Παρατίθενται, κατ άρθρο και συνδυαστικά, οι παλαιές και νέες διατάξεις για πληρέστερη κατανόηση του αρχικού πλαισίου και των τροποποιήσεων που επέρχονται.
Ειδικότερα:
Με την παρ.1 του άρθρου 1 αντικαθίσταται το άρθρο 1 του Ν.3869/10.
Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων υπάγονται όλα τα φυσικά πρόσωπα (μισθωτοί,άνεργοι,ελεύθεροι επαγγελματίες, πρώην έμποροι) που δε διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα, υπό την έννοια του άρθρου 2 Ν.3588/07, δεν τελούν υπό πτώχευση και έχουν περιέλθει, χωρίς δόλο, σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών. Τον δόλο αποδεικνύει ο πιστωτής .
(Υπό την έννοια του Ν.3588/07 πτωχευτική ικανότητα διαθέτουν οι ενεργοί έμποροι και οι Ενώσεις Προσώπων με νομική προσωπικότητα που επιδιώκουν οικονομικό σκοπό).
Τα πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής μπορούν να υποβάλλουν στο αρμόδιο Δικαστήριο αίτηση ρύθμισης των οφειλών τους.
Στη ρύθμιση, όπως ήδη αναφέρθηκε, μπορούν να υπαχθούν ληξιπρόθεσμες βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο, την Φορολογική Διοίκηση , τους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού και τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης Ο.Κ.Α.). Οι οφειλές αυτές δεν επιτρέπεται:
- να αποτελούν το σύνολο των οφειλών του φυσικού προσώπου αλλά πρέπει να συντρέχουν με οφειλές προς ιδιώτες πιστωτές.
- να προέρχονται από αδίκημα που οφείλεται σε δόλο, βαριά αμέλεια, χρηματικές ποινές ή διοικητικά πρόστιμα, υποχρεώσεις διατροφής συζύγου ή ανηλίκου τέκνου
- να έχουν δημιουργηθεί ή βεβαιωθεί κατά το τελευταίο έτος πριν την υποβολή αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.3869/10.
Οφειλή που δεν έχει περιληφθεί στην αίτηση δεν επηρεάζεται από τη διαδικασία διευθέτησης οφειλών. Κατ επιλογή του οφειλέτη μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση οφειλές που, κατά την ημερομηνία αίτησης για την υπαγωγή στη διαδικασία, τελούν σε αναστολή διοικητική, δικαστική ή εκ του νόμου ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής, η οποία είναι σε ισχύ.
Στη τελευταία περίπτωση (ρύθμιση/διακανονισμός), με την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης αίτησης στο αρμόδιο Δικαστήριο ο οφειλέτης επιλέγει την υπαγωγή των οφειλών του στις διατάξεις του Ν.3869/10 και δεν είναι δυνατή η παράλληλη τήρηση άλλου θεσμικού πλαισίου ρύθμισης.
Με την παρ.2 του άρθρου 1 τροποποιείται και συμπληρώνεται το άρθρο 2 του Ν.3869/10.
Καθορίζεται η υποχρέωση χορήγησης, μέσα σε πέντε (5) εργάσιμες μέρες από την υποβολή σχετικού αιτήματος του οφειλέτη, αναλυτικής κατάστασης “......γ) των βεβαιωμένων ασφαλιστικών οφειλών προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης όπως έχουν διαμορφωθεί με τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής”.
Με τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 1 τροποποιούνται οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 4 του Ν.3869/10.
Καθορίζονται η διαδικασία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.3869/10 προς το αρμόδιο Δικαστήριο και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
Η αίτηση του οφειλέτη πρέπει να αναφέρει:
- την περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη και της συζύγου του - τους πιστωτές και τις απαιτήσεις τους
- τυχόν μεταβιβάσεις ακινήτων που πραγματοποίησε την τελευταία τριετία
- σχέδιο διευθέτησης των οφειλών, που να λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα των πιστωτών, την περιουσία και τις δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του και την προστασία της κύριας κατοικίας του ή
- τυχόν αίτημα για διαγραφή των χρεών του (εφόσον πληρούνται προϋποθέσεις της παρ. 5Α Ν.3869/10).
Η αίτηση συνοδεύεται από Υπεύθυνη Δήλωση περί της ορθότητας του περιεχομένου και των δικαιολογητικών.
Με τις παρ 5 και 6 του άρθρου 1 τροποποιείται η παρ. 3 του άρθρου 4 του Ν.3869/10.
Περιγράφεται η διοικητική διαδικασία παραλαβής και διαχείρισης των αιτήσεων από τις Γραμματείες των Δικαστηρίων.
Ειδικότερα, εντός δύο (2) ημερών από την κατάθεση της αίτησης, προχωρούν σε τυπικό έλεγχο, ως προς την πληρότητα του περιεχομένου και των εγγράφων που την συνοδεύουν, και ανοίγουν σχετικό φάκελλο.
Εάν η αίτηση είναι πλήρης προσδιορίζεται δικάσιμος. Εάν δεν είναι πλήρης ή διαπιστώνεται ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις καλείται ο οφειλέτης να παράσχει διευκρινήσεις ή συμπληρωματικά δικαιολογητικά εντός δέκα πέντε ημερών από τη λήψη της πρόσκλησης. Η προθεσμία δύναται να παραταθεί κατά ένα (1) μήνα αν απαιτείται από το είδος των στοιχείων που πρέπει να υποβληθούν.
Μέχρι να συμπληρωθούν οι ελλείψεις , δεν θεωρείται ολοκληρωμένη η αίτηση και δε δύναται να προσδιοριστεί δικάσιμος.
Αν ο οφειλέτης δεν απαντήσει/προσέλθει στην ορισθείσα προθεσμία η αίτηση τίθεται στο αρχείο.
Με την παρ. 7 του άρθρου 1 αντικαθίσταται η παρ. 5 του άρθρου 4,
Με την παρ. 10 του άρθρου 1 αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 5,
Με την παρ. 14 του άρθρου 1 αντικαθίσταται η παρ. 1 του άρθρου 6 και
Με την παρ. 15 του άρθρου 1 αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν.3869/10.
Με τις προαναφερόμενες διατάξεις καθορίζονται δικαστικές προθεσμίες,ως εξής:
- Με την ολοκλήρωση κατάθεσης της αίτησης:
α. Ο οφειλέτης πρέπει να επιδώσει εντός δέκα πέντε (15) ημερών αντίγραφό της στους πιστωτές οι οφείλουν εντός μηνός, από την επίδοση, να υποβάλλουν τις απόψεις τους για το σχέδιο ρύθμισης οφειλών του αιτούντος.
β. Προσδιορίζεται η μέρα επικύρωσης τυχόν εξωδικαστικού συμβιβασμού. Η ημερομηνία επικύρωσης προσδιορίζεται εντός δύο (2) μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης.
γ. Συζητείται ενδεχόμενο αίτημα προσωρινής διαταγής και λήψης προληπτικών μέτρων.
- Η δικάσιμος για τη συζήτηση της αίτησης προσδιορίζεται εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της υποβολής της αίτησης. Σε περίπτωση προσωρινής διαταγής, η ακροαματική διαδικασία προσδιορίζεται εντός τεσσάρων (4) μηνών από την έκδοσή της.
- Η αναστολή τυχόν καταδιωκτικών μέτρων δε μπορεί να παραταθεί πέραν των έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης.
Σε κάθε περίπτωση, αν δε τηρούνται οι πιο πάνω προθεσμίες χωρίς υπαιτιότητα του οφειλέτη, μπορεί να υποβάλει νέο αίτημα με το οποίο επέρχεται αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων.
Με την παρ. 8 του άρθρου 1 αντικαθίσταται η παρ. 6 του άρθρου 4 του Ν.3869/10.
Από την ολοκλήρωση κατάθεσης της αίτησης ο οφειλέτης υποχρεούται σε σύμμετρη ικανοποίηση των πιστωτών του, μηνιαίως, κατά το σχέδιο πληρωμής που έχει επικυρωθεί με τυχόν εξωδικαστικό συμβιβασμό ή απόφαση προσωρινής διαταγής, και αναστέλλεται η παραγραφή των απαιτήσεων των πιστωτών.
Από την ίδια ημερομηνία επέρχεται λύση τυχόν ισχύουσας ρύθμισης, διευκόλυνσης ή τμηματικής καταβολής.
Με την παρ.11 προστίθεται παρ.3 στο άρθρο 5 και
Με την παρ.17 αντικαθίσταται το εδ.α της παρ.2 του άρθρου 8 του Ν.3869/10.
Ποσόν που αντιστοιχεί στο ύψος των ευλόγων δαπανών διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, όπως αυτό προσδιορίζεται από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία ΕΛΣΤΑΤ, και στις οποίες περιλαμβάνονται οι δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης, εξαιρείται από το εισόδημα του οφειλέτη, προκειμένου να καθορισθούν οι μηνιαίες καταβολές με την προσωρινή διαταγή ή την οριστική απόφαση.
Τυχόν υπερβαίνον (τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης) ποσό αποδίδεται στους πιστωτές μέσω των μηνιαίων δόσεων.
Οι μηνιαίες καταβολές από την κατάθεση της αίτησης μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης συνυπολογίζονται στο χρονικό διάστημα καταβολών.
Το ελάχιστο συνολικό ποσό καταβολής στους πιστωτές δε μπορεί να υπολείπεται των σαράντα (40) ευρώ μηνιαίως. Σε περιπτώσεις που λόγω εξαιρετικών περιστάσεων (πχ χρόνια ανεργία χωρίς υπαιτιότητα του οφειλέτη, σοβαρά προβλήματα υγείας, ανεπαρκές εισόδημα κλπ) μπορούν να προσδιορίζονται με την απόφαση μηνιαίες καταβολές μικρότερου ύψους ή μηδενικές.
Με την παρ 12 του άρθρου 1 προστίθεται παρ.4 στο άρθρο 5 του Ν.3869/10.
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης καθυστερεί υπαίτια την καταβολή των δόσεων που έχουν ορισθεί από το Δικαστήριο, με συνέπεια το συνολικό ποσό σε καθυστέρηση να υπερβαίνει το ποσό τριών (3) μηνιαίων δόσεων, το Δικαστήριο διατάσσει την ανάκληση της προσωρινής διαταγής με την οποία ορίσθηκε η καταβολή των δόσεων ή η αναστολή προληπτικών ή ανασταλτικών μέτρων.
Για την ανάκληση πρέπει να κατατεθεί σχετική αίτηση του πιστωτή εντός τεσσάρων (4) μηνών από την δημιουργία του λόγου ανάκλησης (υπέρβαση του ορίου).
Με την παρ. 13 του άρθρου 1 προστίθεται άρθρο 5α στον Ν.3869/10 (Ταχεία διευθέτηση οφειλών).
Προβλέπεται διαδικασία προσωρινής απαλλαγής του οφειλέτη από τα χρέη που περιλαμβάνονται στην αίτηση.
Αν ο οφειλέτης αποδεικνύει σωρευτικά ότι:
- κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης δε διαθέτει οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία και δεν έχει προβεί σε πράξη διάθεσης ακίνητης περιουσίας, κατά την τελευταία τριετία
- τα υπόλοιπα περιουσιακά του στοιχεία, περιλαμβανομένων των καταθέσεων σε Πιστωτικά Ιδρύματα, δεν υπερβαίνουν τα χίλια (1000) ευρώ
- οι οφειλές που περιλαμβάνει στην αίτηση αποτελούν το σύνολο των οφειλών του
- το σύνολο των οφειλών δεν υπερβαίνει τις είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ συμπεριλαμβανομένων τόκων, εξόδων και πάσης φύσεως προσαυξήσεων
-οι οφειλές δεν εμπίπτουν στις εξαιρούμενες περιπτώσεις
-τα πάσης φύσεως εισοδήματα του, κατά την διάρκεια του τελευταίου έτους, είναι μηδενικά και
-είναι συνεργάσιμοι δανειολήπτες, όπως η έννοια προσδιορίζεται από τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών
ο ειρηνοδίκης δύναται, κατόπιν σχετικού αιτήματος, και εφόσον οι πιστωτές δεν αμφισβητούν τη συνδρομή των προϋποθέσεων, να διατάξει την προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη.
Η προσωρινή απαλλαγή διαρκεί για δέκα οκτώ μήνες (18), κατά τους οποίους αναστέλλονται τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα. Κατά τον χρόνο αυτό, ο οφειλέτης οφείλει να ενημερώνει το Δικαστήριο για τυχόν μεταβολή της περιουσιακής ή εισοδηματικής του κατάστασης.
Αν δε μεταβληθούν οι προϋποθέσεις, κατά την διάρκεια της προσωρινής απαλλαγής, μετά τη πάροδο του χρόνου ο οφειλέτης απαλλάσσεται των χρεών του.
Αν μεταβληθούν οι προϋποθέσεις ο οφειλέτης καθίσταται έκπτωτος από το καθεστώς προσωρινής απαλλαγής και αίρεται η προσωρινή αναστολή μέτρων σε βάρος του.
Με την παρ. 14 του άρθρου 1 αντικαθίσταται το άρθρο 6 του Ν.3869/10.
Μετά τη συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου και εφόσον δεν έχει εκδοθεί προσωρινή διαταγή ο οφειλέτης ή κάθε άλλος που έχει έννομο συμφέρον μπορεί να ζητήσει την εκδίκαση, κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, της αναστολής εκτελεστικής διαδικασίας.
Με την παρ. 18 του άρθρου 1 αντικαθίσταται το άρθρο 9 του Ν.3869/10.
Προσδιορίζεται η διαδικασία που θα ακολουθείται για τη ρευστοποίηση της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη, μετά από δικαστική απόφαση και καθορίζονται τα κριτήρια για τη προστασία της πρώτης κατοικίας.
Με την παρ 19 του άρθρου 1 προστίθεται παρ 4 στο άρθρο 10 του Ν.3869/10.
Εισάγεται η έννοια του συνεργάσιμου δανειολήπτη κατά τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
Με την παρ. 20 του άρθρου 1 προστίθεται παρ. 3 στο άρθρο 13 του Ν.3869/10.
Προβλέπεται η ανάπτυξη και τήρηση Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος στα Ειρηνοδικεία της χώρας για την καταγραφή των αιτήσεων και την παρακολούθηση των υποθέσεων.
Με την παρ. 21 του άρθρου 1 προστίθεται παρ 4 στο άρθρο 13 του Ν.3869/10.
Εκκρεμείς αιτήσεις όσο και αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την ισχύ του Νόμου (14/08/2015) κωδικοποιούνται και οι σημαντικότερες προσδιορίζονται κατά προτεραιότητα.
Προβλέπεται νομοθετική εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τον καθορισμό των λεπτομερειών για την εφαρμογή της διάταξης αυτής.
Με την παρ. 1 του άρθρου 2
Καθορίζεται η υποχρέωση των οφειλετών που έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.3869/10 και κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του Ν.4336/15 η υπόθεσή τους εκκρεμεί χωρίς να έχει συζητηθεί, να υποβάλλουν στο αρμόδιο Δικαστήριο επικαιροποιημένα στοιχεία.
Η παράλειψη υποβολής, με υπαιτιότητα του οφειλέτη, θεωρείται παράβαση της υποχρέωσης ειλικρινούς δήλωσης και επιφέρει στον οφειλέτη συνέπειες και απώλεια προστασίας, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 10 του Ν.3869/10.
Με την παρ. 3 του άρθρου 2 του Ν.4336/15
Παρέχεται η δυνατότητα σε οφειλέτες που είχαν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στο καθεστώς του Ν.3869/10 πριν την ισχύ του Ν.4336/15 και οι υποθέσεις τους δεν έχουν συζητηθεί ή ενταχθεί σε συμβιβασμό με τους πιστωτές, να επανυποβάλλουν αιτήσεις, προκειμένου να συμπεριλάβουν οφειλές προς τους Ο.Κ.Α.
Με την παρ. 4 του άρθρου 2 του Ν.4336/15
Οφειλέτες που έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.3869/10 και η υπόθεσή τους είχε προσδιοριστεί να συζητηθεί σε χρόνο πέραν της τριετίας, από την έναρξη του Ν.4336/15, μπορούσαν να υποβάλλουν, εντός τεσσάρων (4) μηνών αίτηση προσδιορισμού νεότερης δικασίμου σε συντομότερη ημερομηνία. Αν δεν έχει υποβληθεί αίτηση το Δικαστήριο προσδιορίζει αυτεπάγγελτα δικάσιμο εντός της τριετίας.
Με το άρθρο 3 του Ν.4336/15
Τροποποιείται ο Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Δικαστικών Λειτουργών και συστήνονται Τμήματα σε ειρηνοδικεία της Επικράτειας, για την συντομότερη εκδίκαση των υποθέσεων.
Με το άρθρο 4 του Ν.4336/15
Αυξάνονται οι Οργανικές θέσεις ειρηνοδικών και δικαστικών υπαλλήλων ώστε να στελεχωθούν τα νέα Τμήματα.
