Ευθύνη για την καταβολή του ΦΠΑ από πλαστά τιμολόγια έχει ο υπάλληλος που τα εξέδωσε εν αγνοία του εργοδότη (ΔΕΕ C-442/22)

Από τον Ιανουάριο του 2010 έως τον Απρίλιο του 2014, υπάλληλος εταιρείας εγκατεστημένης στην Πολωνία που εκμεταλλευόταν πρατήριο καυσίμων εξέδωσε 1.679 τιμολόγια που δεν απεικόνιζαν πραγματικές πωλήσεις αγαθών, συνολικής αξίας (εκφρασμένης σε πολωνικά ζλότυ) περίπου 320.000 ευρώ.

Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποίησε τα στοιχεία του εργοδότη της, υποκείμενου στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεσή του. Τα πλαστά τιμολόγια δεν καταγράφηκαν στις φορολογικές δηλώσεις της εν λόγω εταιρείας. Χρησιμοποιήθηκαν από αυτούς που τα έλαβαν για να λάβουν αχρεωστήτως επιστροφή ΦΠΑ, χωρίς να έχει καταβληθεί ο αντίστοιχος φόρος στον κρατικό προϋπολογισμό.

Μετά από έλεγχο, οι αρμόδιες αρχές εξέδωσαν απόφαση για τον καθορισμό του ποσού του ΦΠΑ που έπρεπε να καταβάλει η εταιρεία. Σύμφωνα με τις φορολογικές αρχές, η δόλια συμπεριφορά κατέστη δυνατή λόγω της έλλειψης επαρκούς εποπτείας και οργάνωσης στην εταιρεία που προσέλαβε τον υπάλληλο.

Η εταιρεία προσβάλλει την απόφαση αυτή ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, το οποίο με τη σειρά του παρέπεμψε το θέμα στο Δικαστήριο. Το αιτούν δικαστήριο επιθυμεί να εξακριβώσει ποιος από τα δύο πρόσωπα, την εταιρεία της οποίας τα στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν παρανόμως στο τιμολόγιο και την υπάλληλο που χρησιμοποίησε τα στοιχεία αυτά για να εκδώσει πλαστά τιμολόγια, είναι το πρόσωπο που καταχωρίζει τον ΦΠΑ στο τιμολόγιο κατά την έννοια της οδηγίας του ΦΠΑ[1] και ο οποίος, ως εκ τούτου, είναι υπόχρεος να καταβάλει τον εν λόγω ΦΠΑ.

Το Δικαστήριο κρίνει ότι ο ΦΠΑ δεν μπορεί να καταβληθεί από τον φαινόμενο εκδότη πλαστού τιμολογίου, όταν αυτός ενεργεί καλόπιστα και η φορολογική αρχή γνωρίζει την ταυτότητα του προσώπου που εξέδωσε πράγματι το τιμολόγιο. Στην περίπτωση αυτή, το πρόσωπο αυτό είναι υπεύθυνο για την καταβολή του ΦΠΑ. Μια διαφορετική ερμηνεία θα ήταν αντίθετη με τον στόχο της οδηγίας ΦΠΑ, ο οποίος είναι η πρόληψη της απάτης και η παρεμπόδιση των φυσικών προσώπων να επικαλούνται με δόλο τους κανόνες του δικαίου της ΕΕ.

Προκειμένου να θεωρηθεί ότι ενήργησε καλόπιστα, ο εργοδότης οφείλει να αποδείξει ότι επέδειξε τη δέουσα επιμέλεια που ευλόγως απαιτείται για να παρακολουθεί τη συμπεριφορά του υπαλλήλου του και, με τον τρόπο αυτό, να αποτρέψει τη χρήση των στοιχείων του για την έκδοση πλαστών τιμολογίων. Ελλείψει τέτοιας απόδειξης, ο εργοδότης πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει την υποχρέωση να καταβάλει τον ΦΠΑ που αναγράφεται στα πλαστά τιμολόγια. Εναπόκειται στη φορολογική αρχή ή στο εθνικό δικαστήριο να εκτιμήσει, με βάση όλους τους σχετικούς παράγοντες, αν ο εργοδότης επέδειξε τη δέουσα επιμέλεια.

​Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στα ελληνικά.​

[1] Άρθρο 203 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας: «Ο ΦΠΑ οφείλεται από οποιοδήποτε πρόσωπο που αναγράφει τον εν λόγω φόρο σε τιμολόγιο».