Επαναλειτουργία δικαστηρίων: Οι θέσεις του δικηγορικού σώματος

Η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος συνεδρίασε στις 22.5.2020, υπό την Προεδρία του Προέδρου Δημήτρη Βερβεσού, μέσω τηλεδιάσκεψης και εξέδωσε ανακοίνωση αναφορικά με τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο στην παρούσα συγκυρία.

Μεταξύ άλλων, στο επίκεντρο βρέθηκε το ζήτημα της επαναλειτουργίας των δικαστηρίων.

Διαβάστε επίσης: Προκήρυξη: Θέσεις Νομικών στη Γ.Γ. Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών

Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, το δικηγορικό σώμα συμμετέχει με εκπροσώπους του στις Επιτροπές που έχουν συσταθεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για την επαναλειτουργία των δικαστηρίων και έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που έχουν ανακύψει.

Α. Ως προς την επαναλειτουργία των πολιτικών δικαστηρίων, σύμφωνα με το εκπονηθέν σχέδιο ΠΝΠ, υιοθετήθηκαν σειρά προτάσεων του δικηγορικού σώματος, όπως:

- η δυνατότητα λήψης ένορκων βεβαιώσεων ενώπιον δικηγόρου για όλες τις πολιτικές υποθέσεις,

- η διατήρηση της προφορικότητας στις ειδικές διαδικασίες,

-η οίκοθεν, με ευθύνη των γραμματειών των οικείων Δικαστηρίων, αζημίως (εκ του πινακίου), επαναφορά, κατά χρονική σειρά, των υποθέσεων, που ματαιώθηκαν κατά τη διάρκεια της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων και χωρίς ανάγκη νέων επιδόσεων,

- η λήψη πρώτης αναβολής των υποθέσεων χωρίς σπουδαίο λόγο και χωρίς καταβολή αναβολόσημου και η δυνατότητα λήψης δεύτερης αναβολής για σπουδαίο λόγο,

- η αναδρομική «κάλυψη» της αναστολής προθεσμιών, νομικών, δικαστικών και εξωδικαστικών που διέδραμαν, κατά τη διάρκεια της αναστολής λειτουργίας των Δικαστηρίων (βλ. επισυναπτόμενο).

- η ματαίωση των προγραμματισμένων πλειστηριασμών μέχρι το Σεπτέμβριο.

Β. Ως προς την επαναλειτουργία των ποινικών δικαστηρίωνέγινε δεκτή η πρόταση του σώματος και προβλέπεται η εκδίκαση όλων των ποινικών υποθέσεων που αφορούν αναστολές και δικονομικές ποινικές δίκες (497, 430, 341 κλπ) από 1.6.2020.

Το Δικηγορικό σώμα προτείνει την άμεση και πλήρη επαναλειτουργία των ποινικών δικαστηρίων, λαμβανομένης υπόψη της άρσης των περιορισμών, της συνεχούς διεύρυνσης των κλάδων που επαναλειτουργούν (πολυκαταστήματα, υπεραγορές, οργανωμένες παραλίες κλπ)και της άμεσης επανόδου στη νέα οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα.

Διαβάστε επίσης: Εισήγηση για τη σταδιακή επαναλειτουργία των ποινικών δικαστηρίων από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών

Αναλυτικά οι διατάξεις επαναλειτουργίας των πολιτικών δικαστηρίων

1. Το χρονικό διάστημα της επιβολής του μέτρου της προσωρινής αναστολής δεν υπολογίζεται στις νόμιμες και δικαστικές προθεσμίες για τη διενέργεια διαδικαστικών και εξώδικων πράξεων, καθώς και άλλων ενεργειών ενώπιον των δικαστηρίων, συμβολαιογράφων ως υπαλλήλων του πλειστηριασμού, υποθηκοφυλακείων, κτηματολογικών γραφείων και άλλων τρίτων προσώπων, και μετά τη λήξη αυτής οι προθεσμίες αυτές τρέχουν για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για να συμπληρωθεί η αντίστοιχη προβλεπόμενη από το νόμο προθεσμία. Ειδικότερα οι προθεσμίες των άρθρων 215§2, 237§§1 και 2 και 238 ΚΠολΔ, καθώς και οι προθεσμίες άσκησης ανακοπών, ένδικων μέσων και πρόσθετων λόγων, δεν συμπληρώνονται, αν δεν παρέλθουν επιπλέον τριάντα (30) ημέρες.

2. Σε περίπτωση που η συζήτηση υπόθεσης οποιουδήποτε βαθμού δικαιοδοσίας και με οποιαδήποτε διαδικασία ματαιώθηκε διαρκούσης της αναστολής, δηλαδή μέχρι και 31.5.2020, ορίζεται αυτεπαγγέλτως, με πράξη του προέδρου του τμήματος ή του δικαστή, ημέρα και ώρα συζήτησης στο ακροατήριο σε σύντομη κατά το δυνατόν δικάσιμο και κατά προτεραιότητα εντός του χρονικού διαστήματος από 1.7.2020 έως 15.7.2020 και από 1.9.2020 έως 15.9.2020. Η εγγραφή της υπόθεσης στο οικείο πινάκιο ή έκθεμα, το οποίο μπορεί να τηρείται και ηλεκτρονικά, γίνεται με πρωτοβουλία του γραμματέα και ισχύει ως κλήτευση όλων των διαδίκων. Με πρωτοβουλία επίσης του γραμματέα μπορεί να γνωστοποιείται η δικάσιμος που ορίστηκε με αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου των διαδίκων, είτε με ανάρτηση στην πύλη ψηφιακών υπηρεσιών δικαστηρίων solon.gov.gr για όσα δικαστήρια και διαδικασίες έχουν ενταχθεί στο εν λόγω σύστημα.

3. Στις εκκρεμείς υποθέσεις της παλαιάς τακτικής διαδικασίας του πολυμελούς πρωτοδικείου, καθώς και στις εκκρεμείς δίκες ενώπιον του Εφετείου, που αφορούν εφέσεις κατά ερήμην αποφάσεων, που είχαν εκδοθεί κατά την ίδια διαδικασία, εφόσον η προθεσμία κατάθεσης των προτάσεων και της αντίκρουσης πριν από τη δικάσιμο συμπληρώνεται εντός του χρονικού διαστήματος της αναστολής, οι σχετικές δίκες,που έχουν προσδιορισθεί σε δικάσιμο μετά τη λήξη της αναστολή (31.5.2020), αναβάλλονται αυτεπαγγέλτως και με πράξη του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου ή του αρμόδιου δικαστή, ορίζεται οίκοθεν ημέρα και ώρα συζήτησης στο ακροατήριο σε σύντομη κατά το δυνατόν δικάσιμο και κατά προτεραιότητα εντός του χρονικού διαστήματος από 1.7.2020 έως 15.7.2020 και από 1.9.2020 έως 15.9.2020. Η εγγραφή της υπόθεσης στο οικείο πινάκιο, το οποίο μπορεί να τηρείται και ηλεκτρονικά, γίνεται με πρωτοβουλία του γραμματέα και ισχύει ως κλήτευση όλων των διαδίκων. Με πρωτοβουλία επίσης του γραμματέα μπορεί να γνωστοποιείται η δικάσιμος που ορίστηκε με αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου των διαδίκων είτε με ανάρτηση στην πύλη ψηφιακών υπηρεσιών δικαστηρίων solon.gov.gr για όσα δικαστήρια και διαδικασίες έχουν ενταχθεί στο εν λόγω σύστημα.

4. Με την επιφύλαξη των άρθρων 237 και 238 στον πρώτο και δεύτερο βαθμό, όπως και στον Άρειο Πάγο, κατά το χρονικό διάστημα από 1.6.2020 έως 15.9.2020, ο πρόεδρος του δικαστηρίου ή ο αρμόδιος δικαστής κατανέμει χρονικά εντός της αυτής ημέρας τις εγγεγραμμένες στο πινάκιο ή έκθεμα υποθέσεις και ο καταμερισμός αυτός με πρωτοβουλία του γραμματέα γνωστοποιείται ακολούθως, και πάντως το αργότερο την προηγούμενη της δικασίμου εργάσιμη ημέρα, στους διαδίκους ή τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους, με αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τους ή με ανάρτηση στην πύλη ψηφιακών υπηρεσιών δικαστηρίων solon.gov.gr για όσα δικαστήρια και διαδικασίες έχουν ενταχθεί στο εν λόγω σύστημα. Στις υποθέσεις αυτές παρέχεται η δυνατότητα αναβολής κατ’ εξαίρεση όσων ορίζονται στο άρθρ. 241 ΚΠολΔ. Η αναβολή μπορεί να δοθεί και χωρίς παράσταση των πληρεξούσιων δικηγόρων στο ακροατήριο κατά την εκφώνηση της υπόθεσης από το οικείο πινάκιο ή έκθεμα κατά την ημέρα της δικασίμου, εφόσον οι δικηγόροι αυτοί διατυπώσουν σχετικό αίτημα σε κοινή ανέκκλητη δήλωσή τους, η οποία, κατά το άρθρ. 242§2 ΚΠολΔ και κατ’ απόκλιση της ρύθμισης του άρθρ. 115§2 ΚΠολΔ, υποβάλλεται στην οικεία γραμματεία του δικαστηρίου μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου το αργότερο την προηγούμενη της δικασίμου εργάσιμη ημέρα.

5. Στις ίδιες υποθέσεις, εφόσον όλοι οι διάδικοι δεν επιθυμούν να εξετάσουν κατά τη συζήτηση των υποθέσεων μάρτυρα, μπορούν να το δηλώσουν στη γραμματεία του δικαστηρίου μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το αργότερο μέχρι την ώρα 12.00 της προηγούμενης της δικασίμου εργάσιμης ημέρας, προκειμένου η συζήτηση της υπόθεσής τους να τεθεί στην αρχή του πινακίου ή εκθέματος. Η ρύθμιση του προηγούμενου εδαφίου ισχύει και για την συζήτηση των υποθέσεων της παραγράφου 3.

6. Οι διάδικοι μπορούν να προσκομίσουν ένορκες βεβαιώσεις που λαμβάνονται ενώπιον δικηγόρου της έδρας του δικαστηρίου ή της κατοικίας ή της διαμονής του μάρτυρα κατά την διαδικασία των άρθρων 422 έως 424 ΚΠολΔ, όπως αυτή συμπληρώνεται με τα επόμενα εδάφια του παρόντος. Η ένορκη βεβαίωση δεν μπορεί να ληφθεί ενώπιον των πληρεξουσίων δικηγόρων των διαδίκων. Αμέσως μετά την λήψη της ένορκης βεβαίωσης, ο δικηγόρος ενώπιον του οποίου αυτή δόθηκε την αποστέλλει ηλεκτρονικά στον Δικηγορικό Σύλλογο στον οποίο ανήκει και λαμβάνει ηλεκτρονική απόδειξη λήψης. Με την ηλεκτρονική απόδειξη η ένορκη βεβαίωση αποκτά βέβαιη χρονολογία και μοναδικό αριθμό. Ο δικηγόρος χορηγεί αντίγραφα της ένορκης βεβαίωσης μαζί με την ως άνω ηλεκτρονική απόδειξη λήψης. Όμοια αντίγραφα χορηγεί και ο οικείος Δικηγορικός Σύλλογος.

7. Αν οι προθεσμίες των άρθρων 228, 591§1 εδ. β,686§2 και 748§3 ΚΠολΔ έληγαν εντός του χρονικού διαστήματος της αναστολής και ο υπολειπόμενος χρόνος συμπλήρωσής τους, όπως οριοθετείται κατά την παρ. 1, δεν επαρκεί για την τήρηση των προθεσμιών αυτών, τότε οι υποθέσεις αναβάλλονται υποχρεωτικά μετά από αίτημα οποιουδήποτε των διαδίκων.

8. Προσωρινές διαταγές των άρθρων 691Α και 781 ΚΠολΔ, καθώς και προσωρινές διαταγές επί αιτήσεων αναστολής της εκτέλεσης ή της εκτελεστότηταςσε υποθέσεις κάθε φύσης και διαδικασίας, οι οποίες χορηγήθηκαν μέχρι τη ματαιωθείσα λόγω της αναστολής των δικών συζήτηση της σχετικής αίτησης, λογίζονται αυτοδικαίως παραταθείσες μέχρι την νέα δικάσιμο που θα ορισθεί σύμφωνα με την παράγραφο 7 του παρόντος.

9. Όταν το χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της αναστολής δεν επαρκεί για να τηρηθούν, σε σχέση με την ορισθείσα δικάσιμο, οι προθεσμίες άσκησης των πρόσθετων λόγων ή της αντέφεσης, η συζήτηση αναβάλλεται υποχρεωτικώς με αίτημα των διαδίκων. Στις εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον του Αρείου Πάγου η κατά τα άνω άσκηση των προσθέτων λόγων αναίρεσης στη νέα δικάσιμο είναι παραδεκτή. Στις άνω περιπτώσεις η μη άσκηση των πρόσθετων λόγων ή της αντέφεσης από τον διάδικο που ζήτησε την αναβολή, θα έχει ως συνέπεια την επιβολή ποινής τάξεως κατ’ άρθρο 205 ΚΠολΔ.

10. Στις εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον του Αρείου Πάγου, όταν η κατ΄ άρθρο 570 παρ. 1 ΚΠολΔ προθεσμία κατάθεσης των προτάσεων ή η κατ΄ άρθρο 570 παρ. 3 ΚΠολΔ προθεσμία κατάθεσης των εγγράφων έληξε ή λήγει εντός του χρονικού διαστήματος της αναστολής, όμως η συζήτηση της αναίρεσης έχει προσδιορισθεί σε χρόνο βραχύτερο της συμπλήρωσης των ως άνω προθεσμιών, δικαιούται ο έχων το αντίστοιχο βάρος διάδικος να υποβάλει αίτημα αναβολής της συζήτησης της αναίρεσης. Στις περιπτώσεις αυτές το δικαστήριο υποχρεούται να χορηγήσει αναβολή, ενώ αν ο διάδικος δεν προβεί στις ενέργειες για τις οποίες του χορηγήθηκε η αναβολή, θα του επιβάλλεται ποινή τάξης κατ’ άρθρο 205 ΚΠολΔ.

11. Πλειστηριασμοί που αφορούν κινητή περιουσία του οφειλέτη (με εξαίρεση πράγματα υποκείμενα σε φθορά), ακίνητα, πλοία και αεροσκάφη, των οποίων η ημέρα πλειστηριασμού έχει ορισθεί κατά το χρονικό διάστημα από 31.5.2020 έως 31.7.2020 ματαιώνονται. Με πρωτοβουλία του επισπεύδοντος ορίζεται, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα ημερών από την δημοσίευση της παρούσας και με την αρχικά εκτιμηθείσααξία και τιμή πρώτης προσφοράς (954§§1 εδ. β, 2 περ. γ, 993§2 ΚΠολΔ), νέα ημέρα πλειστηριασμού μετά την 31.7.2020, τηρουμένων των νόμιμων προθεσμιών και ιδίως των άρθρων954§2 περ. ε΄ και 993§2, 1011Α§2 ΚΠολΔ. Εντός της αυτής προθεσμίας ο επισπεύδων υποχρεούται να προσδιορίσει νέα ημέρα πλειστηριασμού και για τους πλειστηριασμούς που ήδη ματαιώθηκαν κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής. Αν ο επισπεύδων δεν προσδιορίσει νέα ημέρα πλειστηριασμού εντός της άνω προθεσμίας, τότε κάθε δανειστής, εφόσον έχει απαίτηση κατά του οφειλέτη, η οποία στηρίζεται σε εκτελεστό τίτλο, αφού επιδώσει σε εκείνον κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση, επιταγή προς εκτέλεση, μπορεί να επισπεύσει τον πλειστηριασμό τηρουμένων των προθεσμιών των παραπάνω άρθρων. Τα χρονικά διαστήματα της επιβολής του μέτρου της προσωρινής αναστολής, καθώς και του προσδιορισμού του νέου, κατά τα ως άνω, πλειστηριασμού, δεν υπολογίζονται στις άνω προθεσμίες των άρθρων 954§2 περ. ε΄,993§2, 1011Α§2και 1019§1 ΚΠολΔ.

12. Στις περιπτώσεις ορισμού ημέρας πλειστηριασμού κατ’ εφαρμογή του άρθρου 966§§1, 2 εδ. β΄ και 3 ΚΠολΔ, όταν οποιαδήποτε προθεσμία εμπίπτει, έστω και μερικώς, εντός του χρονικού διαστήματος της αναστολής, ο πλειστηριασμός ματαιώνεται και ορίζεται νέα ημέρα πλειστηριασμού, τηρουμένων των προθεσμιών που προβλέπονται στις διατάξεις αυτές.

13. Στη περίπτωση πλειστηριασμών που επισπεύδονται σύμφωνα με τα άρθρα 973, 1006§4 και 1011Α§4 ΚΠολΔ και έχει ορισθεί ημέρα διεξαγωγής έως την 15.6.2020, ματαιώνονται, και ορίζεται νέα ημέρα πλειστηριασμού τηρουμένων των προθεσμιών που προβλέπονται στη διάταξη αυτή.

14. Η έναρξη ισχύς των άρθρων 6 και 7 του ν. 4640/2019 για την περίπτωση β του άρθρου 44 του ν. 4640/2020 μετατίθεται αναδρομικώςγια την 1.7.2020.

15. Για το χρονικό διάστημα της αναστολής από 13.3.2020 έως 31.5.2020 δεν τρέχουν τόκοι επιδικίας.

16. Οι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου θα ισχύσουν από 1.6.2020 έως 15.9.2020, με εξαίρεση τις παντός είδους και ενώπιον οιουδήποτε δικαστηρίου και με οποιανδήποτε διαδικασία καταθέσεις δικογράφων, οι οποίες μπορούν να πραγματοποιούνται ήδη από 18.5.2020.

Διαβάστε αναλυτικά τις αποφάσεις της Ολομέλειας στο dsa.gr