Αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός της διαδικασίας νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου (ΣτΠ)

Θετικό βήμα χαρακτηρίζει ο Συνήγορος του Πολίτη το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου» το οποίο κατατέθηκε πρόσφατα και θα συζητηθεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή.

Το κεντρικό πρόβλημα που αναδεικνύει η διερεύνηση σειράς υποθέσεων που κατατέθηκαν από διεμφυλικά (τρανς) άτομα στον Συνήγορο του Πολίτη τα τελευταία χρόνια, σχετίζεται με την αναντιστοιχία που εμφανίζουν τα στοιχεία της αστυνομικής ταυτότητας ή άλλου εγγράφου ταυτοποίησης, με την ταυτότητα φύλου του ατόμου και τα προσκόμματα που αυτή η αναντιστοιχία δημιουργεί στην απόλαυση θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.

Η υφιστάμενη διαδικασία διόρθωσης της ληξιαρχικής πράξης γέννησης και των εγγράφων ταυτοποίησης είναι πολύπλοκη και ασαφής.

Κατά τη διαδικασία ταυτοποίησης, εκτός από την επαναλαμβανόμενη ανάγκη παροχής εξηγήσεων, πολύ συχνά τα διεμφυλικά άτομα έρχονται αντιμέτωπα με κακόβουλα και επιθετικά σχόλια, που προσβάλλουν την προσωπικότητά τους. Σε κάθε περίπτωση, η δυσπιστία, η απαίτηση περαιτέρω στοιχείων διακρίβωσης, ακόμη και η άρνηση συναλλαγών, καθιστά την εκάστοτε επαφή τους με υπηρεσίες πηγή τακτικής ταλαιπωρίας.

Διαβάστε επίσης: Σημαντική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τη μεταβολή στοιχείων διεμφυλικών ατόμων στο ληξιαρχείο

Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επισημάνει την ανάγκη θέσπισης γρήγορων, διάφανων και εύκολα προσβάσιμων διαδικασιών αλλαγής των στοιχείων αστυνομικής ταυτότητας και λοιπών εγγράφων ταυτοποίησης των διεμφυλικών ατόμων, με βάση την αρχή του αυτοπροσδιορισμού και χωρίς ιατρικές ή άλλες προϋποθέσεις. 

Η νομοθετική αυτή αλλαγή κατέστη, άλλωστε, επιτακτική μετά την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στην υπόθεση «A.P., Garçon και Nicot κατά Γαλλίας», µε την οποία το δικαστήριο έκρινε ότι η απαίτηση χειρουργικών επεμβάσεων, που πολύ συχνά οδηγούν στη στείρωση, προκειμένου να αναγνωρισθεί νοµικά η ταυτότητα φύλου, παραβιάζει διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύµβασης ∆ικαιωµάτων του Ανθρώπου.

Ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιμά ότι η αξιοποίηση των δεδομένων της υπόθεσης του ΕΔΔΑ, σε συνδυασμό με τις συστάσεις που αποτυπώνονται στο ψήφισμα 2048/2015 του Συμβουλίου της Ευρώπης, διαµορφώνουν το σύγχρονο πλαίσιο δικαιωµατικών αντιλήψεων. 

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το εν λόγω νομοσχέδιο, ο Συνήγορος απευθύνθηκε στον Υπουργό Δικαιοσύνης επισημαίνοντας όλα τα παραπάνω. Επιπλέον, τόνισε την ανάγκη να επανεκτιμηθεί η διάταξη με την οποία εισάγεται αποκλεισμός των ανήλικων κάτω των 17 ετών από τη διαδικασία ληξιαρχικής διόρθωσης του φύλου τους, δυνατότητα που διαθέτουν ακόμη και με το υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς.

Ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιμά ότι η διατήρηση αυτής της δυνατότητας για τους ανηλίκους (διεμφυλικούς και διαφυλικούς), με τις αναγκαίες διαδικαστικές εγγυήσεις, αποτελεί καθοριστικό μέσο για την αποτροπή της στοχοποίησής τους και ένδειξη σεβασμού της προσωπικότητάς τους.

Οι διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου, μολονότι δεν ανταποκρίνονται πλήρως στο σύνολο των συναφών συστάσεων, επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στο υφιστάμενο πλαίσιο και θέτουν τις βάσεις περαιτέρω βελτιώσεων στο μέλλον. 

Περισσότερες πληροφορίες στο synigoros.gr