Πώς μπορώ να προστατεύσω την ιδιωτικότητά μου στο διαδίκτυο;

Στις μέρες μας, δεν είναι μυστικό πως ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να βρει κανείς σύντροφο είναι διαδικτυακά, μέσα από εφαρμογές και ιστοσελίδες γνωριμιών ή χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μολονότι θέλουμε να δώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για εμάς, όταν ξεκινάμε μια συζήτηση με κάποιον, ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα τις προθέσεις του αγνώστου αυτού προσώπου.

Για το λόγο αυτό, αυτή την εβδομάδα θα εξηγήσουμε το πώς μπορούμε να αποφύγουμε να βρεθούμε σε δυσάρεστες καταστάσεις, όταν γνωρίζουμε κάποιον διαδικτυακά.

Πολύ συχνά, άνθρωποι προσφεύγουν στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων, καταγγέλλοντας πως τα προσωπικά τους δεδομένα μοιράστηκαν και κατέληξαν σε μέρη που δεν έπρεπε να βρίσκονται. Η πιο συνήθης περίπτωση είναι εκείνη όπου τα προσωπικά δεδομένα χρησιμοποιούνται σε βάρος του προσώπου που τα απέστειλε, είτε διότι το πρόσωπο που γνώρισε στο διαδίκτυο έχει δημοσιεύσει φωτογραφίες, τηλεφωνικούς αριθμούς και λοιπές πληροφορίες, είτε γιατί το πρόσωπο αυτό έχει δημιουργήσει ένα ψεύτικο προφίλ με τα στοιχεία του προσώπου αυτού (συμπεριφορά που αποκαλείται identity theft).

Δεν λείπουν και οι περιπτώσεις όπου τα προσωπικά δεδομένα χρησιμοποιούνται κακόβουλα ή διαρρέουν από τον ιστότοπο που ανέβηκαν, ο οποίος υποτίθεται πως δεν είναι προσβάσιμος σε όλους. Επίσης δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι αποκαλύπτουν οι ίδιοι πολύ προσωπικές πληροφορίες για τον εαυτό τους, χωρίς να αξιολογούν την ασφάλεια του ιστοτόπου ή της εφαρμογής.

Μπορεί να έχεις την εντύπωση πως δεν θα την πατήσεις από περιπτώσεις τύπου «Νιγηριανού πρίγκηπα», που προφανή σκοπό έχουν να σε εξαπατήσουν, ωστόσο δεν πρέπει να κοιτάζεις τόσο μακριά· καλοθελητές υπάρχουν και στη χώρα μας.

Όταν οι άνθρωποι γνωρίζονται στο διαδίκτυο, πολύ συχνά αποκαλύπτουν πληροφορίες για τον εαυτό τους, χωρίς να εξετάζουν προηγουμένως τις συνέπειες. Για παράδειγμα, μπορούν να αποκαλύψουν τη διεύθυνση κατοικίας τους ή το τηλέφωνό τους, ή να στείλουν πολύ προσωπικές φωτογραφίες. Πολλοί πιστεύουν πως οι προθέσεις του προσώπου που έχουν μόλις γνωρίσει είναι εξίσου αγνές με τις δικές τους και ποντάρουν στην καλοσύνη ενός αγνώστου, αποκαλύπτοντας πληροφορίες πολύ περισσότερες από αυτές που θα έδιναν σε κάποιον που θα γνώριζαν από κοντά. Η συμπεριφορά αυτή πηγάζει από την επιθυμία που έχουμε να κάνουμε καλή πρώτη εντύπωση, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψιν μας τους κινδύνους που υπάρχουν. Φοβούμενοι την ενδεχόμενη απόρριψη, γινόμαστε πολύ «διάφανοι» και αποκαλύπτουμε προσωπικές λεπτομέρειες που ενδέχεται να έχουν δυσάρεστες συνέπειες.

Μολονότι δεν υπάρχουν γραπτοί κανόνες για το πώς γνωρίζουμε κάποιον με τρόπο σωστό, όλοι πρέπει να αντιλαμβάνονται πως είναι υπεύθυνοι για τις πληροφορίες που μοιράζονται. Και όλοι πρέπει πάντοτε να θυμούνται πως ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τις προθέσεις ενός άλλου προσώπου.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι όταν αποκαλύπτουμε προσωπικές πληροφορίες για τον εαυτό μας;

Είναι λογικό πως ένα πρόσωπο που μας έχει μόλις γνωρίσει θα θέλει να μοιραστεί κάποιες πληροφορίες μας με τους φίλους ή την οικογένειά του. Αν όμως οι καταστάσεις αλλάξουν, όταν για παράδειγμα η σχέση δεν προχωρήσει ή χαλάσει, το πρόσωπο αυτό ενδέχεται να διαρρεύσει τις φωτογραφίες μας, ή άλλες πληροφορίες, στο διαδίκτυο. Για εκβιασμό, εκδίκηση ή οποιονδήποτε άλλο κακόβουλο λόγο. Ακόμη και η διάδοση του τηλεφωνικού αριθμού μπορεί να κάνει ζημιά. Κάθε νέα πληροφορίες που δίνουμε σε αγνώστους, απλώς αυξάνει τους κινδύνους.

Ας δούμε μερικές συγκεκριμένες καταστάσεις!

Περίπτωση 1η: Ένας άγνωστος που μόλις γνώρισες δημιούργησε ψεύτικο προφίλ σε ιστότοπο γνωριμιών, χρησιμοποιώντας το τηλέφωνο, τη φωτογραφία σου και τις πληροφορίες που του έδωσες για το μέρος που σου αρέσει να πηγαίνεις διακοπές.

Περίπτωση 2η: Ένας άγνωστος που μόλις γνώρισες κάνει μια δημόσια ανάρτηση από το ψεύτικο προφίλ του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, περιγράφοντας εσένα, χωρίς να αναφέρει το όνομά σου, και ανεβάζοντας προσωπικές φωτογραφίες που του έχεις στείλει.

Τι πρέπει να κάνω αν τα προσωπικά δεδομένα μου δημοσιευτούν στο διαδίκτυο;

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να επικοινωνήσεις με αυτόν που τα δημοσίευσε (εάν αυτό είναι εφικτό) και να του ζητήσεις να τα διαγράψει. Το δεύτερο βήμα είναι να επικοινωνήσεις με τον διαχειριστή του ιστοτόπου. Εάν τα δεδομένα δεν διαγραφούν ή εάν λάβεις αρνητική απάντηση στο αίτημά σου, μπορείς να υποβάλεις καταγγελία στην αρχή προστασίας δεδομένων. Αν, πάλι, αντιμετωπίζεις εκβιασμό, απειλή ή σκοπούς πορνογραφικούς, πρέπει να επικοινωνήσεις με την αστυνομία.

Δεδομένου ότι το διαδίκτυο δεν ξεχνά (ή εν πάση περιπτώσει ξεχνά με μεγάλη απροθυμία), είναι σαφώς ασφαλέστερο να αποφεύγεις να μοιραστείς αυτές τις πληροφορίες από το να προσπαθείς να τις διαγράψεις από τη δημόσια σφαίρα ή τις συσκευές άλλων προσώπων.

Τι πρέπει να κάνω προκειμένου να αποφύγω τέτοιες δυσάρεστες καταστάσεις όταν γνωρίζω κάποιον;

Θυμήσου πως το άτομο που μόλις γνώρισες στο διαδίκτυο σού είναι παντελώς άγνωστο, ενώ δεν μπορείς ποτέ με βεβαιότητα να γνωρίζεις πως είναι το πρόσωπο που ισχυρίζεται πως είναι, καθώς ενδέχεται να κρύβεται πίσω από το όνομα ή τη φωτογραφία κάποιου άλλου. Είναι σημαντικό να σκέπτεσαι πολύ προσεκτικά πριν αποκαλύψεις τις προσωπικές σου πληροφορίες, πού μένεις, ποιο είναι το καθημερινό σου πρόγραμμα, πόσα χρήματα έχεις, και είναι ακόμη πιο σημαντικό να αποφεύγεις να στέλνεις φωτογραφίες προσωπικής φύσης.

Μερικές συμβουλές για να αποφεύγεις να πέσεις θύμα επιτηδείων

Σκέψου προσεκτικά αν οι πληροφορίες που δίνεις μοιράζονται με δική σου επιθυμία ή αν έχεις δεχθεί κάποια πίεση για να το κάνεις. Αν νιώθεις πως πιέζεσαι, τότε υπάρχει πρόβλημα! Κάθισε και σκέψου μήπως τα κίνητρα του προσώπου αυτού δεν είναι απλά η γνωριμία.

Μοιράσου προσωπικές πληροφορίες μετά από σκέψη και όχι αυθόρμητα.

Αν θέλεις να μοιραστείς πιο προσωπικές πληροφορίες, καλύτερα να το κάνεις ενώπιον του άλλου προσώπου.

Επίσης, πρόσεχε τις πληροφορίες που ανεβάσεις στους λογαριασμούς σου. Έχε υπόψιν σου πως το ανέβασμα αυτό δίνει πρόσβαση σε περισσότερους ανθρώπους από το να τις έστελνες προσωπικά σε κάποιον.

Πρόσεχε τις περιπτώσεις όπου παρασύρεσαι σε άλλα μέσα και εφαρμογές επικοινωνίας, δήθεν για καλύτερη επικοινωνία.

Σκέψου αν θα ήθελες διάφοροι περαστικοί ή απλοί γνωστοί να βλέπουν τις φωτογραφίες που χρησιμοποιείς για προσελκύσεις κάποιον ή τις πληροφορίες που δίνεις για τον εαυτό σου. Θυμήσου πως τα προσωπικά δεδομένα που ανεβαίνουν σε μια εφαρμογή ένα site χωρίς μέτρα ασφάλειας μπορούν να διαρρεύσουν και να βρεθούν στα χέρια προσώπων που δεν είχες σκοπό να τα δώσεις.