European Accessibility Act: Πρόστιμο μέχρι και 100.000 ευρώ για ιστοσελίδες που δεν έχουν συμμορφωθεί

Η 28η Ιουνίου 2025 αποτελεί ορόσημο για τις ελληνικές επιχειρήσεις που παρέχουν προϊόντα ή υπηρεσίες προς το κοινό, μέσω ιστοσελίδων, καθώς τίθεται σε πλήρη ισχύ το Μέρος Β’ του Ν. 4994/2022, ο οποίος ενσωματώνει την Οδηγία (ΕΕ) 2019/882 (European Accessibility Act). Η νέα αυτή υποχρέωση φέρνει τεκμηριωμένες απαιτήσεις συμμόρφωσης αλλά και σημαντικά πρόστιμα για τους μη συμμορφούμενους φορείς.

Ακολουθεί ένας πρακτικός οδηγός συμμόρφωσης για επιχειρήσεις, αλλά και για τους καταναλωτές που αναζητούν προσβασιμότητα ως δικαίωμα.

Ποιοι υπάγονται στον Νόμο;

Ο Ν. 4994/2022 αφορά:

• Κατασκευαστές, εισαγωγείς και διανομείς προϊόντων όπως:
  • Τερματικά πληρωμών, υπολογιστές, λειτουργικά συστήματα,
  • Εξοπλισμός ανάγνωσης e-books,
  • Αυτόματα μηχανήματα εξυπηρέτησης (ΑΤΜ, εισιτήρια).
• Ιστοσελίδες παρόχων υπηρεσιών προς το κοινό, συμπεριλαμβανομένων:
  • Τραπεζικές ή οικονομικές υπηρεσίες,
  • Ηλεκτρονικό εμπόριο (π.χ. eshop, marketplace),
  • Ηλεκτρονικές επικοινωνίες (τηλεφωνία, VoIP),
  • Εισιτήρια, κρατήσεις μεταφορών (πλοία, αεροπλάνα, ΚΤΕΛ),
  • Ψηφιακές υπηρεσίες βιβλίων (π.χ. e-books),
  • Αυτόματη διάθεση πληροφορίας μέσω τεχνικών συσκευών.

Ποιοι δεν υπάγονται στον Νόμο;

Αν η σελίδα είναι αμιγώς ενημερωτική, χωρίς εμπορικό χαρακτήρα ή υπηρεσίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου. Παραδείγματα:

• Προσωπικά blogs,
• Ενημερωτικά portals ή περιοδικά (εφόσον δεν παρέχουν π.χ. e-subscriptions με πληρωμή),
• Εταιρικά websites χωρίς online υπηρεσίες ή λειτουργίες.

Τι πρέπει να κάνουν όσοι υπάγονται στον Νόμο;

1. Αξιολόγηση Προϊόντων & Υπηρεσιών

Κάθε οργανισμός οφείλει να αναγνωρίσει πού και πώς τα προϊόντα/υπηρεσίες του ενδέχεται να αποκλείουν άτομα με αναπηρίες. Η προσβασιμότητα πρέπει να ενσωματωθεί ήδη από το στάδιο σχεδιασμού (accessibility by design).

2. Τεχνική Προσαρμογή και Συμβατότητα

Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες πρέπει να:

• είναι συμβατά με βοηθητικές τεχνολογίες (π.χ. screen readers, braille),
• διαθέτουν επιλογές πλοήγησης χωρίς ποντίκι,
• επιτρέπουν πολυτροπική παρουσίαση περιεχομένου (ήχος, εικόνα, απτική πληροφόρηση).

3. Δήλωση Συμμόρφωσης

• Υποχρεωτική σύνταξη Δήλωσης Συμμόρφωσης (Declaration of Conformity),
• Διατήρηση τεκμηριωμένου τεχνικού φακέλου,
• Σαφής περιγραφή των μέτρων συμμόρφωσης σε δημόσια πρόσβαση.

4. Σήμανση CE (για προϊόντα)

• Όλα τα προϊόντα που πληρούν τις απαιτήσεις προσβασιμότητας φέρουν σήμανση CE πριν τη διάθεσή τους στην αγορά,
• Η σήμανση συνοδεύεται από τεχνικά αρχεία και παραμένει διαθέσιμη στις εποπτικές αρχές.

5. Εκπαίδευση και Ενημέρωση

• Το προσωπικό που ασχολείται με τη διάθεση προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών πρέπει να εκπαιδευτεί στην εξυπηρέτηση πελατών με ειδικές ανάγκες και στα πρότυπα προσβασιμότητας.

Πρακτικά Παραδείγματα

Τομέας	Υποχρέωση	Παράδειγμα
Τραπεζικές Υπηρεσίες	Διασφάλιση προσβασιμότητας σε ATM, mobile banking	Φωνητικές οδηγίες σε ATM, συμβατότητα e-banking με screen reader
Ηλεκτρονικό Εμπόριο	Προσβάσιμος σχεδιασμός ιστοσελίδας	Navigation με πληκτρολόγιο, alt-text σε εικόνες προϊόντων
eBooks & Αναγνώστες	Δυνατότητα εναλλακτικής ανάγνωσης	Ρυθμιζόμενη γραμματοσειρά, υποστήριξη για text-to-speech
Αυτόματα Μηχανήματα	Προσβασιμότητα για ΑμεΑ	Ύψος προσβασιμότητας, κουμπιά αφής, NFC οδηγίες
Ηλεκτρονικά Εισιτήρια / Κρατήσεις	Δυνατότητα αγοράς/έκδοσης εισιτηρίων χωρίς αποκλεισμό	Ιστοσελίδες και εφαρμογές κρατήσεων συμβατές με screen readers, επιλογή θέσεων με περιγραφή, πλήρης πλοήγηση χωρίς χρήση ποντικιού

Πρότυπα Αναφοράς – Πώς τεκμαίρεται η συμμόρφωση;

Η συμμόρφωση τεκμαίρεται εφόσον πληρούνται:

• Οι Οδηγίες WCAG 2.1 (τουλάχιστον επίπεδο AA),
• Το Ευρωπαϊκό πρότυπο EN 301 549 για τις ΤΠΕ,
• Οι μελλοντικές Κοινές Τεχνικές Προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Κυρώσεις & Διοικητικά Πρόστιμα

Βάσει του άρθρου 26 του Ν. 4994/2022, οι αρμόδιες αρχές μπορούν να επιβάλουν:

• Διοικητικά πρόστιμα έως 100.000 ευρώ,
• Απαγόρευση διάθεσης προϊόντων ή αναστολή λειτουργίας υπηρεσιών σε σοβαρές περιπτώσεις,
• Εντολές απόσυρσης και δημοσιοποίησης της παράβασης.

Η επιβολή κυρώσεων εξαρτάται από:

• Τη βαρύτητα και τη διάρκεια της παράβασης,
• Τον αριθμό των προσώπων που επηρεάζονται,
• Τυχόν υποτροπή ή αμέλεια στη συμμόρφωση.

Τι μπορούν να κάνουν οι χρήστες;

Οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα:

• Να ζητούν πληροφορίες σε προσβάσιμη μορφή (π.χ. ηχητικά, απτικά, εύκολης ανάγνωσης),
• Να καταγγέλλουν περιστατικά αποκλεισμού σε αρμόδιες αρχές (π.χ. ΕΕΤΤ, ΓΓ Καταναλωτή, Υπ. Μεταφορών),
• Να ζητούν προσαρμογές ή διορθώσεις εφόσον η υπηρεσία ή το προϊόν δεν είναι προσβάσιμο.

Επόμενα Βήματα για Επιχειρήσεις

Με ορίζοντα συμμόρφωσης την 28η Ιουνίου 2025, συνίσταται στις επιχειρήσεις να:

• Προχωρήσουν σε ελέγχους (audits) προσβασιμότητας ιστοσελίδων, εφαρμογών και συσκευών,
• Εκπαιδεύσουν άμεσα το προσωπικό και να ενημερώσουν τους πελάτες τους.
• Συνεργαστούν με εξειδικευμένους συμβούλους και τεχνικούς, εάν δεν έχουν προχωρήσει ήδη στις ανωτέρω ενέργειες.

Συμπέρασμα

Ο Ν. 4994/2022 σηματοδοτεί ένα νέο ρυθμιστικό περιβάλλον που μετατοπίζει την επιχειρηματική ευθύνη από την ελάχιστη συμμόρφωση, στη συμπερίληψη και τον καθολικό σχεδιασμό. Η προσβασιμότητα δεν είναι απλώς νομική υποχρέωση, αλλά στρατηγική επιλογή για επιχειρήσεις που επιδιώκουν βιωσιμότητα, υπευθυνότητα και ανταγωνιστικότητα.