Αντίθετη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου προς απόφαση ΣτΕ επί πιλοτικής δίκης ή προδικαστικού ερωτήματος για το ίδιο νομικό ζήτημα (ΣτΕ 2614/2021)

Δεκτή έγινε από το Συμβούλιο της Επικρατείας η αίτηση αναίρεσης του ΟΑΕΕ και ήδη e-ΕΦΚΑ κατά απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης (ΣτΕ 2614/2021).

Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, προκειμένου να επιτευχθεί η ενότητα της νομολογίας των διοικητικών δικαστηρίων στην ορθή ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και να αποφευχθεί η έκδοση αντιφατικών αποφάσεων για το ίδιο νομικό ζήτημα, η εκ του νόμου υποχρεωτική αναστολή των εκκρεμών δικών στις οποίες ανακύπτει νομικό ζήτημα ίδιο με αυτό της πιλοτικής δίκης ή του υποβληθέντος προδικαστικού ερωτήματος κωλύει την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων μέχρι τη δημοσίευση της οριστικής απόφασης του ΣτΕ.

Επί διαφορών ουσίας παρέχεται η δικονομική δυνατότητα να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση, αν κατά τη διάσκεψη της υπόθεσης διαπιστωθεί ότι εκκρεμεί για το ίδιο ζήτημα πιλοτική  δίκη ή  επί προδικαστικού ερωτήματος. Αν, ωστόσο, προχωρήσει η εκδίκαση των υποθέσεων κατά παράβαση του άρθρου 1  του Ν. 3900/2010,  η απόφαση  που θα εκδοθεί υπόκειται στα προβλεπόμενα ένδικα μέσα για τον λόγο αυτό έφεσης ή αναίρεσης, ανεξαρτήτως συνδρομής των προϋποθέσεων  του άρθρου 92 παρ. 2  του Κ.Δ.Δ. ή του άρθρου 12 παρ. 1  του Ν. 3900/2010. 

Περαιτέρω, το δικαστήριο διαπίστωσε πως αν στην αναιρετική δίκη η κρίση του  δικαστηρίου  της ουσίας για το ίδιο  νομικό ζήτημα - παρά την εκδίκαση της υπόθεσης κατά παράβαση των ανωτέρω διατάξεων - είναι σύμφωνη με τα κριθέντα με την οριστική απόφαση του ΣτΕ ή ορθή κατ’ αποτέλεσμα, ο σχετικός λόγος αναίρεσης είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής. Αν, όμως, η κρίση του είναι αντίθετη προς την απόφαση του ΣτΕ για το ίδιο νομικό ζήτημα, ο οικείος λόγος αναίρεσης προβάλλεται λυσιτελώς. 

Ακολούθως, το δικαστήριο έκρινε ότι από τη συστηματική ερμηνεία  των άρ.  1 παρ. 1 και 2, 12 παρ. 1 και 57 του Ν. 3900/2010, ενόψει και των επιδιωκόμενων με τις διατάξεις αυτές σκοπών, συνάγεται ότι όταν το τιθέμενο σε εκκρεμή  δίκη ενώπιον δευτεροβάθμιου  δικαστηρίου της ουσίας νομικό ζήτημα έχει ήδη επιλυθεί  κατόπιν ενεργοποίησης του μηχανισμού της πιλοτικής δίκης ή της δίκης κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος άλλου διοικητικού δικαστηρίου, το δε δικάσαν  δικαστήριο  έκρινε, για το ίδιο κρίσιμο νομικό ζήτημα, αντιθέτως προς την οριστική απόφαση του ΣτΕ,  δεν είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη η αίτηση αναίρεσης κατά της αντίθετης απόφασης του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, με την οποία προβάλλεται ως λόγος αναίρεσης η εσφαλμένη ερμηνεία των κρίσιμων διατάξεων. Τούτο ισχύει ακόμη και αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των παρ. 3 και 4 του άρθρου 53  του π.δ. 18/1989.  Αρκεί, απλώς, να προβάλλεται ο λόγος αναίρεσης του  άρθρου 56 παρ. 1 περ. δ΄  π.δ. 18/1989  περί εσφαλμένης ερμηνείας του νόμου και να επικαλείται ο αναιρεσείων την ορθή ερμηνεία, η οποία εναρμονίζεται με την ερμηνεία που υιοθέτησε το ΣτΕ στο πλαίσιο της πιλοτικής δίκης ή της δίκης επί του προδικαστικού ερωτήματος. Κρίθηκε δε αδιάφορο αν ο αναιρεσείων δεν επικαλείται τη σχετική απόφαση.

Εξάλλου, το δικαστήριο τόνισε πως όταν το δευτεροβάθμιο δικαστήριο είτε παραβιάζει την κατ’ άρ. 1 παρ. 1  του Ν. 3900/2010 υποχρέωσή του να αναστείλει την πρόοδο της δίκης μέχρι τη δημοσίευση της οριστικής απόφασης του ΣτΕ εκδικάζοντας την υπόθεση κατ’ ουσίαν και κρίνει σε αντίθεση προς τα κριθέντα από το ΣτΕ, είτε συζητεί την υπόθεση μετά τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ και κρίνει αντιθέτως προς την εκδοθείσα απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου, ο λόγος αναίρεσης περί εσφαλμένης ερμηνείας εμπεριέχει ταυτόχρονα και τον ισχυρισμό του άρ. 12 παρ. 1  του Ν. 3900/2010 περί αντίθεσης προς την απόφαση του ΣτΕ που εκδόθηκε κατά την ως άνω ειδική διαδικασία. Συνεπώς, δεν απαιτείται πανηγυρική προβολή τέτοιου ισχυρισμού για τη θεμελίωση του παραδεκτού του  σχετικού λόγου αναίρεσης. 

Δείτε την περίληψη της απόφασης στο adjustice.gr.