Εικονοτηλεδιάσκεψη κατά την ανάκριση ζητά η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων

Πρόταση για την εφαρμογή εικονοτηλεδιάσκεψης κατά την ανάκριση υπέβαλε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων.

Όπως αναφέρεται στην προτεινόμενη αιτιολογική έκθεση, οι ιδιαίτερες και επικίνδυνες συνθήκες που επικρατούν σε χώρους όπου παρατηρείται συγκέντρωση πολλών ατόμων ιδίως σε μικρούς χώρους, όπως τα ανακριτικά γραφεία όλων των δικαστηρίων και για όσο χρονικό διάστημα είναι σε ισχύ τα έκτακτα μέτρα στα δικαστήρια της χώρας για την αποφυγή διάδοσης του κορωνοϊού, επιβάλλεται η εφαρμογή της εικονοτηλεδιάσκεψης κατά την ανάκριση, όπως ήδη προβλέπεται ως έκτακτη δυνατότητα στο άρθρο 143 παρ. 4 ΚΠΔ.

Η λήψη του μέτρου αυτού επιβάλλεται να έχει εξαιρετικά περιορισμένο πεδίο εφαρμογής και χρονικό όριο τη λήξη των έκτακτων περιοριστικών μέτρων, με παράλληλη διασφάλιση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου.

Είναι αυτονόητο ότι η προτεινόμενη διάταξη, ως εξαιρετικό μέτρο, πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε όσες περιπτώσεις δεν μπορεί να αναβληθεί η ενώπιον του ανακριτή απολογία, όπως όταν ο κατηγορούμενος κρατείται είτε στα πλαίσια αυτόφωρης σύλληψης είτε δυνάμει εντάλματος σύλληψης.

Η ίδια διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί και σε όσες εξαιρετικές περιπτώσεις κρατούμενοι καλούνται να εμφανιστούν ενώπιον δικαστικών συμβουλίων.

Για τη διασφάλιση της μυστικότητας της διαδικασίας προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης που θα καθορίζει τις λεπτομέρειες της σχετικής διαδικασίας και την επιλογή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, μέσω της οποίας θα υλοποιείται η εξ αποστάσεως εξέταση.

Η αναφορά σε «ανακριτικό γραφείο» είναι προφανές ότι μπορεί να καλύπτει και ειδικά διαμορφωμένο χώρο σε κάθε δικαστικό κτίριο, προορισμένο για την τήρηση των ειδικών αυτών διατάξεων και εξοπλισμένο με όλα τα απαραίτητα τεχνικά μέσα.

Αναλυτικά η ανακοίνωση της Ένωσης:

Κοινοποιούμε σήμερα το σχέδιο που επεξεργάστηκε η Ένωση για τις εικονοτηλεδιασκέψεις και το απέστειλε χθες στο Υπουργείο Δικαιοσύνης με αίτημα να ενταχθεί στο Νομοσχέδιο. Θα παρουσιαστεί σήμερα από τον Εκπρόσωπο Τύπου της Ένωσης κατά την ακρόαση φορέων στη Βουλή, μαζί με τις λοιπές θέσεις μας για το Σχέδιο Νόμου:

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Σε συνέχεια της προχθεσινής μας συνάντησης, σας καταθέτουμε μία πρόταση νομοθετικής ρύθμισης, την οποία επεξεργάστηκε η Ένωση και αφορά την εικονοτηλεδιάσκεψη, μαζί με την αιτιολόγησή της και με αίτημα να συμπεριληφθεί στο κατατεθέν Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου σας.

Αιτιολόγηση της προτεινόμενης ρύθμισης

Οι ιδιαίτερες και επικίνδυνες συνθήκες που επικρατούν σε χώρους όπου παρατηρείται συγκέντρωση πολλών ατόμων ιδίως σε μικρούς χώρους, όπως τα ανακριτικά γραφεία όλων των δικαστηρίων και για όσο χρονικό διάστημα είναι σε ισχύ τα έκτακτα μέτρα στα δικαστήρια της χώρας για την αποφυγή διάδοσης του κορωνοϊού, επιβάλλεται η εφαρμογή της εικονοτηλεδιάσκεψης κατά την ανάκριση, όπως ήδη προβλέπεται ως έκτακτη δυνατότητα στο άρθρο 143 παρ. 4 ΚΠΔ. Η λήψη του μέτρου αυτού επιβάλλεται να έχει εξαιρετικά περιορισμένο πεδίο εφαρμογής και χρονικό όριο τη λήξη των έκτακτων περιοριστικών μέτρων, με παράλληλη διασφάλιση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου. Είναι αυτονόητο ότι η προτεινόμενη διάταξη, ως εξαιρετικό μέτρο, πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε όσες περιπτώσεις δεν μπορεί να αναβληθεί η ενώπιον του ανακριτή απολογία, όπως όταν ο κατηγορούμενος κρατείται είτε στα πλαίσια αυτόφωρης σύλληψης είτε δυνάμει εντάλματος σύλληψης. Η ίδια διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί και σε όσες εξαιρετικές περιπτώσεις κρατούμενοι καλούνται να εμφανιστούν ενώπιον δικαστικών συμβουλίων. Για τη διασφάλιση της μυστικότητας της διαδικασίας προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης που θα καθορίζει τις λεπτομέρειες της σχετικής διαδικασίας και την επιλογή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, μέσω της οποίας θα υλοποιείται η εξ αποστάσεως εξέταση. Η αναφορά σε «ανακριτικό γραφείο» είναι προφανές ότι μπορεί να καλύπτει και ειδικά διαμορφωμένο χώρο σε κάθε δικαστικό κτίριο, προορισμένο για την τήρηση των ειδικών αυτών διατάξεων και εξοπλισμένο με όλα τα απαραίτητα τεχνικά μέσα.

Άρθρο …..

1. Κατά τη διάρκεια ισχύος των περιοριστικών και έκτακτων μέτρων που προβλέπονται για τη λειτουργία της δικαιοσύνης προς αποφυγή διάδοσης του κορωνοϊού (COVID-19), ο κατηγορούμενος, που κρατείται στα πλαίσια της ανακρινόμενης υπόθεσης από οποιαδήποτε αιτία και ο οποίος έχει αποδεδειγμένα προσβληθεί από τον κορωνοϊο (COVID-19) ή έχει εμφανίσει συμπτώματα που καθιστούν πιθανή την προσβολή του από τον ιό αυτό, όταν πρέπει να εμφανιστεί ενώπιον του ανακριτή μπορεί να εξετάζεται εξ αποστάσεως με εικονοτηλεδιάσκεψη, χωρίς τη φυσική παρουσία του στο ανακριτικό γραφείο, με την τήρηση των ακόλουθων εξαιρετικών ρυθμίσεων, εφαρμοζόμενων κατά τα λοιπά των γενικών προβλέψεων του ΚΠΔ:

i) ο ανακριτής έχει υποχρέωση να διορίσει αυτεπάγγελτα συνήγορο στον κατηγορούμενο βάσει του άρθρου 99 παρ. 3 εδ. α΄ ΚΠΔ τόσο επί κακουργημάτων όσο και επί πλημμελημάτων,

ii) αν υπάρχει ανάγκη διορισμού διερμηνέα, αυτός πρέπει να βρίσκεται στο ανακριτικό γραφείο,

iii) ο συνήγορος του κατηγορουμένου μπορεί κατά την ελεύθερη επιλογή του ίδιου και του κατηγορουμένου να βρίσκεται είτε στο ανακριτικό γραφείο είτε στον ίδιο χώρο με τον κατηγορούμενο,

iv) η καταγραφή της εξέτασης του κατηγορουμένου μπορεί να γίνεται μόνο από το μηχανικό μέσο που χρησιμοποιείται στο γραφείο του ανακριτή, απαγορευομένης ρητά της καταγραφής από το μηχανικό μέσο μετάδοσης εικόνας και ήχου, που βρίσκεται στον χώρο εξέτασης του κατηγορουμένου, καθώς και της ύπαρξης και λειτουργίας στον χώρο αυτό οποιουδήποτε συστήματος παρακολούθησης και καταγραφής εικόνας και ήχου,

v) στον χώρο εξέτασης του κατηγορουμένου μπορεί να παρίσταται μόνο ο κατηγορούμενος, ο συνήγορός του, εφόσον το επιλέξει κατά τα προαναφερόμενα και εφόσον παρίσταται ανάγκη και ένας αστυνομικός για τη φύλαξη του κρατούμενου κατηγορουμένου,

vi) αν η κατά τα άρθρα 95 και 96 ΚΠΔ ενημέρωση του κατηγορουμένου για τα δικαιώματά του πρόκειται να γίνει προφορικά, γίνεται και αυτή εξ αποστάσεως με εικονοτηλεδιάσκεψη,

vii) οι υλικοί φορείς ήχου και εικόνας παράγονται σε ένα πρωτότυπο που φυλάσσεται στη δικογραφία καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, για τη διασφάλιση της δυνατότητας επαλήθευσης προς την εκτυπωμένη έκθεση κατάθεσης του κατηγορουμένου. Για την εξέταση του κατηγορουμένου συντάσσεται έκθεση κατά τους γενικούς όρους του ΚΠΔ, η οποία όμως, αφού αναγνωσθεί μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του κατηγορουμένου, υπογράφεται μόνο από τον ανακριτή, τον γραμματέα και τον τυχόν παριστάμενο στο ανακριτικό γραφείο συνήγορο του κατηγορουμένου,

viii) μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του κατηγορουμένου από τον ανακριτή και τη σύνταξη και υπογραφή της σχετικής έκθεσης με τον προαναφερόμενο τρόπο, ο αρμόδιος εισαγγελέας, πριν εκφράσει τη γνώμη του για την αναγκαιότητα ή μη λήψης μέτρων δικονομικού καταναγκασμού κατ’ άρθρο 288 ΚΠΔ, ακούει τον κατηγορούμενο και τον συνήγορό του, παρουσία και του διερμηνέα αν έχει διοριστεί, εφαρμοζομένων αναλογικά των πιο πάνω διατάξεων σχετικά με τον τρόπο εμφάνισης των παραγόντων της διαδικασίας και τον χώρο στον οποίο βρίσκονται, εκτός των διατάξεων των στοιχ. iv και vii, απαγορευομένης της καταγραφής της ακρόασης αυτής και της σύνταξης σχετικής έκθεσης. Αν ο εισαγγελέας ασκώντας το κατ’ άρθρο 30 παρ. 1 ΚΠΔ δικαίωμά του παρευρίσκεται κατά την εξ αποστάσεως εξέταση του κατηγορουμένου από τον ανακριτή, η εκ νέου ακρόαση του κατηγορουμένου από τον εισαγγελέα κατά το προηγούμενο εδάφιο δεν είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση επιβολής μέτρου δικονομικού καταναγκασμού, όταν δεν απαιτείται επίδοση του σχετικού εντάλματος, αλλά αρκεί η απλή κοινοποίηση, η σχετική ενημέρωση του κατηγορουμένου μπορεί να γίνει και πάλι με εικονοτηλεδιάσκεψη, οπότε η καταγραφή της σχετικής γνωστοποίησης και η σύνταξη της σχετικής με την ενημέρωση έκθεσης γίνεται με αναλογική εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων.

2. Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου αυτού εφαρμόζονται αναλογικά και σε περίπτωση που πρέπει να εμφανιστεί ενώπιον δικαστικού συμβουλίου κρατούμενος, ο οποίος έχει αποδεδειγμένα προσβληθεί από τον κορωνοϊο (COVID-19) ή έχει εμφανίσει συμπτώματα που καθιστούν πιθανή την προσβολή του από τον ιό αυτό.

3. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης ορίζονται και ρυθμίζονται ο τρόπος και τα μέσα τεχνολογίας που θα χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση της εξ αποστάσεως εξέτασης κατηγορουμένων από τον ανακριτή και τα δικαστικά συμβούλια κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνικών λεπτομερειών για τη διασφάλιση της μυστικότητας της διαδικασίας.

Δείτε αναλυτικά την ανακοίνωση στο ende.gr