Οδηγίες για την τήρηση ηλεκτρονικών βιβλίων καταχώρησης δηλώσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων - Βιβλία Μεταγραφής

Οδηγία που αφορά στην υλοποίηση της εφαρμογής της καταχώρησης των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής και μεταβίβασης ακινήτων στα ηλεκτρονικά βιβλία μεταγραφής εξέδωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

Όπως αναφέρεται στην Οδηγία, επεκτείνοντας την ψηφιοποίηση των διαδικασιών σε όλες τις φορολογίες μεταβίβασης κεφαλαίου και ειδικότερα στις φορολογίες κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών υλοποιείται η νέα εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων καταχώρησης δηλώσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων με τίτλο «Βιβλία Μεταγραφής Φορολογίας Κεφαλαίου», η οποία είναι διαθέσιμη μέσω του εσωτερικού ιστότοπου της ΑΑΔΕ.

Α. Γενικά

1. Η εν λόγω εφαρμογή καταχώρησης των δηλώσεων θα ισχύσει για όλες τις δηλώσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων που δεν έχουν καταχωρηθεί στα χειρόγραφα βιβλία παραλαβής δηλώσεων. Επίσης, στη νέα εφαρμογή θα εμφανίζονται όλες οι ψηφιακές δηλώσεις που έχουν υποβληθεί μέσω της εφαρμογής myPROPERTY, καθώς και οι χειρόγραφες δηλώσεις που έχουν καταχωρηθεί στο ηλεκτρονικό βιβλίο μεταγραφής δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων, που τηρείται στις ΔΟΥ από τον Οκτώβριο του 2017.

Από 16/8/2023 παύει η τήρηση των χειρόγραφων βιβλίων καταχώρησης δηλώσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών και η καταχώρηση γίνεται μόνο ηλεκτρονικά. Από την ίδια ημερομηνία παύει και η καταχώρηση των δηλώσεων μεταβίβασης ακινήτων στο ηλεκτρονικό βιβλίο μεταγραφής δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων που ίσχυσε από τον Οκτώβριο του 2017, το οποίο, ωστόσο, θα παραμείνει σε λειτουργία μόνο για την ανάκτηση των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων που έχουν παραληφθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή.

2. Η καταχώρηση των δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου στα βιβλία μεταγραφής διενεργείται από την αρμόδια για την παραλαβή της οικείας δήλωσης Δ.Ο.Υ. (περ. 163 και 165 της Δ.ΟΡΓ. Α 1065199 ΕΞ 2022 (Β΄3886) απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ).

Υπενθυμίζεται ότι για την παραλαβή των δηλώσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων που υποβάλλονται ψηφιακά μέσω της εφαρμογής myPROPERTY εφαρμόζονται οι Α. 1110/2022 (Β΄4334), Α. 1151/2022 (Β΄5603), Α. 1162/2022 (Β΄5870) και Α. 1249/2021 (Β΄5779) αποφάσεις του Διοικητή της ΑΑΔΕ, ενώ για την παραλαβή και τη διαχείριση των χειρόγραφων δηλώσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων που είτε αποστέλλονται ταχυδρομικά είτε υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου» ή με κατάθεση στο πρωτόκολλο της Δ.Ο.Υ. ισχύουν τα οριζόμενα στην Α. 1137/2020 (Β' 2423) απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, σε συνδυασμό με την Α. 1054/2022 (Β΄2154) απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ.

3. Σχετικά με την καταχώρηση των στοιχείων των υποθέσεων φόρου κληρονομίας και δωρεάς/γονικής παροχής (Καταχώρηση Αριθμών Θ – ΑΦΜ και Καταχώρηση Αριθμών Ζ-ΑΦΜ) επισημαίνεται ότι για τις υποθέσεις φόρου κληρονομιάς έχει προβλεφθεί η τήρηση ηλεκτρονικού ευρετηρίου μέσω της εφαρμογής «Καταχώρηση αριθμών (Θ)- ΑΦΜ», η οποία είναι διαθέσιμη μέσω της ψηφιακής εφαρμογής myPROPERTY Δ.Ο.Υ., σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στην Ο. 3041/2023 Οδηγία του Διοικητή της ΑΑΔΕ, ενώ για τις υποθέσεις φόρου δωρεάς/γονικής παροχής θα συνεχιστεί η χειρόγραφη καταχώρηση των αριθμών φακέλων Ζ.

Β. Πεδίο εφαρμογής - διαδικασία

1. Ψηφιακές δηλώσεις

Οι ψηφιακές δηλώσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων που έχουν υποβληθεί ή υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής myPROPERTY από την έναρξη της παραγωγικής της λειτουργίας εμφανίζονται αυτόματα στα βιβλία μεταγραφής.

2. Καταχώρηση χειρόγραφων δηλώσεων

2.1. Στα ηλεκτρονικά βιβλία μεταγραφής δηλώσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων καταχωρούνται:

α) οι αρχικές δηλώσεις που υποβάλλονται σε έντυπη μορφή 

β) οι τροποποιητικές δηλώσεις αρχικών που έχουν υποβληθεί σε έντυπη μορφή καθώς και

γ) οι τροποποιητικές δηλώσεις αρχικών που έχουν υποβληθεί μέσω της εφαρμογής myPROPERTY, εφόσον δεν υποστηρίζεται η υποβολή τους από την εφαρμογή αυτή.

2.2. Οι δηλώσεις που υποβάλλονται σε έντυπη μορφή καταχωρούνται αμέσως μετά την παραλαβή τους από τον υπάλληλο της Δ.Ο.Υ., αφού προηγηθεί έλεγχος της αρμοδιότητας της Δ.Ο.Υ. για την παραλαβή της δήλωσης. Όταν η δήλωση υποβάλλεται σε αναρμόδια υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης, αυτή διαβιβάζεται (με το σύνολο των συνυποβληθέντων εγγράφων) άμεσα στην αρμόδια, είτε ταχυδρομικά είτε ηλεκτρονικά, ανάλογα με τον τρόπο υποβολής της, και ενημερώνεται ο δηλών μέσω της προσωποποιημένης πληροφόρησης αυτού.

2.3. Ειδικότερα τα βήματα της διαδικασίας καταχώρησης των δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου που υποβάλλονται σε έντυπη μορφή στα ηλεκτρονικά βιβλία μεταγραφής είναι τα εξής:

▪ Έλεγχος αρμοδιότητας της Δ.Ο.Υ. παραλαβής της δήλωσης/διαβίβαση αυτής σε περίπτωση αναρμοδιότητας

▪ Εκκαθάριση της δήλωσης/προσδιορισμός του φόρου

▪ Είσοδος στην εφαρμογή και συμπλήρωση των πεδίων κάθε κατηγορίας της εφαρμογής μετά την επιλογή του εικονιδίου «Νέα Δήλωση»

▪ Καταχώρηση της δήλωσης

▪ Εμφάνιση αριθμού και ημερομηνίας δήλωσης στην εφαρμογή και αναγραφή αυτών στο σώμα της δήλωσης σε έντυπη μορφή

▪ Έκδοση πράξης διοικητικού/διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου (βεβαίωση του φόρου)

▪ Ενημέρωση της φόρμας της δήλωσης στην εφαρμογή, προκειμένου η δήλωση να μεταφερθεί από την καρτέλα «Καταχωρημένες/Παραληφθείσες» στην καρτέλα «Βεβαιωμένες/Αφορολόγητες».

2.4. Σε περίπτωση υποβολής δήλωσης σε έντυπη μορφή, εφόσον οι υπόχρεοι σε φόρο είναι περισσότεροι του ενός (π.χ. κοινή δήλωση φόρου κληρονομιάς) ο υπάλληλος, πραγματοποιεί στην εφαρμογή τόσες καταχωρήσεις όσοι και οι υπόχρεοι σε καταβολή φόρου και αναγράφει τον αριθμό και την ημερομηνία της δήλωσης που δίνεται συστημικά μετά την καταχώρηση στο σώμα της δήλωσης δίπλα στο όνομα του κάθε υπόχρεου σε φόρο.

2.5. Για την καταχώρηση των τροποποιητικών δηλώσεων ακολουθείται διαφορετική διαδικασία ανάλογα με τον τρόπο υποβολής της αρχικής δήλωσης (σε έντυπη μορφή ή μέσω της εφαρμογής myPROPERTY) και την καταχώρηση ή μη της αρχικής δήλωσης στα ηλεκτρονικά βιβλία μεταγραφής, η οποία αναλύεται στο εγχειρίδιο χρήσης. 

Δείτε αναλυτικά την Οδηγία.