Άρση κατάσχεσης εις χείρας τρίτου – Κατάργηση δίκης και ιδιαίτερο έννομο συμφέρον συνέχισης αυτής (ΜονΔΠΑ 6646/2022)

Με πρόσφατη απόφασή του το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε επί της συνδρομής ιδιαίτερου εννόμου συμφέροντος για τη συνέχιση δίκης, κατόπιν άρσης της επιβληθείσας κατάσχεσης εις χείρας τρίτου (ΜονΔΠΑ 6646/2022).

Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, σε περίπτωση χρηματικής κατάθεσης επ’ ονόματι του καταθέτη και τρίτου ή τρίτων σε κοινό λογαριασμό, ανεξαρτήτως εάν τα κατατεθέντα χρήματα ανήκαν σε όλους ή μερικούς εκ των υπέρ ων η κατάθεση, δημιουργείται μεταξύ του καταθέτη και του τρίτου αφενός και του δέκτη της καταθέσεως νομικού προσώπου αφετέρου ενεργητική εις ολόκληρον ενοχή, με συνέπεια, η εν όλω ή εν μέρει, ανάληψη των χρημάτων της κατάθεσης από έναν των δικαιούχων, να γίνεται εξ ιδίου δικαίου. Αν αναληφθεί ολόκληρο το ποσό από έναν μόνο δικαιούχο, επέρχεται απόσβεση της απαίτησης εις ολόκληρον έναντι του δέκτη της κατάθεσης και ως προς τον μη αναλαβόντα δικαιούχο, ο οποίος αποκτά εκ του νόμου πλέον απαίτηση (αναγωγικά) κατά του αναλαβόντος ολόκληρη την κατάθεση, για την καταβολή ποσού ίσου προς το μισό της κατάθεσης, εκτός αν από την μεταξύ τους εσωτερική σχέση προκύπτει άλλη αναλογία ή δικαίωμα επί ολοκλήρου του ποσού ή έλλειψη δικαιώματος αναγωγής από το μη αναλαβόντα.

Περαιτέρω, με τη διάταξη του άρθρου 4 του ν.5638/1932 καθιερώνεται αμάχητο τεκμήριο ότι η κατάθεση ανήκει σε όλους τους δικαιούχους κατ’ ίσα μέρη. Επομένως, πριν από την ανάληψη του καταλοίπου του ως άνω λογαριασμού, όποιος τρίτος έχει χρηματική απαίτηση, είτε ίση είτε μεγαλύτερη του υπάρχοντος καταλοίπου, κατά κάποιου εκ των καταθετών, δικαιούται, προς ικανοποίηση της απαίτησής του, να επιβάλει κατάσχεση επί του καταλοίπου τούτου. Όμως, δικαιούται ο τρίτος να επιβάλει την κατάσχεση στο αντίστοιχο μέρος του καταλοίπου που τεκμαίρεται ότι ανήκει στον οφειλέτη καταθέτη, ενώ, βέβαια, το ίδιο κατάλοιπο κατά τα λοιπά μέρη, διαφεύγει την κατάσχεση, διότι τούτο, σύμφωνα με την ίδια διάταξη, τεκμαίρεται ότι δεν ανήκει στην περιουσία του οφειλέτη καταθέτη, αλλά στους λοιπούς συγκαταθέτες. Η διάταξη αυτή του άρθρου 4 του ν. 5638/1932 αναφέρεται στην περίπτωση κατά την οποία τρίτος, δανειστής ενός εκ των καταθετών, προβαίνει στην κατάσχεση στα χέρια της τράπεζας ως τρίτης.

Εν προκειμένω, το δικαστήριο έκρινε ότι συνδικαιούχος λογαριασμού στερείται άμεσο και προσωπικό έννομο συμφέρον για την άσκηση της ανακοπής, διότι η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά μόνον στο μέρος του υπολοίπου του λογαριασμού που αντιστοιχεί στον έτερο συνδικαιούχο, ενώ δεν αποδεικνύεται ότι με την επιβληθείσα κατάσχεση δεσμεύθηκε ποσό ανήκον στο συνδικαιούχο αυτό.

Έκρινε, επιπλέον, ότι η απαλλαγή τρίτου συνευθυνόμενου προσώπου για φορολογικές οφειλές, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 50 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 34 του ν. 4646/2019, σε συνδυασμό με τη μεταβατική διάταξη της παρ. 29 του άρθρου 66 του ιδίου νόμου, ισχύει για το μέλλον, υπό την έννοια ότι ποσά, που τυχόν έχουν ήδη κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης και χορήγησης της απαλλαγής καταβληθεί, δεν επιστρέφονται από τη φορολογική διοίκηση.

Περαιτέρω, η άρση επιβληθείσας κατάσχεσης εις χείρας τρίτου προσώπου δεν οδηγεί σε κατάργηση της δίκης επί ανακοπής κατά της κατάσχεσης, εφόσον ο ανακόπτων επικαλεστεί και αποδείξει ιδιαίτερο έννομο συμφέρον για τη συνέχιση της δίκης. Εν προκειμένω, το Δικαστήριο έκρινε ότι διατηρεί το αντικείμενό της η δίκη, διότι η άρση των επιβληθεισών κατασχέσεων ίσχυσε για το μέλλον, με αποτέλεσμα να καταλείπει δυσμενείς συνέπειες για τον ανακόπτοντα, διότι σε αυτόν δεν επιστρέφονται τα αποδοθέντα συνεπεία των επιβληθεισών κατασχέσεων ποσά.

Δείτε την περίληψη της απόφασης στο adjustice.gr.