ΕΣΡ: Πρόστιμο 30.000 ευρώ στον Alpha για προβολή παλιού βίντεο σε ρεπορτάζ για τον Έβρο

Πρόστιμο ύψους 30.000 ευρώ επέβαλε το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης στον τηλεοπτικό σταθμό ALPHA για "παραβίαση της υποχρέωσης ακριβούς και με το απαιτούμενο αίσθημα ευθύνης μετάδοσης των πληροφοριών και ειδήσεων".

Σύμφωνα με την απόφαση, κατά την ενημερωτική εκπομπή ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΕΣΗ που μεταδόθηκε από τον σταθμό της εγκαλουμένης την 1η Μαρτίου 2020 προβλήθηκε περί την ώρα 12.35 τετράλεπτο βίντεο στο οποίο απεικονίζονταν, σύμφωνα με τον κεντρικό παρουσιαστή και τους υπόλοιπους συντελεστές της εκπομπής, πολυμελείς ομάδες μεταναστών και προσφύγων να περνούν παράνομα τα ελληνικά σύνορα από την πλευρά της Τουρκίας.

Όμως, όπως επισημαίνει η απόφαση, όλες οι προβαλλόμενες εικόνες αφορούσαν σε παρελθόντα χρόνο και ειδικότερα στο έτος 2015 και απεικόνιζαν την προσπάθεια εισόδου προσφύγων και μεταναστών από την Ειδομένη στη Βόρεια Μακεδονία.

Σύμφωνα με την απόφαση, αυτό "προκύπτει από πλήθος πηγών και πιστοποιείται ιδίως και από τον ανεξάρτητο φορέα ellinika hoaxes (https://www.ellinikahoaxes.gr/2020/03/01/video-manesis-eidomeni/).

Το αυθεντικό βίντεο του 2015 με τον ήχο που από μόνο του αποδεικνύει ότι είναι μαγνητοσκοπημένο σε άλλη γεωγραφική περιοχή είναι αναρτημένο στον ιστότοπο https://www.youtube.com/watch?v=2hK6dTbWc_s&feature=emb_logo&has_verified =1.

Περαιτέρω, στην απόφαση αναφέρεται: "Η εγκαλουμένη προβάλλει τον ισχυρισμό ότι το πρόβλημα προέκυψε επειδή, ελάχιστα λεπτά πριν το τέλος της εκπομπής, εστάλη από τηλεθεατή ηλεκτρονικός σύνδεσμος επώνυμης ελληνικής ιστοσελίδας, που περιείχε το επίμαχο υλικό. Λόγω της χρονικής πίεσης και της έντασης των στιγμών, η συνεργάτιδα της εκπομπής, που είναι επιφορτισμένη με την αξιολόγηση των μηνυμάτων που λαμβάνονται από τους τηλεθεατές, παρέλειψε να προωθήσει το βίντεο για εξακρίβωση και επαλήθευση του περιεχομένου του από την αρχισυντάκτρια του προγράμματος και το απέστειλε κατευθείαν μέσω του υπολογιστή της προς άμεση μετάδοση. Αυτό είχε ως συνέπεια ο παρουσιαστής της εκπομπής να θεωρήσει εσφαλμένως ότι επρόκειτο για επαληθευμένο υλικό που απεικόνιζε την αθρόα εισροή παράτυπων προσφύγων και μεταναστών από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και να προχωρήσει στη μετάδοση και τον σχολιασμό της υποτιθέμενης είδησης.

Με τα όσα ισχυρίζεται όμως παραπάνω, η εγκαλουμένη συνομολογεί ουσιαστικά ότι υπήρξε πλημμελής έλεγχος του περιεχομένου του επίμαχου βίντεο πριν την τηλεοπτική προβολή και τον σχολιασμό του.

Τα όσα αναφέρει επομένως για τους λόγους, που ο παρουσιαστής της εκπομπής θεώρησε το βίντεο σύγχρονο και αυθεντικό, ουδόλως επιδρούν επί της ζητήματος της ενοχής της, λαμβάνονται ωστόσο υπόψιν κατά την επιμέτρηση της επιβλητέας ποινής ως στοιχεία που αφορούν τον βαθμό υπαιτιότητας που καταλογίζεται στους προστηθέντες συνεργάτες της.

Αναφέρει επίσης η εγκαλουμένη ότι ο παρουσιαστής προχώρησε σε αποκατάσταση της αλήθειας κατά αμέσως επόμενη εκπομπή του, έξι ημέρες μετά την προβολή του επίμαχου βίντεο. Υποστηρίζει επίσης ότι ο σταθμός είχε ήδη προβεί στο ενδιάμεσο σε σχετική ενημέρωση τύπου, ενώ προσθέτει ότι θα ήταν απρόσφορη η αποκατάσταση της αλήθειας στο πλαίσιο κάποιας άλλης, χρονικά εγγύτερης στο γεγονός, ενημερωτικής εκπομπής του σταθμού, καθώς θα υπήρχε ο κίνδυνος να την παρακολουθήσει μια άλλη κατηγορία κοινού.

Σημειώνεται ωστόσο ότι ο νόμος ορίζει ρητώς ότι η αποκατάσταση της όποιας ανακρίβειας πρέπει να γίνεται αμέσως, ακόμα και στο πλαίσιο κάποιος παρόμοιας εκπομπής. Δεδομένου ότι η αμέσως επόμενη ίδια εκπομπή θα προβαλλόταν έξι ολόκληρες ημέρες μετά την επίμαχη μετάδοση, όφειλε η εγκαλουμένη να είχε προχωρήσει νωρίτερα σε άρση της σύγχυσης που η προβολή και ο σχολιασμός του συγκεκριμένου βίντεο είχε προκαλέσει στο τηλεοπτικό κοινό.

Αυτό πολύ περισσότερο από την στιγμή που το βίντεο αυτό προβλήθηκε σε μια τεταμένη χρονική συγκυρία και αφορούσε ένα πολύ ευαίσθητο και κρίσιμο θέμα σχετιζόμενο άμεσα με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Υπήρχε επομένως υποχρέωση άμεσης επανόρθωσης στο πλαίσιο ενός παρόμοιου ενημερωτικού προγράμματος, ανεξαρτήτως της αυτονόητης υποχρέωσης αποκατάστασης της αλήθειας από την ίδια την προβαλλόμενη εκπομπή και τον κεντρικό παρουσιαστή της".

Όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΕΣΡ, καθίσταται σαφές ότι ο τηλεοπτικός σταθμός παραβίασε τις υποχρεώσεις του, μέσω της προβολής (εκ βαρείας αμελείας), από τους προστηθέντες συνεργάτες της, βίντεο παρελθόντος χρόνου ως σύγχρονου και της παραπληροφόρησης του κοινού σχετικά με το πραγματικό του περιεχόμενο.

Με βάση την βαρύτητα των παραβάσεων και το κοινώς γνωστό μερίδιο τηλεθεάσεως του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των 30.000 ευρώ.

Η απόφαση του ΕΣΡ είναι διαθέσιμη στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ.