Αντισυνταγματική η στέρηση συνταξιοδοτικού δικαιώματος εργαζομένου στη Δ.Ε.Η. σε περίπτωση ποινικής καταδίκης του (ΣτΕ Ολ 996/2022)

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματική τη διάταξη του άρθρου 13 παρ. 4 του Ν. 4491/1966, σύμφωνα με την οποία, σε  περίπτωση καταδίκης εργαζομένου στη Δ.Ε.Η. σε ποινή κάθειρξης για την τέλεση των αξιόποινων πράξεων της υπεξαίρεσης, απάτης, πλαστογραφίας και απιστίας σε βάρος της Δ.Ε.Η. ή του Ελληνικού Δημοσίου επέρχεται ως συνέπεια η πλήρης και οριστική απώλεια του κύριου συνταξιοδοτικού δικαιώματος (άρθρο), με περαιτέρω συνέπειες την απώλεια του δικαιώματος σε επικουρική σύνταξη, σε παροχές υγείας καθώς και του δικαιώματος για εφ’ άπαξ βοήθημα (ΣτΕ Ολ 996/2022).

Ειδικότερα, το δικαστήριο έκρινε ότι, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 22 παρ. 5 του Συντάγματος, ερμηνευομένου εν όψει και της αρχής της ισότητας, δεν δύναται, κατ’ αρχήν, η κατά τα ανωτέρω ποινική καταδίκη εργαζόμενου της Δ.Ε.Η. να αποτελέσει πρόσφορο κριτήριο για τη στέρηση ή τον περιορισμό δικαιώματος κοινωνικής ασφάλισης, δυνάμενο να δικαιολογήσει τη διαφορετική μεταχείριση αυτού ως προς τη χορήγηση συνταξιοδοτικών παροχών.

Τούτο, διότι η σχετική ρύθμιση δεν τελεί σε άμεση συνάφεια με τη λειτουργία της ίδιας της ασφαλιστικής σχέσης, η οποία έχει ως αποστολή κατά το Σύνταγμα την προστασία του ασφαλισμένου από την επέλευση κινδύνων που αναιρούν την ικανότητά του να εργάζεται, με τη χορήγηση παροχών αναλόγων προς τις καταβληθείσες εισφορές και το συνολικό χρόνο ασφάλισης με παράλληλη μέριμνα για την προστασία του ασφαλιστικού κεφαλαίου.

Περαιτέρω, η σχετική νομοθετική πρόβλεψη κρίθηκε μη αναγκαία για την επίτευξη του σκοπού τον οποίο επιδιώκει, για την πραγμάτωση του οποίου κατάλληλα και επαρκή μέτρα προβλέπονται ήδη στη νομοθεσία (πέραν των κανόνων του ποινικού δικαίου, ιδίως, στο πειθαρχικό δίκαιο), με αποτέλεσμα να υπερακοντίζει τον σκοπό αυτό και να αντίκειται στην συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.

Το δικαστήριο επεσήμανε ότι η δυνατότητα του νομοθέτη να επεμβαίνει στην ασφαλιστική σχέση οριοθετείται από την αρχή της αναλογικότητας. Η εν λόγω ρύθμιση αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, διότι παρά το γεγονός ότι τελεί σε συνάφεια προς τον σκοπό δημοσίου συμφέροντος για την προστασία της περιουσίας της Δ.Ε.Η., προβλέπει τη με αυτόματο τρόπο πλήρη στέρηση της συνταξιοδοτικής παροχής για αόριστο χρονικό διάστημα, μέτρο το οποίο λόγω της έκτασης και της διάρκειας των συνεπειών του υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο εν όψει του σκοπού τον οποίο επιδιώκει, καταλήγει δε να  θίγει τον πυρήνα του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση.                                                               

Δείτε την περίληψη της απόφασης στο adjustice.gr.