Αστική ευθύνη του Δημοσίου από εμπρησμό σε τραπεζικό κατάστημα (ΔΠρΑθ 777/2018)

ΔΠρΑθ 777/2018, 19ο Τμήμα

- Η άσκηση της πολεοδομικής αρμοδιότητας και ειδικότερα της έκδοσης οικοδομικών περιήλθε στο Δήμο Αθηναίων από 01.09.1991. Συνεπώς, για τις αποδιδόμενες παραβάσεις της παράλειψης ελέγχου των διατάξεων για την υποβολή μελέτης ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας αλλά και την τήρηση και ορθή εφαρμογή της μελέτης αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην 3/1981 πυροσβεστική διάταξη (συστήματα αυτόματης πυρόσβεσης, έξοδοι κινδύνου κ.λπ.), δεν στοιχειοθετείται ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου.

- Απορριπτέα είναι η αγωγή κατά το μέρος που στρέφεται κατά της Τράπεζας της Ελλάδος ως υπόχρεης να διενεργήσει προληπτικούς ελέγχους για την τήρηση των όρων πυροπροστασίας των τραπεζικών καταστημάτων στα οποία χορηγεί άδεια λειτουργίας, καθώς αποτελεί αυτοτελές νομικό πρόσωπο που δεν υπάγεται στο Ελληνικό Δημόσιο.

- Οι έλεγχοι των οργάνων ΣΕΠΕ για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας για την προστασία της ζωής των εργαζομένων, όπως είναι η τήρηση των μέτρων πυρασφάλειας στους χώρους εργασίας, έχουν προληπτικό χαρακτήρα και λαμβάνουν χώρα, αφού ληφθεί υπ’ όψη ο βαθμός επικινδυνότητας του χώρου εργασίας ή τυχόν καταγγελία και δεν αφορούν υποχρεωτικά όλες τις επιχειρήσεις. Τα τραπεζικά καταστήματα είναι επιχειρήσεις χαμηλής επικινδυνότητας.

- Ακόμη κι αν είχε διατεθεί μεγαλύτερη αστυνομική δύναμη, δεν θα ήταν επαρκώς ικανή να αποτρέψει το συγκεκριμένο συμβάν, δεδομένου ότι τα όργανα της ΕΛ.ΑΣ. δεν ήταν δυνατόν να εποπτεύουν ανά πάσα στιγμή ολόκληρη την περιοχή από την οποία διερχόταν το συγκεντρωμένο πλήθος. Εξάλλου, τα όργανα της ΕΛ.ΑΣ. έπραξαν ό,τι ήταν αντικειμενικά δυνατό και είχαν λάβει εντός των ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας όλα τα απαραίτητα μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης και δεν στοιχειοθετείται στα πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδιασμού παράνομη πράξη ή παράλειψη. 

- Στη γενικότερη αποστολή της Αστυνομίας για πρόληψη και καταστολή πράξεων βίας και τρομοκρατίας περιλαμβάνεται η υποχρέωση εξασφάλισης της τήρησης των όρων ασφαλείας που πρέπει να τηρούν τα τραπεζικά καταστήματα, όπως είναι η εγκατάσταση ειδικών ρολών ή άθραυστων υαλοπινάκων και, συνακόλουθα, η έκδοση πιστοποιητικού ασφαλείας, εντός ειδικής προθεσμίας καθορισμένης σε υπουργική απόφαση.

- Αν και τα αστυνομικά όργανα διενήργησαν αυτοψία και διαπίστωσαν την ανάγκη τοποθέτησης άθραυστων υλικών στην πρόσοψη - δεδομένης της θέσης του καταστήματος απ’ όπου περνούν όλες οι πορείες - αρκετά πριν το ένδικο συμβάν, εντούτοις δεν εκδόθηκε η σχετική απόφαση και ουδέποτε ολοκληρώθηκε η σχετική διαδικασία, γεγονός που συνιστά (ανεξάρτητα από τις δεδομένες ευθύνες της ίδιας της τράπεζας) παράνομη παράλειψη, που οδήγησε αμέσως και ευθέως στο ζημιογόνο αποτέλεσμα.