Εκλογές 2023: Πληροφορίες και οδηγίες για τη διενέργεια των βουλευτικών εκλογών από το Υπουργείο Εσωτερικών (εγκύκλιος 581/2023)

Το Υπουργείο Εσωτερικών δημοσίευσε εγκύκλιο με θέμα «Πληροφορίες και οδηγίες για τη διενέργεια των γενικών βουλευτικών εκλογών της 21ης Μαΐου 2023 εντός Επικράτειας» (εγκύκλιος 581/2023).

Ειδικότερα, επισημαίνεται ότι οι γενικές βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 θα διενεργηθούν σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών, που έχουν κωδικοποιηθεί σε ενιαίο κείμενο με το π.δ. 26/2012 (Α΄ 57) και τις διατάξεις του ν. 4648/2019 «Διευκόλυνση άσκησης εκλογικού δικαιώματος εκλογέων που βρίσκονται εκτός Ελληνικής Επικράτειας και τροποποίηση εκλογικής διαδικασίας» (Α΄ 205).

Στην εν λόγω εγκύκλιο, η οποία περιλαμβάνει και τις ρυθμίσεις που εισήχθησαν μετά την κωδικοποίηση του π.δ. 26/2012, περιγράφονται όλα τα στάδια της εκλογικής διαδικασίας, οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες όλων των συντελεστών, ενώ αναφέρονται και οι εκ του νόμου προβλεπόμενες προθεσμίες, μέσα στις οποίες οι τελευταίοι οφείλουν να ενεργήσουν.

Επισημαίνεται ότι αρμόδιος για την οργάνωση και τη διενέργεια των εκλογών σε κάθε εκλογική περιφέρεια (νομό) είναι ο Αντιπεριφερειάρχης της περιφερειακής ενότητας της έδρας του, ενώ αρμόδιος για όλους τους δήμους του νομού Αττικής είναι ο Περιφερειάρχης Αττικής (άρθρο 132 του π.δ. 26/2012).

Το περιεχόμενο της εγκυκλίου χωρίζεται σε τρία μέρη:

Στο πρώτο μέρος, περιέχονται πληροφορίες για την ημερομηνία διενέργειας των εκλογών, τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγονται σε κάθε περιφέρεια, την κτήση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, την υποβολή των υποψηφιοτήτων και την ανακήρυξη των υποψηφίων βουλευτών.

Στο δεύτερο μέρος, περιγράφονται οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες των κρατικών υπηρεσιών και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αμέσως μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου έως την προηγούμενη ημέρα της ψηφοφορίας.

Το τρίτο μέρος αναφέρεται στα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά την ημέρα της ψηφοφορίας, ενώ αναλύεται και ο τρόπος ψηφοφορίας, εξαγωγής και ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των εκλογών.

Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι:
1. Ημερομηνία διενέργειας των εκλογών

Σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 45/22.04.2023 (Α΄ 99), οι εκλογές στην Ελληνική Επικράτεια θα διεξαχθούν την Κυριακή 21η Μαΐου 2023. Η ψηφοφορία θα διαρκέσει από ώρα 07.00 έως ώρα 19.00, όπως ειδικότερα προβλέπεται στο άρθρο 50 του π.δ. 26/2012.

2. Αριθμός βουλευτών που εκλέγονται σε κάθε εκλογική περιφέρεια

Ο αριθμός των βουλευτών που εκλέγεται σε κάθε εκλογική περιφέρεια ορίστηκε με το άρθρο 1 του π.δ. 8/2023 (Α΄ 16). Πρόκειται για την κατανομή των 285 εδρών μεταξύ των 59 εκλογικών περιφερειών της Χώρας, δοθέντος ότι οι υπόλοιπες 15 έδρες καλύπτονται από τους βουλευτές Επικρατείας.

3. Δικαίωμα ψήφου

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 4, 6 παρ. 1, 10 και 15 του π.δ. 26/2012, δικαίωμα ψήφου στις γενικές βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 έχουν οι πολίτες Έλληνες και Ελληνίδες που έχουν συμπληρώσει το δέκατο έβδομο (17ο ) έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων (μεταβολές που συντελέστηκαν έως και την 28η Φεβρουαρίου 2023) και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.

Στερούνται του δικαιώματος του εκλέγειν: α) Όσοι βρίσκονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΑΚ, σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση. β) Όσοι στερήθηκαν το δικαίωμα αυτό, λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης, σε κάποιο από τα εγκλήματα που ορίζονται από τον ποινικό και στρατιωτικό ποινικό κώδικα, για όσο χρόνο διαρκεί αυτή η στέρηση (άρθρο 5 του π.δ. 26/2012).

Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική (άρθρο 51 παρ. 5 του Συντάγματος και άρθρο 6 παρ. 2 του π.δ. 26/2012).

4. Δικαίωμα του εκλέγεσθαι

Εκλόγιμοι είναι οι πολίτες Έλληνες και Ελληνίδες, που έχουν συμπληρώσει κατά την ημέρα της εκλογής το εικοστό πέμπτο (25ο) έτος της ηλικίας τους και έχουν τη νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν (άρθρο 55 του Συντάγματος και άρθρο 29 του π.δ. 26/2012).

5. Έναρξη προεκλογικής περιόδου

Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 31 του π.δ. 26/2012, η προεκλογική περίοδος αρχίζει από τη δημοσίευση του διατάγματος διάλυσης της Βουλής (π.δ. 45/2023, Α’ 99). Για τις προσεχείς γενικές βουλευτικές εκλογές, η προεκλογική περίοδος άρχισε την 23η Απριλίου 2023.

6. Υποβολή υποψηφιοτήτων

Κάθε πολιτικό κόμμα γνωστοποιεί το αργότερο τρεις (3) ημέρες μετά την κατά την παρ. 4 του άρθρου 31 έναρξη της προεκλογικής περιόδου με γραπτή δήλωσή του, η οποία επιδίδεται προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, το όνομα και το έμβλημα του κόμματος για όλη την Επικράτεια.

Κάθε κόμμα, συνασπισμός συνεργαζόμενων κομμάτων και συνδυασμός ανεξάρτητων υποψηφίων, εντός επτά (7) ημερών από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 31, καταρτίζει και υποβάλλει τους συνδυασμούς του στην ηλεκτρονική πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων της παρ. 4 του άρθρου 33 του π.δ. 26/2012. Η λειτουργία και ο χρόνος έναρξης λειτουργίας της ηλεκτρονικής πύλης δήλωσης υποψηφιοτήτων καθορίστηκε με την απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών υπ. αρ. 26754/29.03.2023 (Β΄ 2191). Ο κάθε συνδυασμός μπορεί να συμπεριλάβει (άρθρο 34 παρ. 9 του π.δ. 26/2012) αριθμό υποψηφίων έως τον αριθμό των βουλευτικών εδρών της εκλογικής περιφέρειας, προσαυξημένο: α) κατά δύο (2) στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται ένας (1) έως και επτά (7) βουλευτές, β) κατά τρεις (3), στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από οκτώ (8) έως και δώδεκα (12) βουλευτές και γ) κατά τέσσερις (4), στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται περισσότεροι από δεκατρείς (13) βουλευτές.

Η πρόταση υποψηφίων βουλευτών Επικρατείας υποβάλλεται από κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων που καταρτίζει δικούς του συνδυασμούς, στα τρία τέταρτα του συνόλου των εκλογικών περιφερειών της Χώρας, παραλειπομένου του κλάσματος και υποβάλλεται εντός επτά (7) ημερών από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή έως τα μεσάνυχτα της 29ης Απριλίου 2023 στην Ηλεκτρονική Πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων της παρ. 4 του άρθρου 33 του π.δ. 26/2012. Η πρόταση κάθε κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων περιλαμβάνει αριθμό ίσο με τον αριθμό των εδρών Επικρατείας.

Τουλάχιστον το ένα πέμπτο (1/5) των υποψηφίων προέρχεται από εγγεγραμμένους των ειδικών εκλογικών καταλόγων εξωτερικού, εφόσον υπάρχουν, εκ των οποίων τουλάχιστον ένας (1) τοποθετείται υποχρεωτικά στις τρεις (3) πρώτες θέσεις.

Ποσόστωση υποψηφίων κατά φύλο. Σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 34 του π.δ. 26/2012, για την ανακήρυξη των εκλογικών συνδυασμών αυτοτελών κοµµάτων, συνασπισμού συνεργαζόμενων κοµµάτων και ανεξαρτήτων, ο αριθµός των υποψηφίων Βουλευτών, από κάθε φύλο, πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο µε το σαράντα τοις εκατό (40%) του συνολικού αριθµού των υποψηφίων τους, αντιστοίχως, ανά εκλογική περιφέρεια. Τυχόν δεκαδικός αριθµός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσµα είναι ίσο µε μισό της μονάδας και άνω. Ο ανωτέρω περιορισμός δεν ισχύει για το ψηφοδέλτιο Επικρατείας.

Σε κάθε περίπτωση, ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων των εκλογικών συνδυασμών αυτοτελών κομμάτων, συνασπισμού συνεργαζόμενων κομμάτων και ανεξαρτήτων από κάθε φύλο στο σύνολο της Επικράτειας, εξαιρουμένων των υποψηφίων βουλευτών Επικρατείας, πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τριάντα τρία τοις εκατό (33%) του συνολικού αριθμού των υποψηφίων τους. Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με μισό της μονάδας και άνω.

7. Ανακήρυξη συνδυασμών και υποψηφίων βουλευτών και γνωστοποίηση της ανακήρυξης Εντός τριών (3) ημερών μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής πρότασης υποψηφιοτήτων, το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου ανακηρύσσει σε δημόσια συνεδρίαση τους εκλογικούς συνδυασμούς. Στην απόφαση ανακήρυξης των συνδυασμών και μετά τους συνδυασμούς αναφέρονται οι μεμονωμένοι υποψήφιοι της κάθε εκλογικής περιφέρειας (άρθρο 35 του π.δ. 26/2012).

Η απόφαση της ανακήρυξης κοινοποιείται αμέσως στο Υπουργείο Εσωτερικών. Εν συνεχεία, το Υπουργείο Εσωτερικών γνωστοποιεί στον Αντιπεριφερειάρχη της περιφερειακής ενότητας της έδρας κάθε νομού τις αποφάσεις του Αρείου Πάγου για την ανακήρυξη των υποψηφίων. Ο Αντιπεριφερειάρχης με τη σειρά του, γνωστοποιεί με προκήρυξή του, στην περιφέρεια του οικείου νομού, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους που ανακηρύχθηκαν και με τα στοιχεία που περιέχει η απόφαση της ανακήρυξης. Η προκήρυξη αναρτάται σε κατάλληλους δημόσιους χώρους, σε πινακίδες ανακοινώσεων των δήμων κάθε νομού, με τη φροντίδα των δημοτικών αρχών και επίσης, αναρτάται και στις ιστοσελίδες των οικείων Περιφερειών και Δήμων.

Ο Αντιπεριφερειάρχης της περιφερειακής ενότητας της έδρας κάθε νομού υπέχει ευθύνη για την πιο πάνω γνωστοποίηση και ανάρτηση το αργότερο μέχρι την πέμπτη (5) ημέρα πριν από την ημέρα των εκλογών, δηλαδή μέχρι την 16η Μαΐου 2023.

Πηγή: dsa.gr