Χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη συγγενών κρατουμένων, θανόντων λόγω πυρκαγιάς στις φυλακές

Λαμβάνοντας υπόψη ότι: Α)την ημέρα του συμβάντος τα υπάρχοντα μέτρα πυρασφάλειας – πυροπροστασίας στις φυλακές .... ήταν ελλιπέστατα και αμφίβολης λειτουργικότητας, αφού:

α)το κατάστημα των φυλακών δεν διέθετε πιστοποιητικό πυρασφάλειας, ως όφειλε βάσει των ισχυουσών διατάξεων (Α.Π.Σ. 7600/700 Φ. 51/1/6-7-1960 και 3021/19/6 της 26-11/4-12-86 απόφαση Υπουργών Προεδρίας της Κυβέρνησης και Δημ.Τάξης) και όπως συνεστήθη από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ανεξαρτήτως των λόγων καθυστέρησης έκδοσής του,

β)δεν είχε ληφθεί κανένα μέτρο ενεργητικής πυροπροστασίας (π.χ. σύστημα πυρανίχνευσης, μόνιμο υδροδοτικό δίκτυο, σύμφωνα με τις υφιστάμενες πυροσβεστικές διατάξεις, φορητά μέσα πυρόσβεσης, που να καλύπτουν όλο το κτίριο κλπ.), αντίθετα κατά την ημέρα του συμβάντος υπήρχαν μόνο μερικοί πυροσβεστήρες διοξειδίου του άνθρακα και ξηράς κόνεος, αμφίβολης λειτουργικότητας, αφού δεν προέκυψε ότι χρησιμοποιήθηκαν, οι δε πυροσβεστικές φωλέες, στις οποίες κατέληγε το μόνιμο υδροδοτικό δίκτυο πυρόσβεσης που κάλυπτε τους χώρους των φυλακών, τουλάχιστον όσες δοκιμάσθηκαν, είχαν διαβρωμένες βάνες, που άνοιγαν μόνο με τη βοήθεια μεγάλου σφυριού,

γ)ειδικότερα σε σχέση με τον χώρο του συμβάντος (κελί ...) υπήρχαν δραματικές ελλείψεις ως προς την πυροπροστασία - πυρασφάλεια, αφού στην περιοχή του δεν υπήρχε κανένα μέσο πυρόσβεσης (πυροσβεστήρας κλπ.), στη δε πλησιέστερη πυροσβεστική φωλέα, που ήταν στο διάδρομο και πλησίον της κυρίας εισόδου της πτέρυγας, υπήρχε πλαστικός σωλήνας διατομής Φ3/4 ο οποίος όμως σε καμία περίπτωση δεν κάλυπτε την απόσταση μέχρι την περιοχή του κελιού ..., ούτε μπορούσε να συνδεθεί στην υποδοχή της πυροσβεστικής φωλέας που ήταν πολύ μεγαλύτερης διαμέτρου,

Β) τα μέτρα επιτήρησης του χώρου των φυλακών ήταν επίσης ελλιπή, καθόσον οι υπάρχουσες κάμερες δεν παρείχαν ευκρινή εικόνα ως προς όλους τους χώρους της φυλακής και ειδικότερα δεν κάλυπταν τον χώρο εξωτερικά του κελιού με αριθμό ...,

Γ)το προσωπικό των φυλακών δεν ήταν κατάλληλα εκπαιδευμένο για περίπτωση πυρκαγιάς, όπως επιβαλλόταν από τις διατάξεις της Α.Π.Σ. 7600/700 Φ. 51/1/6-7-1960 εγκυκλίου διαταγής, Δ)οι υπηρετούντες κατά τον κρίσιμο χρόνο του συμβάντος σωφρωνιστικοί υπάλληλοι δεν εκτέλεσαν με επιμέλεια τα καθήκοντά τους (κατά τις οικείες διατάξεις, αλλά και όπως επιβαλόταν από τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης), καθόσον δεν βρίσκονταν σε συνεχή εγρήγορση, ως όφειλαν, επιτηρώντας διαρκώς και επισταμένως το εσωτερικό της πτέρυγας, με αποτέλεσμα να καθυστερήσουν να αντιληφθούν την εκδήλωση της πυρκαγιάς (ακόμη και αν δεν εξερχόταν καπνός από την οπή της θύρας κατά τα πρώτα λεπτά από την εκδήλωση της πυρκαγιάς, πάντως αν επόπτευαν διαρκώς τον χώρο, θα είχαν ειδοποιηθεί εγκαίρως τουλάχιστον από τις φωνές των κρατουμένων), περαιτέρω δε, αφού αντιλήφθηκαν την πυρκαγιά παρέμειναν για αρκετό χρόνο αδρανείς(ο πρώτος υπάλληλος έφθασε στο κελί χωρίς κλειδιά και δεν έπραξε τίποτε για δέκα λεπτά της ώρας, μέχρι να φθάσει ο συνάδελφός του, ο υπαρχιφύλακας έφθασε με καθυστέρηση), δεν ειδοποίησαν άμεσα την πυροσβεστική και δεν έλαβαν τα κατάλληλα μέτρα για την κατάσβεση της πυρκαγιάς, μάλιστα άνοιξαν τη θύρα πριν περιορίσουν την έκτασή της (π.χ. ρίχνοντας νερό μέσα από την οπή), με αποτέλεσμα να εξαπλωθεί περισσότερο η φωτιά, ενώ άλλωστε ούτε προέκυψε από την πραγματογνωμοσύνη ότι χρησιμοποίησαν τους υπάρχοντες πυροσβεστήρες, κρίνεται ότι, ανεξαρτήτως του αιτίου πρόκλησης της πυρκαγιάς, πάντως υφίστανται παράνομες παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου, συνιστάμενες στη μη λήψη πιστοποιητικού πυρασφάλειας για τον ως άνω δημόσιο χώρο, μη λήψη των αναγκαίων μέτρων ενεργητικής πυροπροστασίας, μη διασφάλιση αναγκαίας επιτήρησης του χώρου, πλημμελή εκπαίδευση σωφρωνιστικών υπαλλήλων και πλημμελή άσκηση των καθηκόντων τους κατά τον κρίσιμο χρόνο..... Οι ως άνω παράνομες παραλείψεις τελούν – κατά την κρίση του Δικαστηρίου - σε αιτιώδη σύνδεσμο με το επελθόν αποτέλεσμα του θανάτου και θανάσιμου τραυματισμού των κρατουμένων. Τούτο διότι, ο διαδραμών χρόνος των 50 λεπτών από την εκδήλωση της πυρκαγιάς, ήτοι 30 λεπτά μέχρι την πρώτη ενέργεια για την αντιμετώπισή της (άνοιγμα κελιού) και άλλων 20 λεπτών μέχρι την τελική κατάσβεση, ήταν κρίσιμος για τη σωτηρία των κρατουμένων, ο χρόνος δε αυτός θα μπορούσε να μειωθεί κατά πολύ, αν ο χώρος επιτηρούνταν επαρκώς, ώστε να γίνει άμεσα αντιληπτή η πυρκαγιά, αν είχαν ληφθεί τα αναγκαία μέτρα πυρασφάλειας – πυροπροστασίας, τα οποία ειδικά σε σχέση με την περιοχή του κελιού... ήταν σχεδόν ανύπαρκτα, αν το προσωπικό ήταν καλά εκπαιδευμένο για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, ώστε να αντιδράσει άμεσα και κατάλληλα (π.χ. χρήση πυροσβεστήρων), χωρίς να ανοίξει τη θύρα του κελιού, ώστε να επεκταθεί η φωτιά, αφού άλλωστε, όπως αναφέρεται και στην έκθεση πραγματογνωμοσύνης, αμέσως μετά την έναρξη της πυρκαγιάς και για ένα μικρό χρονικό διάστημα, η ανάπτυξη των θερμικών φορτίων ήταν μικρή και προοδευτικά αυξανόμενη, ο δε θάνατος και θανάσιμος τραυματισμός των δύο  κρατουμένων προφανώς δεν επήλθε άμεσα, από τα πρώτα λεπτά από την εκδήλωση της πυρκαγιάς (αυτό άλλωστε προκύπτει και από μαρτυρίες κρατουμένων απέναντι κελιών).

Συνεπώς, οι ως άνω παράνομες παραλείψεις  ήταν ικανές, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, λαμβανομένων υπόψη και των ειδικών συνθηκών της υπό κρίση περίπτωσης, να επιφέρουν το ζημιογόνο αποτέλεσμα, ήτοι τον θάνατο και θανάσιμο τραυματισμό, αντίστοιχα των δύο κρατουμένων. Η ευθύνη των πιο πάνω οργάνων δεν αίρεται, ούτε διακόπτεται ο υφιστάμενος αιτιώδης σύνδεσμος των προαναφερόμενων παράνομων παραλείψεων με το ζημιογόνο αποτέλεσμα εκ του ότι την πυρκαγιά κατά πάσα πιθανότητα προκάλεσαν οι ίδιοι οι κρατούμενοι, καθόσον όπως προέκυψε από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκάλεσε τον θάνατο – θανάσιμο τραυματισμό των κρατουμένων αυτό καθαυτό το γεγονός της εκδήλωσης της πυρκαγιάς (που θα μπορούσε να έχει προέλθει και από άλλη αιτία), αλλά το γεγονός της μη έγκαιρης κατάσβεσής της. Οι εν λόγω επιζήμιες συνέπειες συνδέονται αιτιωδώς με την ανωτέρω συμπεριφορά των θυμάτων κατά ποσοστό όχι μεγαλύτερο του 50%, όπως ορθά κρίθηκε και από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο.

Απορρίπτεται η έφεση του Ελληνικού Δημοσίου. Επικυρώνεται η 16967/2015 Δ.Πρωτ.Αθ.

Πηγή: ddikastes.gr