Το νομικό πλαίσιο για τις πτήσεις drones στην Ελλάδα

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Κανονισμός - γενικό πλαίσιο πτήσεων Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών- ΣμηΕΑ (Unmanned Aircraft Systems - UAS), όπως εγκρίθηκε με την απόφαση Δ/ΥΠΑ/21860/1422 της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.

Με τον Κανονισμό καθορίζονται για πρώτη φορά οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εκτέλεση πτήσεων των Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών ΣμηΕΑ (Unmanned Aircraft Systems - UAS), ελεύθερων ή προσδεδεμένων (free or tethered) στο ΑΤΗΙΝΑΙ FIR / HELLAS UIR.

Oι ρυθμίσεις του Κανονισμού, οι οποίες τίθενται σε ισχύ από 1η Ιανουαρίου 2017, αφορούν σε όλες τις κατηγορίες Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών - ΣμηΕΑ όπως καθορίζονται σε αυτόν.

Στο πεδίο εφαρμογής τουΚανονισμού δεν εμπίπτουν τα Αερομοντέλα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς ή άλλους κρατικούς σκοπούς από τους αντίστοιχους κρατικούς φορείς (ένοπλες δυνάμεις, σώματα ασφαλείας κλπ) και τα ελεύθερα ή προσδεδεμένα μπαλόνια (tethered or free balloons).

Το πεδίο των δραστηριοτήτων των ΣμηΕΑ είναι ιδιαίτερα ευρύ, από τη λήψη φωτογραφιών και την κινηματογράφηση για προσωπική ή επαγγελματική χρήση, την εκτέλεση τοπογραφικών εργασιών, την εποπτεία κάθε μορφής εγκαταστάσεων, γεωργικές, εμπορικές και επιστημονικές  εφαρμογές,  ενώ επεκτείνεται ευρηματικά σε μεγάλο πλήθος δραστηριοτήτων που αυξάνονται συνεχώς.

Αυτή η ποικιλομορφία δημιουργεί ένα δυναμικό περιβάλλον που είναι ιδιαίτερα απαιτητικό για τις προβλέψεις και τις διατάξεις των Κανονισμών.

Ο Κανονισμός προβλέπει την διεξαγωγή των πτητικών λειτουργιών των ΣμηΕΑ, από τις πιο απλές έως τις πιο σύνθετες.

Παράλληλα, ο Κανονισμός ενσωματώνει στο κανονιστικό πλαίσιο της Πολιτικής Αεροπορίας τις Εθνικό και Ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο και τις τρέχουσες προδιαγραφές τους οι οποίες ρυθμίζουν τα θέματα ασφάλειας πτήσεων, και σε προέκταση αφορούν στην ιδιωτικότητα, στην προστασία προσωπικών δεδομένων, στην ασφάλεια για την αστική ευθύνη, αλλά και στην προστασία του πολίτη, τα οποία αντιμετωπίζονται στη συνέχεια κατά αρμοδιότητα από τους αντίστοιχους φορείς.

Υποχρεωτική ασφάλιση και προστασία προσωπικών δεδομένων

Ο Κανονισμός προβλέπει ότι ο Εκμεταλλευόμενος/Ιδιοκτήτης/Χειριστής Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών συγκεκριμένων κατηγοριών (για τις κατηγορίες βλέπε εδώ), αλλά και κάθε κατηγορίας/ υποκατηγορίας σε περίπτωση χρήσης για επαγγελματικούς σκοπούς, οφείλει να ασφαλίζει το ΣμηΕΑ για ζημίες έναντι τρίτων και ειδικότερα έναντι υλικών ζημιών τρίτων έως 150.000 και για σωματικές βλάβες έως 1.000.000.

Παράλληλα, ειδική μέριμνα υπάρχει στον Κανονισμό αναφορικά με ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Συγκεκριμένα, ο Κανονισμός προβλέπει ότι στην περίπτωση που κατά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων (αεροπορικών εργασιών ή άλλων χρήσεων) του ΣμηΕΑ πραγματοποιείται επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, πρέπει αυτή να είναι σύμφωνη με την ισχύουσα σχετική νομοθεσία.

Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, εφόσον ενημερωθεί σχετικά, γνωστοποιεί στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ζητήματα που ανακύπτουν σχετικά με την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από την χρήση των ΣμηΕΑ.

Κυρώσεις επιβάλλονται στους παραβάτες σύμφωνα με τις διατάξεις του N. 2472/1997 περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Κανόνες Εναέριας Κυκλοφορίας - Που απαγορεύονται οι πτήσεις drones

Ο Κανονισμός περιλαμβάνει συγκεκριμένους κανόνες για την Εναέρια Κυκλοφορίας για τη Διεξαγωγή των Πτήσεων ΣΜηΕΑ (UAS).

Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι η Διεξαγωγή Πτήσεων ΣΜηΕΑ (UAS) επιτρέπεται γενικά σε εναέριο χώρο διαχωρισμένο (segregated) από τον εναέριο χώρο που χρησιμοποιείται από τα επανδρωμένα αεροσκάφη. Ειδικότερα τα Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ) επιτρέπεται να ίπτανται:

Α. κάτω από τα επιτρεπόμενα όρια για την κυκλοφορία επανδρωμένων αεροσκαφών με κανόνες πτήσεως διά οργάνων (IFR) ή/και εξ όψεως (VFR), με μέγιστο ύψος τα 400 πόδια (FT) επάνω από το έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας (AGL,MSL).

Β. επάνω από τα ανώτερα όρια του ελεγχομένου Εναερίου Χώρου για την κυκλοφορία επανδρωμένων αεροσκαφών (Επίπεδο Πτήσεως 460- 46.000FT).

Γ. εντός Προσωρινών Αποκλειστικών Περιοχών (Temporary Segregated Areas TSA) που προσδιορίζονται από τις υπηρεσίες Εναέριας Κυκλοφορίας της ΥΠΑ για πτήσεις ΣΜηΕΑ (UAS).

Δ. σε καθορισμένα ίχνη και ύψη που προσδιορίζονται με ειδικές άδειες των Υπηρεσιών Εναέριας Κυκλοφορίας της ΥΠΑ.

Ανίθετα, η διεξαγωγή Πτήσεων ΣΜηΕΑ (UAS) απαγορεύεται γενικά σε εναέριο χώρο:

Α. όπου διενεργούνται πτήσεις επανδρωμένων αεροσκαφών με κανόνες πτήσεως διά οργάνων (IFR) ή και εξ όψεως (VFR).

Β. εντός των Ζωνών Κυκλοφορίας των αεροδρομίων (ATZ), και ούτως ή άλλως σε απόσταση μικρότερη από 8 χλμ. από την περίμετρο του αεροδρομίου και από τα ίχνη προσγείωσης / απογείωσης από / προς το αεροδρόμιο.

Γ. στις «Απαγορευμένες Περιοχές για τις πτήσεις συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών», όπως ορίζονται από τους αρμόδιους φορείς και δημοσιεύονται με απόφαση της ΥΠΑ.

Δ. εντός των απαγορευμένων και περιορισμένων περιοχών (Prohibited, Restricted Areas) εντός των οποίων απαγορεύονται ή περιορίζονται οι πτήσεις των επανδρωμένων αεροσκαφών οι οποίες ορίζονται από τις υπηρεσίες εναέριας κυκλοφορίας και περιγράφονται στο AIP Ελλάδος.

Ειδικό Μητρώο των ΣμηΕΑ ή Νηολόγηση

Σύμφωνα με το άρθρο 10 του Κανονισμού, ο Ιδιοκτήτης/εκμεταλλευόμενος ΣμηΕΑ των οποίων η πτήση διεξάγεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μ. από τον χειριστή, έχει την υποχρέωση να δηλώσει εγγράφως τα στοιχεία του ΣμηΕΑ και τα στοιχεία ταυτότητας Ιδιοκτήτη, Χειριστή και Εκμεταλλευομένου, με επικύρωση ταυτοπροσωπίας σε ΚΕΠ ή άλλο αρμόδιο φορέα συμπληρώνοντας την ειδική ηλεκτρονική φόρμα που υπάρχει στον ιστότοπο της ΥΠΑ και να τα αποστείλει με ηλεκτρονικό τρόπο (email/FAX) στην ΥΠΑ.

Με απόφαση της ΥΠΑ/Δ2 και σε σχέση και με την χρήση και το επιχειρησιακό περιβάλλον τους, μετά από αίτηση των ενδιαφερομένων, τα ΣμηΕΑ κατηγοριοποιούνται στην «Ανοικτή» ή την «Ειδική» Κατηγορία και εντάσσονται στο Ειδικό Μητρώο ΣμηΕΑ της ΥΠΑ, ενώ τα ΣμηΕΑ τα οποία κατηγοριοποιούνται από την ΥΠΑ στην «Πιστοποιημένη» Κατηγορία, εγγράφονται στο Τμήμα ΣμηΕΑ του Μητρώου Ελληνικών πολιτικών αεροσκαφών, που τηρείται στην ΥΠΑ και λαμβάνουν στοιχεία εθνικότητας και νηολόγησης (Nationality and Registration Marks).

Βασικό εργαλείο για την εφαρμογή του κανονισμού και μοναδικό αρχικό σημείο επικοινωνίας, θα είναι το ειδικό τμήμα για ΣμηΕΑ στην ιστοσελίδα της ΥΠΑ τόσο για την πληροφόρηση των ενδιαφερομένων, όσο και για την κατάθεση αιτήσεων και σχεδίων πτήσης με ηλεκτρονικό και αυτοματοποιημένο τρόπο σε σύνδεση σε πραγματικό χρόνο στην πλήρη ανάπτυξη του συστήματος.

Δείτε αναλυτικά τον Κανονισμό - γενικό πλαίσιο πτήσεων Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών- ΣμηΕΑ (Unmanned Aircraft Systems - UAS) εδώ.