Α.- 1.- Τα όργανα Διοίκησης της Αρχής είναι το Συμβούλιο Διοίκησης και ο Διοικητής αυτής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 4389/2016.
2.- Κατά τα πρώτα πέντε (5) έτη λειτουργίας της Αρχής, με δυνατότητα πενταετούς παράτασης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 8 του παραπάνω νόμου, στο Συμβούλιο Διοίκησης θα παρέχει εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες, σε ζητήματα βέλτιστων διεθνών πρακτικών, Εμπειρογνώμονας με εμπειρία σε ζητήματα φορολογικής διοίκησης που έχει αποκτηθεί στο εξωτερικό.
Β.- Ι.- Συμβούλιο Διοίκησης
1.- α) Το Συμβούλιο Διοίκησης είναι πενταμελές, αποτελούμενο από τον Πρόεδρο και τέσσερα (4) τακτικά μέλη. Στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Διοίκησης συμμετέχει ο Διοικητής της Αρχής, ως εκ της ιδιότητάς του, χωρίς δικαίωμα ψήφου.
β) Η θητεία των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης (Σ.Δ.) ορίζεται πενταετής και μπορεί να ανανεωθεί μόνο μία φορά. Ως προς την πρώτη θητεία των μελών του πρώτου Σ.Δ. της Αρχής εφαρμόζονται τα οριζόμενα στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του ν. 4389/2016.
γ) Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης δεν είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και δεν αναστέλλεται η άσκηση οποιουδήποτε δημοσίου λειτουργήματος, καθώς και η άσκηση καθηκόντων σε οποιαδήποτε θέση του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού και των επιχειρήσεων τους, των Ν.Π.Δ.Δ. και των κρατικών Ν.Π.Ι.Δ. ή δημοσίων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων, τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος. Επίσης, δεν συνιστά γι' αυτούς ασυμβίβαστο η άσκηση καθηκόντων μέλους Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, με καθεστώς πλήρους ή μερικής απασχόλησης και η άσκηση καθηκόντων μέλους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
δ) Κατά τη διάρκεια της θητείας τους, ο Πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, δεν επιτρέπεται να ασκούν οποιοδήποτε έμμισθο ή άμισθο λειτούργημα ή οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική δραστηριότητα που δεν συμβιβάζεται με την ιδιότητα ή τα καθήκοντα μέλους του Σ.Δ. της Αρχής. Ιδίως, δεν επιτρέπεται να παρέχουν υπηρεσίες ή να έχουν οποιαδήποτε έννομη σχέση με εταιρεία ή επιχείρηση, εκ της οποίας μπορεί να προκληθεί σύγκρουση συμφερόντων.
ε) Μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου, που προτίθεται να παραιτηθεί από το αξίωμά του, ενημερώνει σχετικά τον Υπουργό Οικονομικών και το Συμβούλιο Διοίκησης, τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από την παραίτησή του.
2.- α) Το Συμβούλιο Διοίκησης, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, έχει την υποχρέωση να υπηρετεί με συνέπεια τους σκοπούς της Αρχής και να ασκεί τις αρμοδιότητες που του ανατίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν. 4389/2016, καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο άρθρο του Κεφαλαίου Α' του Μέρους πρώτου του ίδιου νόμου και από την εκάστοτε κείμενη νομοθεσία, με γνώμονα την επίτευξη των στόχων αυτής και την αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία και δράση της.
β) Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, έχουν υποχρέωση να τηρούν τις αρχές της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας.
3.- Το Συμβούλιο Διοίκησης δεν δύναται να ζητά και να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες, που αφορούν σε συγκεκριμένες υποθέσεις ή περιπτώσεις φορολογουμένων.
4.- Με απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης ορίζεται ως αναπληρωτής του Διοικητή ένας από τους Προϊσταμένους Γενικής Διεύθυνσης της Αρχής για το χρονικό διάστημα από τη λήξη της θητείας του μέχρι τον διορισμό του διαδόχου του ή για όσο διάστημα ο Διοικητής τελεί σε προσωρινή αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων του, στις περιπτώσεις που προβλέπονται στις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 4389/2016. Σε περίπτωση κατά την οποία και ο ορισθείς ως αναπληρωτής αδυνατεί να εκτελέσει τα καθήκοντά του ή για οποιονδήποτε λόγο παύσει να εκτελεί αυτά, με όμοια απόφαση ορίζεται ως αναπληρωτής ένας από τους Προϊσταμένους Γενικής Διεύθυνσης της Αρχής, μέχρι τον διορισμό του νέου Διοικητή της Αρχής ή την ανάληψη των καθηκόντων του υφισταμένου. Τα ενδιάμεσα αυτά διαστήματα δεν επιτρέπεται κατά κανόνα να υπερβαίνουν τους δύο (2) μήνες.
II.- Διοικητής
1.- α) Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων τελεί σε καθεστώς πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
β) Η θητεία του Διοικητή ορίζεται πενταετής και μπορεί να ανανεωθεί μόνο μία φορά με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου Διοίκησης, με πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των μελών του.
γ) Εξαιρετικά, κατά την πρώτη λειτουργία της Αρχής, Διοικητής αυτής ορίζεται ο υπηρετών, κατά την 1/1/2017, Γενικός Γραμματέας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, για το υπόλοιπο της θητείας του, η οποία ανανεώνεται για δύο ακόμη έτη, με μόνη απόφασή του Συμβουλίου Διοίκησης, που λαμβάνεται δύο μήνες πριν από τη λήξη της. Σε περίπτωση μη ανανέωσης, το Συμβούλιο Διοίκησης εκδίδει ειδικά αιτιολογημένη απόφασή του, με πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των μελών του. Σε κάθε περίπτωση, μετά από την κατά το πρώτο εδάφιο της παρούσας υποπερίπτωσης ανανέωση, η θητεία του Διοικητή μπορεί να ανανεωθεί με τη διάρκεια και τις λοιπές προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του ν. 4389/2016.
δ) Κατά τη διάρκεια της θητείας του Διοικητή αναστέλλεται η άσκηση έμμισθου ή άμισθου δημόσιου λειτουργήματος, η άσκηση καθηκόντων σε οποιαδήποτε θέση του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού και των επιχειρήσεών τους, των Ν.Π.Δ.Δ. και των κρατικών Ν.Π.Ι.Δ. ή δημοσίων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων, τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, καθώς και οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική δραστηριότητα. Ο Διοικητής οφείλει, πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του, να παύσει οποιαδήποτε έννομη σχέση με επιχείρηση/εταιρεία/νομική οντότητα, από την οποία μπορεί να προκληθεί σύγκρουση συμφερόντων.
ε) Ο χρόνος της θητείας του Διοικητή λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για κάθε έννομη συνέπεια.
στ) Ο Διοικητής όταν προτίθεται να παραιτηθεί από το αξίωμά του, ενημερώνει σχετικά τον Υπουργό Οικονομικών και το Συμβούλιο Διοίκησης, τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από την παραίτησή του.
2.- α) Ο Διοικητής ασκεί όλες τις αρμοδιότητες της Αρχής, που προβλέπονται στις διατάξεις του Κεφαλαίου Α' του Μέρους πρώτου του ν. 4389/2016 ή σε άλλες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, πλην αυτών που ρητώς ορίζεται ότι ασκούνται από το Συμβούλιο Διοίκησης και ιδίως ασκεί όσες, ενδεικτικά, αναφέρονται στο άρθρο 14 του ν. 4389/2016 και σε οποιοδήποτε άλλο άρθρο του ίδιου νόμου, τις οποίες μπορεί να μεταβιβάζει σε υφιστάμενα όργανα της Αρχής ή να εξουσιοδοτεί αυτά, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο προαναφερθέν άρθρο.
β) Είναι Διατάκτης των πιστώσεων του προϋπολογισμού δαπανών της Αρχής, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), όπως εκάστοτε ισχύουν.
γ) Εκπροσωπεί την Αρχή δικαστικώς και εξωδίκως και παρίσταται αυτοτελώς, εκπροσωπώντας το Δημόσιο, σε κάθε είδους δίκες που έχουν ως αντικείμενο πράξεις ή παραλείψεις της ή τις έννομες σχέσεις που την αφορούν. Ειδικότερα, σχετικά θέματα ρυθμίζονται με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 36 του ν. 4389/2016.
III.- Εμπειρογνώμονας
Ο Εμπειρογνώμονας:
α) Δύναται να συμμετέχει στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Διοίκησης χωρίς δικαίωμα ψήφου.
β) Έχει τα ίδια δικαιώματα πρόσβασης στα έγγραφα και στα στοιχεία της Αρχής με τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, καθώς και τις ίδιες υποχρεώσεις.
γ) Έχει την υποχρέωση, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, να τηρεί της αρχές της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας.
δ) Αν προτίθεται να παραιτηθεί από το αξίωμά του, ενημερώνει σχετικά τον Υπουργό Οικονομικών και το Συμβούλιο Διοίκησης, τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από την παραίτησή του.
Γ.- 1.- Το Συμβούλιο Διοίκησης, ο Διοικητής της Αρχής και ο Εμπειρογνώμονας δεσμεύονται από τις διατάξεις περί φορολογικού απορρήτου, όπως εκάστοτε ισχύουν.
2.- α) Ο Διοικητής, ο Πρόεδρος, τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης και ο Εμπειρογνώμονας, που παραβαίνουν εκ δόλου τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις τους, που καθορίζονται από τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α' του Μέρους πρώτου του ν. 4389/2016 και από λοιπές, γενικές και ειδικές κείμενες διατάξεις, υπέχουν, ανεξάρτητα από την ποινική, και πειθαρχική ευθύνη. Η πειθαρχική δίωξη ασκείται από τον Υπουργό Οικονομικών.
β) Η παράβαση από τα ως άνω πρόσωπα των διατάξεων του άρθρου 35 «Σύγκρουση συμφερόντων» του ν. 4389/2016 και των σχετικών διατάξεων του παρόντος Κανονισμού συνιστά σοβαρό πειθαρχικό παράπτωμα, σύμφωνα με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παρ. 4 του προαναφερθέντος άρθρου.
3.- α) Ο Διοικητής, ο Πρόεδρος, τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης και ο Εμπειρογνώμονας:
αα) Πρέπει να παρέχουν εγγυήσεις αμερόληπτης κρίσης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους. Ιδιαίτερα οφείλουν να απέχουν από κάθε ενέργεια ή διαδικασία που συνιστά συμμετοχή σε λήψη απόφασης ή διατύπωση γνώμης ή πρότασης, εφόσον:
i) η ικανοποίηση προσωπικού συμφέροντός τους συνδέεται με την έκβαση της υπόθεσης ή
ii) είναι σύζυγοι ή συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, κατ’ ευθεία μεν γραμμή απεριορίστως, εκ πλαγίου δε έως και τέταρτου βαθμού, με κάποιον από τους ενδιαφερομένους ή
iii) έχουν ιδιαίτερο δεσμό ή ιδιάζουσα σχέση ή εχθρότητα με τους ενδιαφερομένους.
ββ) Οφείλουν να υπογράψουν σύμφωνο εμπιστευτικότητας και δήλωση για τη μη ύπαρξη σύγκρουσης συμφερόντων προτού αναλάβουν τα καθήκοντά τους.
γγ) Εφόσον είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος, υποχρεούνται σε δήλωση και έλεγχο της περιουσιακής τους κατάστασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3213/2003 (Α΄ 309), όπως εκάστοτε ισχύει, τόσο κατά τη διάρκεια της θητείας τους όσο και για δύο (2) έτη μετά από τη λήξη της θητείας τους και υπόκεινται σε κατά προτεραιότητα έλεγχο από τη Γ΄ Μονάδα Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης.
β) Οι διατάξεις των περιπτώσεων ε' και η' της παραγράφου 2 του άρθρου 61 του ν. 4342/2015 (Α' 143), που ισχύουν για τον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., εφαρμόζονται αναλόγως και για τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης και τον Εμπειρογνώμονα.
Μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους εκπροσωπεί το μέλος του Συμβουλίου, εφόσον εξετάζεται, διώκεται ή ενάγεται, κατόπιν έγγραφου αιτήματος αυτού, χωρίς να αποκλείεται η εκπροσώπηση του διά ή μετά πληρεξουσίου δικηγόρου.
