Πως διαγράφονται επιβλαβή προσωπικά δημοσιεύματα από τις διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης - Το δικαίωμα στη λήθη

Γράφουν οι Γιώργος Κώτσηρας και Ανδρέας Κυριακόπουλος

Η εκρηκτική διάδοση της χρήσης του Διαδικτύου την τελευταία δεκαετία, με το googling, το blogging και τα social media να είναι κυριολεκτικά στο χέρι δισεκατομμυρίων πολιτών σε όλο τον κόσμο, έφερε στο φως ένα νέο δικαίωμα, το «δικαίωμα στη λήθη».

Ο σχεδόν ποιητικός αυτός όρος, έκφανση ουσιαστικά του θεμελιώδους δικαιώματος στην προσωπικότητα και την ιδιωτικότητα, αφορά το δικαίωμα που έχει κάθε πρόσωπο να ζητά τη διαγραφή δεδομένων από το Διαδίκτυο που σχετίζεται με την ιδιωτική του ζωή και τα οποία αφορούν γεγονότα που έλαβαν χώρα στο παρελθόν.

Η ανάδυση του δικαιώματος στη λήθη προκάλεσε μεγάλη συζήτηση και διαμάχες τόσο μεταξύ των χρηστών του Διαδικτύου και κυρίως των εταιριών μηχανής αναζήτησης, όσο και μεταξύ των θεωρητικών. Παρά την κριτική περί «λογοκρισίας» του Διαδικτύου, γίνεται δεκτό ότι το δικαίωμα στη λήθη πηγάζει απευθείας από το πρωτογενές και δευτερογενές Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Το Δικαστήριο της Ευρώπης Ένωσης με σχετικά πρόσφατη απόφασή του αναγνώρισε επίσημα το «δικαίωμα στη λήθη», επικυρώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη βούληση της Επιτροπής να το συμπεριλάβει ρητώς στη νέα Οδηγία για τη ρύθμιση της νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων.

Η απόφαση αυτή, που αφορά στην προσπάθεια ενός Ισπανού πολίτη εναντίον της Google, αφενός θέτει τα κριτήρια βάσει των οποίων μπορεί κάθε πολίτης να απευθυνθεί στις ιστοσελίδες-μηχανές αναζήτησης προκειμενου να διαγραφούν δεδομένα που αφορούν στο πρόσωπό του και, αφετέρου, υποχρεώνει τις εταιρίες ιστοσελίδων μηχανής αναζήτησης να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την ευθυγράμμισή τους με την ικανοποίηση του εν λόγω δικαιώματος.

ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

Για να γίνει δεκτό το αίτημα ενός πολίτη για τη διαγραφή δεδομένων που τον αφορούν από τον κατάλογο των αποτελεσμάτων μιας μηχανής αναζήτησης θα πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

Α) Η σύνδεση της πληροφορίας με το ονοματεπώνυμό του μέσω του καταλόγου αποτελεσμάτων, ο οποίος προκύπτει κατόπιν αναζήτησης που έχει διενεργηθεί με βάση το ονοματεπώνυμο αυτό

Β) Ο παρωχημένος χαρακτήρας των εν λόγω πληροφοριών: οι πληροφορίες παρίστανται ακατάλληλες, δεν είναι ή έχουν πάψει να είναι συναφείς με το οικείο ζήτημα ή εμφανίζονται υπερβολικές σε σχέση με τους σκοπούς της επίμαχης επεξεργασίας την οποία πραγματοποιεί ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης

Γ) Μη ύπαρξη λόγων δημοσίου συμφέροντος από τη διατήρηση των εν λόγω πληροφοριών (π.χ. δεν είναι ανεκτή η διαγραφή στοιχείων που αφορούν τον δημόσιο βίο κρατικών αξιωματούχων)

Δεν απαιτείται η ύπαρξη βλάβης ή πιθανότητας βλάβης του υποκειμένου των πληροφοριών από τη διατήρηση των εν λόγω δεδομένων.

Ήδη η Google έχει προβεί στη δημιουργία συστήματος λήψης και επεξεργασίας αιτήσεων διαγραφής πληροφοριών από τα ευρετήριά της. Στην ίδια λογική κινούνται και τα νομοθετικά σχέδια και για τα μέσα (σελίδες και εφαρμογές) κοινωνικής δικτύωσης.

Έτσι λοιπόν, εάν είστε πολίτης κράτους-μέλους της ΕΕ και επιθυμείτε να διαγράψετε στοιχεία από το ψηφιακό σας παρελθόν μέσω της απάλειψης συγκεκριμένης αναφοράς στο όνομά σας από τα αποτελέσματα των ευρετηρίων μιας διαδικτυακής μηχανής αναζήτησης, μπορείτε, σύμφωνα με τις παραπάνω προϋποθέσεις, και την κατάλληλη νομική επιχειρηματολογία να συμπληρώσετε την ειδική φόρμα της Google.

Σε περίπτωση που η Google αρνηθεί να προχωρήσει το αίτημά σας, αρμόδια είναι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.