Παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας: Γενικοί Όροι – Προϋποθέσεις – Περιορισμοί

Δείτε το Β Μέρος εδώ.

Η παραχώρηση της απλής χρήσης τμήματος αιγιαλού και παραλίας, που στοχεύει αφ' ενός στη διασφάλιση του κοινόχρηστου χαρακτήρα αυτών μέσω της ορθολογικής διαχείρισής τους, αφ' ετέρου στην απόκτηση εσόδων για την εθνική οικονομία, διενεργείται κατόπιν ηλεκτρονικής πλειοδοτικής δημοπρασίας, μέσω της «πλατφόρμας» του άρθρου 15 του ν. 5092/2024: «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 33/04.03.2024) υπό την εποπτεία της αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Η διαδικασία διεξαγωγής πλειοδοτικών δημοπρασιών για την παραχώρηση απλής χρήσης τμήματος αιγιαλού προβλέπεται στα άρθρα 9 και 10 του ν. 5092/2024 (Α' 33) και εξειδικεύεται αναλυτικά στην Κ.Υ.Α. 58972 ΕΞ 2024 (ΦΕΚ Β' 2425/23.04.2024).

Η αίτηση συμμετοχής στην πλειοδοτική δημοπρασία υποβάλλεται εντός επτά (7) εργάσιμων ημερών από τη δημοσίευση της διακήρυξης στην πλατφόρμα και στο πρόγραμμα «Διαύγεια» και θα πρέπει, να συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση, ότι ο υποψήφιος δύναται να προσκομίσει κατά την ημέρα διεξαγωγής της δημοπρασίας: φορολογική ενημερότητα – άδεια λειτουργίας εάν αυτό απαιτείται – φωτοτυπία αστυνομικής τατότητας – αντίγραφο ποινικού μητρώου από το οποίο να προκύπτει ότι δεν υφίσταται καταδίκη για τα αδικήματα του π.δ. 180/1979, καθώς και από εγγυητική επιστολή συμμετοχής υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ποσού που αντιστοιχεί στο 10% της τιμής πρώτης προσφοράς. Η εγγυητική επιστολή καταπίπτει υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου σε περίπτωση: α) μη συμμετοχής του ενδιαφερόμενου στη δημοπρασία, β) μη υπογραφής της σχετικής σύμβασης με υπαιτιότητα του δικαιούχου της παραχώρησης και γ) παράλειψης υποβολής δήλωσης προς το «Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας» (Ε.Μ.Επ.) ότι οι δημόσιοι φορείς δύναται να επιδίδουν/κοινοποιούν διοικητικές πράξεις ή άλλα δημόσια έγγραφα που έχουν εκδοθεί χωρίς αίτησή του στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει.​

Η διάρκεια της δημοπρασίας είναι τριάντα (30) λεπτά και η δημοπρατούμενη θέση κατακυρώνεται στον ενδιαφερόμενο που υποβάλλει την υψηλότερη τελική προσφορά. Σε περίπτωση που η δημοπρασία κηρυχθεί άγονη, επαναλαμβάνεται με απόφαση του Προϊσταμένου της «Κτηματικής Υπηρεσίας» την ίδια ώρα και ημέρα της επόμενης εβδομάδας.​

Περαιτέρω, ο πλειοδότης (εφεξής παραχωρησιούχος) - πριν την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας - η οποία έχει χρονική διάρκεια από ένα (1) έως τρία (3) έτη, οφείλει να καταβάλει για το πρώτο έτος της παραχώρησης, είτε εφάπαξ το αντάλλαγμα, είτε την πρώτη εκ των τριών (3) ισόποσων δόσεων του ανταλλάγματος.

Για λόγους διαφάνειας, οι συμβάσεις παραχώρησης μετά την υπογραφή τους αναρτώνται στη «Διαύγεια» με μέριμνα της οικείας «Κτηματικής Υπηρεσίας».

Σε αυτό το σημείο κρίνεται σκόπιμο, να αναφερθούν oι υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου, οι οποίες ανάγονται στην ελεύθερη, απρόσκοπτη και ασφαλή διέλευση του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία, την καθαριότητα του χώρου, τη συντήρηση εγκαταστάσεων χρήσιμων για τους λουόμενους. Αυτονόητο δε είναι, ότι δεν επιτρέπεται η μεταβολή της ισορροπίας του οικοσυστήματος και, ως εκ τούτου, διαφυλάσσεται η μορφολογία της ακτής και της ακτογραμμής. Σημειωτέον ότι λαμβάνονται μέτρα για τα άτομα με αναπηρία με την εγκατάσταση ειδικής πλατφόρμας από την πλευρά του παραχωρησιούχου, ο οποίος δικαιούται να συμψηφίσει τη σχετική δαπάνη με το αντάλλαγμα της παραχώρησης.

Η ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και θαλάσσιων μέσων αναψυχής επιτρέπεται έως το 60% της παραχωρούμενης έκτασης ή αντίστοιχα έως το 30% σε περίπτωση προστατευόμενου αιγιαλού και παραλίας. Το ανώτατο εμβαδόν παραχώρησης ορίζεται στα 500 τ.μ. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η απόσταση έξι (6) μέτρων μεταξύ των τμημάτων που παραχωρούνται, ενώ επιβάλλεται και απαγόρευση παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας όταν το μήκος ή το πλάτος είναι μικρότερο των τεσσάρων (4) μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τ.μ.  Θα πρέπει, να διασφαλίζεται η παρουσία ναυαγοσώστη, σε περίπτωση που η υποχρέωση αυτήν δεν καλύπτεται από τον οικείο δήμο. Ομοίως, συμψηφίζεται η σχετική δαπάνη με το αντάλλαγμα της παραχώρησης.

Υφίσταται υποχρέωση ανάρτησης σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία πινακίδας, η οποία επιτρέπει στο κοινό να έχει πρόσβαση, με ηλεκτρονικό τρόπο σύμφωνα με το άρθρο 16, περί συστήματος ηλεκτρονικών καταγγελιών, στα προσδιοριστικά στοιχεία της παραχώρησης, όπως τις συντεταγμένες, τον αριθμό της απόφασης παραχώρησης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κοινού και του παραχωρησιούχου και το διάγραμμα της παραχώρησης. Συνεπώς, οποιοσδήποτε διαπιστώνει παράβαση σε μια συγκεκριμένη παραλία, δύναται, να σκανάρει με το κινητό του τον κωδικό και να αποστέλλει την καταγγελία στις αρμόδιες αρχές. Αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια ελέγχων τήρησης της νομιμότητας καθίστανται, σύμφωνα με το άρθρο 17, η «Κτηματική Υπηρεσία», οι δήμοι, οι ελεγκτικές υπηρεσίες της «Α.Α.Δ.Ε.», η Οικονομική Αστυνομία και το «Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών». Τα ανωτέρω όργανα συνεπικουρούνται από την Ελληνική Αστυνομία, για να διασφαλίζεται η αποτελεσματική τους δράση, ενώ για τον έλεγχο των παραλιών χρησιμοποιούνται “drones” ή δορυφόροι.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, η διευκόλυνση των καταγγελιών εκ μέρους του κοινού και η αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις παραβάσεις των παραχωρησιούχων αποτελούν χαρακτηριστικά γνωρίσματα των διατάξεων του ν. 5092/2024. Αναδεικνύεται η ανάγκη για αποτελεσματική δικαστική προστασία, στην οποία θα αναφερθούμε στο Β' ΜΕΡΟΣ αυτού του άρθρου.