Απλή (άκυρη) σχέση εργασίας στο Δημόσιο και αμοιβή εργαζομένων δυνάμει των διατάξεων περί αδικαιολογήτου πλουτισμού (ΟλΑΠ 4/2021)

Απλή (άκυρη) σχέση εργασίας στο Δημόσιο και αμοιβή εργαζομένων δυνάμει των διατάξεων περί αδικαιολογήτου πλουτισμού (ΟλΑΠ 4/2021)

Σε περίπτωση άκυρης σύμβασης εργασίας ο εργαζόμενος δεν υποχρεούται να παρέχει τη συμφωνημένη εργασία, ούτε έχει συμβατική αξίωση κατά του εργοδότη για καταβολή της συμφωνημένης αμοιβής.

Για όσο χρόνο όμως τυχόν λειτουργήσει η σύμβαση παρά την ακυρότητά της υπάρχει απλή σχέση εργασίας, ο δε εργαζόμενος αποκτά αξίωση για την εργασία που παρέσχε στον εργοδότη (εκτός από τις εξαιρετικές περιπτώσεις που η παροχή οφείλεται ευθέως εκ του νόμου με μόνη την πραγματική παροχή της εργασίας) με βάση τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

Στην περίπτωση αυτή ο πλουτισμός του εργοδότη συνίσταται σε αυτήν καθ’ εαυτήν την παρασχεθείσα εργασία, η οποία ενσωματώνεται στην περιουσία του κατά τρόπο που δεν μπορεί πλέον να διακριθεί από αυτήν και έχει οικονομική αξία, η οποία αποτιμάται κατά τον χρόνο της παροχής της, ανεξάρτητα αν επέφερε το επιδιωκόμενο από τον εργοδότη αποτέλεσμα.

Ισούται δε με την αμοιβή την οποία αναγκαίως θα κατέβαλλε ο εργοδότης, υπό τις επικρατούσες στον τόπο της παροχής συνθήκες, για την ίδια εργασία σε πρόσωπο με τις ικανότητες και τα προσόντα του απασχοληθέντος αν η σύμβαση εργασίας ήταν έγκυρη, και δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τις αποδοχές που προβλέπουν οι τυχόν υπάρχουσες σ.σ.ε. και δ.α. ή, αν δεν υπάρχουν τέτοιες, εκείνη η αμοιβή που στη συγκεκριμένη περίπτωση αποδεικνύεται ότι ο εργοδότης καταβάλλει σε άλλον εργαζόμενο με έγκυρη σύμβαση εργασίας υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις.

Το ανωτέρω ποσό που θα ελάμβανε ο εργαζόμενος με έγκυρη σύμβαση εργασίας ενδιαφέρει μόνο για τον προσδιορισμό της αξίας της εργασίας, της έκτασης δηλαδή του πλουτισμού του εργοδότη, και όχι για τη θεμελίωση του πλουτισμού, ο οποίος γεννάται από αυτήν καθ’ εαυτήν την χωρίς νόμιμη αιτία παρασχεθείσα προς όφελός του εργασία.

Η ωφέλεια (πλουτισμός) του εργοδότη απορρέει από μόνο το γεγονός της πραγματικής παροχής των υπηρεσιών του μισθωτού στο πλαίσιο άκυρης σύμβασης εργασίας.

Κατά συνέπεια, είναι αδιάφορο αν στη συγκεκριμένη περίπτωση ο εργοδότης δεν θα προέβαινε, από οικονομικούς ή άλλους λόγους, στην πρόσληψη άλλου μισθωτού με έγκυρη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, ακόμη κι αν δεν υπήρχε δυνατότητα έγκυρης πρόσληψης άλλου μισθωτού στη θέση του ακύρως απασχοληθέντος.

Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή και επί του Δημοσίου και γενικότερα επί των φορέων του ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Οι απαγορεύσεις που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 103 Σ., οι οποίες δεν επιτρέπουν την πρόσληψη υπαλλήλου σε μη νομοθετημένη θέση, ή του ν. 2190/1994, οι οποίες αφορούν το σύστημα προσλήψεων στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, συνιστούν απλώς τη βασική προϋπόθεση της έλλειψης νόμιμης αιτίας ένεκα της οποίας γεννάται η ευθύνη προς απόδοση του πλουτισμού, και όχι λόγο αποκλεισμού της.

Δείτε αναλυτικά την απόφαση στην Επιθεώρηση Εργατικού Δικαίου.