Ανταγωνισμός: Στο «μικροσκόπιο» της Κομισιόν οι επιχειρηματικές πρακτικές της Amazon στην ΕΕ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε στις 17 Ιουλίου 2019 να κινήσει επίσημη διαδικασία διερεύνησης πιθανού περιστατικού παραβίασης των ενωσιακών κανόνων περί ανταγωνισμού, προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον η χρήση ευαίσθητων δεδομένων τα οποία αντλεί η Amazon από τους ανεξάρτητους εμπόρους-μεταπωλητές (“retailers”) που δραστηριοποιούνται στην πλατφόρμα-περιβάλλον συναλλαγών της αντιβαίνει στους ανωτέρω κανόνες.

Ειδικότερα, η Amazon έχει διττό ρόλο ως πλατφόρμα: α) πωλεί προϊόντα στην  ιστοσελίδα της ως επιχείρηση λιανικού εμπορίου, και β) παρέχει ένα περιβάλλον συναλλαγών όπου διάφοροι ανεξάρτητοι έμποροι-πωλητές μπορούν να πωλήσουν προϊόντα απευθείας στους καταναλωτές.

Στο πλαίσιο της παροχής του εν λόγω περιβάλλοντος συναλλαγών στους ανεξάρτητους εμπόρους, η Amazon συλλέγει διαρκώς δεδομένα σχετικά με τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στην πλατφόρμα της.

Βάσει της προκαταρκτικής άποψης της Επιτροπής, η Amazon φαίνεται να χρησιμοποιεί ανταγωνιστικά ευαίσθητες πληροφορίες – αναφορικά με τους εμπόρους που δραστηριοποιούνται στην αγορά της, τα προϊόντα τους και τις συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα.

Ως μέρος της ενδελεχούς έρευνάς της, η Επιτροπή θα ερευνήσει:

• Τις τυποποιημένες συμφωνίες μεταξύ της Amazon και των εμπόρων που δραστηριοποιούνται στην πλατφόρμα της, οι οποίες παρέχουν τη δυνατότητα στην επιχείρηση λιανικού εμπορίου της Amazon να αναλύει και να χρησιμοποιεί τα δεδομένα τρίτων μερών που συλλέγουν οι έμποροι. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή θα εστιάσει στο κατά πόσον και με ποιον τρόπο η χρήση από την Amazon στο πλαίσιο της λειτουργίας της ως επιχείρησης λιανικού εμπορίου των δεδομένων που συλλέγονται από τους εμπόρους που δραστηριοποιούνται στην πλατφόρμα της, ασκεί αθέμιτη επιρροή στον ανταγωνισμό.
• Τον ρόλο που διαδραματίζουν τα δεδομένα στην επιλογή των νικητών του «Κουτιού Αγοράς» (“Buy Box”) και την επίδραση που έχει σε αυτή την επιλογή η πιθανή χρήση από την Amazon ανταγωνιστικών ευαίσθητων πληροφοριών των εμπόρων στην πλατφόρμα. Το «Κουτί Αγοράς» έχει διακριτή θέση στην πλατφόρμα της Amazon και δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να προσθέτουν είδη από συγκεκριμένο έμπορο απευθείας στο καλάθι αγορών τους. Η απονομή του «Κουτιού Αγοράς» φαίνεται να έχει μεγάλη σημασία για τους εμπόρους στην πλατφόρμα καθώς μία μεγάλη πλειοψηφία των συναλλαγών διεκπεραιώνονται μέσω αυτού. 

Σε περίπτωση που τα ανωτέρω επιβεβαιωθούν, οι υπό διερεύνηση πρακτικές ενδέχεται να συνιστούν παραβίαση των ενωσιακών κανόνων περί ανταγωνισμού, ιδίως ως προς τις συμφωνίες μεταξύ των εταιριών που παραβιάζουν τον ανταγωνισμό (άρθρο 101 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)) και/ ή την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά (Άρθρο 102 ΣΛΕΕ).

Η Επιτροπή εφεξής θα διεξαγάγει κατά προτεραιότητα την ενδελεχή έρευνά της. Η απόφαση κίνησης επίσημης διαδικασίας διερεύνησης δεν προδικάζει το αποτέλεσμα αυτής. 

Δήλωση

Η Επίτροπος αρμόδια για ζητήματα Ανταγωνισμού, Margrethe Vestager, δήλωσε: «Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό. Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει ενισχύσει τον ανταγωνισμό στον τομέα του λιανικού εμπορίου και χάρη σε αυτό υπάρχουν περισσότερες επιλογές και καλύτερες τιμές. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι μεγάλες ηλεκτρονικές πλατφόρμες δεν εξαφανίζουν αυτά τα πλεονεκτήματα ασκώντας αρνητική επιρροή στον ανταγωνισμό. Ως εκ τούτου, αποφάσισα να ερευνήσω προσεκτικά τις επιχειρηματικές πρακτικές της Amazon και τον διττό ρόλο της αφενός ως πλατφόρμα αγορών και αφετέρου ως επιχείρηση λιανικού εμπορίου, προκειμένου να αξιολογήσω τη συμμόρφωσή της με τους ενωσιακούς κανόνες περί ανταγωνισμού.»

Ιστορικό

Το άρθρο 101 ΣΛΕΕ απαγορεύει όλες τις συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων, και όλες τις αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων, που δύνανται να επηρεάσουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών και που έχουν ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς. Το άρθρο 102 ΣΛΕΕ απαγορεύει την καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης στην εσωτερική αγορά. Το πλαίσιο της εφαρμογής των διατάξεων αυτών προσδιορίζεται στον κανονισμό που αφορά τους κανόνες του ανταγωνισμού (Κανονισμός του Συμβουλίου αριθ. 1/2003), ο οποίος είναι εφαρμοστέος ακόμα και από τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού.

Το άρθρο 11, παράγραφος 6, του ως άνω κανονισμού προβλέπει ότι η κίνηση διαδικασίας µε σκοπό την έκδοση απόφασης από την Επιτροπή συνεπάγεται την απώλεια από τις αρχές ανταγωνισµού των κρατών µελών της αρµοδιότητάς τους να εφαρµόζουν τους ενωσιακούς κανόνες περί ανταγωνισμού στις επίμαχες πρακτικές. Το άρθρο 16, παράγραφος 1, προβλέπει περαιτέρω ότι τα εθνικά δικαστήρια θα πρέπει να αποφεύγουν να λαµβάνουν αποφάσεις που ενδέχεται να συγκρούονται µε απόφαση την οποία σκοπεύει να λάβει η Επιτροπή κατά τη διαδικασία που έχει κινήσει.

Η Επιτροπή ενημέρωσε την Amazon και τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών ότι έχει κινήσει διαδικασία στην υπόθεση εν προκειμένω.

Δεν τάσσεται κάποια προθεσμία εκ του νόμου για την περαίωση μίας επίσημης διαδικασίας διερεύνησης πιθανού περιστατικού παραβίασης των ενωσιακών κανόνων περί ανταγωνισμού. Η διάρκεια μίας τέτοιας διαδικασίας εξαρτάται από ορισμένους παράγοντες, όπως η περιπλοκότητα της υπόθεσης, ο βαθμός συνεργασίας των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων με την Επιτροπή και ή άσκηση των δικαιωμάτων άμυνας. 

Περισσότερες πληροφορίες για τη διερεύνηση είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα περί Ανταγωνισμού της Επιτροπής, συγκεκριμένα στο δημόσιο μητρώο υποθέσεων υπό τον αριθμό ΑΤ.40462.