Έρχονται αλλαγές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ (infographic)

Στις 18 Δεκεμβρίου, το Συμβούλιο κατέληξε σε γενική προσέγγιση (διαπραγματευτική θέση) σχετικά με οδηγία για τον καθορισμό κοινών κανόνων ώστε να εξασφαλιστεί ότι η εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ είναι ανταγωνιστική, προσανατολισμένη στον καταναλωτή, ευέλικτη και χωρίς διακρίσεις.

Η οδηγία, η οποία αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων για την καθαρή ενέργεια, επικεντρώνεται ιδιαίτερα στους καταναλωτές και στη σημασία της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Δίνει περισσότερα δικαιώματα στους πελάτες, προβλέπει μια ισορροπημένη λύση για τις ρυθμιζόμενες τιμές, θεσπίζει κανονιστικό πλαίσιο για τις ενεργειακές κοινότητες και ορίζει τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των συμμετεχόντων στην αγορά.

Αυτή η γενική προσέγγιση θα επιτρέψει στο Συμβούλιο να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο το επόμενο έτος. Η θέση του Συμβουλίου, η οποία βασίζεται στην πρόταση της Επιτροπής, περιλαμβάνει τα ακόλουθα βασικά στοιχεία:

Στη μελλοντική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι σε θέση να καθορίζουν τις τιμές ελεύθερα. Το χαρακτηριστικό αυτό θα περιορίσει τις στρεβλώσεις, θα τονώσει τον ανταγωνισμό και θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές λιανικής. Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν τις τιμές προσωρινώς, προκειμένου να βοηθήσουν και να προστατεύσουν νοικοκυριά που αποτελούν ενεργειακά φτωχούς ή ευάλωτους καταναλωτές. Θα δημιουργηθούν ορισμένες διασφαλίσεις σχετικά με την αγορά, ώστε να αποφεύγονται οι διεπιδοτήσεις και οι διακρίσεις σε βάρος συμμετεχόντων στην αγορά, εξασφαλίζοντας ότι δεν υπάρχουν στρεβλώσεις στη (διασυνοριακή) λειτουργία της αγοράς χονδρικής.

Επιπροσθέτως, τα κράτη μέλη θα εξασφαλίσουν ότι το εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο παρέχει τη δυνατότητα στους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας να προσφέρουν σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Προτείνοντας τις εν λόγω συμβάσεις και άλλα εργαλεία, όπως είναι οι έξυπνοι μετρητές, οι πελάτες θα έχουν μεγαλύτερη δύναμη και θα συμμετέχουν πιο ενεργά στην αγορά. Η συμφωνία περιλαμβάνει ειδικούς κανόνες για την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, οι οποίοι είναι συσκευές για τη μέτρηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο.

Τέθηκε πλαίσιο που περιγράφει τον ρόλο, τη λειτουργία και τον χειρισμό των ενεργειακών κοινοτήτων, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι συμβάλλουν με κατάλληλο και ισορροπημένο τρόπο στον επιμερισμό του συνολικού κόστους του συστήματος.

Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, τα κράτη μέλη θα επιτρέπουν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, και στους διαχειριστές συστημάτων διανομής (ΔΣΔ) και στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς (ΔΣΜ) να είναι κύριοι των εγκαταστάσεων αυτών, να τις αναπτύσσουν και να τις διαχειρίζονται ή να τις εκμεταλλεύονται. Θα διεξαχθούν δημόσιες διαβουλεύσεις, με σκοπό την αξιολόγηση του δυνητικού ενδιαφέροντος των παραγόντων της αγοράς, όσον αφορά τις επενδύσεις στις εν λόγω εγκαταστάσεις. Το καθήκον διενέργειας των διαβουλεύσεων αυτών θα ανατεθεί στους ΔΣΔ από κοινού με τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές (ΕΡΑ).

Χρονοδιάγραμμα και επόμενα βήματα

Στις 30 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή υπέβαλε τη δέσμη μέτρων για την καθαρή ενέργεια, στην οποία περιλαμβάνεται νομοθετική πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Το σύνολο της δέσμης υποβλήθηκε στη σύνοδο του Συμβουλίου «Ενέργεια» του Δεκεμβρίου του 2016. Οι υπουργοί της ΕΕ πραγματοποίησαν μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων επί του συνόλου της δέσμης τον Φεβρουάριο του 2017 και ανέλυσαν την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τον Ιούνιο του 2017.

Με τη θέση του αυτή, το Συμβούλιο είναι έτοιμο και ελπίζει να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο το συντομότερο δυνατόν εντός του επόμενου έτους.

Ιστορικό

Στις 30 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή υπέβαλε τη δέσμη μέτρων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους», η οποία έχει ως στόχο την υλοποίηση της στρατηγικής του 2015 για μια Ενεργειακή Ένωση με μακρόπνοη πολιτική για το κλίμα.

Τέσσερις από τις οκτώ νομοθετικές προτάσεις της δέσμης επιζητούν τον επανασχεδιασμό της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Πέραν από την οδηγία αυτή, η δέσμη περιέχει αναθεωρημένους κανονισμούς για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τον οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), καθώς και πρόταση νέου κανονισμού σχετικά με την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.