Διατήρηση δεδομένων ηλεκτρονικών επικοινωνιών για την καταπολέμηση του εγκλήματος: Εξελίξεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με τις επόμενες ενέργειες για τη διατήρηση δεδομένων ηλεκτρονικών επικοινωνιών με σκοπό την καταπολέμηση του εγκλήματος.

Το Συμβούλιο σημείωσε ότι η διατήρηση δεδομένων αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο για την αποτελεσματική έρευνα σοβαρών εγκλημάτων, αλλά η χρήση του θα πρέπει να καθοδηγείται από την ανάγκη προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Το Συμβούλιο ανέθεσε στην Επιτροπή να συλλέξει περαιτέρω πληροφορίες και να οργανώσει στοχευμένες διαβουλεύσεις στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης μελέτης σχετικά με πιθανές λύσεις για τη διατήρηση δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης μιας μελλοντικής νομοθετικής πρωτοβουλίας.

Διαβάστε επίσης: Δικαστήριο ΕΕ: «Όχι» στην γενική υποχρέωση διατηρήσης δεδομένων στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες

Οι συζητήσεις στο Συμβούλιο κατέδειξαν την ισχυρή πολιτική δέσμευση των αντιπροσωπιών να συνεχίσουν τις προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης στις προκλήσεις που θέτει η έλλειψη ενός καθεστώτος διατήρησης των δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ.

Διαπιστώσεις του Συμβουλίου:

1. Η διατήρηση δεδομένων αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο για την επιβολή του νόμου, τις δικαστικές και άλλες αρμόδιες αρχές με σκοπό την αποτελεσματική διερεύνηση σοβαρών εγκλημάτων, όπως αυτά ορίζονται από την εθνική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατίας ή του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο.

2. Η χρήση μέτρων διατήρησης δεδομένων και παρόμοιων μέτρων έρευνας θα πρέπει να διέπεται από την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών που κατοχυρώνονται στο Χάρτη και τις αρχές του οριοθετημένου σκοπού, της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας.

3. Οι νομοθετικές μεταρρυθμίσεις σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένου του μελλοντικού κανονισμού για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, θα πρέπει να διατηρήσουν τη νομική δυνατότητα για πρόβλεψη καθεστώτων διατήρησης δεδομένων σε ενωσιακό και σε εθνικό επίπεδο, τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τις μελλοντικές εξελίξεις και θα συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που ορίζονται στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως έχουν ερμηνευθεί από το Δικαστήριο.

Ιστορικό

Για την αποτελεσματική καταπολέμηση του εγκλήματος σήμερα, είναι σημαντικό οι πάροχοι υπηρεσιών να διατηρούν ορισμένα δεδομένα, πέραν εκείνων που συλλέγονται αυστηρά για επιχειρηματικούς σκοπούς, τα οποία μπορούν να δημοσιοποιούνται υπό ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις για το σκοπό της καταπολέμησης του εγκλήματος.

Ωστόσο, η διατήρηση δεδομένων μπορεί να παραβιάζει τα ατομικά θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως τα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως έχουν ερμηνευθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Στις υποθέσεις Digital Rights κατά Ιρλανδίας το 2014 και TELE2 το 2016, το ΔΕΚ απαγόρευσε στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της να θεσπίζουν κανόνες που θα συνεπάγονταν μια γενική και χωρίς διάκριση διατήρηση δεδομένων.

Κατόπιν τούτου, όλες οι συζητήσεις σχετικά με το θέμα αυτό καθοδηγούνται αφενός από τη σημασία της παροχής αποτελεσματικών εργαλείων για την καταπολέμηση του εγκλήματος και, αφετέρου, από την ανάγκη σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως των δικαιωμάτων στην ιδιωτική ζωή, στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, στην απαγόρευση των διακρίσεων και στο τεκμήριο αθωότητας.

Δείτε αναλυτικά τα συμπεράσματα σχετικά με τη διατήρηση δεδομένων με σκοπό την καταπολέμηση του εγκλήματος, 27 Μαΐου 2019