e-Justice: Δέσμη μέτρων για ηλεκτρονικά μέσα στην Διοικητική Δικαιοσύνη με το νέο νόμο "Επενδύω στην Ελλάδα"

Δέσμη μέτρων για την ηλεκτρονική (διοικητική) δικαιοσύνη περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ο νέος νόμος 4635/2019 "Επενδύω στην Ελλάδα" που δημοσιεύθηκε πριν λίγες μέρες στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ειδικότερα, το Μέρος ΙΓ με τίτλο "Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών στη Διοικητική Δικαιοσύνη" περιλαμβάνει σειρά διατάξεων για την υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση δικογράφων σε τακτικά διοικητικά δικαστήρια και το Συμβούλιο της Επικρατείας και τη δυνατότητα τηλεσυνεδριάσεων. 

Αναλυτικά:

Υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση δικογράφων και λοιπών εγγράφων στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ψηφιακός διοικητικός φάκελος

Με τις διατάξεις του άρθρου 75 καθίσταται υποχρεωτική η ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων και σχετικών εγγράφων στο Συμβούλιο της Επικρατείας, με τροποποίηση των σχετικών άρθρων του π.δ. 18/1989.Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι τα ένδικα βοηθήματα και τα ένδικα μέσα ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κατατίθενται αποκλειστικά ηλεκτρονικά (παράγραφος 1).

Επίσης, ηλεκτρονικά θα πραγματοποιούνται όλες οι επιδόσεις (παράγραφος 2).

Στη συνέχεια, ρυθμίζονται ζητήματα αναφορικά με την ηλεκτρονική κατάθεση των επιμέρους δικογράφων και εγγράφων, όπως η έκθεση απόψεων της Διοίκησης και ο συνοδεύων αυτή φάκελος (παράγραφος 3), το δικόγραφο των προσθέτων λόγων και τα υπομνήματα των διαδίκων (παράγραφος 4), καθώς και η παρέμβαση (παράγραφος 5), ενώ ρυθμίζονται και περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τη μετάβαση στο νέο καθεστώς.

Υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση δικογράφων και εγγράφων κατά τη διαδικασία του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας , ψηφιακή δικογραφία

Με την παρούσα διάταξη καθίσταται υποχρεωτική η ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων και εγγράφων κατά τη διαδικασία του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι όλα τα δικόγραφα και έγγραφα κατατίθενται πλέον ηλεκτρονικά ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.

Το ίδιο ισχύει και για τις απόψεις της Διοίκησης και τον φάκελο, ενώ παρέχεται στους διαδίκους η δυνατότητα εξ αποστάσεως πρόσβασης στα δικόγραφα και έγγραφα που έχουν υποβληθεί ή θα υποβληθούν ηλεκτρονικά, με τη χρήση ειδικού κωδικού.

Τέλος, τροποποιείται το άρθρο 195 του ν. 2717/1999 (ΚΔΔ), ώστε και οι κοινοποιήσεις να πραγματοποιούνται πλέον με ηλεκτρονικά μέσα.

Με το άρθρο 77 διευκρινίζεται ότι η υποχρέωση ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφου στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια αφορά και στους δικηγόρους και τα μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Υποχρέωση αναγραφής ΑΦΜ και ηλεκτρονικής διεύθυνσης στα δικόγραφα ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων

Με το άρθρο 78 θεσπίζεται υποχρέωση αναγραφής του ΑΦΜ στα δικόγραφα ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και στα δικόγραφα ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.

Τηλεσυνεδρίαση στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με το πλέγμα των θεσπιζόμενων διατάξεων δημιουργείται το αναγκαίο νομοθετικό θεμέλιο για τη διεξαγωγή της συζήτησης αλλά και την εξέταση των μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια µε τα σύγχρονα μέσα της τεχνολογίας, τα οποία επιτρέπουν τη διεξαγωγή της συζήτησης ή την εξέταση των προσώπων αυτών από το δικαστήριο, μολονότι τα πρόσωπα αυτά ή ορισμένα από αυτά βρίσκονται εκτός της αίθουσας του δικαστηρίου και σε άλλο τόπο.

Περαιτέρω, λαμβανομένης υπόψη της έντονης νησιωτικότητας της χώρας καιτης δυσχέρειας πρόσβασης σε απομακρυσμένες ορεινές και μη περιοχές, καθίσταται εφικτή η διεξαγωγή της συζήτησης στη μεταβατική έδρα του δικαστηρίου χωρίς την μετάβαση της σύνθεσης του δικαστηρίου στον απομακρυσμένο τόπο, επιτυγχάνοντας συχνότερη επικοινωνία των κατοίκων των περιοχών αυτών με τον φυσικό τους δικαστή, σημαντική εξοικονόμηση πόρων και χρόνου και επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης στις περιοχές αυτές.

Μεταξύ άλλων το άρθρο ορίζει:

1. Στο άρθρο 133 του ν. 2717/1999 προστίθενται παράγραφοι 6 έως 9 ως εξής:

«6. Ο πρόεδρος του συμβουλίου ή ο δικαστής, που διευθύνει το δικαστήριο, μπορεί, ύστερα από αίτημα αυτού που ασκεί το ένδικο βοήθημα, το οποίο υποβάλλεται με το εισαγωγικό δικόγραφο ή αυτεπαγγέλτως, να αποφασίσει ότι οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους θα μετέχουν στη συνεδρίαση και θα διενεργούν διαδικαστικές πράξεις ενώπιον του δικαστηρίου, ευρισκόμενοι σε τόπο διαφορετικό από αυτόν της συνεδρίασης. Τόπος συνεδρίασης για τις μεταβατικές έδρες θεωρείται στην περίπτωση αυτή η κύρια έδρα του δικαστηρίου, οι δε διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους έχουν τη δυνατότητα να παραστούν και να μετέχουν στη συνεδρίαση ευρισκόμενοι είτε στον τόπο της συνεδρίασης είτε στον τόπο της μεταβατικής έδρας. Τα πιο πάνω πρόσωπα ενημερώνονται για την απόφαση του πρώτου εδαφίου με την κλήση που προβλέπεται στο άρθρο 128 του παρόντος. Η συζήτηση μεταδίδεται ταυτόχρονα με ήχο και εικόνα στην αίθουσα συνεδρίασης του δικαστηρίου και στον τόπο όπου παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους.

7. Το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση των διαδίκων ή αυτεπαγγέλτως, μπορεί να αποφασίσει την εξέταση μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων χωρίς αυτοί να παρίστανται στην αίθουσα συνεδρίασής του. Η εξέταση μεταδίδεται ταυτοχρόνως με ήχο και εικόνα στην αίθουσα συνεδρίασης του δικαστηρίου και στον τόπο εξέτασης των μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων. Η εξέταση αυτή, η οποία θεωρείται ότι διεξάγεται ενώπιον του δικαστηρίου, έχει την ίδια αποδεικτική ισχύ με την εξέταση στο ακροατήριο.

8. Οι αποφάσεις των παραγράφων 6 και 7 δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα.

9. Οι λεπτομέρειες εφαρμογής των παραγράφων 6 και 7, ιδίως δε της διεξαγωγής της συζήτησης και της εξέτασης προσώπων από το δικαστήριο με τεχνολογικά μέσα, όταν τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται εκτός της αίθουσας του δικαστηρίου και σε άλλο τόπο, ορίζονται με προεδρικό διάταγμα, εκδιδόμενο ύστερα από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης. Μέχρι την έκδοσή του εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του π.δ. 142/2013 (Α΄ 227), όπως εκάστοτε ισχύει.»

Ειδική επιχορήγηση για την κάλυψη δαπαντών του Ο.Σ.Δ.Δ.Υ.Δ.Δ.

Με τη διάταξη του άρθρου 80 παρέχεται η δυνατότητα κάλυψης δαπανών που αφορούν ειδικά την αναδιοργάνωση, αναβάθμιση, βελτίωση και ασφάλεια των υποδομών και εφαρμογών του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Διοικητικής Δικαιοσύνης (Ο.Σ.Δ.Δ.Υ.Δ.Δ.) μέσω αντίστοιχης ετήσιας, επαρκούς κατά ποσό, επιχορήγησης προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, που αποτελεί τον φορέα υλοποίησης και κύριο του ως άνω έργου, το οποίο προκηρύχθηκε το 2013 και τέθηκε σε παραγωγική λειτουργία το 2015-2016.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η εφαρμογή του Ο.Σ.Δ.Δ.Υ.Δ.Δ. για τη διαχείριση της ροής των υποθέσεων των Διοικητικών Δικαστηρίων, τον εμπλουτισμό των υπηρεσιών προς το κοινό και την υποβοήθηση των υποστηρικτικών λειτουργιών τους αποτέλεσε μια σημαντική προσπάθεια μείωσης του διοικητικού κόστους και αύξησης της παραγωγικής δυναμικής με ένα ενιαίο πληροφοριακό σύστημα.

Το Ο.Σ.Δ.Δ.Υ.Δ.Δ. εξυπηρετεί όλα τα Διοικητικά Δικαστήρια (ΣτΕ, διοικητικά εφετεία και διοικητικά πρωτοδικεία), συμπεριλαμβανομένης της Γενικής Επιτροπείας ΔΔ. Αποτελεί έτσι ένα ιδιαίτερα δυναμικό σύστημα, το οποίο πρέπει να αναβαθμίζεται και να επικαιροποιείται συστηματικά, στόχος που υπερβαίνει την υφιστάμενη (από 1.12.2017) σύμβαση συντήρησής του.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται στον κύριο του ως άνω έργου (Ο.Σ.Δ.Δ.Υ.Δ.Δ.) η αναγκαία ευελιξία για την αποτελεσματική κάλυψη των αναφυόμενων αναγκών, από πιστώσεις που θα έχει εγκαίρως στη διάθεσή του, με σεβασμό των κανόνων του Δημοσίου Λογιστικού και της ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών.

Δείτε το Νόμο 4635/2019, όπως δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.