Fake news και εκλογικές παρεμβάσεις στην ΕΕ: Το Ευρωκοινοβούλιο ανησυχεί για την κατάσταση της Δημοκρατίας στην Ευρώπη

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

• Ανάγκη για νέα νομοθεσία για την πρόληψη υβριδικών απειλών
• Μόνο το τρέχον έτος, 998 περιστατικά παραπληροφόρησης αποδίδονται στη Ρωσία
• Περιστατικά παρεμβάσεων από τρίτες χώρες υπέρ των Front National, Freedom Party of Austria, Lega και Leave.eu

Οι παρεμβάσεις από τρίτες χώρες απειλούν σοβαρά τις δημοκρατικές κοινωνίες της Ευρώπης, ενισχύοντας αντιευρωπαϊκές, εξτρεμιστικές και λαϊκιστικές δυνάμεις, προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ).

Οι προσπάθειες να επηρεαστεί η λήψη αποφάσεων στην ΕΕ θέτουν σε κίνδυνο τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές κοινωνίες, προειδοποιούν οι βουλευτές του ΕΚ στο ψήφισμα που υιοθετήθηκε την Πέμπτη, 10-10-2019, από την Ολομέλεια με 469 ψήφους υπέρ, 143 κατά και 47 αποχές.

Αδιαφανής χρηματοδότηση κομμάτων

Το Ευρωκοινοβούλιο τονίζει ότι παρατηρούνται συστηματικές προσπάθειες ανάμιξης τρίτων χωρών στις δημοκρατικές διαδικασίες, μέσω εκστρατειών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυβερνοεπιθέσεων σε υποδομές που σχετίζονται με τις εκλογές και χρηματοδότησης πολιτικών κομμάτων πριν από κάθε σημαντική εκλογική αναμέτρηση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Πολλές από αυτές τις παρεμβάσεις ωφελούν αντιευρωπαϊστές, εξτρεμιστές και λαϊκιστές υποψηφίους.

Παρά τη μερική ή ολική απαγόρευση σε όλα τα κράτη μέλη των δωρεών από το εξωτερικό προς πολιτικά κόμματα ή υποψηφίους, ξένοι παράγοντες βρίσκουν τρόπο να παρακάμψουν αυτούς τους κανόνες, σύμφωνα με το ψήφισμα, στο οποίο γίνεται ειδική αναφορά στις περιπτώσεις των Front National (Γαλλία), Freedom Party (Αυστρία), Lega (Ιταλία) και Leave.eu (Ηνωμένο Βασίλειο).

Ραγδαία αύξηση της ρωσικής προπαγάνδας

Τα μέλη του ΕΚ ανησυχούν σοβαρά για τον «εξαιρετικά επικίνδυνο χαρακτήρα της ρωσικής προπαγάνδας», η οποία αποτελεί την κύρια πηγή παραπληροφόρησης στην Ευρώπη, με τα καταγεγραμμένα περιστατικά από τον Ιανουάριο του 2019 (998) να έχουν διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2018 (434).

Καταδικάζουν επίσης έντονα τις «επιθετικές ενέργειες» προερχόμενες από χώρες εκτός Ευρώπης, οι οποίες επιχειρούν να υποσκάψουν την κυριαρχία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που βρίσκονται σε διαδικασία ένταξης στην ΕΕ.

Τρόποι ανταπόκρισης

Οι βουλευτές ζητούν την αναβάθμιση της ειδικής ομάδας της ΕΕ «East StratCom Task Force» σε μόνιμη επιχειρησιακή δομή με σημαντικά αυξημένη χρηματοδότηση. Καλούν ακόμα τις εταιρείες του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, χωρίς να υπονομεύσουν την ελευθερία της έκφρασης, καθώς και την ΕΕ να δημιουργήσει νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών.

Σχετικές πληροφορίες

Η ΕΕ έχει αναλάβει δράση για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης από το 2015, με τη σύσταση της East StratCom Task Force από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) για την αποτελεσματική επικοινωνία των πολιτικών της ΕΕ προς τις γειτονικές χώρες στα ανατολικά της σύνορα. Τον Οκτώβριο του 2018, πριν τις ευρωπαϊκές εκλογές, οι Facebook, Google, Twitter και Mozilla υπέγραψαν τον Κώδικα Δεοντολογίας για την Παραπληροφόρηση, με τη Microsoft να ακολουθεί το 2019, μέσω του οποίου συμφώνησαν εθελοντικά να συμμορφωθούν με πρότυπα αυτοελέγχου εναντίον της παραπληροφόρησης. Τον Δεκέμβριο του 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε Σχέδιο Δράσης κατά της Παραπληροφόρησης.

Μέχρι το τέλος του 2020, είναι προγραμματισμένες περισσότερες από 50 συνολικά προεδρικές, εθνικές, τοπικές ή περιφερειακές εκλογές στα κράτη μέλη της ΕΕ.