Νόμιμη η απόρριψη αιτήματος διαγραφής προσωπικών δεδομένων από το Βιβλίο των Ισλανδών

Η ισλανδική αρχή προστασίας δεδομένων Persónuvernd δέχθηκε την καταγγελία μιας Ισλανδής για την απόρριψη αιτήματος διαγραφής προσωπικών δεδομένων.  Το αίτημα είχε υποβληθεί προς τη μια εκ των δύο εταιρειών που διαχειρίζονται τη βάση δεδομένων και τον ιστότοπο  Íslendingabók, ή στα ελληνικά «Το Βιβλίο των Ισλανδών».

Το Βιβλίο των Ισλανδών, που έχει πάρει το όνομά του από το ομότιτλο ιστορικό εγχειρίδιο του 12 αι. π.χ., αποτελεί μια βάση δεδομένων, στην έχουν καταχωρηθεί τα υπάρχοντα γενεαλογικά δεδομένα του ισλανδικού πληθυσμού από τον πρώτο εποικισμό του νησιού τον 9ο αι. μ.Χ. μέχρι και σήμερα. Σκοπός του αρχείου αυτού είναι να ψηφιοποιήσει όλα τα ιστορικά αρχεία καταγραφής του πληθυσμού, όπως αυτά έχουν διασωθεί μέσα από το πέρασμα των αιώνων, και να συνδέσει γενεαλογικά τον πληθυσμό των νησιού των 376.000 κατοίκων. Σύμφωνα με τη wikipedia, το αρχείο περιλαμβάνει πληροφορίες για 904.000 ανθρώπους, ήτοι κατά προσέγγιση το ήμισυ του συνόλου των κατοίκων της Ισλανδίας από τον πρώτο εποικισμό της, ενώ το 2003 η βάση δεδομένων κατέστη προσβάσιμη δωρεάν στους Ισλανδούς πολίτες μέσα από τον ιστότοπο  islendingabok.is.

Η καταγγέλλουσα προέβαλε αντιρρήσεις για την άνευ συγκατάθεσης και ενημέρωσης καταχώριση των προσωπικών δεδομένων της ίδιας και του ανήλικου τέκνου της και ζήτησε, ασκώντας το δικαίωμα διαγραφής του άρθρου 17 ΓΚΠΔ, τη διαγραφή τους από τη βάση δεδομένων και τον ιστότοπο. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας αρνήθηκε να ικανοποιήσει το αίτημα.

Η ισλανδική αρχή ζήτησε από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τη νομική βάση για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων της καταγγέλλουσας. Σύμφωνα με την απάντηση που έλαβε, η επεξεργασία ήταν νόμιμη και θεμελιωνόταν στη νομική βάση της εκπλήρωσης καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον (άρθρο 6 παρ.1ε’ ΓΚΠΔ), αλλά και του εννόμου συμφέροντος (άρθρο 6 παρ.1στ’ ΓΚΠΔ). Περαιτέρω, οι δύο εταιρείες που διαχειρίζονται τη βάση δεδομένων, ως από κοινού εκτελούσες την επεξεργασία, προέβαλαν στην αρχή τον ισχυρισμό πως το αίτημα διαγραφής δεν έγινε αποδεκτό, με βάση την εξαίρεση της περίπτωση δ’ του άρθρου 17 παρ.3, ήτοι την επεξεργασία που διεξάγεται για σκοπούς επιστημονικής ή ιστορικής έρευνας.

Η Persónuvernd δέχθηκε τους ισχυρισμούς αυτούς, με εξαίρεση την πρώτη νομική βάση που είχε προβληθεί. Σύμφωνα με την απόφασή της, η ισλανδική νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων πράγματι αναγνωρίζει πως η επεξεργασία που διενεργείται για ιστορικούς, επιστημονικούς ή στατιστικούς σκοπούς μπορεί να διεξάγεται προς το δημόσιο συμφέρον, ενώ παράλληλα η γενεαλογική έρευνα μπορεί να θεωρηθεί ως σχετιζόμενη με ιστορικούς σκοπούς. Για να γίνει δεκτή η επίκληση της νομικής βάσης αυτής, ωστόσο, το άρθρο 6 παρ.3 ΓΚΠΔ απαιτεί τη ρύθμιση της επεξεργασίας από τον νόμο, προϋπόθεση που δεν πληρούται στην προκείμενη περίπτωση.

Αντίθετα, η ισλανδική αρχή δέχθηκε την επικουρικώς προβληθείσα νομική βάση του εννόμου συμφέροντος, κρίνοντας πως πράγματι ο υπεύθυνος επεξεργασίας μπορεί να θεμελιώσει την επεξεργασία του στο άρθρο 6 παρ.1στ’ ΓΚΠΔ. Παράλληλα, η αρχή έκρινε πως η απόρριψη του αιτήματος διαγραφής υπήρξε νόμιμη. Επικαλούμενη σχετική γνωμοδότησή της του Ιανουαρίου 2022, η Persónuvernd έκρινε πως οι υπεύθυνοι επεξεργασίας δύνανται νομίμως να απορρίπτουν αιτήματα διαγραφής στη βάση του άρθρου 17 παρ.3δ’ ΓΚΠΔ, ήτοι εφόσον η επεξεργασία είναι απαραίτητη «για σκοπούς αρχειοθέτησης προς το δημόσιο συμφέρον, για σκοπούς επιστημονικής ή ιστορικής έρευνας ή για στατιστικούς σκοπούς σύμφωνα με το άρθρο 89 παράγραφος 1, εφόσον το δικαίωμα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 είναι πιθανόν να καταστήσει αδύνατη ή να εμποδίσει σε μεγάλο βαθμό την επίτευξη σκοπών της εν λόγω επεξεργασίας».