Τι αλλάζει στον Πτωχευτικό Κώδικα με το πολυνομοσχέδιο

Μία σειρά τροποποιήσεων και την εισαγωγή νέων άρθρων στον Πτωχευτικό Κώδικα (Ν. 3588/2007) προβλέπει το νέο πολυνομοσχέδιο που βρίσκεται προς ψήφιση στη Βουλή.

Συγκεκριμένα, με το άρθρο 62 «Τροποποιήσεις του Ένατου Κεφαλαίου του Πτωχευτικού Κώδικα (Απλοποιημένη διαδικασία επί πτωχεύσεων μικρού αντικειμένου), προβλέπονται τα εξής:

ΕΠΙ ΤΩΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ

Άρθρο 162

Προϋποθέσεις υπαγωγής

1. Με το ν. 4446/2016 τροποποιήθηκε το άρθρο 162, προσδίδοντας στο πτωχευτικό δικαστήριο την ευελιξία να αποφασίζει, ακόµη και κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ΠτΚ, τον τρόπο και τους τύπους διεξαγωγής της απλοποιηµένης πτωχευτικής διαδικασίας στις πτωχεύσεις μικρού αντικειµένου [με πτωχευτική περιουσία έως εκατό χιλάδων (100.000) ευρώ)]. Ωστόσο κρίθηκε αναγκαία η περαιτέρω εξειδίκευση των σηµείων και του εύρους των άνω παρεκκλίσεων, καθώς και η περαιτέρω προσαρµογή του υποκειµενικού πεδίου εφαρµογής της διαδικασίας, προς τον σκοπό αφενός της διευκόλυνσης του πτωχευτικού δικαστηρίου, όταν καλείται να διαχειρισθεί περιπτώσεις «μικροπτωχεύσεων», αφετέρου δε της εναρµόνισης τόσο με τα κριτήρια προσδιορισµού των μικρών επιχειρήσεων, όπως αποτυπώνονται στην από 6.5.2003 Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον πρόσφατο ν. 4308/2014, όσο και με τις τρέχουσες, πλην όµως διαρκώς μεταβαλλόµενες, οικονοµικές συνθήκες.

Ως προς το πεδίο εφαρµογής των διατάξεων περί πτωχεύσεων μικρών επιχειρήσεων, κατά την παράγραφο 1 της διάταξης εφαρµόζονται τα κριτήρια του αριθµού των απασχολούµενων ατόµων (αριθµητικό κριτήριο), καθώς και του ενεργητικού της πτώχευσης (αντί του εφαρµοζόµενου μέχρι πρότινος κριτηρίου της πτωχευτικής περιουσίας) και του κύκλου εργασιών, ως συµπληρωµατικά χρηµατοοικονοµικά κριτήρια. Τα άνω ποσοτικά μεγέθη εξάγονται από τα πλέον πρόσφατα δηµοσιευµένα οικονοµικά στοιχεία (ισολογισµοί) της επιχείρησης, συνδυαστικά με τα εµπορικά της βιβλία και, σε περίπτωση υποβολής αίτησης πτώχευσης από τον οφειλέτη, από τα λοιπά έγγραφα που προσκοµίζονται από αυτόν. Ούτως επιτυγχάνεται σαφέστερος προσδιορισµός της έννοιας της «μικρής επιχείρησης», με βάση αντικειµενικά και πλείονα κριτήρια πραγµατικής και οικονοµικής φύσεως, από τα οποία δύναται να προκύπτει η πραγµατική οικονοµική θέση του οφειλέτη.

Πέραν της διευκόλυνσης του εφαρµοστή των ρυθµίσεων περί πτώχευσης μικρών επιχειρήσεων, δικαιολογητικός λόγος της περαιτέρω εξειδίκευσής τους είναι πρωτίστως η ανάγκη ταχύτερης περάτωσης της πτώχευσης στις περιπτώσεις επιχειρήσεων με περιορισµένο και χαµηλής αξίας ενεργητικό, η εκποίηση του οποίου μέσω της συνήθους πτωχευτικής διαδικασίας και των σχετικών διατυπώσεων αποδεικνύεται δυσανάλογα πολύπλοκη και χρονοβόρα σε σχέση με το οικονοµικό μέγεθος του οφειλέτη. Ο δε ακριβέστερος προσδιορισµός των υπαγόµενων στις άνω ρυθµίσεις οφειλετών συµβάλλει στην αποτελεσµατικότερη αξιοποίηση της προϋφιστάµενης ρύθµισης.

 Η παράγραφος 2 της διάταξης θέτει το χρονικό σηµείο ελέγχου συνδροµής των προϋποθέσεων και έναρξης της διαδικασίας, ορίζοντας ότι με την απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση, το πτωχευτικό δικαστήριο ορίζει ότι 23 ακολουθείται η απλοποιηµένη διαδικασία. Το πτωχευτικό δικαστήριο δύναται να επανέλθει στη συνήθη διαδικασία, εάν, μετά την περάτωση της απογραφής και ύστερα από αίτηση του συνδίκου, διαπιστώνεται ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής.

Η παράγραφος 3 προβλέπει για τη διαφορετική περίπτωση, κατά την οποία η συνδροµή των προϋποθέσεων υπαγωγής διαπιστώνεται σε μεταγενέστερο στάδιο, ήτοι μετά την περάτωση απογραφής της πτωχευτικής περιουσίας. Στην περίπτωση αυτή, αρκεί διάταξη του εισηγητή κατά της οποίας δεν χωρεί προσφυγή, χωρίς να απαιτείται απόφαση του πτωχευτικού δικαστηρίου.

Είναι δηλαδή δυνατό με την κήρυξη της πτώχευσης να χαρακτηρίζεται η διαδικασία ως απλοποιηµένη, εφόσον «φαίνεται» ότι η επιχείρηση πληροί τα δύο από τα τρία απαιτούµενα κριτήρια υπαγωγής (παρ. 2 εδάφιο 1). Εάν, ωστόσο, μετά την απογραφή διαπιστώνεται η μη πλήρωση των κριτηρίων αυτών, η απλοποιηµένη διαδικασία μετατρέπεται σε κανονική διαδικασία πτώχευσης (παρ. 2 εδάφιο 2), αλλά και αντιστρόφως η κανονική πτωχευτική διαδικασία σε απλοποιηµένη, αν από την απογραφή προκύψει η πλήρωση των εν λόγω κριτηρίων υπαγωγής σε αυτή (παρ. 3).

Άρθρο 163

Διαδικαστικές παρεκκλίσεις

1. Για λόγους επίσπευσης της διαδικασίας τροποποιείται η παράγραφος 1 του άρθρου 163, έτσι ώστε να διευρύνεται η αρµοδιότητα του εισηγητή να αποφαίνεται, µε αιτιολογηµένη διάταξή του, και για κάθε ανακοπή κατά της εκτελεστικής διαδικασίας. Προβλέπεται, επιπλέον, ότι η απόφαση του πτωχευτικού δικαστηρίου μετά την άσκηση προσφυγής κατά των πράξεων του εισηγητή, είναι αµετάκλητη ανεξαρτήτως ποσού του αµφισβητουµένου ή του εκπροθέσµως υποβληθέντος προς επαλήθευση πιστώµατος. Για τους ίδιους λόγους, στην παράγραφο 3 προβλέπεται η μεταφορά αρµοδιοτήτων από το πτωχευτικό δικαστήριο στον εισηγητή, και σε σχέση ειδικότερα µε την ανάθεση της διοίκησης της πτωχευτικής περιουσίας στον οφειλέτη, της εκποίησης της επιχείρησης και της προσωρινής συνέχισης της επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Επιπλέον, απλοποιείται η διαδικασία εκποίησης πραγµάτων που υπόκεινται σε φθορά, καθώς και η διαδικασία συνέχισης της επιχειρηµατικής δραστηριότητας.

2. Εισαγωγή νέων άρθρων

163 α Εκποίηση κινητών Εισάγεται νέα διάταξη για την εκποίηση κινητών στο πλαίσιο της απλοποιηµένης διαδικασίας, με παραποµπή στις διατάξεις των άρθρων 67, 77 και 84 του Πτωχευτικού Κώδικα (ΠτΚ). Σηµαντική είναι η απλοποίηση που εισάγεται για τη δηµοσίευση περίληψης της άδειας εκποίησης, η οποία, αντί των υπερβολικών, για τις ανάγκες μικρών επιχειρήσεων, διατυπώσεων του άρθρου 77, γίνεται με τρόπο και μέσα που ορίζει ο εισηγητής.

Εισαγωγή νέων άρθρων

163 α

Εκποίηση κινητών

Εισάγεται νέα διάταξη για την εκποίηση κινητών στο πλαίσιο της απλοποιηµένης διαδικασίας, µε παραποµπή στις διατάξεις των άρθρ. 67, 77 και 84 του ΠτΚ. Σηµαντική είναι η απλοποίηση που εισάγεται για τη δηµοσίευση περίληψης της άδειας εκποίησης, η οποία, αντί των υπερβολικών, για τις ανάγκες μικρών επιχειρήσεων, διατυπώσεων του άρθρου 77, γίνεται µε τρόπο και µέσα που ορίζει ο εισηγητής.

 Άρθρο 163β

Εκποίηση ακινήτων

Εισάγεται επίσης νέα διάταξη για την εκποίηση ακινήτων στο πλαίσιο της απλοποιηµένης διαδικασίας, µε παραποµπή στις διατάξεις των άρθρων 147, 148 και 149 του ΠτΚ. Σηµαντική είναι η απλοποίηση που επέρχεται σε περίπτωση που η διαδικασία του πλειστηριασµού αποβεί άκαρπη, καθώς αυτή επαναλαµβάνεται μία (1) μόνον φορά, ενώ στο πλαίσιο της συνήθους διαδικασίας προβλέπονται τρεις (3) επαναλήψεις. Με τη νέα διάταξη, εάν και η επανάληψη αποβεί άκαρπη, εισάγεται υποχρέωση του εισηγητή να τροποποιήσει τη διάταξή του και να θέσει όρους για τη διευκόλυνση της εκποίησης του ακινήτου, η οποία θα διεξαχθεί υποχρεωτικά χωρίς τις διατυπώσεις του δηµόσιου πλειστηριασµού, με ελεύθερη εκποίηση του ακινήτου.

Άρθρο 163γ

Περάτωση της απλοποιηµένης διαδικασίας

Για λόγους ταχείας περάτωσης της διαδικασίας και αποφυγής άσκοπων καθυστερήσεων της πτώχευσης μικρών επιχειρήσεων διατηρούνται οι τρόποι περάτωσης της πτώχευσης, συντέµνεται όµως δραστικά ο χρόνος περάτωσης της απλοποιηµένης διαδικασίας. Οι τρόποι περάτωσης είναι αυτοί που προβλέπονται στο άρθρο 164, με εξαίρεση την παρέλευση δεκαετίας από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών και δεκαπενταετίας από την κήρυξη της πτώχευσης. Επειδή τα προβλεπόµενα χρονικά διαστήµατα κρίθηκαν υπερβολικά για τις ανάγκες πτωχεύσεων μικρών επιχειρήσεων, αντικαθίστανται, έτσι ώστε η απλοποιηµένη διαδικασία να περατώνεται αυτοδίκαια, αν δεν έχει μεσολαβήσει άλλος λόγος περάτωσης, μετά παρέλευση τεσσάρων (4) ετών από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών και σε κάθε περίπτωση μετά παρέλευση έξι (6) ετών από την κήρυξη της απλοποιηµένης διαδικασίας πτώχευσης. Εάν οι εργασίες της πτώχευσης διαρκούν μετά την παρέλευση τριετίας, με την παράγραφο 2 εισάγεται υποχρέωση του συνδίκου να υποβάλει έκθεση στον εισηγητή εξηγώντας τους λόγους καθυστέρησης της διαδικασίας. Σε περίπτωση που η καθυστέρηση κριθεί αδικαιολόγητη από τον εισηγητή, ο τελευταίος με πράξη του αντικαθιστά τον σύνδικο.

3. Τέλος, τίθεται ως κρίσιµος χρόνος για την εφαρµογή της νέας απλοποιηµένης διαδικασίας πτωχεύσεων μικρών επιχειρήσεων η ηµεροµηνία έκδοσης/δηµοσίευσης της απόφασης με την οποία κηρύσσεται ο οφειλέτης σε κατάσταση πτώχευσης. Η εν λόγω απόκλιση από την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης πτώχευσης, ως προς την αναδροµικότητα των διατάξεων, αιτιολογείται κυρίως από το γεγονός ότι η αναδροµική εφαρµογή δεν επηρεάζει εν προκειµένω την προδικασία της αίτησης πτώχευσης ούτε μεταβάλλει ουσιωδώς το νοµικό καθεστώς από την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης πτώχευσης και εντεύθεν. Επιπλέον, η άνω επιλογή διευρύνει το πεδίο εφαρµογής των νέων διατάξεων µε συνέπεια την αποτελεσµατικότερη εφαρµογή τους και την επιτάχυνση της διαδικασίας σε μεγαλύτερο αριθµό πτωχεύσεων. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι από την κατάθεση της αίτησης πτώχευσης μέχρι τη συζήτησή της και την έκδοση απόφασης 24 επ’ αυτής ενδεχοµένως να έχει μεσολαβήσει ικανός χρόνος, γεγονός το οποίο θα έχει ως συνέπεια την αδικαιολόγητη περιστολή του πεδίου εφαρµογής του νόµου.

Δείτε αναλυτικά τις προτεινόμενες διατάξεις εδώ και την πλήρη αιτιολογική έκθεση εδώ.