Οι έννοιες του υπευθύνου επεξεργασίας και του εκτελούντος την επεξεργασία υπό το πρίσμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων

«Η Ομάδα Εργασίας του Άρθρου 29 εξέδωσε κατευθύνσεις ως προς τις έννοιες του υπευθύνου επεξεργασίας/εκτελούντος την επεξεργασία στη Γνώμη της 1/2010 (WP169) με σκοπό να παράσχει διευκρινίσεις και συγκεκριμένα παραδείγματα όσον αφορά στις έννοιες αυτές.

Από την έναρξη ισχύος του ΓΚΠΔ, πολλά ερωτήματα έχουν τεθεί σχετικά με την έκταση των αλλαγών που έχει επιφέρει ο ΓΚΠΔ στις έννοιες του υπευθύνου επεξεργασίας και του εκτελούντος την επεξεργασία, καθώς και στους αντίστοιχους ρόλους τους. Ειδικότερα, τέθηκαν ερωτήματα σχετικά με την ουσία και τις επιπτώσεις της έννοιας των από κοινού υπευθύνων επεξεργασίας (π.χ. όπως ορίζεται στο άρθρο 26 ΓΚΠΔ) και τις ειδικές υποχρεώσεις των εκτελούντων την επεξεργασία, όπως ορίζονται στο κεφάλαιο IV (π.χ. όπως ορίζεται στο άρθρο 28 ΓΚΠΔ).

Ως εκ τούτου, και καθώς το ΕΣΠΔ αναγνωρίζει ότι η σαφής εφαρμογή των εννοιών απαιτεί περαιτέρω αποσαφήνιση, το ΕΣΠΔ θεωρεί πλέον αναγκαίο να δώσει πιο ανεπτυγμένες και συγκεκριμένες κατευθύνσεις προκειμένου να διασφαλιστεί μια συνεπής και εναρμονισμένη προσέγγιση σε ολόκληρη την ΕΕ και τον ΕΟΧ. Οι παρούσες Κατευθυντήριες Γραμμές αντικαθιστούν την προηγούμενη Γνώμη της Ομάδας Εργασίας 29 σχετικά με τις έννοιες αυτές (WP169).»

Το απόσπασμα αυτό από την εισαγωγή των Κατευθυντηρίων Γραμμών 7/2020 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων αποτυπώνει με σαφήνεια τους λόγους που ώθησαν το Συμβούλιο να προχωρήσει σε επικαιροποίηση της από δεκαετίας εκδοθείσας Γνώμης 1/2010 της Ομάδας Εργασίας του Άρθρου 29 «σχετικά με τις έννοιες του υπευθύνου επεξεργασίας και του εκτελούντος την επεξεργασία».

Στα δέκα χρόνια από την έκδοση της Γνώμης 1/2010 μεσολάβησαν σημαντικές εξελίξεις, στο επίπεδο της νομοθεσίας, αλλά και της νομολογίας, οι οποίες καθιστούσαν από καιρού αναγκαία μια νέα ερμηνευτική προσέγγιση και μια πληρέστερη καθοδήγηση.

Για το λόγο αυτό, το ΕΣΠΔ ανακοίνωσε την 4 Σεπτεμβρίου 2020 ότι κατά την 37η Συνεδρίαση της Ολομελείας του υιοθέτησε Κατευθυντήριες Γραμμές «για τις έννοιες του υπευθύνου επεξεργασίας και του εκτελούντος την επεξεργασία υπό τον ΓΚΠΔ».

Οι Κατευθυντήριες Γραμμές αυτές, με αριθμό 7/2020, αναρτήθηκαν χτες (7-9-2020) στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου και έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι την 19η Οκτωβρίου 2020.

Το 48σέλιδο κείμενο που έχει αναρτηθεί στην αγγλική γλώσσα είναι σαφώς αναλυτικότερο από τη Γνώμη που έρχεται να αντικαταστήσει.

Μέσα από λεπτομερή ανάλυση των διατάξεων του Γενικού Κανονισμού και με εμφανή την επιρροή από πρόσφατες αποφάσεις του ΔΕΕ (C-210/16 Wirtschaftsakademie, C-25/17 Jehovan todistajat και C-40/17 Fashion ID), το Συμβούλιο επιχειρεί αυτό ακριβώς που αναφέρει στο εισαγωγικό κείμενο: να περιγράψει όσο λεπτομερέστερα γίνεται τα χαρακτηριστικά των δύο κεντρικών ιδιοτήτων του ΓΚΠΔ, οριοθετώντας έτσι τη διάκριση μεταξύ τους.

Στο πλαίσιο της διάκρισης αυτής μεγάλη σημασία δίνεται στην ειδική περίπτωση των από κοινού υπευθύνων επεξεργασίας του άρθρου 26 ΓΚΠΔ, μια περίπτωση που έχει προκαλέσει σοβαρές ερμηνευτικές δυσχέρειες.

Μέσα από μια λεπτομερή ανάλυση και με σειρά παραδειγμάτων, το Συμβούλιο επιχειρεί να καταστήσει όσο πιο σαφή γίνεται τη διάκριση μεταξύ από κοινού υπευθύνων επεξεργασίας, ανεξαρτήτων υπευθύνων επεξεργασίας, αλλά και υπευθύνου/εκτελούντος.

Παράλληλα, οι Κατευθυντήριες Γραμμές αξιοποιούν και επικαιροποιούν τις διαπιστώσεις της ΟΕ29 ως προς τα χαρακτηριστικά του υπευθύνου επεξεργασίας και του εκτελούντος την επεξεργασία, αναλύουν τις προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 28, ενώ ειδική αναφορά γίνεται τόσο για την έννοια του τρίτου, όσο του αποδέκτη των προσωπικών δεδομένων, του άρθρου 4 στοιχ.10 και 9 ΓΚΠΔ αντίστοιχα.

Στο τέλος του κειμένου παρατίθενται διαγράμματα διάκρισης των ιδιοτήτων, με σκοπό να καταστήσουν ακόμη πιο εύκολη και πρακτική τη συμμόρφωση των εμπλεκομένων φορέων.

Η αρχική έκδοση των Κατευθυντηρίων 7/2020 είναι διαθέσιμη στα αγγλικά.