ΡΑΕ: Ενημέρωση για την κερδοφορία καθετοποιημένων εταιριών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της το «Ενημερωτικό σημείωμα για την κερδοφορία καθετοποιημένων εταιριών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου» που κατατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022 στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και κοινοποιήθηκε στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής των Ελλήνων.
Όπως αναφέρεται στο σημείωμα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στη βάση των αρμοδιοτήτων της εκ του ενωσιακού και του εθνικού πλαισίου, εποπτεύει τις ενεργειακές αγορές, ιδίως ως προς τη διαμόρφωση των τιμών, τις συνθήκες ανταγωνισμού και εύρυθμης λειτουργίας, καθώς και την τυχόν εμφάνιση καταχρηστικών πρακτικών.
Σε συνέχεια της εφαρμογής του Μοντέλου Στόχου (από 1.11.2020), η ΡΑΕ, αφενός παρενέβη για την επιβολή μεταβατικών μέτρων εξορθολογισμού της Αγοράς Εξισορρόπησης λόγω της αδόκητης αύξησης του κόστους της κατά την έναρξή της (Απόφαση ΡΑΕ 54/2021), αφετέρου προώθησε μέτρα για την ενίσχυση του ανταγωνισμού και της ρευστότητας των αγορών (Αποφάσεις ΡΑΕ 703/2021, 1014/2021). Παράλληλα, η ΡΑΕ ενίσχυσε το πλαίσιο εποπτείας μέσω της δημιουργίας υποδομής μηχανισμού παρακολούθησης (Απόφαση ΡΑΕ 1491/2021).
Ταυτόχρονα, η ΡΑΕ έλεγξε τα μεγέθη αλλά και διερεύνησε τα προσήκοντα μέτρα αποκατάστασης του υπερβάλλοντος κόστους στην Αγορά Εξισορρόπησης κατά την περίοδο Νοεμβρίου 2020 – Φεβρουαρίου 2021 και τις συνέργειες με τον Μεταβατικό Μηχανισμό Αποζημίωσης Ευελιξίας.
Η Αρχή από την έναρξη του Target Model προβαίνει σε ενδελεχή διερεύνηση τόσο των προσφορών των παραγωγών όσο και των συνθηκών διαμόρφωσης του κόστους τους, προβαίνοντας μάλιστα σε αντιπαραβολή των προσκομιζόμενων στοιχείων με τα αντίστοιχα των Διαχειριστών των Αγορών (ΕΧΕ, ΑΔΜΗΕ) και των προμηθευτών Φυσικού Αερίου και συνεργαζόμενη με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς (European Union Agency for the Cooperation of Energy Regulators / ΑCER).
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΡΑΕ εξετάζει σε συνεχή βάση τον βαθμό που οι προσφορές των Συμμετεχόντων ανταποκρίνονται σε εύλογες παραδοχές του κόστους και τη (μη) εμφάνιση καταχρηστικών / αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών (π.χ. παρακράτηση ισχύος / capacity withholding).
Εν συνεχεία, με την υπ’ αριθμ. 42163/4067/28.04.2022 επιστολή του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζητήθηκε από την Αρχή: α) ανάλυση των οικονομικών αποτελεσμάτων του έτους 2021 των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, βάσει των στοιχείων εκ της συμμετοχής τους στην χονδρεμπορική αγορά, β) σύγκριση με τα αντίστοιχα αποτελέσματα των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών των ετών 2019-2020, για το σκέλος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, και γ) αποτύπωση των οικονομικών αποτελεσμάτων των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για τα έτη 2019-2021.
Για την τεκμηριωμένη ανταπόκριση της ΡΑΕ:
α) Εκτίθεται η σύνοψη των βασικών μεγεθών των οικονομικών καταστάσεων των συμμετεχόντων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, διακριτά ανά δραστηριότητα, για τα έτη 2019-2021. Η παρούσα ανάλυση εστιάζει στους καθετοποιημένους Παραγωγούς - Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΗ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ELPEDISON, ΗΡΩΝ).
β) Αναπτύσσεται αναλυτική μεθοδολογία για τον υπολογισμό του Μεικτού περιθωρίου κέρδους για τη δραστηριότητα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, η οποία αφορά τους μήνες Οκτώβριος 2021-Μάρτιος 2022, για τους οποίους υφίστανται εκκαθαρισμένα στοιχεία. Στη βάση της εν λόγω μεθοδολογίας, παρουσιάζονται τα εξαγόμενα αποτελέσματα, στη βάση δύο εναλλακτικών και επισημαίνεται η επικρατούσα, κατά την άποψη της Αρχής.
α) Οικονομικές Καταστάσεις 2019-2021
Η ΡΑΕ συγκέντρωσε τα βασικότερα οικονομικά μεγέθη που εμπεριέχονται στις οριστικοποιημένες οικονομικές καταστάσεις των εταιρειών, εστιάζοντας στις εγγραφές που αφορούν στα έσοδα από τις πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά και στις συνιστώσες του κόστους παραγωγής, προκειμένου για: α) την αποτύπωση της συνολικής εικόνας της οικονομικής θέσης των εταιρειών από το 2019 έως σήμερα, και β) την άμεση σύγκρισή τους με τα αποτελέσματα της αναλυτικής μεθοδολογίας της Αρχής για το έτος 2021.
Ο ακόλουθος Πίνακας αποτυπώνει τα συγκεντρωτικά οικονομικά αποτελέσματα των καθετοποιημένων εταιρειών ανά δραστηριότητα (Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας, Προμήθεια Ηλεκτρικής Ενέργειας, Προμήθεια Φυσικού Αερίου) για την περίοδο 2019-2021, ήτοι EBIDTA, EBIT και Κέρδη προ Φόρων (ΚΠΦ), καθώς και το ποσοστό των ΚΠΦ επί του κύκλου εργασιών τους.
Τονίζεται ότι η ΡΑΕ δεν έχει την αρμοδιότητα (ούτε την επιστημονική εξειδίκευση) ορκωτού λογιστή ώστε να σχολιάσει το ορθό και το εύλογο όλων των εγγραφών των οικονομικών καταστάσεων.
Επιπλέον, η κερδοφορία των συμμετεχόντων στις οικονομικές καταστάσεις επηρεάζεται από εγγραφές, όπως το χρηματοοικονομικό κόστος, επιμερισθέντα έξοδα Διοίκησης, αποσβέσεις, συναλλαγματικές διαφορές και λοιπά έξοδα, τα οποία αποτελούν λογιστική αποτύπωση ευρύτερων επιχειρηματικών αποφάσεων και δεν σχετίζονται άμεσα με το περιθώριο κέρδους στην δραστηριότητα της παραγωγής. Για το λόγο αυτό, στο αποτέλεσμα των οικονομικών καταστάσεων αποτυπώνεται ότι οι καθετοποιημένοι συμμετέχοντες εμφανίζουν ακόμα και μειωμένα κέρδη το 2021 σε σχέση με το 2020 (για τους επιμέρους δείκτες EBITDA, EBIT, ΚΠΦ) στο σύνολο των δραστηριοτήτων τους (Παραγωγή και Προμήθεια).
Ωστόσο, η Αρχή δεν θεωρεί ότι η σύγκριση των οικονομικών καταστάσεων με αυτά των προηγούμενων ετών αρκεί ως η πλέον αντιπροσωπευτική μεθοδολογία για την εξέταση της πιθανής αυξημένης κερδοφορίας κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, καθώς:
α) κάθε δραστηριότητα πρέπει να εξετάζεται διακριτά όπως επιβάλλει η θεμελιώδης διάκριση των αγορών ώστε να αποφεύγονται στρεβλώσεις μέσω της υιοθέτησης στρατηγικών συμπεριφορών από τους καθετοποιημένους συμμετέχοντες
β) οι οικονομικές καταστάσεις αφορούν όλο το έτος 2021 και όχι την υπό εξέταση περίοδο της ενεργειακής κρίσης (Οκτώβριος 2021-Μάρτιος 2022)
γ) όπως προαναφέρθηκε, οι οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν χρεoπιστώσεις που δεν σχετίζονται άμεσα με τη συμμετοχή των εταιρειών στην χονδρεμπορική αγορά.
Δείτε αναλυτικά τα αρχεία στο rae.gr
