Επιτηδευματίας

Η έννοια του επιτηδευματία χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τις ανάγκες του φορολογικού δικαίου. Εισήχθη στη φορολογική νομοθεσία με τον κλασικό Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (π.δ. 186/92) και, παρόλο που στον ισχύοντα από 1.1.2013 Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (άρθρο Πρώτο Παρ. Ε1 του Μεσοπρόθεσμου Ν. 4093/2012), παύει να αναφέρεται ως όρος, στη φορολογική πρακτική εξακολουθεί να χρησιμοποιείται καθοριστικά.

Επιτηδευματίας είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο υποχρεούται εκ του νόμου να απεικονίζει τις συναλλαγές που πραγματοποιεί τηρώντας τα νομοθετικώς ορισμένα βιβλία και στοιχεία. Παράλληλα, ο νόμος καθορίζει περιοριστικώς αναφερόμενες κατηγορίες εξαίρεσης-απαλλαγής από την ιδιότητα του επιτηδευματία.

Συγκεκριμένα, για τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίας θεωρείται κάθε ημεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα. Για τις συναλλαγές που τελεί στην Ελλάδα μόνο, επιτηδευματίας θεωρείται και κάθε αλλοδαπό φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας ή συνήθους διαμονής του.

Επιπλέον, επιτηδευματίας κρίνεται κάθε ομόρρυθμη ή ετερόρρυθμη εταιρεία, κοινωνία του αστικού δικαίου, αστική κερδοσκοπική ή μη εταιρεία, συμμετοχική ή αφανής εταιρεία, καθώς και κοινοπραξία, η οποία ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια.

Ως δραστηριότητα, νοείται κάθε πράξη η οποία αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση.

Αναφορικά με τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα, επιτηδευματίας θεωρείται κάθε ανώνυμη εταιρεία, εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία. Επίσης, οι δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και εκμεταλλεύσεις κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι συνεταιρισμοί που έχουν συσταθεί νόμιμα και οι ενώσεις τους καθώς και τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους ιδρύματα.

Επιτηδευματίας θεωρείται και κάθε αλλοδαπό νομικό πρόσωπο από τα ανωτέρω που αποκτά πραγματική επαγγελματική εγκατάσταση στην Ελλάδα ή ασκεί δραστηριότητα με την παραπάνω έννοια στην Ελλάδα. Εξαιρετικά, επιτηδευματίας είναι και κάθε αλλοδαπό νομικό πρόσωπο που δεν έχει εγκατάσταση στην Ελλάδα, αλλά ανεγείρει ακίνητο κυριότητάς του εντός της επικράτειας ή πραγματοποιεί προσθήκες ή επεκτάσεις σε αυτό.