Αλλαγές στο πόθεν έσχες: Τι προβλέπει το νομοσχέδιο του Υπ. Δικαιοσύνης (διαβούλευση)

Σε δημόσια διαβούλευση βρίσκεται η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, υπό τον τίτλο: «Ενίσχυση του συστήματος ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης και Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων του ν. 5026/2023 – Ρυθμίσεις για την τοποθέτηση αλλοδαπού ανηλίκου σε ίδρυμα, δομή παιδικής προστασίας ή ανάδοχη οικογένεια – Αναψηλάφηση λόγω έκδοσης οριστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – Εναρμόνιση με τον ν. 4624/2019 της χρήσης πληροφοριών από τις Κοινές Ομάδες Έρευνας και κατά την εκτέλεση Ευρωπαϊκής Εντολής Έρευνας – Άλλες διατάξεις Υπουργείου Δικαιοσύνης».

Το νομοσχέδιο χωρίζεται σε πέντε μέρη (Μέρος Β’ έως ΣΤ’). Σύμφωνα με το άρθρο 1 του νομοσχεδίου, σκοπός του Μέρους Β’ είναι η ενίσχυση του συστήματος ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης και των Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων του ν. 5026/2023 (Α’ 45), ώστε να καταστεί περισσότερο φιλικό προς τους υπόχρεους μέσω της αύξησης, αφενός, των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που διαλειτουργούν με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, και, αφετέρου, μέσω της αύξησης των πεδίων των δηλώσεων που συμπληρώνονται αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας.

Παράλληλα, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις στοχεύουν στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ταχύτητας των ελέγχων, καθώς και στη διευκόλυνση των ελεγκτικών οργάνων στην άσκηση του ελεγκτικού έργου και στην επίτευξη των ελεγκτικών στόχων τους, μέσω της καθιέρωσης της υποχρέωσης άντλησης των στοιχείων των δηλώσεων από τους ελεγχόμενους, με αυτόματο τρόπο μέσω της διαλειτουργικότητας, όπου αυτή παρέχεται.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με τις υπό διαβούλευση διατάξεις προβλέπεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική συμπλήρωση της Δ.Π.Κ. από τους υπόχρεους με αυτόματο τρόπο μέσω της εφαρμογής διαλειτουργικότητας των επιμέρους ηλεκτρονικών συστημάτων δεδομένων, στοιχείων και πληροφοριών που τηρούνται από τους φορείς του Δημοσίου, τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τα πιστωτικά ιδρύματα και το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, εφόσον παρέχεται η δυνατότητα αυτή από το σύστημα. Οι υπόχρεοι οφείλουν πλέον να συμπληρώνουν τις δηλώσεις τους αυτόματα αντλώντας τα στοιχεία μέσω της διαλειτουργικότητας, στον βαθμό που παρέχεται η δυνατότητα αυτή, και τα στοιχεία εμφανίζονται προσυμπληρωμένα στα οικεία πεδία. Για τα λοιπά στοιχεία, για τα οποία δεν παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσής τους αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας, ο υπόχρεος φέρει την ευθύνη ορθής και πλήρους συμπλήρωσης των οικείων πεδίων και επισύναψης των σχετικών δικαιολογητικών, εφόσον τούτο απαιτείται από τις ειδικότερες προβλέψεις του νόμου, όπως ακριβώς ίσχυε μέχρι τώρα.

Επομένως, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, οι υπόχρεοι διευκολύνονται σημαντικά ως προς τη συμπλήρωση της Δ.Π.Κ., καθώς απαλλάσσονται από την υποχρέωση συλλογής των στοιχείων της δήλωσης (βεβαιώσεις από κάθε τράπεζα για το υπόλοιπο των λογαριασμών, πιστωτικών καρτών, συμμετοχές σε εταιρείες, θυρίδες, πολύτιμα μέταλλα, δανειακές υποχρεώσεις κ.ά.), τα οποία αποτυπώνονται αυτόματα στη δήλωση, μέσω των οικείων ηλεκτρονικών συστημάτων. Ταυτόχρονα, οι υπόχρεοι έχουν τη δυνατότητα να επιφέρουν διορθώσεις, τροποποιήσεις, συμπληρώσεις, διαγραφές, και να υποβάλουν παρατηρήσεις ως προς τις προσυμπληρωμένες εγγραφές, με τις οποίες δεν συμφωνούν, καθώς και να επισυνάψουν σχετικά στοιχεία. Εξάλλου, με την εισαγωγή της υποχρεωτικής διαλειτουργικότητας, εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα και ο σκοπός του ν. 5026/2023 (άρθρο 1), ήτοι η ενίσχυση της διαφάνειας, η αύξηση του αριθμού των ελεγχόμενων δηλώσεων, η αναβάθμιση της ποιότητας και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων των Δ.Π.Κ., καθώς διευκολύνεται σημαντικά το έργο της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία θα έχει πληρέστερη εικόνα όλων των σχετικών πληροφοριών για τα περιουσιακά στοιχεία του ελεγχόμενου, και, επομένως, θα μπορεί ευκολότερα να πετύχει τον ετήσιο ελεγκτικό στόχο, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 5026/2023.

Ακολούθως, με τις προτεινόμενες διατάξεις του Μέρους Γ’  τροποποιείται ο ν. 4478/2017, με σκοπό τον αποτελεσματικό έλεγχο των δομών παιδικής προστασίας. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, οι διατάξεις αυτές κρίνονται αναγκαίες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της γεωγραφικής απόστασης του Εισαγγελέα Ανηλίκων Αθηνών από τις δομές παιδικής προστασίας ολόκληρης της επικράτειας και να διασφαλιστεί ο ουσιαστικός έλεγχος των δομών στις οποίες τοποθετούνται ανήλικοι αλλοδαποί.

Περαιτέρω, σκοπός του Μέρους Δ’ είναι η εναρμόνιση του δικαίου της αναψηλάφησης, όπως ορίζεται στα άρθρα 538 έως 551 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με τις ήδη ισχύουσες ρυθμίσεις τόσο του ιδίου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, στο βιβλίο της εκούσιας δικαιοδοσίας, όσο και άλλων κλάδων του δικαίου, αναφορικά με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (άρθρο 69Α του π.δ. 18/1989, Α’ 8), των διοικητικών δικαστηρίων (άρθρο 105Α του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, ν. 2717/1999, Α΄ 97) και των ποινικών δικαστηρίων της περ. 5 της παρ. 1 του άρθρου 525 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ν. 4620/2019, Α’ 96), ώστε να καταστεί δυνατή η έμπρακτη συμμόρφωση της Ελλάδας, και στο πεδίο των ιδιωτικών διαφορών, με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπου έχουν διαπιστωθεί σχετικές παραβάσεις.

Σκοπός του Μέρους Ε’ είναι η πλήρης εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με την οδηγία (ΕΕ) 2022/211 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 2022 για την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2002/465/ΔΕΥ του Συμβουλίου, όσον αφορά την ευθυγράμμισή της με τους κανόνες της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (L 37) και την οδηγία (ΕΕ) 2022/228 της 16ης Φεβρουαρίου 2022 για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/41/ΕΕ, όσον αφορά την ευθυγράμμισή της με τους κανόνες της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (L 39).

Τέλος, με τις διατάξεις του Μέρους ΣΤ’ επιχειρείται η αποκατάσταση κενών ή ερμηνευτικών και εφαρμοστικών δυσχερειών που διαπιστώθηκαν σε νομοθετήματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, χρήζουν επίλυσης συγκεκριμένα προβλήματα, όπως η ρύθμιση της είσπραξης δικαστικού παραβόλου που επιδικάζεται με δικαστική απόφαση, της παροχής στην ελληνική επικράτεια νομικών υπηρεσιών από δικηγόρους οι οποίοι απέκτησαν την επαγγελματική τους πιστοποίηση στο Ηνωμένο Βασίλειο, της υποχρέωσης γνωστοποίησης της νέας δικασίμου στους διαδίκους μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος, της προαγωγής των δικαστικών λειτουργών, της συγκρότησης της επιτροπής του εισαγωγικού διαγωνισμού για την επιλογή εκπαιδευομένων που πρόκειται να καταλάβουν θέσεις δικαστικών υπαλλήλων, καθώς και της εισαγωγικής εκπαίδευσης των δικαστικών υπαλλήλων στις Εισαγγελίες. 

Μπορείτε να λάβετε μέρος στη διαβούλευση έως την 22η/7/2024 και ώρα 10:00 στο opengov.gr.