Συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στην ποινική διαδικασία και εκπροσώπησή του από το ΝΣΚ

Με τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου "Τροποποιήσεις Ποινικού Κώδικα, Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και συναφείς διατάξεις" ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στην ποινική διαδικασία και την εκπροσώπησή του από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.

Ενημέρωση: Η τροπολογία ψηφίστηκε ως άρθρο 11 του Νόμου 4637/2019.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, με την πρώτη παράγραφο τροποποιείται η παράγραφος 1, περ. (στ') του άρθρου 8 του ν. 3086/2002 και με τη δεύτερη, προστίθεται άρθρο 20 Α στον ίδιο νόμο.

Οι τροποποιήσεις αυτές κρίνονται αναγκαίες, εξαιτίας των πρακτικών προβλημάτων που ανέκυψαν μετά την ισχύ των νέων Κωδίκων, Ποινικού και Ποινικής Δικονομίας, προκειμένου να ρυθμιστεί η άσκηση έγκλησης για λογαριασμό του Δημοσίου, όπου αυτό απαιτείται αλλά και η συμμετοχή του στις διαδικασίες της αποχής από την ποινική δίωξη, της ποινικής διαπραγμάτευσης και της ποινικής συνδιαλλαγής.

Με τις προτεινόμενες νομοθετικές αλλαγές, αφενός μεν, εξασφαλίζεται, κατ' οικονομία της ποινικής δίκης, η ουσιαστική ενεργός συμμετοχή της δρώσας Διοίκησης, η οποία, με την αρμόδια υπηρεσία της, γνωρίζει τα πραγματικά περιστατικά των αξιόποινων πράξεων που κρίνονται και δύναται να εξωτερικεύσει τη βούληση της, χωρίς την παρουσία του νομικού παραστάτη της, δηλαδή των μελών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), αφετέρου δε, αποφεύγεται η επιβάρυνση των μελών αυτού, με την φυσική τους παρουσία σε διαδικασίες, στην οποίες, είναι κρίσιμη η αξιολόγηση πραγματικών περιστατικών και δεδομένων, χωρίς να απαιτείται η επεξεργασία νομικών ισχυρισμών.

Ειδικότερα, με την πρώτη παράγραφο τροποποιείται η διάταξη της περίπτωσης (στ), της παραγράφου 1, του άρθρου 8 του Οργανισμού ΝΣΚ, όσον αφορά την άσκηση έγκλησης, αφού το ζήτημα αυτό, ρυθμίζεται διεξοδικά με την παράγραφο 2 του προτεινόμενου άρθρου.

4. Με τη δεύτερη παράγραφο προστίθεται στον Οργανισμό ΝΣΚ νέο άρθρο 20Α:

Α. Στην παράγραφο 1 του νέου άρθρου 20Α προβλέπεται ότι αρμόδιος να υποβάλλει έγκληση ως νόμιμος εκπρόσωπος του παθόντος από ποινικό αδίκημα Δημοσίου είναι ο προϊστάμενος της υπηρεσίας ή ο νόμιμος αναπληρωτής του, εντός του κύκλου των αρμοδιοτήτων της οποίας ανήκει η προστασία του εννόμου αγαθού του Δημοσίου που βλάφθηκε από την αξιόποινη πράξη και, ως εκ τούτου, έχει την ευχέρεια να γνωρίζει όλα τα πραγματικά δεδομένα και διαθέτει όλα τα στοιχεία, που απαιτούνται για την υποβολή της έγκλησης.

Β. Στην παράγραφο 2 προσδίδεται αρμοδιότητα στο ίδιο όργανο της Διοίκησης να παρίσταται ως εκπρόσωπος του Δημοσίου, όταν αυτό συμμετέχει και ενεργεί ως παθόν στις λοιπές διαδικασίες της ποινικής προδικασίας, που προβλέπονται στα αναφερόμενα άρθρα, επειδή αυτά προϋποθέτουν την από πλευράς του Δημοσίου διατύπωση άποψης για την σοβαρότητα της βλάβης του δημοσίου συμφέροντος ή τον τρόπο της αποκατάστασης της ζημίας που έχει υποστεί αυτό από την αξιόποινη πράξη.

Περαιτέρω προβλέπεται, στις περιπτώσεις των κακουργηματικών πράξεων, η συνδρομή του Ν.Σ.Κ, κατόπιν εγγράφου, αιτιολογημένου αιτήματος της αρμόδιας υπηρεσίας, προκειμένου, μέλος του να παρασταθεί ως νομικός παραστάτης, στις διαδικασίες αυτές μαζί με τον πρόίστάμενο αυτής ο οποίος εκφράζει αρμοδίως τη βούληση της Διοίκησης.

Στις περιπτώσεις πλημμελημάτων, εξαιτίας του είδους και της σπουδαιότητας του αδικήματος, κατά την κρίση του Προέδρου του ΝΣΚ ή κατόπιν σχετικής διάταξης της εισαγγελικής αρχής ή του δικαστηρίου, δύναται να ορισθεί στις παραπάνω διαδικασίες ως νομικός συμπαραστάτης της αρμόδιας υπηρεσίας μέλος του ΝΣΚ. Περαιτέρω, ρυθμίζονται τα ζητήματα παράστασης του Ελληνικού Δημοσίου στην ποινική διαδικασία με μέλος του ΝΣΚ προς υποστήριξη της ποινικής κατηγορίας (η οποία διακρίνεται σαφώς από την διαδικασία υποβολής έγκλησης), σε κάθε περίπτωση, κατόπιν προηγούμενου εγγράφου αιτήματος της Διοίκησης.

Τέλος, ορίζεται ρητά ότι η παράσταση των μελών του ΝΣΚ κατά τις παραπάνω διαδικασίες διέπεται και από τις διατάξεις του ν.3086/2002 και ιδίως εκείνες των παρ. 1 έως 3 του άρθρου 20 του νόμου αυτού, προκειμένου να μην παραμένει αμφιβολία σχετικά με τον τρόπο απόδειξης της πληρεξουσιότητας, την απαλλαγή από εισφορές, τέλη κλπ. και το δικαίωμα παράστασης των προσώπων αυτών στις συγκεκριμένες διαδικασίες.

Γ. Στην παράγραφο 3 προβλέπεται η δυνατότητα ανάθεσης από το ΝΣΚ των καθηκόντων της παραγράφου 2 σε δικηγόρους, στις περιπτώσεις υποθέσεων που ανακύπτουν στις έδρες πρωτοδικείων, στις οποίες δεν λειτουργούν υπηρεσιακές του μονάδες, όπως προβλέπεται ήδη για όλες τις υποθέσεις του Δημοσίου στο άρθρο 24 του ν.3086/2002.

Δείτε αναλυτικά την τροπολογία στο hellenicparliament.gr