγελματική ζωή του, έχει δικαίωμα προστασίας από την απόλυση για λόγους που συνδέονται με τη μητρότητα καθώς και δικαίωμα αμειβόμενης άδαας μητρότητας και γονικής άδειας μετά τη γέννηση ή την υιοθεσία παιδιού

Επεξήγηση

Η παράγραφος 1 του άρθρου 33 (²) βασίζεται στο άρθρο 16 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη.

Άρθρο 11-92 του Συντάγματος. Αρθρο 11-93 του Συντάγματος.

1810

452 Τελική πράξη

Η παράγραφος 2 εμπνέεται από την οδηγία 92/85/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων κατά την εργασία και από την οδηγία 96/34/ΕΚ σχετικά με τη συμφωνία-πλαίσιο για τη γονική άδεια η οποία έχει συναφθεί από την UN1CE, τη CEEP και τη CES. Βασίζεται επίσης στο άρθρο 8 (προστασία της μητρότητας) του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και εμπνέεται από το άρθρο 27 (δικαίωμα των εργαζομένων με οικογενειακές ευθύνες για παροχή ίσων ευκαιριών και ίση μεταχείριση), του αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη. Ο όρος «μητρότητα» καλύπτει την περίοδο από τη σύλληψη έως το θηλασμό.

Άρθρο 34 i¹)

Κοινωνική ασφάλεια και κοινωνική αρωγή

1. Η Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα πρόσβασης στις παροχές κοινωνικής ασφάλειας και στις κοινωνικές υπηρεσίες που εξασφαλίζουν προστασία σε περιπτώσεις όπως η μητρότητα, η ασθένεια, το εργατικό ατύχημα, η εξάρτηση ή το γήρας καθώς και σε περίπτωση απώλειας της απασχόλησης, σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στο δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

2. Κάθε πρόσωπο που διαμένει και διακινείται νομίμως εντός της Ένωσης έχει δικαίωμα στις παροχές κοινωνικής ασφάλειας και στα κοινωνικά πλεονεκτήματα, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

3. Η Ένωση, προκειμένου να καταπολεμηθεί ο κοινωνικός αποκλεισμός και η φτώχεια, αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα κοινωνικής αρωγής και στεγαστικής βοήθειας προς εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης σε όλους όσους δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στο δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

Επεξήγηση

Η αρχή που προβλέπεται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 34 (¹) βασίζεται στα άρθρα 137 και 140 της Συνθήκης ΕΚ, που έχουν πλέον αντικατασταθεί από τα άρθρα ΙΠ-210 και ΙΠ-213, καθώς και στο άρθρο 12 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και στο σημείο 10 του κοινοτικού Χάρτη των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Πρέπει να γίνεται σεβαστή από την Ένωση κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων που διαθέτη δυνάμει των άρθρων ΠΙ-210 και ΙΠ-213 του Συντάγματος. Η μνεία των κοινωνικών υπηρεσιών αφορά τις περιπτώσεις κατά τις οποίες τέτοιες υπηρεσίες έχουν συσταθεί για να εξασφαλίζουν ορισμένες παροχές αλλά ουδόλως σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργούνται τέτοιες υπηρεσίες όταν δα> υπάρχουν. Η έκφραση «μητρότητα» πρέπει να ανοηθεί όπως στο προηγούμενο άρθρο.

Η δεύτερη παράγραφος βασίζεται στο άρθρο 12 παράγραφος 4 και το άρθρο 13 παράγραφος 4 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, καθώς και στο σημείο 2 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και αντικατοπτρίζει τους κανόνες που απορρέουν εκ του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71 και εκ του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68.

Η τρίτη παράγραφος εμπνέεται από το άρθρο 13 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και τα άρθρα 30 και 31 του αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη, καθώς και από το σημείο 10 του κοινοπκού Χάρπ] των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Πρέπει να τηρείται από την Ένωση στα πλαίσια των πολιπκών που βασίζονται στο άρθρο ΙΠ-210 του Συντάγματος.

(') Αρθρο 11-94 του Συντάγματος.

1811

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 453

Άρθρο 35 Ο Προστασία της υγείας

Κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολαύει ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές. Κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου.

Επεξήγηση

Οι αρχές που περιέχονται σε αυτό το άρθρο βασίζονται στο άρθρο 152 της Συνθήκης ΕΚ, το οποίο έχει αντικατασταθεί πλέον από το άρθρο ΙΙΙ-278 του Συντάγματος, καθώς και στα άρθρα 11 και 13 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Η δεύτερη πρόταση του άρθρου αναπαράγει το άρθρο ΙΙΙ-278 παράγραφος 1.

Άρθρο 36 Ο

Πρόσβαση στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος

Η Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται την πρόσβαση στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, όπως αυτό προβλέπεται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές, σύμφωνα με το Σύνταγμα, προκειμένου να προαχθεί η κοινωνική και εδαφική συνοχή της Ένωσης.

Επεξήγηση

Το παρόν άρθρο είναι πλήρως ευθυγραμμισμένο με το άρθρο ΠΙ-122 του Συντάγματος και δεν δημιουργεί νέο δικαίωμα. Θέτει απλώς την αρχή ότι η Ένωση σέβεται την πρόσβαση στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος που προβλέπεται στις εθνικές νομοθεσίες, εφόσον οι νομοθεσίες αυτές συνάδουν προς το δίκαιο της Ένωσης.

Άρθρο 37 Ο

Προστασία του περιβάλλοντος

Το υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και η βελτίωση της ποιότητάς του πρέπει να ενσωματώνονται στις πολιτικές της Ένωσης και να διασφαλίζονται σύμφωνα με την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης.

Επεξήγηση

Η αρχή που περιέχεται στο άρθρο αυτό βασίστηκε στα άρθρα 2, 6 και 174 της Συνθήκης ΕΚ, τα οποία έχουν πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο 1-3 παράγραφος 3 και τα άρθρα 111-219 και ΙΠ-233 του Συντάγματος.

Εμπνέεται επίσης από τις διατάξεις ορισμένων εθνικών συνταγμάτων.

ί¹) Αρθρο 11-95 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-96 του Συντάγματος.

(³) Αρθρο 11-97 του Συντάγματος.

1812

454 Τελική πράξη

Άρθρο 3 Η i¹) Προστασία του καταναλωτή

Οι πολιτικές της Ένωσης διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας του καταναλωτή. Επεξήγηση

Η αρχή που περιέχεται οτο άρθρο αυτό βασίστηκε στο άρθρο 15 3 της Συνθήκης ΕΚ, που έχει πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο ΠΙ-235 του Συντάγματος.

ΤΙΤΛΟΣ V ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Apdpo 39 (²)

Δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

1. Κάθε πολίτης της Ένωσης έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο κράτος μέλος κατοικίας του, υπό τους ίδιους όρους με τους υπηκόους του εν λόγω κράτους.

2. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται με άμεση και καθολική, ελεύθερη και μυστική ψηφοφορία.

Επεξήγηση

Το άρθρο 39 (²) εφαρμόζεται υπό τους όρους που προβλέπονται στα Μέρη I και III του Συντάγματος, σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 2 του Χάρτη (³). Στην πραγματικότητα, η παράγραφος 1 του άρθρου 39 (²) αντιστοιχεί στο δικαίωμα που διασφαλίζεται στο άρθρο 1-10 παράγραφος 2 του Συντάγματος (βλ. επίσης τη νομική βάση που περιλαμβάνεται στο άρθρο ΠΙ-126 σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών ρυθμίσεων για την άσκηση του εν λόγω δικαιώματος) και η παράγραφος 2 του εν λόγω άρθρου στο άρθρο 1-20 παράγραφος 2 του Συντάγματος. Το άρθρο 39 (²) παράγραφος 2 αναπαράγει πς βασικές αρχές των εκλογικών συστημάτων των δημοκρατικών κρατών.

Άρθρο 40 (⁴)

Δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές

Κάθε πολίτης της Ένωσης έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές στο κράτος μέλος κατοικίας του, υπό τους ίδιους όρους με τους υπηκόους του εν λόγω κράτους.

(^!) Άρθρο 11-98 του Συντάγματος.

Ρ) Άρθρο 11-99 του Συντάγματος.

(³) Άρθρο II-112 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

(¹) Άρθρο II-100 του Συντάγματος.

1813

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 455 Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό εονπστοιχεί στο δικαίωμα 7του κατοχυρώνεται στο άρθρο 1-10 παράγραφος 2,του Συντάγματος (βλ. επίσης τη νομική βάση που περιλαμβάνεται στο άρθρο ΙΠ-126 σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών ρυθμίσεων για την άσκηση του εν λόγω δικαιώματος. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 2 (^J), εφαρμόζεται υπό τους όρους που προβλέπονται στα συγκεκριμένα άρθρα των Μερών I και III του Συντάγματος.

Άρθρο 41 (²) Δικαίωμα χρηστής διοίκησης

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αμερόληπτη, δίκαιη και εντός ευλόγου προθεσμίας εξέταση των υποθέσεων του από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης.

2. Το δικαίωμα αυτό περιλάμβανα ιδίως:

α) το δικαίωμα κάθε προσώπου σε προηγούμενη ακρόαση προτού ληφθεί ατομικό μέτρο εις βάρος του,

β) το δικαίωμα κάθε προσώπου να έχει πρόσβαση στο φάκελο του, τηρουμένων των νομίμων συμφερόντων της εμπιστευτικότητας και του επαγγελματικού και επιχειρηματικού απορρήτου,

γ) την υποχρέωση της διοίκησης να αιτιολογεί τις αποφάσεις της.

3. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αποκατάσταση εκ μέρους της Ένωσης της ζημίας που του προξένησαν τα θεσμικά όργανα ή οι υπάλληλοι της κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που είναι κοινές στα δίκαια των κρατών μελών.

4. Κάθε πρόσωπο μπορεί να απευθύνεται στα θεσμικά όργανα της Ένωσης σε μία από τις γλώσσες του Συντάγματος και πρέπει να λαμβάνα απάντηση στην ίδια γλώσσα.

Επεξήγηση

Το άρθρο 41 (²) βασίζεται στην ύπαρξη της Ένωσης ως κοινότητας δικαίου και έχει αναπτυχθεί από τη νομολογία στην οποία κατοχυρώνεται μεταξύ άλλων η χρηστή διοίκηση ως γενική αρχή δικαίου (βλ. μεταξύ άλλων την απόφαση του Δικαστηρίου της 31ης Μαρτίου 1992, C-255/90 Ρ, Burban, Συλλογή 1992, σ. 1-2253, καθώς και τις αποφάσεις του Πρωτοδικείου της 18 Σεπτεμβρίου 1995, Τ-167/94, Nolle, Συλλογή 1995, σ. 11-2589, 9 Ιουλίου 1999, Τ-231/97, New Europe Consulting κ.α. Συλλογή σ. 11-2403. Οι εκφράσεις του δικαιώματος αυτού που περιέχονται στις δύο πρώτες παραγράφους απορρέουν από τη νομολογία (αποφάσεις του Δικαστηρίου της 15ης Οκτωβρίου 1987, υπόθ. 222/86, Heylens, Συλογή. 1987, σ. 4097, παράγραφος 15 του σκεπτικού, της 18ης Οκτωβρίου 1989, υπόθ. 374/87, Okrem, Συλλογή 1989, σ. 3283, της 21ης Νοεμβρίου 1991, C-269/90 TU Munchen, Συλλογή 1991, σ. 1-5469, και αποφάσεις του Πρωτοδικείου της 6ης Δεκεμβρίου 1994, Τ-450/93, Lisrestal, Συλλογή 1994, 11-1177, της 18ης Σεπτεμβρίου 1995, Τ-167/94 Nolle, Συλλογή 1995, σ. 11-258) και, όσον αφορά την υποχρέωση αιτιολόγησης, από το άρθρο 253 της Συνθήκης ΕΚ, το οποίο έχει πλέον αντικατασταθεί από το άρθρο 1-38 παράγραφος 2 του Συντάγματος (βλ. επίσης το άρθρο 111-398 του Συντάγματος που αποτελεί τη νομική βάση για τη θέσπιση νομοθεσίας για την προαγωγή μιας ευρωπαϊκής δημόσιας διοίκησης ανοικτής, αποτελεσματικής και ανεξάρτητης).

Αρΰρο 11-112 παράγραφος 2 του Συντάγματος. Αρ3ρο 11-101 του Συντάγματος.

1814

456

Τελική πράξη

1815

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 457

Άρθρο 44 (^]) Δικαίωμα αναφοράς

Κάθε πολίτης της Ένωσης ή κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε κράτος μέλος, έχει δικαίωμα αναφοράς προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Επεξήγηση

Το δικαίωμα που διασφαλίζεται στο άρθρο αυτό είναι το δικαίωμα που διασφαλίζεται στα άρθρα 1-10 και ΙΠ-334 του Συντάγματος. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 2 (²), ασκείται υπό τους όρους που προβλέπονται σε αυτά τα δύο άρθρα.

Άρθρο 45 (³)

Ελευθερία κυκλοφορίας και διαμονής

1. Κάθε πολίτης της Ένωσης έχει δικαίωμα να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών.

2. Η ελευθερία κυκλοφορίας και διαμονής μπορεί να χορηγείται, σύμφωνα με το Σύνταγμα, στους υπηκόους των τρίτων χωρών που διαμένουν νομίμως στο έδαφος κράτους μέλους.

Επεξήγηση

Το δικαίωμα που διασφαλίζεται στην πρώτη παράγραφο είναι το δικαίωμα το οποίο εγγυάται το άρθρο 1-10 παράγραφος 2 στοιχείο α) του Συντάγματος (βλ. επίσης τη νομική βάση που περιλαμβάνεται στο άρθρο ΙΠ-125 και την απόφαση του Δικαστηρίου της 17ης Σεπτεμβρίου 2002, C-413/99 Baumbast, Συλλογή 2002, σ. 1-709. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 2 (²), ασκείται υπό τους όρους και εντός των ορίων που προβλέπονται στο Μέρος ΠΙ του Συντάγματος.

Η δεύτερη παράγραφος υπενθυμίζει την αρμοδιότητα που παρέχεται στην Ένωση σύμφωνα με τα άρθρα ΙΠ-265 έως ΠΙ-267 του Συντάγματος. Εξ αυτού συνάγεται ότι η χορήγηση αυτού του δικαιώματος εξαρτάται από την άσκηση της σχετικής αρμοδιότητας εκ μέρους των οργάνων.

Άρθρο 46 (⁴)

Διπλωματική και προξενική προστασία

Κάθε πολίτης της Ένωσης απολαύει, στο έδαφος τρίτων χωρών στις οποίες δεν αντιπροσωπεύεται το κράτος μέλος του οποίου είναι υπήκοος, της διπλωματικής και προξενικής προστασίας κάθε κράτους μέλους, υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και έναντι των υπηκόων του κράτους αυτού.

(²) Αρθρο II-104- του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-112 παράγραφος 2 του Συντάγματος.

(³) Αρθρο II-10 5 του Συντάγματος.

(⁴) Αρθρο 11-106 του Συντάγματος.

1816

458 Τελική πράξη

Επεξήγηση

Το δικαίωμα που διασφαλίζεται στο άρθρο αυτό είναι το δικαίωμα το οποίο εγγυάται το άρθρο 1-10 του Συντάγματος (βλ. επίσης τη νομική βάση που περιλαμβάνεται στο άρθρ III-12 7). Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 2 (*), ασκείται υπό τους όρους που προβλέπονται σε αυτά τα άρθρα.

ΤΙΤΛΟΣ VI ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Άρθρο 47 (²)

Δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου

Κάθε πρόσωπο του οποίου παραβιάστηκαν τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που διασφαλίζονται από το δίκαιο της Ένωσης, έχει δικαίωμα πραγματικής προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου, τηρουμένων των προϋποθέσεων που προβλέπονται στο παρόν άρθρο.

Κάθε πρόσωπο έχα δικαίωμα να δικαστεί η υπόθεση του δίκαια, δημόσια και εντός εύλογης προθεσμίας, από ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο, που έχει προηγουμένως συσταθεί νομίμως. Κάθε πρόσωπο έχει τη δυνατότητα να συμβουλεύεται δικηγόρο και να του αναθέτει την υπεράσπιση και εκπροσώπησή του.

Σε όσους δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, παρέχεται ευεργέτημα πενίας, εφόσον το ευεργέτημα αυτό είναι αναγκαίο για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Επεξήγηση

Το πρώτο εδάφιο βασίζεται στο άρθρο 13 της ΕΣΑΔ:

«Παν πρόσωπον του οποίου τα αναγνωριζόμενα εν τη παρούση Συμβάσει δικαιώματα και ελευθέριοι παρεβιάσθησαν, έχει το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής ενώπιον εθνικής αρχής, έστω και αν η παραβίαση διεπράχθη υπό προσώπων ενεργούντων εν τη εκτελέσει των δημοσίων καθηκόντων των.»

Εντούτοις, στο δίκαιο της Ένωσης, η προστασία είναι ευρύτερη δεδομένου ότι εγγυάται δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής ενώπιον δικαστή. Το Δικαστήριο κατοχύρωσε το δικαίωμα αυτό ως γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης με την απόφασή του της 15ης Μαΐου 1986 (Johnston, υπόθ. 222/84, Συλλογή 1986, σ. 1651, βλ. επίσης τις αποφάσεις της 15ης Οκτωβρίου 1987, υπόθ. 222/86, Heylens, Συλλογή 1987, σ. 4097 και της 3ης Δεκεμβρίου 1992, υπόθ. C-97/91, Borelli, Συλλογή 1992, σ. 1-6313). Κατά το Δικαστήριο, αυτή η γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης ισχύει επίσης για τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης. Με την ενσωμάτωση της σχετικής νομολογίας στον Χάρτη δεν επιδιώχτηκε η τροποποίηση του συστήματος δικαστικού ελέγχου που προβλέπεται στις Συνθήκες και ιδίως των κανόνων που διέπουν το παραδεκτό των απ' ευθείας προσφυγών ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Συνέλευση εξέτασε το σύστημα δικαστικού ελέγχου της Ένωσης, περιλαμβανομένων των κανόνων που διέπουν το παραδεκτό, και το επιβεβαίωσε τροποποιώντας το ως προς ορισμένες πτυχές οι οποίες αντικατοπτρίζονται στα άρθρα III-353 έως ΠΙ-381 του Συντάγματος, και ιδίως στο άρθρο ΠΙ-365, παράγραφος 4. Το άρθρο 47 (²) ισχύει έναντι των οργάνων της Ένωσης και έναντι των κρατών μελών όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης και για όλα τα δικαιώματα που διασφαλίζονται από το δίκαιο της Ένωσης.

Αρθρο 11-112 παράγραφος 2 του Συντάγματος. Αρθρο 11-107 του Συντάγματος.

1817

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 459

Το δεύτερο εδάφιο βασίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 της ΕΣΑΔ, που έχει ως εξής:

«Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς του δικασθή δικαίως, δημοσία και εντός λογικής προθεσμίας υπό ανεξαρτήτου και αμερολήπτου δικαστηρίου, νομίμως λειτουργούντος, το οποίον θα αποφασίση είτε επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του αστικής φύσεως, είτε επί του βάσιμου πάσης εναντίον του κατηγορίας ποινικής φύσεως. Η απόφασις δέον να εκδοθή δημοσία, η είσοδος όμως εις την αίθουσαν των συνεδριάσεων δύναται να απαγορευθή εις τον τύπον και το κοινόν καθ' όλην ή μέρος της διαρκείας της δίκης προς το συμφέρον της ηθικής, της δημοσίας τάξεως ή της εθνικής ασφαλείας εν δημοκρατική κοινωνία, όταν τούτο ενδείκνυται υπό των συμφερόντων των ανηλίκων ή της ιδιωτικής ζωής των διαδίκων, ή εν τω κρινομένω υπό του Δικαστηρίου ως απολύτως αναγκαίω μέτρω, όταν υπό ειδικώς συνθήκας η δημοσιότης θα ηδύνατο να παραβλάψη τα συμφέροντα της δικαιοσύνης».

Στο δίκαιο της Ένωσης, το δικαίωμα δίκαιης δίκης δεν ισχύει μόνο επί αμφισβητήσεων για δικαιώματα και υποχρεώσεις αστικής φύσεως. Αποτελεί μία από πς συνέπειες του γεγονότος ότι η Ένωση είναι κοινότητα δικαίου όπως το διαπίστωσε το Δικαστήριο στην υπόθεση 294/83, Πράσινοι κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (απόφαση της 23ης Απριλίου 1986, Συλλογή 1988, σ. 1339). Ωστόσο, εκτός από το πεδίο εφαρμογής τους, οι εγγυήσεις που προσφέρει η ΕΣΑΔ εφαρμόζονται κατά παρεμφερή τρόπο στην Ένωση.

Όσον αφορά το τρίτο εδάφιο, σημειωτέον ότι, κατά τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πρέπει να προβλέπεται νομική αρωγή στην περίπτωση που η έλλειψή της θα καθιστούσε απρόσφορη την εξασφάλιση αποτελεσματικής προσφυγής (απόφαση ΕΔΑΔ της 9.10.1979, Airey, Σειρά Α, Τόμος 32, 11). Υφίσταται επίσης σύστημα νομικής αρωγής ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 48 Ο

Τεκμήριο αθωότητας και δικαιώματα της υπεράσπισης

1. Κάθε κατηγορούμενος τεκμαίρεται ότι είναι αθώος μέχρι αποδείξεως της ενοχής του σύμφωνα με το νόμο.

2. Διασφαλίζεται ο σεβασμός των δικαιωμάτων της υπεράσπισης σε κάθε κατηγορούμενο. Επεξήγηση

Το άρθρο 48 (^ι) είναι το ίδιο με το άρθρο 6 παράγραφοι 2 και 3 της ΕΣΑΔ, που έχα ως εξής:

«2. Παν πρόσωπον κατηγορούμενον επί αδικήματι τεκμαίρεται όπ είναι αθώον μέχρι της νομίμου αποδείξεως της ενοχής του.

3. Ειδικότερον, πας κατηγορούμενος έχει δικαίωμα:

α) όπως πληροφορηθή, εν τη βραχυτέρα προθεσμία εις γλώσσαν την οποίαν εννοεί και εν λεπτομέρεια την φύσιν και τον λόγον της εναντίον του κατηγορίας,

β) όπως διαθέτη τον χρόνον και τας αναγκαίας ευκολίας προς προετοιμασίαν της υπερασπίσεώς του,

ί¹) Αρθρο 11-108 του Συντάγματος.

1818

460 Τελική πράξη

γ) όπως υπεράσπιση ο ίδιος εαυτόν ή αναθέση την υπεράσπισίν του εις συνήγορον της εκλογής του, εν ή δε περιπτώσει δεν διαθέτει τα μέσα να πληρώσει συνήγορον να τω παρασχεθή τοιούτος δωρεάν, όταν τούτο ενδείκνυται υπό του συμφέροντος της δικαιοσύνης,

δ) να εξετάση ή ζητήση όπως εξετασθώσιν οι μάρτυρες κατηγορίας και επιτυχή την πρόσκλησιν και εξέτασιν των μαρτύρων υπερασπίσεως υπό τους αυτούς όρους ως των μαρτύρων κατηγορίας,

ε) να τύχη δωρεάν παραστάσεως διερμηνέως, εάν δεν εννοή ή δεν ομιλή την χρησιμοποιουμένην εις το δικαστήριον γλώσσαν.».

Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 (^ι), το δικαίωμα αυτό έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με το δικαίωμα που κατοχυρώνεται στην ΕΣΑΔ.

Άρθρο 49 (²)

Αρχές της νομιμότητας και της αναλογικότητας αξιοποίνων πράξεων και ποινών

1. Κανείς δεν μπορεί να καταδικαστεί για πράξη ή παράλειψη, η οποία δεν αποτελούσε, κατά τη στιγμή της τέλεσης της, αδίκημα κατά το εθνικό ή το διεθνές δίκαιο. Επίσης, δεν επιβάλλεται ποινή βαρύτερη από εκείνη η οποία επιβαλλόταν κατά τη στιγμή της τέλεσης του αδικήματος. Εάν, μετά την τέλεση του αδικήματος, προβλεφθεί με νόμο ελαφρύτερη ποινή, επιβάλλεται αυτή η ποινή.

2. Το παρόν άρθρο δεν επηρεάζει τη δίκη και την τιμωρία ατόμου ενόχου για πράξη ή παράλειψη η οποία, κατά τη στιγμή της τέλεσής της, ήταν εγκληματική σύμφωνα με τις γενικές αρχές που αναγνωρίζονται από όλα τα έθνη.

3. η αυστηρότητα της ποινής δεν πρέπει να είναι δυσανάλογη προς το αδίκημα. Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό περιλαμβάνει τον κλασικό κανόνα της μη αναδρομικότητας των νόμων και ποινών στο ποινικό δίκαιο. Έχει προστεθεί ο κανόνας της αναδρομικότητας του ευνοϊκότερου ποινικού δικαίου που ισχύει σε αρκετά κράτη μέλη και περιέχεται στο άρθρο 15 του Συμφώνου για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα.

Το άρθρο 7 της ΕΣΑΔ έχει ως εξής:

«1. Ουδείς δύναται να καταδικασθή για πράξιν ή παράλειψιν η οποία, καθ' ην στιγμήν διεπράχθη, δεν απετέλει αδίκημα συμφώνως προς το εθνικόν ή διεθνές δίκαιον. Ούτε και επιβάλλεται βαρυτέρα ποινή από εκείνην η οποία επεβάλλετο κατά την στιγμήν της διαπράξεως του αδικήματος.

2. Το παρόν άρθρον δεν σκοπεί να επηρέασα την δίκην και τιμωρίαν ατόμων ενόχων δια πράξεις ή παραλείψεις αϊ οποίαι καθ' ην στιγμήν διεπράχθησαν, ήσαν εγκληματικοί συμφώνως προς τα αναγνωρισμένος υπό των πολιτισμένων εθνών γενικάς αρχάς δικαίου.».

(^!) Αρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-109 του Συντάγματος.

1819

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 461

Διεγράφη απλώς, στην παράγραφο 2, ο όρος «πολιτισμένα» χωρίς αυτό να συνεπάγεται καμία μεταβολή στην έννοια της παραγράφου, που αφορά τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 (^!), το διασφαλιζόμενο δικαίωμα έχει επομένως την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με το δικαίωμα που εγγυάται η ΕΣΑΔ.

Η παράγραφος 3 περιλαμβάνει την γενική αρχή της αναλογικότητας των αδικημάτων και των ποινών η οποία κατοχυρώνεται από τις κοινές συνταγματικές παραδόσας των κρατών μελών και από την νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 50 (²)

Δικαίωμα του προσώπου να μη δικάζεται ή να μην τιμωρείται ποινικά δύο φορές για την ίδια

αξιόποινη πράξη

Κανείς δεν διώκεται ούτε τιμωρείται ποινικά για αδίκημα για το οποίο έχει ήδη αθωωθεί ή καταδικαστεί εντός της Ένωσης με οριστική απόφαση ποινικού δικαστηρίου σύμφωνα με το νόμο.

Επεξήγηση

Το άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 7 της ΕΣΑΔ έχει ως εξής:

«1. Κανένας δεν μπορεί να διωχθεί ή καταδικασθεί ποινικά από τα δικαστήρια του ίδιου Κράτους, για μια παράβαση για την οποία ήδη αθωώθηκε ή καταδικάσθηκε με αμετάκλητη απόφαση σύμφωνα με το νόμο και την ποινική δικονομία του Κράτους αυτού.

2. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου δεν εμποδίζουν την επανάληψη της διαδικασίας, σύμφωνα με το νόμο και την ποινική δικονομία του Κράτους για το οποίο πρόκειται, εάν υπάρχουν αποδείξεις ή νέα ή μεταγενέστερα της απόφασης γεγονότα, ή υπήρξε θεμελιώδες σφάλμα της προηγούμενης διαδικασίας που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα της υπόθεσης.

3. Καμία παρέκκλιση από αυτό το άρθρο δεν επιτρέπεται με βάση το άρθρο 15 της Σύμβασης.».

Ο κανόνας του δεδικασμένου εφαρμόζεται στο δίκαιο της Ένωσης (βλ, μεταξύ της σημαντικής νομολογίας, απόφαση της 5ης Μαΐου 1966, Gutmann κατά Επιτροπής, υπόθ. 18/65 και 35/65, Συλλογή 1966, σ. 150, και, για μια πρόσφατη υπόθεση, την απόφαση του Πρωτοδικείου της 20ής Απριλίου 1999, συνεκδικαζόμενες υποθέσεις Τ-305/94 και άλλες, Limburgse Vinyl Maatschappij NV κατά Επιτροπής, Συλλογή 1999, σ. 11-931). Διευκρινίζεται ότι ο κανόνας της μη σώρευσης αφορά τη σώρευση δύο κυρώσεων της αυτής φύσεως, ποινικών εν προκειμένω.

Σύμφωνα με το άρθρο 50 (²), ο κανόνας του δεδικασμένου δεν ισχύει μόνο εντός της δικαιοδοσίας ενός και του αυτού κράτους αλλά επίσης μεταξύ των δικαιοδοσιών διαφόρων κρατών μελών. Αυτό αντιστοιχεί στο κεκτημένο του δικαίου της Ένωσης - βλ. τα άρθρα 54-58 της Σύμβασης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Σένγκεν και την απόφαση του Δικαστηρίου της 11ης Φεβρουαρίου 2003, υποθ. C-187/01, Goziitok (δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί), το άρθρο 7 της Σύμβασης σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας και το άρθρο 10 της Σύμβασης για την καταπολέμηση της δωροδοκίας. Οι πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις στις οποίες οι εν λόγω συμβάσεις επιτρέπουν στα κράτη μέλη να παρεκκλίνουν από τον κανόνα του δεδικασμένου καλύπτονται από την οριζόντια διάταξη του άρθρου 52 παράγραφος 1 (³), σχετικά με τους περιορισμούς. Όσον αφορά τις καταστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 7, δηλαδή την εφαρμογή της αρχής στο εσωτερικό ενός κράτους μέλους, το διασφαλιζόμενο δικαίωμα έχει την ίδια έννοια και την ίδια εμβέλεια με το αντίστοιχο δικαίωμα της ΕΣΑΔ.

ί¹) Αρθρο 11-112 παράγραφος 3 του Συντάγματος.

(²) Αρθρο 11-110 του Συντάγματος.

(') Αρθρο 11-112 παράγραφος 1 του Συντάγματος.

1820

462 Τελική πράξη

ΤΙΤΛΟΣ VII

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ

Άρθρο 51 (^ι) Πεδίο εφαρμογής

1. Οι διατάξεις του παρόντος Χάρτη απευθύνονται στα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης, τηρούμενης της αρχής της επικουρικότητας, καθώς και στα κράτη μέλη, μόνον όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης. Κατά συνέπαα, οι ανωτέρω σέβονται τα δικαιώματα, τηρούν τις αρχές και προάγουν την εφαρμογή τους, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητες τους και εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων της Ένωσης, όπως της απονέμονται από τα άλλα μέρη του Συντάγματος.

2. Ο παρών Χάρτης δεν επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης πέραν των αρμοδιοτήτων της Ένωσης και δεν δημιουργεί καμία νέα αρμοδιότητα και κανένα νέο καθήκον για την Ένωση, ούτε τροποποιεί τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα που καθορίζονται στα άλλα μέρη του Συντάγματος.

Επεξήγηση

Σκοπός του άρθρου 51 0 είναι να προσδιορισθεί το πεδίο εφαρμογής του Χάρτη. Επιδιώκει να καταστήσει σαφές ότι ο Χάρτης εφαρμόζεται κατ' αρχάς στα θεσμικά και λοιπά όργανα της Ένωσης με την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας. Η διάταξη αυτή ακολουθεί πιστά το άρθρο 6 παράγραφος 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο επέβαλε στην Ένωση υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και την εντολή που έδωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κολωνίας. Ο όρος «θεσμικά όργανα» κατοχυρώνεται στο Μέρος I του Συντάγματος. Η έκφραση «λοιπά όργανα και οργανισμοί» χρησιμοποιείται συνήθως στο Σύνταγμα ως αναφορά σε όλα τα επικουρικά όργανα που δημιουργούνται βάσει του Συντάγματος ή βάσει πράξεων παραγώγου δικαίου (βλ. π.χ. άρθρο 1-50 ή 1-51 του Συντάγματος).

Όσον αφορά τα κράτη μέλη, από τη νομολογία του Δικαστηρίου απορρέει πέραν πάσης αμφιβολίας όπ η υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων που καθορίζονται στο πλαίσιο της Ένωσης επιβάλλεται και στα κράτη μέλη όταν ενεργούν εντός του πεδίου εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης (απόφαση της 13ης Ιουλίου 1989, \Vachauf, υπόθ. 5/88, Συλλογή 1989, σ. 2609, απόφαση της 18ης Ιουνίου 1991, ERT, Συλλογή 1991, σ. 1-2925, απόφαση π]ς 18ης Δεκεμβρίου 1997, υπόθ. C-309/96 Annibaldi, Συλλογή 1997, σ. 1-749 3). Το Δικαστήριο επιβεβαίωσε τη νομολογία αυτή ως εξής: «Επί πλέον, υπενθυμίζεται όπ οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην κοινοπκή έννομη τάξη δεσμεύουν και τα κράτη μέλη όταν υλοποιούν κοινοτικές ρυθμίσεις ...» (απόφαση της 13ης Απριλίου 2000, υπόθ. C-292/97, Συλλογή 2000, σ. 2737, παράγραφος 37 του σκεππκού). Εννοείται όπ ο εν λόγω κανόνας, όπως κατοχυρώνεται στον παρόντα Χάρτη, εφαρμόζεται εξίσου στις κεντρικές αρχές και σπς περιφερειακές ή τοπικές δικασπκές αρχές καθώς επίσης και στους δημόσιους οργανισμούς οσάκις εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης.

Η δεύτερη παράγραφος, από κοινού με τη δεύτερη πρόταση της παραγράφου 1, επιβεβαιώνει ότι ο Χάρτης δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να επεκτείνει τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα που απονέμονται στην Ένωση από άλλα Μέρη του Συντάγματος. Εν προκειμένω μνημονεύεται ρητώς κάπ που απορρέα λογικά από την αρχή της επικουρικότητας και από το γεγονός ότι η Ένωση διαθέτει μόνον δοτές αρμοδιότητες. Τα θεμελιώδη δικαιώματα όπως διασφαλίζονται στην Ένωση παράγουν αποτελέσματα μόνον στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων αυτών που καθορίζονται από τα Μέρη I και III του Συντάγματος. Κατά συνέπεια, η υποχρέωση των οργάνων, σύμφωνα με τη δεύτερη πρόταση της παραγράφου 1, να προάγουν πς αρχές του Χάρτη μπορεί να προκύπτει μόνο εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων αυτών.

Ι¹) Αρθρο 11-111 του Συντάγματος.

1821

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 463

Η παράγραφος 2 επίσης επιβεβαιώνει όπ ο Χάρτης δεν μπορεί να επιφέρει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης πέραν των αρμοδιοτήτων της Ένωσης όπως καθορίζονται στα άλλα Μέρη του Συντάγματος. Το Δικαστήριο έχει ήδη κατοχυρώσει τον κανόνα αυτό σε σχέση με τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναγνωρίζονται ως στοιχείο του δικαίου της Ένωσης (απόφαση της 17ης Φεβρουαρίου 1998, υπόθ. C-249/96 Gram, Συλλογή 1998, σ. 1-621, παράγραφος 45 του σκεπτικού). Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό, κρίνεται ως αυτονόητο όπ η ενσωμάτωση του Χάρτη στο Σύνταγμα δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι επεκτείνει την εμβέλεια π]ς συγκεκριμένης δράσης των κρατών μελών που ορίζεται ως «εφαρμογή του δικαίου π]ς Ένωσης» (κατά την έννοια της παραγράφου 1 και της προαναφερόμενης νομολογίας).

'Apdpo 52 Ο

Εμβέλεια και ερμηνεία των δικαιωμάτων και αρχών

1. Κάθε περιορισμός στην άσκηση των δικαιωμάτων και ελευθεριών που αναγνωρίζονται στον παρόντα Χάρτη πρέπει να προβλέπεται από το νόμο και να σέβεται το βασικό περιεχόμενο των εν λόγω δικαιωμάτων και ελευθεριών. Τηρούμενης της αρχής της αναλογικότητας, περιορισμοί επιτρέπεται να επιβάλλονται μόνον εφόσον είναι αναγκαίοι και ανταποκρίνονται πραγματικά σε στόχους γενικού ενδιαφέροντος που αναγνωρίζει η Ένωση ή στην ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρίτων.

2. Τα δικαιώματα που αναγνωρίζονται στον παρόντα Χάρτη, και τα οποία διέπονται από διατάξεις άλλων μερών του Συντάγματος, ασκούνται υπό τους όρους και εντός των ορίων που καθορίζονται σε αυτά τα άλλα μέρη.

3. Στο μέτρο που ο παρών Χάρτης περιλαμβάνει δικαιώματα που αντιστοιχούν σε δικαιώματα τα οποία διασφαλίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, η έννοια και η εμβέλεια τους είναι ίδιες με εκείνες που τους αποδίδει η εν λόγω Σύμβαση. η διάταξη αυτή δεν εμποδίζει το δίκαιο της Ένωσης να παρέχει ευρύτερη προστασία.

4. Στο βαθμό που ο παρών Χάρτης αναγνωρίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα όπως αυτά απορρέουν από τις κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών, τα εν λόγω δικαιώματα ερμηνεύονται σύμφωνα με τις παραδόσεις αυτές.

5. Οι διατάξεις του παρόντος Χάρτη που περιέχουν αρχές μπορούν να τίθενται σε εφαρμογή με νομοθετικές και εκτελεστικές πράξεις των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, και με πράξεις των κρατών μελών όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης, κατά την άσκηση των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους. Οι διατάξεις αυτές υπόκεινται στην κρίση δικαστηρίου μόνον κατά την ερμηνεία αυτών των πράξεων και για τον έλεγχο της νομιμότητας τους.

6. Οι εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές λαμβάνονται πλήρως υπόψη όπως καθορίζεται στον παρόντα Χάρτη.

7. Τα δικαστήρια της Ένωσης και των κρατών μελών λαμβάνουν δεόντως υπόψη τους τις επεξηγήσεις οι οποίες έχουν εκπονηθεί με σκοπό την παροχή κατευθύνσεων για την ερμηνεία του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

(^!) Άρθρο 11-112 του Συντάγματος.

1822

464 Τελική πράξη

Επεξήγηση

Σκοπός του άρθρου 52 (¹) είναι να καθορίσει την εμβέλεια των δικαιωμάτων και αρχών του Χάρτη και να θεσπίσει κανόνες για την ερμηνεία τους. Η παράγραφος 1 αφορά το καθεστώς των περιορισμών. Η διατύπωση εμπνέεται από τη νομολογία του Δικαστηρίου : «... κατά πάγια νομολογία μπορεί να επέλθουν περιορισμοί στην άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως στο πλαίσιο κοινής οργάνωσης της αγοράς, υπό την προϋπόθεση ότι οι a> λόγω περιορισμοί ανταποκρίνονται πράγματι σε στόχους γενικού συμφέροντος που επιδιώκει η Κοινότητα και δεν συνιστούν, ενόψει του επιδιωκομένου στόχου, υπέρμετρη και επαχθή επέμβαση, η οποία θα έθιγε την ίδια την ουσία των δικαιωμάτων αυτώ» (απόφαση της 13ης Απριλίου 2000, υπόθ. C-292/97, παράγραφος 45 του σκεπτικού). Η μνεία των γενικών συμφερόντων που αναγνωρίζονται από την Ένωση καλύπτει τόσο τους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 1-2 του Συντάγματος όσο και άλλα συμφέροντα που προστατεύονται από ειδικές διατάξεις του Συντάγματος, όπως το άρθρο 1-5 παράγραφος 1, το άρθρο ΙΙΙ-133 παράγραφος 3 και τα άρθρα ΙΠ-154 και ΙΙΙ-436.

Η παράγραφος 2 αναφέρεται σε δικαιώματα τα οποία ήδη είχαν κατοχυρωθεί στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και έχουν αναγνωριστεί στο Χάρτη, και τα οποία περιλαμβάνονται τώρα σε άλλα Μέρη του Συντάγματος (ιδίως τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της Ένωσης). Διευκρινίζει ότι τα δικαιώματα αυτά υπόκανται πάντοτε στους όρους και στα όρια που ισχύουν για το δίκαιο της Ένωσης επί του οποίου θεμελιώνονται, όπως προβλέπονται πλέον στα Μέρη I και III του Συντάγματος. Ο Χάρτης δεν επηρεάζει το καθεστώς των δικαιωμάτων που απονέμονται από τη Συνθήκη ΕΚ, τα οποία τώρα πλέον έχουν περιληφθεί στα Μέρη I και III του Συντάγματος.

Η παράγραφος 3 επιδιώκει τη διασφάλιση της αναγκαίας συνοχής μεταξύ του Χάρτη και της ΕΣΑΔ, θέτοντας τον κανόνα ότι, στο μέτρο όπου τα δικαιώματα του παρόντος Χάρτη αντιστοιχούν επίσης σε δικαιώματα που διασφαλίζονται από την ΕΣΑΔ, η έννοια και η εμβέλειά τους, συμπεριλαμβανομένων των αποδεκτών περιορισμών, είναι ίδιες με αυτές που προβλέπει η ΕΣΑΔ. Από τα παραπάνω προκύπτει ιδίως ότι ο νομοθέτης, θέτοντας περιορισμούς στα δικαιώματα αυτά οφείλει να τηρεί τα ίδια πρότυπα με αυτά που ορίζονται από το λεπτομερές καθεστώς των περιορισμών που προβλέπεται στην ΕΣΑΔ, τα οποία καθίστανται με τον τρόπο αυτό εφαρμοστέα επί των δικαιωμάτων που καλύπτονται από την παρούσα παράγραφο, χωρίς αυτό να θίγει την αυτονομία του δικαίου της Ένωσης και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η μνεία της ΕΣΑΔ στοχεύει συγχρόνως στη Σύμβαση και τα πρωτοκολλά της. Η έννοια και η εμβέλεια των δικαιωμάτων που διασφαλίζονται καθορίζονται όχι μόνο από το κείμενο των πράξεων αυτών, αλλά και από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος της τελευταίας φράσης της παραγράφου είναι να δοθεί στην Ένωση η δυνατότητα να εξασφαλίσει ευρύτερη προστασία. Εν πάση περιπτώσει, το επίπεδο προστασίας που παρέχεται από τον Χάρτη δεν μπόρα ποτέ να είναι κατώτερο από αυτό που εγγυάται η ΕΣΑΔ.

Ο Χάρτης δεν θίγα τις δυνατότητες των κρατών μελών να κάνουν χρήση του άρθρου 15 της ΕΣΑΔ, το οποίο επιτρέπει παρεκκλίσεις από τα δικαιώματα της ΕΣΑΔ σε περιπτώσεις πολέμου ή άλλων δημόσιων κινδύνων που συνιστούν απειλή για τον εθνικό βίο, όταν προβαίνουν σε ενέργειες στους τομείς της εθνικής άμυνας σε περίπτωση πολέμου και της τήρησης της δημόσιας τάξης, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους που αναγνωρίζονται στο άρθρο 1-5 παράγραφος 1 και στα άρθρα III—131 και ΙΙΙ-262 του Συντάγματος.

Ο κατάλογος των δικαιωμάτων που μπορούν επί του παρόντος, και χωρίς αυτό να αποκλείει την εξέλιξη του δικαίου της νομοθεσίας και των Συνθηκών, να θεωρηθεί ότι αντιστοιχούν σε δικαιώματα της ΕΣΑΔ με την έννοια της παρούσας παραγράφου περιλαμβάνεται κατωτέρω. Δεν συμπεριλαμβάνονται τα δικαιώματα που προστίθενται σε αυτά της ΕΣΑΔ.

1. Αρθρα του Χάρτη, των οποίων η έννοια και η εμβέλεια είναι οι ίδιες με εκείνες των αντίστοιχων άρθρων της ΕΣΑΔ:

— το άρθρο 2 (²) αντιστοιχεί στο άρθρο 2 ΕΣΑΔ

Αρθρο 11-112 του Συντάγματος. Αρθρο 11-62 του Συντάγματος.

ΦΕΚ 115

1823

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

465

1824

466

Τελική πράξη

— το άρθρο 12 (^!) παράγραφος 1 αντιστοιχεί στο άρθρο 11 της ΕΣΑΔ αλλά το πεδίο εφαρμογής του επεκτείνεται στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

— το άρθρο 14 (²) παράγραφος 1 αντιστοιχεί στο άρθρο 2 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΑΔ, αλλά το πεδίο εφαρμογής του επεκτείνεται στην πρόσβαση στην επαγγελματική και συνεχή κατάρτιση

— το άρθρο 14 (²) παράγραφος 3 αντιστοιχεί στο άρθρο 2 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΑΔ, όσον αφορά τα δικαιώματα των γονέων

— το άρθρο 47 (³) παράγραφοι 2 και 3 αντιστοιχεί στο άρθρο 6 παράγραφος 1 της ΕΣΑΔ, αλλά ο περιορισμός στις αμιρισβητήσεις επί των αστικής φύσεως δικαιωμάτων και υποχρεώσεων είτε στις κατηγορίες σε ποινικές υποθέσεις δεν έχε:ι ε:πιπτώσεις όσον αφορά το δίκαιο της Ένωσης και την εφαρμογή του

— το άρθρο 50 (⁴) αντιστοιχεί στο άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 7 της ΕΣΑΔ, αλλά η εμβέλειά του επεκτείνεται στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών

— τέλος, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δα> μπορούν, εντός του πεδίου εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης, να θεωρηθούν ως αλλοδαποί λόγω της απαγόρευσης κάθε διάκρισης λόγω ιθαγένειας. Οι περιορισμοί που προβλέπονται στο άρθρο 16 ΕΣΑΔ όσον αφορά τα δικαιώματα των αλλοδαπών δεν εφαρμόζονται επομένως επ' αυτών στο εν λόγω πλαίσιο.

Ο κανόνας ερμηνείας που περιλαμβάνεται στην παράγραφο 4 βασίστηκε στη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (βλ. τώρα τη διατύπωση του άρθρου 1-9 παράγραφος 3 του Συντάγματος), σε αυτόν δε λαμβάνεται δεόντως υπόψη η ακολουθούμενη από το Δικαστήριο προσέγγιση των κοινών συνταγματικών παραδόσεων (π.χ. απόφαση της 13ης Δεκεμβρίου 1979, υπόθ. 44/70, Hauer, Συλλογή 1979, σ. 3727, απόφαση της 18ης Μαίου 1982, υπόθ. 155/79, AM&S, Συλλογή 1982, σ. 1575). Σύμφωνα με τον κανόνα αυτόν, αντί να εφαρμόζεται μια άκαμπτη προσέγγιση «ελάχιστου κοινού παρονομαστή», τα a> λόγω δικαιώματα του Χάρτη πρέπει να ερμηνεύονται κατά τρόπο που εξασφαλίζει τον υψηλό βαθμό προστασίας που απαιτείται από το δίκαιο της Ένωσης και είναι σύμφωνος με τις κοινές συνταγματικές παραδόσεις.

Η παράγραφος 5 διευκρινίζει τη διάκριση μεταξύ των «δικαιωμάτων» και των «αρχών» που περιλαμβάνονται στον Χάρτη. Σύμφωνα με τη διάκριση αυτή, τα υποκειμενικά δικαιώματα τυγχάνουν σεβασμού, ενώ οι αρχές τηρούνται [άρθρο 51 παράγραφος 1 (⁵)]. Οι αρχές μπορούν να τίθενται σε εφαρμογή με νομοθετικές ή εκτελεστικές πράξεις (που θεσπίζονται από την Ένωση δυνάμει των αρμοδιοτήτων της και από τα κράτη μέλη μόνο κατά την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης). Επομένως, καθίστανται ουσιαστικής σημασίας για τα δικαστήρια μόνο κατά την ερμηνεία ή τον έλεγχο των πράξεων αυτών. Ωστόσο, δεν οδηγούν σε αξιώσεις για λήψη θετικής δράσης από τα όργανα της Ένωσης ή τις αρχές των κρατών μελών. Αυτό είναι σύμφωνο τόσο με τη νομολογία του Δικαστηρίου [βλ. ιδίως νομολογία για την «αρχή της προφύλαξης» του άρθρου 174 παράγραφος 2 της ΣΕΚ (έχει αντικατασταθεί από το άρθρο 111-233 του Συντάγματος): την απόφαση του Πρωτοδικείου της 11ης Σεπτεμβρίου 2002, υπόθ. Τ-13/99, Pfizer κατά Συμβουλίου, με πολλές παραπομπές σε παλαιότερη νομολογία, και μια σειρά αποφάσεων σχεπκά με το άρθρο 33 (πρώην 39) για πς αρχές του γεωργικού δικαίου, π.χ. απόφαση του Δικαστηρίου C-265/85, Van den Berg, Συλλογή 1987, σ. 115 5: διερεύνηση της αρχής της σταθεροποίησης της αγοράς και των εύλογων προσδοκιών] όσο και με την προσέγγιση που ακολουθούν τα συνταγμαπκά

(²) Αρθρο ΐϊ-72 του Συντάγματος. (²) Αρθρο 11-74 του Συντάγματος. (') Αρθρο 11-107 του Συντάγματος. (⁴) Αρθρο 11-110 του Συντάγματος. Αρθρο ΐΐ-ΠΙ του Συντάγματος.

1825

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 467

συστήματα των κρατών μελών ως προς πς «αρχές» ιδίως στον τομέα του κοινωνικού δικαίου. Παραδείγματα αρχών που αναγνωρίζονται στο Χάρτη είναι τα άρθρα 25, 26 και 37 ('). Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα άρθρο του Χάρτη μπορεί να περιλαμβάνει τόσο στοιχεία δικαιώματος όσο και αρχής, βλ. άρθρα 23, 33 και 34 (²).

Η παράγραφος 6 αναφέρεται στα διάφορα άρθρα του Χάρτη τα οποία, με πνεύμα επικουρικότητας, περιλαμβάνουν παραπομπές στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

Αρθρο 53 Ο

Επίπεδο προστασίας

Καμία διάταξη του παρόντος Χάρτη δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως περιορίζουσα ή θίγουσα τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις θεμελιώδης ελευθερίες που αναγνωρίζονται στα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής από το δίκαιο της Ένωσης, το διεθνές δίκαιο καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις, στις οποίες είναι μέρη η Ένωση ή όλα τα κράτη μέλη, και ιδίως από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, καθώς και από τα Συντάγματα των κρατών μελών.

Επεξήγηση

Αυτή η διάταξη επιδιώκει να διατηρήσει το επίπεδο προστασίας που παρέχεται σήμερα στο αντίστοιχο πεδίο εφαρμογής τους από το δίκαιο της Ένωσης, το δίκαιο των κρατών μελών και το διεθνές δίκαιο. Λόγω της σημασίας της, γίνεται μνεία της ΕΣΑΔ.

Αρθρο 54 (⁴)

Απαγόρευση της κατάχρησης δικαιώματος

Καμία από τις διατάξεις του παρόντος Χάρτη δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως συνεπαγόμενη δικαίωμα επίδοσης σε δραστηριότητα ή εκτέλεσης πράξης που αποσκοπούν στην κατάλυση των δικαιωμάτων ή ελευθεριών που αναγνωρίζονται στον παρόντα Χάρτη ή σε περιορισμούς των δικαιωμάτων και ελευθεριών ευρύτερους από τους προβλεπόμενους σε αυτόν.

Επεξήγηση

Το άρθρο αυτό αντιστοιχεί στο άρθρο 17 της ΕΣΑΔ:

«Ουδεμία διάταξις της παρούσης Συμβάσεως δύναται να ερμηνευθεί ως επαγόμενη δι' εν Κράτος, μίαν ομάδα ή έν άτομον οιονδήποτε δικαίωμα όπως επιδοθεί εις δραστηριότητα ή εκτελέσει πράξεις σκοπούσας εις την καταστροφήν των δικαιωμάτων ή ελευθεριών, των αναγνωρισθέντων εν τη παρούσα Συμβάσει, ή εις περιορισμούς των δικαιωμάτων και ελευθεριών τούτων μεγαλυτέρων των προβλεπομένων εν τη ρηθείσα Συμβάσει.».

(') Αρθρα ΙΙ-85, 11-86 και 11-97 του Συντάγματος.

(²) Αρθρα 11-83, 11-93 και 11-94 του Συντάγματος.

(³) Αρθρο 11-113 του Συντάγματος.

(⁴) Αρθρο 11-114 του Συντάγματος.

1826

468 Τελική πράξη

13. Δήλωση σχετικά με το άρθρο III-116

Η Διάσκεψη συμφωνεί ότι η Ένωση, στο πλαίσιο των γενικών προσπαθειών της για την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ γυναικών και ανδρών, επιδιώκει με τις διάφορες πολιτικές της να καταπολεμήσει όλες τις μορφές οικογενειακής βίας. Τα κράτη μέλη οφείλουν να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη και τιμωρία αυτών των εγκληματικών πράξεων και για την υποστήριξη και προστασία των θυμάτων.

14. Δήλωση σχετικά με τα άρθρα ΙΙΙ-136 και ΙΠ-267

Η Διάσκεψη θεωρεί ότι, σε περίπτωση που σχέδιο ευρωπαϊκού νόμου ή νόμου-πλαίσιο βασιζόμενο στο άρθρο ΙΙΙ-267 παράγραφος 2 θα έθιγε θεμελιώδεις πτυχές του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης κράτους μέλους, συμπεριλαμβανομένων του πεδίου εφαρμογής, του κόστους ή της οικονομικής δομής του, ή θα επηρέαζε τη δημοσιονομική ισορροπία του εν λόγω συστήματος όπως προβλέπεται στο άρθρο III-136 παράγραφος 2, λαμβάνονται δεόντως υπόψη τα συμφέροντα του κράτους αυτού.

15. Δήλωση σχετικά με τα άρθρα ΙΙΙ-160 και ΙΠ-322

Η Διάσκεψη υπενθυμίζει ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών συνεπάγεται, ιδίως, ότι αποδίδεται η δέουσα προσοχή στην προστασία και τον σεβασμό των δικαιωμάτων των ενδιαφερόμενων ατόμων ή οντοτήτων. Προς τούτο και για να εξασφαλιστεί ο διεξοδικός δικαστικός έλεγχος των ευρωπαϊκών αποφάσεων με τις οποίες επιβάλλονται περιοριστικά μέτρα σε άτομο ή οντότητα, οι εν λόγω αποφάσεις πρέπει να βασίζονται σε σαφή και διαφανή κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοριστικού μέτρου.

16. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΠΙ-167 παράγραφος 2 στοιχείο γ)

Η Διάσκεψη σημειώνα ότι το άρθρο ΙΙΙ-167 παράγραφος 2 στοιχείο γ) πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με την υπάρχουσα νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Πρωτοδικείου σχεπκά με την εφαρμοσιμότητα των διατάξεων όσον αφορά τις ενισχύσεις σε ορισμένες περιοχές της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, οι οποίες είχαν θιγεί από την παλαιά διαίρεση της Γερμανίας.

17. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΙΠ-184

Όσον αφορά το άρθρο 111-184, η Διάσκεψη επιβεβαιώνει ότι η ενίσχυση των δυνατοτήτων οικονομικής ανάπτυξης και η διασφάλιση υγιών δημοσιονομικών θέσεων συνιστούν τους δύο πυλώνες της οικονομικής και φορολογικής πολιτικής της Ένωσης και των κρατών μελών της. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί σημαντικό μέσο για την επίτευξη των στόχων αυτών.

Η Διάσκεψη επαναλαμβάνει την προσήλωσή της στις διατάξεις που αφορούν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως πλαίσιο για τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Διάσκεψη επιβεβαιώνει ότι η ύπαρξη συστήματος που διέπεται από κανόνες αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για την υλοποίηση των δεσμεύσεων και την ίση μεταχείριση όλων των κρατών μελών.

1827

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 469

Στο πλαίσιο αυτό, η Διάσκεψη επιβεβαιώνει την προσήλωση της στους στόχους της Στρατηγικής της Λισαβόνας: δημιουργία θέσεων απασχόλησης, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και κοινωνική συνοχή.

Η Ένωση επιδιώκει την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα των τιμών. Ως εκ τούτου, οι οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές πρέπει να καθορίζουν τις ορθές προτεραιότητες όσον αφορά τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και της κατανάλωσης σε περιόδους ισχνής οικονομικής ανάπτυξης. Αυτό θα πρέπει να εκφράζεται στους προσανατολισμούς των δημοσιονομικών αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο και επίπεδο EE, ιδίως με την αναδιάρθρωση των δημοσίων εσόδων και δαπανών και παράλληλα με τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, σύμφωνα με το Σύνταγμα και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Οι δημοσιονομικές και οικονομικές προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη καταδεικνύουν τη σημασία της υγιούς δημοσιονομικής πολιτικής καθ όλη τη διάρκεια του οικονομικού κύκλου.

Η Διάσκεψη συμφωνεί ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αξιοποιούν ενεργώς τις περιόδους ανάκαμψης, επιδιώκοντας την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών και τη βελτίωση των δημοσιονομικών τους θέσεων. Στόχος είναι η σταδιακή δημιουργία δημοσιονομικού πλεονάσματος σε περιόδους ευνοϊκής συγκυρίας, ώστε να υπάρχει περιθώριο αντιμετώπισης των περιόδων οικονομικής ύφεσης, και, ως εκ τούτου, να ενισχύεται η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών.

Τα κράτη μέλη αναμένουν ενδεχόμενες προτάσεις της Επιτροπής καθώς και περαιτέρω συμβολές των κρατών μελών όσον αφορά την ενίσχυση και διευκρίνιση της εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Τα κράτη μέλη θα λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης των οικονομιών τους. Ο στόχος αυτός μπορεί να επιδιωχθεί με τη βελτίωση του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών. Η παρούσα δήλωση δεν προδικάζει τις μελλοντικές συζητήσεις σχετικά με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

18. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΠΙ-213

Η Διάσκεψη επιβεβαιώνει ότι οι πολιτικές που περιγράφονται στο άρθρο ΙΠ-213 υπάγονται κατ' ουσίαν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Τα μέτρα ενθάρρυνσης και συντονισμού που πρέπει να ληφθούν στο επίπεδο της Ένωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα. Χρησιμεύουν για να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και όχι για να εναρμονίσουν εθνικά συστήματα. Δεν θίγονται οι εγγυήσεις και οι συνήθειες που υπάρχουν σε κάθε κράτος μέλος όσον αφορά την ευθύνη των κοινωνικών εταίρων.

Η παρούσα δήλωση δεν θίγει τις διατάξεις του Συντάγματος που απονέμουν αρμοδιότητα στην Ένωση, μεταξύ άλλων επί κοινωνικών θεμάτων.

19. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΙΠ-220

Η Διάσκεψη θεωρεί ότι η αναφορά του άρθρου 111-220 σε «νησιωτικές περιοχές» μπορεί να περιλαμβάνει και νησιωτικά κράτη στο σύνολο τους, εφόσον ικανοποιούνται τα αναγκαία κριτήρια.

1828

470

Τελική πράξη

20. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΙΠ-243

Η Διάσκεψη σημαώνει ότι οι διατάξεις του άρθρου III-243 εφαρμόζονται σύμφωνα με την ισχύουσα πρακτική. Η φράση «τα μέτρα που είναι αναγκαία για την αντιστάθμιση των οικονομικών μειονεκτημάτων που προκλήθηκαν από τη διαίρεση της Γερμανίας στην οικονομία ορισμένων περιοχών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας που είχαν θιγεί από τη διαίρεση αυτή» πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με την υπάρχουσα νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Πρωτοδικείου.

21. Δήλωση σχετικά με το άρθρο III-248

Η Διάσκεψη συμφωνεί ότι η δράση της Ένωσης στον τομέα της έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης θα σέβεται δεόντως τις θεμελιώδεις κατευθύνσεις και επιλογές των πολιτικών των κρατών μελών οι οποίες αφορούν την έρευνα.

22. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΙΙΙ-256

Η Διάσκεψη θεωρεί ότι το άρθρο ΙΙΙ-256 δεν θίγει τη δυνατότητα των κρατών μελών να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ο εφοδιασμός τους σε ενέργαα, υπό τις προυποθέσας του άρθρου ΙΙΙ-131.

23. Δήλωση σχετικά με το άρθρο 273 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο

Η Διάσκεψη θεωρεί ότι στον ευρωπαϊκό τόμο που προβλέπεται στο άρθρο ΠΙ-273 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι εθνικοί κανόνες και πρακτικές όσον αφορά την κίνηση ποινικών ερευνών.

24. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΙΠ-296

Η Διάσκεψη δηλώνει ότι, αμέσως μετά την υπογραφή της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου, Ύπατος Εκπρόσωπος για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να αρχίσουν προπαρασκευαστικές εργασίες για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.

25. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΠΙ-325 όσον αφορά τη διαπραγμάτευση και σύναψη, από τα κράτη μέλη, διεθνών συμφωνιών που αφορούν τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης

Η Διάσκεψη επιβεβαιώνει ότι τα κράτη μέλη δύνανται να διαπραγματεύονται και να συνάπτουν συμφωνίες με τρίτες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς στους τομείς που καλύπτονται από το Μέρος III Τίτλος III Κεφάλαιο IV τμήματα 3, 4 και 5, εφόσον οι συμφωνίες αυτές συνάδουν προς το δίκαιο της Ένωσης.

1829

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 471 26. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΙΙΙ-402 παράγραφος 4

Το άρθρο ΙΠ-402 παράγραφος 4 ορίζα ότι, όταν ο ευρωπαϊκός νόμος του Συμβουλίου με τον οποίο θεσπίζεται νέο δημοσιονομικό πλαίσιο δεν έχει εκδοθεί κατά τη λήξη του προηγούμενου δημοσιονομικού πλαισίου, τα ανώτατα όρια και οι λοιπές διατάξεις που αντιστοιχούν στο τελευταίο έτος του εν λόγω πλαισίου παρατείνονται έως την έκδοση του νόμου.

Η Διάσκεψη δήλωνα ότι εάν δεν έχει εκδοθεί ευρωπαϊκός νόμος του Συμβουλίου για τη θέσπιση νέου δημοσιονομικού πλαισίου έως το τέλος του 2006 και στις περιπτώσεις που η Συνθήκη Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003 προβλέπει μεταβατική περίοδο λήγουσα το 2006 για τον επιμερισμό των πιστώσεων στα νέα κράτη μέλη, ο επιμερισμός των πιστώσεων από το 2007 θα γίνει βάσει των ίδιων κριτηρίων που ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη.

27. Δήλωση σχετικά με το άρθρο ΙΙΙ-419

Η Διάσκεψη δηλώνει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να αναφέρουν, όταν υποβάλλουν αίτημα για την καθιέρωση ενισχυμένης συνεργασίας, εάν προτίθενται ήδη από το στάδιο αυτό να κάνουν χρήση του άρθρου ΙΠ-422 που προβλέπει την επέκταση της ψηφοφορίας με αδική πλειοψηφία, ή να χρησιμοποιήσουν τη συνήθη νομοθετική διαδικασία.

28. Δήλωση σχετικά με το άρθρο IV-440 παράγραφος 7

Τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη συμφωνούν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κατ' εφαρμογή του άρθρου IV-440 παράγραφος 7, θα λάβει ευρωπαϊκή απόφαση η οποία θα οδηγεί στην τροποποίηση του καθεστώτος της Μαγιότ εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε το έδαφος αυτό να καταστεί εξόχως απόκεντρη περιοχή κατά την έννοια του άρθρου IV-440 παράγραφος 2 και του άρθρου ΙΠ-424, όταν οι γαλλικές αρχές ανακοινώσουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Επιτροπή ότι η τρέχουσα εξέλιξη ως προς το εσωτερικό καθεστώς της νήσου το επιτρέπει.

29. Δήλωση σχετικά με το άρθρο IV-448 παράγραφος 2

Η Διάσκεψη θεωρεί ότι η δυνατότητα επίσημης μετάφρασης της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης στις γλώσσες που αναφέρει το άρθρο IV-448 παράγραφος 2, συμβάλλει στον στόχο του σεβασμού του πλούτου της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας της Ένωσης όπως ορίζεται στο άρθρο 1-3 παράγραφος 3 τέταρτο εδάφιο. Στο πλαίσιο αυτό, η Διάσκεψη επιβεβαιώνει ότι η Ένωση παραμένει προσηλωμένη στην πολιτιστική πολυμορφία της Ευρώπης και ότι θα εξακολουθήσει να απόδιδα ιδιαίτερη σημασία στις εν λόγω γλώσσες και σε άλλες γλώσσες.

Η Διάσκεψη συνιστά σε όσα κράτη μέλη επιθυμούν να κάνουν χρήση της δυνατότητας του άρθρου IV-148 παράγραφος 2, να ανακοινώσουν στο Συμβούλιο, εντός έξι μηνών από την υπογραφή της Συνθήκης, τη γλώσσα ή τις γλώσσες στις οποίες θα γίνουν μεταφράσεις της Συνθήκης.

1830

472 Τελική πράξη

30. Δήλωση σχετικά με την επικύρωση της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

Η Διάσκεψη σημειώνει ότι, εάν μετά από παρέλευση δύο ετών από την υπογραφή της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, τα τέσσερα πέμπτα των κρατών μελών έχουν επικυρώσει την εν λόγω Συνθήκη και ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν δυσχέρειες όσον αφορά την επικύρωση αυτή, το θέμα υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

1831

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 473 Β. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΑΡΤΩΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΔΑΝΙΑΣ, ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ, ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΣ, ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ

31. Δήλωση σχετικά με τα νησιά Aland

Η Διάσκεψη αναγνωρίζει ότι το καθεστώς που εφαρμόζεται στα νησιά Aland, το οποίο αναφέρει το άρθρο IV-440 παράγραφος 5 του Συντάγματος, έχει θεσπιστεί λαμβάνοντας υπόψη το ειδικό καθεστώς του οποίου απολαύουν τα νησιά αυτά κατά το διεθνές δίκαιο.

Προς τούτο, η Διάσκεψη υπογραμμίζει ότι περιελήφθησαν ειδικές διατάξεις στον Τίτλο 5 Τμήμα 5 του Πρωτοκόλλου σχετικά με τις Συνθήκες και Πράξεις Προσχώρησης του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, και της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας.

32. Δήλωση σχετικά με τον λαό των Sami

Λαμβάνοντας υπόψη τα άρθρα 60 και 61 του Πρωτοκόλλου σχετικά με τις Συνθήκες και Πράξεις Προσχώρησης του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, και της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας, η Διάσκεψη αναγνώριζα τις υποχρέωσης και δεσμεύσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας έναντι του λαού των Sami σύμφωνα με το εθνικό και το διεθνές δίκαιο.

Η Διάσκεψη σημειώνει τη δέσμευση της Σουηδίας και Φινλανδίας να διατηρήσουν και να αναπτύξουν τους βιοτικούς πόρους, τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής των Sami και εκτιμά ότι ο πολιτισμός και οι βιοτικοί πόροι των Sami εξαρτώνται κατά παράδοση από βασικές οικονομικές δραστηριότητες, όπως η εκτροφή ταράνδων στους παραδοσιακούς οικισμούς των Sami.

Προς τούτο, η Διάσκεψη υπογραμμίζει ότι περιελήφθησαν ειδικές διατάξεις στον Τίτλο 5 Τμήμα 6 του Πρωτοκόλλου σχετικά με τις Συνθήκες και Πράξεις Προσχώρησης του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, και της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας.

1832

474 Τελική πράξη

δηλωσεισ επι του πρωτοκολλου σχετικα με τη συνθηκη και πραξη προσχωρησησ τησ τσεχικησ δημοκρατιασ, τησ δημοκρατιασ τησ εσθονιασ, τησ κυπριακησ δημοκρατιασ, τησ δημοκρατιασ τησ λεττονιασ, τησ δημοκρατιασ τησ λιθουανιασ, τησ δημοκρατιασ της ουγγαριας, της δημοκρατίας της μαλτλς, της δημοκρατίας της πολωνιλς, της δημοκρατιασ τησ σλοβενιλσ και τησ σλοβλκικησ δημοκρατιασ

33. Δήλωση σχετικά με τις περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ,

Υπενθυμίζοντας ότι στην Κοινή Δήλωση περί των Κυρίαρχων Βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο, η οποία προσαρτάται στην Τελική Πράξη Προσχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, ορίζεται ότι το εφαρμοστέο καθεστώς στις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και των Κυρίαρχων Βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο θα καθορισθεί στο πλαίσιο ενδεχομένης συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητος και της Κυπριακής Δημοκρατίας,

Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις περί των Κυρίαρχων Βάσεων που περιλαμβάνονται στη Συνθήκη Εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας (στο εξής καλούμενη «η Συνθήκη Εγκαθιδρύσεως») και πς σχεπκές Ανταλλαγές Διακοινώσεων της 16ης Αυγούστου 1960,

Λαμβάνοντας υπό σημείωση την Ανταλλαγή Διακοινώσεων μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με τη διοίκηση των Περιοχών των Κυρίαρχων Βάσεων, με ημερομηνία 16 Αυγούστου 1960, καθώς και τη συνημμένη Δήλωση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου ότι ο κυρίως επιδιωκόμενος στόχος είναι η προστασία των συμφερόντων των προσώπων που διαμένουν ή εργάζονται στις Περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων, και κρίνοντας όπ τα πρόσωπα αυτά θα πρέπει να έχουν την ίδια κατά το δυνατόν μεταχείριση με τα πρόσωπα που διαμένουν ή εργάζονται στην Κυπριακή Δημοκρατία,

Σημειώνοντας περαιτέρω τις διατάξεις της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως που αφορούν τελωνειακές συμφωνίες μεταξύ των Περιοχών των Κυρίαρχων Βάσεων και της Κυπριακής Δημοκρατίας, και ιδίως τις διατάξεις του Παραρτήματος F της Συνθήκης αυτής,

Σημειώνοντας επίσης τη δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου να μη δημιουργήσει τελωνειακούς σταθμούς ή άλλους συνοριακούς φραγμούς μεταξύ των Περιοχών των Κυρίαρχων Βάσεων και της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τις διευθετήσεις που έγιναν δυνάμει της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως βάσει των οποίων οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας παρέχουν ευρύ φάσμα δημόσιων υπηρεσιών στις Περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων, μεταξύ άλλων στους τομείς της γεωργίας, των τελωνείων και της φορολογίας,

Επιβεβαιώνοντας ότι η προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα πρέπει να επηρεάσει τα δικαιώματα και πς υποχρεώσεις των μερών της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως,

Αναγνωρίζοντας επομένως την ανάγκη να εφαρμοσθούν σπς Περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων ορισμένες διατάξεις του Συντάγματος και πράξεων της Ένωσης και να γίνουν ειδικές διευθετήσεις όσον αφορά την εφαρμογή αυτών των διατάξεων στις Περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων,

1833

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 475

Τονίζει ότι για τον σκοπό αυτό έχουν περιληφθεί ειδικές διατάξεις στον Τίτλο III του δεύτερου Μέρους του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

34. Δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τις περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας στην Κύπρο

Η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι οι εφαρμοστέες στις Περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων διατάξεις του δικαίου της Ένωσης σύμφωνα με τον Τίτλο III του δεύτερου Μέρους του Πρωτοκόλλου σχεπκά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας πις Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας περιλαμβάνουν:

α) τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 3448/93 του Συμβουλίου, της 6ης Δεκεμβρίου 1993, για τον καθορισμό του καθεστώτος συναλλαγών που εφαρμόζεται για ορισμένα εμπορεύματα που προέρχονται από τη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων,

β) τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1260/1999 του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, περί γενικών διατάξεων για τα Διαρθρωπκά Ταμεία, στον βαθμό που απαιτείται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ), προκειμένου να χρηματοδοτηθούν μέτρα αγροτικής ανάπτυξης στις Περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων δυνάμει του ΕΓΤΠΕ-τμήμα Εγγυήσεων.

35. Δήλωση σχετικά με την πυρηνική εγκατάσταση Ignalina της Λιθουανίας

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ,

Δηλώνοντας τη βούληση της Ένωσης να συνεχίσει να παρέχει τη δέουσα πρόσθετη κοινοπκή συνδρομή στο έργο αποξήλωσης που έχει αναλάβει η Λιθουανία και μετά την προσχώρηση της Λιθουανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο έως το 2006 και πέραν και σημειώνοντας όπ η Λιθουανία, λαμβάνοντας υπόψη την έκφραση αλληλεγγύης εκ μέρους της Ένωσης, έχει δεσμευτεί να κλείσει τη μονάδα 1 του πυρηνικού σταθμού Ignalina πριν από το 2005 και τη μονάδα 2 έως το 2009,

Αναγνωρίζοντας όπ η αποξήλωση του πυρηνικού σταθμού Ignalina, που διαθέτει δύο μονάδες αντιδραστήρων ισχύος 1 500 MW τύπου RBMK από την περίοδο της πρώην Σοβιεπκής Ένωσης, αποτελεί καινοφανές εγχείρημα και συνιστά για τη Λιθουανία έκτακτη οικονομική επιβάρυνση δυσανάλογη προς το μέγεθος και την οικονομική ισχύ της χώρας και όπ η αποξήλωση αυτή θα πρέπει να συνεχισθεί και πέραν της τρέχουσας περιόδου Δημοσιονομικών Προοπτικών όπως αυτές ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 6ης Μαΐου 1999,

Σημειώνοντας την ανάγκη να θεσπισθούν εκτελεστικές διατάξεις όσον αφορά την πρόσθετη κοινοτική συνδρομή για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κλεισίματος και της αποξήλωσης του πυρηνικού σταθμού Ignalina,

Σημαώνοντας ότι η Λιθουανία, κατά τη χρήση της κοινοπκής συνδρομής, θα δώσει τη δέουσα προσοχή σπς ανάγκες των περιοχών που θίγονται περισσότερο από το κλείσιμο του πυρηνικού σταθμού Ignalina,

1834

476 Τελική πράξη

Δηλώνοντας ότι ορισμένα μέτρα που 9α υποστηριχθούν μέσω κρατικών ενισχύσεων θεωρούνται συμβατά προς την εσωτερική αγορά, όπως η αποξήλωση του πυρηνικού σταθμού Ignalina, η περιβαλλοντική αναβάθμιση σύμφωνα με το κεκτημένο και ο εκσυγχρονισμός της ικανότητας συμβατικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται προς αντικατάσταση των δύο α\»τιδραστήρων του πυρηνικού σταθμού Ignalina μετά το κλείσιμο τους,

Τονίζει ότι για τον σκοπό αυτό έχουν περιληφθεί ειδικές διατάξεις στο δεύτερο Μέρος Τίτλος IV του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

36. Δήλωση σχετικά με τη χερσαία διέλευση προσώπων μεταξύ της περιοχής του Καλίνινγκραντ και άλλων τμημάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ,

Εκτιμώντας την ιδιαίτερη θέση της περιοχής του Καλίνινγκραντ της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο πλαίσιο της διεύρυνσης της Ένωσης,

Αναγνωρίζοντας τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις της Λιθουανίας όσον αφορά το κεκτημένο για τη δημιουργία ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης,

Σημειώνοντας, ειδικότερα, ότι η Λιθουανία το αργότερο από την προσχώρησή της, πρέπει να επιβάλλει και να εφαρμόζει πλήρως το κοινοτικό κεκτημένο σχετικά με τον κατάλογο χωρών οι υπήκοοι των οποίων πρέπει να διαθέτουν θεώρηση κατά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων και χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή, καθώς και το κοινοτικό κεκτημένο για θεώρηση ενιαίου τύπου,

Αναγνωρίζοντας ότι η χερσαία διέλευση προσώπων μεταξύ της περιοχής του Καλίνινγκραντ και άλλων τμημάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας μέσω του εδάφους της Ένωσης είναι ζήτημα που αφορά την Ένωση στο σύνολο της και ότι θα πρέπει να αντιμετωπισθεί, ως τέτοιο, χωρίς δυσμενείς συνέπειες για τη Λιθουανία,

Γνωρίζοντας ότι το Συμβούλιο πρέπει να λάβει την απόφαση για την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, αφού διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι απαραίτητες προς τούτο προύποθέσας,

Έχοντας αποφασίσει να βοηθήσει τη Λιθουανία να εκπληρώσει, το συντομότερο δυνατόν, τις προϋποθέσεις για πλήρη συμμετοχή στον χώρο Σένγκεν χωρίς εσωτερικά σύνορα,

Τονίζει ότι για τον σκοπό αυτό έχουν περιληφθεί ειδικές διατάξεις στο δεύτερο Μέρος Τίτλος IV του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

1835

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 477

37. Δήλωση σχετικά με τη μονάδα 1 και τη μονάδα 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunice VI

της Σλοβακίας

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ,

Σημειώνοντας τη δέσμευση της Σλοβακίας να κλείσα τη μονάδα 1 και τη μονάδα 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunice VI κατά τα τέλη του 2006 και του 2008 αντίστοιχα και δηλώνοντας τη βούληση της Ένωσης να συνέχισα να παρέχει έως το 2006 οικονομική βοήθεια, σε συνέχεια της προενταξιακής βοήθειας στο πλαίσιο του προγράμματος PHARE, προς υποστήριξη του έργου της αποξήλωσης που ανέλαβε η Σλοβακία,

Σημειώνοντας την ανάγκη θέσπισης εκτελεστικών διατάξεων σχετικά με τη συνεχιζόμενη κοινοτική συνδρομή,

Τονίζει ότι για τον σκοπό αυτό έχουν περιληφθεί ειδικές διατάξεις στο δεύτερο Μέρος, Τίτλος IX, του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

38. Δήλωση σχετικά με την Κύπρο

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ,

Επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της για τη συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και ότι υποστηρίζει σθεναρώς τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για την επίτευξη του σκοπού αυτού,

Εκτιμώντας ότι αυτή η συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος δεν έχει ακόμη επιτευχθεί,

Εκτιμώντας, επομένως, ότι είναι ανάγκη να προβλεφθεί η αναστολή της εφαρμογής του κεκτημένου στις περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας στις οποίες η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο,

Εκτιμώντας ότι σε περίπτωση επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος η αναστολή αυτή θα αρθεί,

Εκτιμώντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να λάβει υπόψη της τους όρους της εν λόγω διευθέτησης σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες θεμελιώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση,

Εκτιμώντας ότι πρέπει να προβλεφθούν οι όροι υπό τους οποίους θα εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του δικαίου της Ένωσης στη γραμμή μεταξύ, αφενός, των προαναφερθεισών περιοχών και, αφετέρου, των περιοχών στις οποίες η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο καθώς και της Περιοχής της Ανατολικής Κυρίαρχης Βάσης του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας,

Επιθυμώντας η προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση να ωφελήσει όλους τους Κύπριους πολίτες και να προωθήσει την εσωτερική ειρήνη και συμφιλίωση,

Εκτιμώντας, συνεπώς, ότι τίποτε στο δεύτερο Μέρος Τίτλος Χ του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της

1836

478 Τελική πράξη

Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας δεν πρέπα να αποκλείει τη λήψη μέτρων για την επίτευξη του σκοπού αυτού,

Εκτιμώντας ότι τα μέτρα αυτά δεν επηρεάζουν την εφαρμογή του κεκτημένου, βάσει των όρων που έχουν τεθεί στο εν λόγω Πρωτόκολλο, σε οποιοδήποτε άλλο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας,

Τονίζει ότι για τον σκοπό αυτό έχουν περιληφθεί ειδικές διατάξας στο δεύτερο Μέρος Τίτλος Χ του Πρωτοκόλλου σχετικά με τη Συνθήκη και την Πράξη Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Αεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

39. Δήλωση σχετικά με το Πρωτόκολλο για τη θέση της Δανίας

Η Διάσκεψη σημειώνει ότι όσον αφορά τις νομικές πράξεις που πρέπει να θεσπίσει το Συμβούλιο, ενεργώντας μόνο του ή από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και περιέχουν διατάξεις που εφαρμόζονται στη Δανία καθώς και διατάξεις που δεν εφαρμόζονται στη Δανία διότι έχουν νομική βάση στην οποία εφαρμόζεται το Μέρος I του Πρωτοκόλλου για τη θέση της Δανίας, η Δανία δηλώνα ότι δεν θα χρησιμοποιήσει το δικαίωμα ψήφου της για να εμποδίσει τη θέσπιση των διατάξεων οι οποίες δεν εφαρμόζονται στη Δανία.

Επιπλέον, η Διάσκεψη σημειώνει ότι με βάση τη Δήλωση της Διάσκεψης για τα άρθρα 1-43 και ΠΙ-329, η Δανία δηλώνει ότι η δανική συμμετοχή σε δράσεις ή νομικές πράξεις δυνάμει των άρθρων 1-43 και ΠΙ-329 θα γίνεται σύμφωνα με το Μέρος I και το Μέρος II του Πρωτοκόλλου για τη θέση της Δανίας.

40. Δήλωση όσον αφορά το Πρωτόκολλο σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις για τα θεσμικά

και λοιπά όργανα της Ένωσης

Η κοινή θέση που θα λάβουν τα κράτη μέλη κατά πς Διασκέψεις Προσχώρησης της Ρουμανίας και/ή της Βουλγαρίας στην Ένωση όσον αφορά την κατανομή των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τη στάθμιση των ψήφων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο θα είναι η εξής.

1. Εάν η προσχώρηση της Ρουμανίας και/ή της Βουλγαρίας πραγματοποιηθεί πριν από την έναρξη ισχύος της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που προβλέπεται στο άρθρο 1-20 παράγραφος 2, η κατανομή των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την κοινοβουλευτική περίοδο 2004-2009 θα είναι σύμφωνη με τον ακόλουθο πίνακα για την Ένωση με 27 κράτη μέλη:

ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ	ΕΔΡΕΣ ΣΤΟ ΕΚ
Γερμανία
Ηνωμένο Βασίλειο
Γαλλία
Ιταλία
Ισπανία

1837

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 479

ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ		ΕΔΡΕΣ ΣΤΟ ΕΚ
Πολωνία
Ρουμανία
Κάτω χώρες
Ελλάδα
Τσεχική Δημοκρατία
Βέλγιο
Ουγγαρία
Πορτογαλία
Σουηδία
Βουλγαρία
Αυστρία
Σλοβακία
Δανία
Φινλανδία
Ιρλανδία
Λιθουανία
Λεττονία
Σλοβενία
Εσθονία
Κύπρος
Λουξεμβούργο
Μάλτα
ΣΥΝΟΛΟ

Ως εκ τούτου, η Συνθήκη Προσχώρησης στην Ένωση θα προβλέπει, κατά παρέκκλιση από το άρθρο I-20 παράγραφος 2, ότι ο αριθμός των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορεί προσωρινά να υπερβαίνει τα 750 μέλη για το υπόλοιπο της κοινοβουλευτικής περιόδου 2004-2009.

2. Στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του Πρωτοκόλλου σχετικά με πς μεταβαπκές διατάξεις για τα θεσμικά και λοιπά όργανα της Ένωσης, η στάθμιση των ψήφων της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο θα καθοριστεί αντίστοιχα σε 14 και 10 ψήφους.

3. Σε κάθε προσχώρηση, το όριο που αναφέρεται στο Πρωτόκολλο σχετικά με πς μεταβατικές διατάξεις για τα θεσμικά και λοιπά όργανα της Ένωσης θα υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 3 του Πρωτοκόλλου αυτού.

1838

480 Τελική πράξη

41. Δήλωση σχετικά με την Ιταλία

Η Διάσκεψη λαμβάνει υπό σημείωση το γεγονός ότι το πρωτόκολλο σχετικά με την Ιταλία, το οποίο προσαρτήθηκε το 1957 στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, όπως τροποποιήθηκε κατά τη θέσπιση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, διευκρίνιζε ότι:

«ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να ρυθμίσουν ορισμένα ειδικά προβλήματα που αφορούν την Ιταλία, ΣΥΝΕΦΩΝΗΣΑΝ επί των ακολούθων διατάξεων που προσαρτώνται στη Συνθήκη. ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΥΠΟ ΣΗΜΕΙΩΣΗ το γεγονός ότι η ιταλική κυβέρνηση ανέλαβε την υποχρέωση να θέσει σε εφαρμογή δεκαετές πρόγραμμα οικονομικής επεκτάσεως, που έχει ως σκοπό την αποκατάσταση των διαρθρωτικών ανισορροπιών της ιταλικής οικονομίας, ιδίως με τον εξοπλισμό των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών στο Νότο και τις Νήσους της Ιταλίας και με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για την εξάλειψη της ανεργίας,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΥΝ ότι το πρόγραμμα αυτό της ιταλικής κυβερνήσεως έλαβαν υπόψη και ενέκριναν ως προς τις αρχές και τους στόχους του, οι οργανισμοί διεθνούς συνεργασίας των οποίων είναι μέλη,

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΝ όπ η επίτευξη των στόχων του ιταλικού προγράμματος είναι προς το κοινό τους συμφέρον,

ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ για να διευκολύνουν την ιταλική κυβέρνηση στην εκπλήρωση αυτής της αποστολής, να συστήσουν στα όργανα πις Κοινότητας να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα και τις προβλεπόμενες από τη Συνθήκη διαδικασίες, χρησιμοποιώντας ιδίως καταλλήλως τους πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου,

ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΓΝΩΜΗ όπ τα όργανα της Κοινότητας πρέπει να λάβουν υπόψη τους, κατά την εφαρμογή της Συνθήκης, την προσπάθεια που η ιταλική οικονομία θα πρέπει να καταβάλει κατά τα προσεχή έτη και τη σκοπιμότητα της αποφυγής δημιουργίας επικινδύνων εντάσεων, ιδίως στο ισοζύγιο πληρωμών ή στο επίπεδο απασχολήσεως, που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την εφαρμογή της Συνθήκης στην Ιταλία,

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ιδιαιτέρως όπ, στην περίπτωση εφαρμογής των άρθρων 109 Η και 109 I, θα πρέπει να φροντίζουν ώστε τα μέτρα που θα ζητηθούν από την ιταλική κυβέρνηση θα διασφαλίζουν την αποπεράτωση του προγράμματος οικονομικής επεκτάσεως και ανυψώσεως του βιοπκού επιπέδου του λαού.».

ΦΕΚ 115

1839

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης 481

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ

42. Δήλωση του Βασιλείου των Κάτω Χωρών σχετικά με το άρθρο 1-55

Το Βασίλειο των Κάτω Χωρών θα συμφωνήσει με την ευρωπαϊκή απόφαση που προβλέπεται στο άρθρο 1-5 3 παράγραφος 4, αφ' ης στιγμής αναθεωρηθεί ο ευρωπαϊκός νόμος που προβλέπεται στο άρθρο 1-54 παράγραφος 3, με ικανοποιητικά αποτελέσματα για το υπερβολικά αρνητικό ισοζύγιο καθαρών πληρωμών των Κάτω Χωρών έναντι του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

43. Δήλωση του Βασιλείου των Κάτω Χωρών σχετικά με το άρθρο IV-440

Το Βασίλειο των Κάτω Χωρών δηλώνα όπ τυχόν πρωτοβουλία για την έκδοση ευρωπαϊκής απόφασης του άρθρου IV-440 παράγραφος 7, με σκοπό την τροποποίηση του καθεστώτος των Ολλανδικών Αντιλλών και/ ή της Αρούμπα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα υποβληθεί μόνο βάσει απόφασης που θα ληφθεί σύμφωνα με τον καταστατικό κανόνα (Statute) του Βασιλείου των Κάτω Χωρών.

44. Δήλωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, της Ιρλανδίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Αυστρίας και του Βασιλείου της Σουηδίας

Η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Σουηδία σημειώνουν όπ οι κύριες διατάξεις της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης αυτής και πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Υποστηρίζουν συνεπώς την ιδέα της σύγκλησης Διάσκεψης των Ανππροσώπων των Κυβερνήσεων των κρατών μελών το ταχύτερο δυνατόν.

45. Δήλωση του Βασιλείου της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας

και της Βορείου Ιρλανδίας

Η Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος εφαρμόζεται στο Γιβραλτάρ ως ευρωπαϊκό έδαφος για τις εξωτερικές σχέσεις του οποίου υπεύθυνο είναι κράτος μέλος. Αυτό δεν συνεπάγεται αλλαγές στις αντίστοιχες θέσεις των ενδιαφερομένων κρατών μελών.

46. Δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας

σχετικά με τον ορισμό του όρου «υπήκοοι»

Όσον αφορά τη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης ή τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, ή οποιαδήποτε εκ των πράξεων οι οποίες απορρέουν από τις Συνθήκες αυτές ή εξακολουθούν να ισχύουν δυνάμει των Συνθηκών αυτών, το Ηνωμένο Βασίλειο επαναλαμβάνει τη δήλωσή του της 31ης Δεκεμβρίου 1982 σχετικά με τον ορισμό του όρου «υπήκοοι», με π] διαφορά ότι η αναφορά στους «πολίτες των εξαρτημένων βρετανικών εδαφών» θα νοείται ως αναφορά στους «πολίτες των βρετανικών υπερπόντιων εδαφών».

1840

482 Τελική πράξη

47. Δήλωση του Βασιλείου της Ισπανίας σχετικά με τον ορισμό του όρου «υπήκοοι»

Η Ισπανία διαπιστώνει όπ, σύμφωνα με το άρθρο 1-10 του Συντάγματος, κάθε πρόσωπο που έχει ιθαγένεια κράτους μέλους είναι πολίτης της Ένωσης. Η Ισπανία σημειώνει επίσης το γεγονός ότι, στο παρόν στάδιο πις ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που εκφράζεται από το εν λόγω Σύνταγμα, μόνον οι υπήκοοι των κρατών μελών απολαύουν των αδικών δικαιωμάτων τα οποία παρέχει η ευρωπαϊκή ιθαγένεια, εκτός εάν προβλέπει άλλως, κατά ρητό τρόπο, το δίκαιο της Ένωσης. Η Ισπανία υπογράμμιζα τέλος ότι, σύμφωνα με τα άρθρα I-20 και 1-46 του Συντάγματος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπροσωπεί επί του παρόντος τους πολίτες της Ένωσης.

48. Δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας σχετικά με το δικαίωμα του εκλέγειν στις ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές

Το Ηνωμένο Βασίλειο σημειώνει όπ το άρθρο 1-20 και άλλες διατάξεις πις Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης δεν αποσκοπούν να τροποποιήσουν τη βάση του δικαιώματος του εκλέγαν για πς ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές.

49. Δήλωση του Βασιλείου του Βελγίου σχετικά με τα εθνικά κοινοβούλια

Το Βέλγιο διευκρινίζει όπ, σύμφωνα με το συνταγμαπκό του δίκαιο, τόσο η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Γερουσία του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου όσο και τα κοινοβούλια των Κοινοτήτων και των Περιφεραών ενεργούν, ανάλογα με πς αρμοδιότητες που ασκούνται από την Ένωση, ως συνιστώσες του εθνικού κοινοβουλευτικού συστήματος ή ως τμήματα του Εθνικού Κοινοβουλίου.

50. Δήλωση της Δημοκρατίας της Λεττονίας και της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας σχετικά με τη γραφή του ονόματος του κοινού νομίσματος στη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της

Ευρώπης

Με την επιφύλαξη της ενιαίας γραφής του ονόματος του κοινού νομίσματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο αναφέρει η Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης ως έχει στα χαρτονομίσματα και τα κέρματα, η Λεττονία και η Ουγγαρία δηλώνουν όπ η γραφή του ονόματος του κοινού νομίσματος, καθώς και των παραγώγων του, όπως χρησιμοποιείται σε ολόκληρο το λεττονικό και το ουγγρικό κείμενο της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, δεν επηρεάζει τους ισχύοντες κανόνες της λεττονικής και της ουγγρικής γλώσσας.

1841

Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης

483

Άρθρο δεύτερο

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και της Συνθήκης που κυρώνεται από την πλήρωση των προϋποθέσεων του άρθρου IV - 447 παρ. 2 αυτής και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 της Δήλωσης της Διάσκεψης σχετικά με το άρθρο I - 25.

Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 18 Μαΐου 2005

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΡ. ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ

Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ

Π. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ

Π. ΜΟΛΥΒΙΑΤΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Δ. ΣΙΟΥΦΑΣ

ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Μ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ

ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Ν. ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Α. ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ

ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Μ. Γ. ΛΙΑΠΗΣ

ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

Ε. ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ

Ν. ΤΣΙΑΡΤΣΙΩΝΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Γ. ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ

ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ

ΣΠ. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ

Γ. ΣΟΥΦΛΙΑΣ

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΥΑΓ. ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ

Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Φ. ΠΑΛΛΗ - ΠΕΤΡΑΛΙΑ

ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ

Γ. ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗΣ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Δ. ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Α. ΠΑΥΛΙΔΗΣ

ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Θ. ΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους Αθήνα, 18 Μαΐου 2005

Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ

Α. ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ

Οι σελίδες της «Κύρωσης της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης», υπ' αριθμ. 2, 192, 408 και 410 είναι λευκές γι' αυτό και δεν περιλαμβάνονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

1842

ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 34 * ΑΘΗΝΑ 104 32 * FAX 210 52 21 004 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: http: www.et.gr - e-mail: webmaster @ et.gr

Πληροφορίες Α.Ε. - Ε.Π.Ε. και λοιπών Φ.Ε.Κ.: 210 527 9000 Φωτοαντίγραφα παλαιών ΦΕΚ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - ΜΑΡΝΗ 8 - Τηλ. (210)8220885 - 8222924 Δωρεάν διάθεση τεύχους Προκηρύξεων ΑΣΕΠ αποκλειστικά από Μάρνη 8 & Περιφερειακά Γραφεία Δωρεάν ανάγνωση δημοσιευμάτων τεύχους Α' από την ιστοσελίδα του Εθνικού Τυπογραφείου

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ Φ.Ε.Κ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - Βασ. Όλγας 227 ΠΕΙΡΑΙΑΣ - Ευριπίδου 63 ΠΑΤΡΑ - Κορίνθου 327

ΙΩΑΝΝΙΝΑ - Διοικητήριο ΚΟΜΟΤΗΝΗ - Δημοκρατίας 1

(2310) 423 956 (210) 413 5228 (2610) 638 109 (2610) 638 110

(26510) 87215

(25310) 22 858

ΛΑΡΙΣΑ - Διοικητήριο ΚΕΡΚΥΡΑ - Σαμαρά 13

ΗΡΑΚΛΕΙΟ - Πεδιάδος 2

ΛΕΣΒΟΣ - Πλ.Κωνσταντινουπόλεως 1

(2410)597449 (26610) 89 122 (26610) 89 105 (2810) 300 781 (22510) 46 654 (22510) 47 533

ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ ΦΥΛΛΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

Σε έντυπη μορφή:

• Για τα ΦΕΚ από 1 μέχρι 16 σελίδες σε 1 euro, προσαυξανόμενη κατά 0,20 euro για κάθε επιπλέον οκτασέλιδο ή μέρος αυτού.

• Για τα φωτοαντίγραφα ΦΕΚ σε 0,15 euro ανά σελίδα. Σε μορφή CD:

Τεύχος	Περίοδος
A'	Ετήσιο
Α	3μηνιαίο
Α'	Μηνιαίο
Β'	Ετήσιο
B'	3μηνιαίο
Β'	Μηνιαίο
Γ	Ετήσιο
Δ'	Ετήσιο
Δ'	3μηνιαίο

Τεύχος

Περίοδος ΕυίΡΟ

Αναπτυξιακών Πράξεων Ετήσιο 50

Ν.Π.Δ.Δ. Ετήσιο 50

Παράρτημα Ετήσιο 50

Εμπορικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Ετήσιο 100

Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου Ετήσιο 5

Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων Ετήσιο 200

Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων Εβδομαδιαίο 5

Α.Ε. & Ε.Π.Ε Μηνιαίο 100

• Η τιμή πώλησης μεμονωμένων Φ.Ε.Κ ειδικού ενδιαφέροντος σε μορφή cd-rom και μέχρι 100 σελίδες σε 5 euro προσαυξανόμενη κατά 1 euro ανά 50 σελίδες.

• Η τιμή πώλησης σε μορφή cd-rom δημοσιευμάτων μιας εταιρείας στο τεύχος Α.Ε. και Ε.Π.Ε. σε 5 euro ανά έτος. ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΗ Φ.Ε.Κ. : τηλεφωνικά : 210 - 4071010, fax : 210 - 4071010 internet : http://www.et.gr.

ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Φ.Ε.Κ.
Σε έντυπη μορφή		Από το Internet
Α' (Νόμοι, Π.Δ., Συμβάσεις κτλ.)	225 €	190 €
Β' (Υπουργικές αποφάσεις κτλ.)	320 €	225 €
Γ (Διορισμοί, απολύσεις κτλ. Δημ. Υπαλλήλων)	65 €	ΔΩΡΕΑΝ
Δ' (Απαλλοτριώσεις, πολεοδομία κτλ.)	320 €	160 €
Αναπτυξιακών Πράξεων και Συμβάσεων (Τ.Α.Π.Σ.)	160 €	95 €
Ν.Π.Δ.Δ. (Διορισμοί κτλ. προσωπικού Ν.Π.Δ.Δ.)	65 €	ΔΩΡΕΑΝ
Παράρτημα (Προκηρύξεις θέσεων ΔΕΠ κτλ.)	33 €	ΔΩΡΕΑΝ
Δελτίο Εμπορικής και Βιομ/κής Ιδιοκτησίας (Δ.Ε.Β.Ι.)	65 €	33 €
Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (Α.Ε.Δ.)	10 €	ΔΩΡΕΑΝ
Ανωνύμων Εταιρειών & Ε.Π.Ε.	2.250 €	645 €
Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων (Δ.Δ.Σ.)	225 €	95 €
Πρώτο (Α'), Δεύτερο (Β') και Τέταρτο (Δ')	-	450 €
• Το τεύχος του ΑΣΕΠ (έντυπη μορφή) θα αποστέλλεται σε συνδρομητές με την επιβάρυνση των 70 euro, ποσό το οποίο αφορά
ταχυδρομικά έξοδα.
• Για την παροχή δικαιώματος ηλεκτρονικής πρόσβασης σε Φ.Ε.Κ. προηγουμένων ετών και συγκεκριμένα στα τεύχη Α', Β', Δ', Αναπτυ-
ξιακών Πράξεων & Συμβάσεων, Δελτίο Εμπορικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας και Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων, η τιμή
προσαυξάνεται πέραν του ποσού της ετήσιας συνδρομής έτους 2005, κατά 25 euro ανά έτος παλαιότητας και ανά τεύχος, για δε το
τεύχος Α.Ε. & Ε.Π.Ε., κατά 30 euro.

* Οι συνδρομές του εσωτερικού προπληρώνονται στις ΔΟΥ (το ποσό συνδρομής καταβάλλεται στον κωδικό αριθμό εσόδων ΚΑΕ 2531 και το ποσό υπέρ ΤΑΠΕΤ (5% του ποσού της συνδρομής) στον κωδικό αριθμό εσόδων ΚΑΕ 3512).Το πρωτότυπο αποδεικτικό είσπραξης (διπλότυπο) θα πρέπει να αποστέλλεται ή να κατατίθεται στην αρμόδια Υπηρεσία του Εθνικού Τυπογραφείου.

* Η πληρωμή του υπέρ ΤΑΠΕΤ ποσοστού που αντιστοιχεί σε συνδρομές, εισπράττεται και από τις ΔΟΥ.

* Οι συνδρομητές του εξωτερικού έχουν τη δυνατότητα λήψης των δημοσιευμάτων μέσω internet, με την καταβολή των αντίστοιχων ποσών συνδρομής και ΤΑΠΕΤ .

* Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, οι Δήμοι, οι Κοινότητες ως και οι επιχειρήσεις αυτών πληρώνουν το μισό χρηματικό ποσό της συνδρομής και ολόκληρο το ποσό υπέρ του ΤΑΠΕΤ.

* Η συνδρομή ισχύει για ένα ημερολογιακό έτος. Δεν εγγράφονται συνδρομητές για μικρότερο χρονικό διάστημα.

* Η εγγραφή ή ανανέωση της συνδρομής πραγματοποιείται το αργότερο μέχρι την 31ην Δεκεμβρίου κάθε έτους.

* Αντίγραφα διπλοτύπων, ταχυδρομικές επιταγές και χρηματικά γραμμάτια δεν γίνονται δεκτά._

Οι υπηρεσίες εξυπηρέτησης των πολιτών λειτουργούν καθημερινά από 08.00' έως 13.00'

ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ