Αναδοχή ζώων συντροφιάς - Υποχρεώσεις αναδόχου και προσώπου που επιλέγει ανάδοχο (εγκύκλιος Υπ. Εσωτερικών 29/2023)

Το Υπουργείο Εσωτερικών δημοσίευσε εγκύκλιο με τίτλο «Θέματα αναδοχής αδέσποτων ζώων συντροφιάς» (εγκύκλιος 29/2023). Σκοπός της εγκυκλίου είναι η διευκρίνηση ζητημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4830/2021, αναφορικά με την αναδοχή αδέσποτων ζώων συντροφιάς.

Ο ανάδοχος ζώου συντροφιάς αποτελεί θεσμό που κατοχυρώνεται και ρυθμίζεται με τον νόμο 4830/21 «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα Άργος» και αποσκοπεί στη διασφάλιση συνθηκών ευζωίας του ζώου συντροφιάς μέχρι την υιοθεσία του.

Ο ανάδοχος μπορεί να επιλέγεται από τον δήμο, τα φιλοζωικά σωματεία και τις φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που εγγράφονται στο Υπομητρώο Φιλοζωικών Σωματείων και Οργανώσεων του ΕΜΖΣ, και από φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν καταφύγιο αδέσποτων ζώων.

Στην εγκύκλιο διευκρινίζονται τόσο οι υποχρεώσεις του προσώπου που επιλέγει τον ανάδοχο όσο και οι υποχρεώσεις του ίδιου του αναδόχου.

Ειδικότερα, για την επιλογή αναδόχου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η εξασφάλιση των συνθηκών και των αρχών ευζωίας των εν λόγω ζώων.

Επίσης, τα πρόσωπα που επιλέγουν τον ανάδοχο οφείλουν να ελέγχουν τις συνθήκες ευζωίας των ζώων σε αναδοχή.

Μεταξύ των υποχρεώσεων του αναδόχου είναι η μέριμνα για τον ετήσιο εμβολιασμό του ζώου και την κτηνιατρική εξέτασή του, η οποία αποδεικνύεται από το ηλεκτρονικό βιβλιάριο υγείας ή το διαβατήριο του ζώου, η μέριμνα για την αναγκαία κτηνιατρική περίθαλψή του, η τήρηση των κανόνων ευζωίας του ζώου συντροφιάς, η εξασφάλιση  άνετου, υγιεινού και κατάλληλου καταλύματος.

Επίσης, ο ανάδοχος οφείλει να μεριμνά ώστε να καλύπτονται οι ελάχιστες ανάγκες του ζώου και το ζώο να έχει επαρκή επαφή με τον ίδιο ή άλλο άνθρωπο, ώστε να μην ζει σε κατάσταση μοναξιάς και να διατηρείται η ψυχική του υγεία, καθώς και για την εκπαίδευσή του, όταν απαιτείται. Σε κάθε περίπτωση, οφείλει να διασφαλίζει ότι το ζώο συντροφιάς απολαμβάνει τις πέντε ελευθερίες ευζωίας και να μην το εγκαταλείπει.

Αναφορικά με τη διατήρηση των ζώων συντροφιάς σε πολυκατοικίες, αυτή δεν δύναται να απαγορευθεί με τον κανονισμό της πολυκατοικίας, εφόσον πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:

(α) διαμένουν στο ίδιο διαμέρισμα με τον ανάδοχό τους ή διαμένουν, δυνάμει ομόφωνης απόφασης της Γενικής Συνέλευσης των ιδιοκτητών, σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας, ενδεικτικά στην πυλωτή ή στην ταράτσα, στον ακάλυπτο χώρο και στον κήπο, και εφόσον τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας,

(β) δεν παραμένουν μόνιμα στις βεράντες ή στους ανοιχτούς χώρους του διαμερίσματος,

(γ) η παραμονή στα διαμερίσματα πολυκατοικιών τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των κανόνων ευζωίας, των υγειονομικών διατάξεων και των αστυνομικών διατάξεων περί κοινής ησυχίας.

Τέλος, η εγκύκλιος περιλαμβάνει διευκρινίσεις αναφορικά με την σύμβαση αναδοχής και την διαδικασία για την υιοθεσία ζώου συντροφιάς που είναι σε αναδοχή.

Μεταξύ άλλων η εγκύκλιος αναφέρει:

Υποχρεώσεις αναδόχου

Ο ανάδοχος φέρει τις έξης υποχρεώσεις: 

• Μεριμνά για τον ετήσιο εμβολιασμό του ζώου, εφόσον αυτός προβλέπεται, και την κτηνιατρική εξέτασή του, η οποία αποδεικνύεται από το ηλεκτρονικό βιβλιάριο υγείας ή το διαβατήριο του ζώου, εφόσον διαθέτει. 
• Μεριμνά για την αναγκαία κτηνιατρική περίθαλψή του ζώου. 
• Τηρεί τους κανόνες ευζωίας του ζώου συντροφιάς, την εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και κατάλληλου καταλύματος, προσαρμοσμένου στον φυσικό τρόπο διαβίωσης του ζώου, το οποίο του επιτρέπει να βρίσκεται στη φυσική του στάση, χωρίς να εμποδίζονται οι φυσικές του κινήσεις και η δυνατότητα για πραγματοποίηση της απαραίτητης για την υγεία και την ευζωία του, άσκησης. 
• Μεριμνά για τον άμεσο καθαρισμό του περιβάλλοντος από τα περιττώματα του ζώου συντροφιάς. 
• Μεριμνά, ώστε να καλύπτονται οι ελάχιστες ανάγκες του ζώου και το ζώο να έχει επαρκή επαφή με τον ίδιο ή άλλο άνθρωπο, ώστε να μην ζει σε κατάσταση μοναξιάς και να διατηρείται η ψυχική του υγεία, καθώς και για την εκπαίδευσή του, όταν απαιτείται.
• Μεριμνά να γίνεται ο περίπατος του σκύλου πάντα με συνοδό. 
• Λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μην εξέρχεται ελεύθερα ο σκύλος του από τον χώρο της ιδιοκτησίας του και εισέρχεται σε χώρους άλλων ιδιοκτησιών ή σε κοινόχρηστους χώρους. 
• Κατά τη διάρκεια του περιπάτου και για την αποφυγή ατυχημάτων, κρατάει τον σκύλο του δεμένο με λουρί και βρίσκεται σε μικρή απόσταση από αυτόν.
• Η ίδια υποχρέωση ισχύει και για οποιονδήποτε συνοδό του ζώου. Η υποχρέωση αυτή δεν ισχύει για την κίνηση του σκύλου εντός πάρκων ζώων. 
• Φροντίζει να μην μένει μόνιμα δεμένος ο σκύλος του, και πάντως όχι πάνω από δύο (2) ώρες την ημέρα, εντός της ιδιοκτησίας του, ακόμα και αν η αλυσίδα ή το σκοινί είναι μακρύ. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον η ιδιοκτησία δεν έχει περίφραξη, επιτρέπεται η χρήση υπόγειου ηλεκτρονικού φράχτη. 
• Εφόσον ο σκύλος διαμένει μόνιμα στην αυλή ή σε άλλο εξωτερικό χώρο, παρέχει κατάλυμα για ανάπαυση, το οποίο να είναι δροσερό και σκιασμένο το καλοκαίρι και επαρκώς προστατευμένο από το κρύο και τον αέρα το χειμώνα. Το κατάλυμα για ανάπαυση πρέπει να προστατεύεται από τη βροχή, το χιόνι και τα λιμνάζοντα ύδατα. Εφόσον ο σκύλος διαμένει σε εξωτερικό χώρο, ο χώρος αυτός πρέπει να καθαρίζεται τακτικά. 
• Μεριμνά, ώστε ο σκύλος να έχει ικανή πρόσβαση σε χώρο της αυλής ή σε άλλον εξωτερικό χώρο τέτοιο, ώστε να έχει τη δυνατότητα κίνησης και άσκησης ανάλογης με τη φυλή και την ηλικία του. 
• Μεριμνά, σε περίπτωση που φιλοξενεί γάτα, ώστε αυτή να μην διαβιεί σε κλουβί. 
• Σε κάθε περίπτωση, διασφαλίζει ότι το ζώο συντροφιάς απολαμβάνει τις πέντε ελευθερίες ευζωίας. 
• Εφοδιάζεται με το διαβατήριο του ζώου του, εάν πρόκειται να ταξιδέψει με αυτό στο εξωτερικό και να μεριμνά για την ενημέρωσή του, σε περίπτωση μεταβολής των στοιχείων του. 
• Να μην εγκαταλείπει το ζώο συντροφιάς. 
• Να μην κόβει τα αυτιά ή την ουρά του ζώου, εκτός αν συντρέχει ιατρικός λόγος. Επιτρέπεται η πρακτική κοπής μικρού τμήματος του ενός αυτιού γάτας από κτηνίατρο μετά από επέμβαση στείρωσης. 
• Να ενημερώνει τον κτηνίατρο ή τον αρμόδιο υπάλληλο του δήμου, για τη μεταβολή των στοιχείων που αφορούν είτε τον ίδιο (όπως ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, αριθμό ταυτότητας ή διαβατηρίου ή άλλου ισοδύναμου δημοσίου εγγράφου), είτε το ζώο συντροφιάς (σκύλο ή γάτα) του οποίου είναι ανάδοχος, το αργότερο εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών από τη μεταβολή. Κατ’ εξαίρεση, η απώλεια και η εύρεση δηλώνονται εντός προθεσμίας δύο (2) εργασίμων ημερών από το σχετικό γεγονός.
• Να μεριμνήσει για τη στείρωση ζώου συντροφιάς στην περίπτωση που ο σκύλος ή γάτα που φιλοξενεί είναι κάτω του ενός (1) έτους. Η στείρωση λαμβάνει χώρα μέσα στους έξι (6) πρώτους μήνες από τη συμπλήρωση του πρώτου (1ου) έτους. H προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τη φυλή του ζώου και άλλα ειδικά χαρακτηριστικά του, μετά από εμπεριστατωμένη γνωμάτευση κτηνιάτρου. 

Διατήρηση ζώων συντροφιάς στην κατοικία του αναδόχου

Η διατήρηση ζώων συντροφιάς, που είναι σε ανάδοχο, επιτρέπεται σε κάθε κατοικία, σύμφωνα με τις παρακάτω προϋποθέσεις.

Στις πολυκατοικίες, που αποτελούνται από τουλάχιστον δύο (2) διαμερίσματα, επιτρέπεται η διατήρηση ζώων συντροφιάς, εφόσον: 

• διαμένουν στο ίδιο διαμέρισμα με τον ανάδοχό τους ή διαμένουν, δυνάμει ομόφωνης απόφασης της Γενικής Συνέλευσης των ιδιοκτητών, σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας, ενδεικτικά στην πυλωτή ή στην ταράτσα, στον ακάλυπτο χώρο και στον κήπο, και εφόσον τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας. 
• δεν παραμένουν μόνιμα στις βεράντες ή στους ανοιχτούς χώρους του διαμερίσματος. 
• η παραμονή στα διαμερίσματα πολυκατοικιών τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των κανόνων ευζωίας, των υγειονομικών διατάξεων και των αστυνομικών διατάξεων περί κοινής ησυχίας.

Δεν δύναται να απαγορευθεί η διατήρηση ζώων συντροφιάς με τον κανονισμό της πολυκατοικίας, εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις. Με τον κανονισμό μπορεί να περιορίζεται ο μέγιστος αριθμός των ζώων που επιτρέπονται, μέχρι τα τρία (3) ζώα ανά διαμέρισμα. Αλλαγές στον κανονισμό της πολυκατοικίας όσον αφορά τον μέγιστο αριθμό επιτρεπόμενων ζώων ανά διαμέρισμα ισχύουν αφού παρέλθουν δώδεκα (12) μήνες από την ψήφισή του. Οι ανωτέρω αριθμητικοί περιορισμοί ισχύουν μόνο για σκύλους και γάτες. Σε κάθε περίπτωση, και ως προς τα λοιπά ζώα συντροφιάς πρέπει να τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

Στις μονοκατοικίες επιτρέπεται η διατήρηση ζώων συντροφιάς που έχουν σημανθεί και καταχωρηθεί νομίμως και διατηρούν επικαιροποιημένα στοιχεία στο ΕΜΖΣ, και μέχρι τη θέση σε λειτουργία αυτού, στην διαδικτυακή βάση του ΥΠΑΑΤ, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες καλής μεταχείρισης και ευζωίας των ζώων, καθώς και οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο στο ypes.gr.