Παραδείγματα για την εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτών (Εγκύκλιος)

Με νέα εγκύκλιό του το Υπουργείο Εργασίας παρέχει συμπληρωματικές οδηγίες αναφορικά με την εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτών.

Αναλυτικά η εγκύκλιος:

Με την αριθ. Δ.15/Δ'/οικ.9290/183/14-2-2018 εγκύκλιο (ΑΔΑ : Ω80Π46501Ω-Ο4Κ) δόθηκαν οδηγίες για τη διαδικασία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών που καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ για κύρια ασφάλιση και υγειονομική περίθαλψη σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 39, 40 και 41 παρ. 2 και 3 του ν.4387/2016, όπως ισχύουν.

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/2017 αποτελεί το καθαρό εισόδημα από την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας που δημιουργεί την υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ (πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΟΓΑ). Δεδομένου ότι σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή μετά τη διενέργεια της διαδικασίας της ετήσιας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών είναι πιθανό να προκύψουν μεταβολές στο εισόδημα ή στο χρόνο ασφάλισης ή στην ασφαλιστέα ιδιότητα, απαιτείται τροποποίηση της αρχικής εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών, από την οποία μπορεί να προκύψει διαφορετικό από το αρχικό αποτέλεσμα (χρεωστικό ή πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο).

Για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων διευκρινίζουμε τα εξής:

Ι. Χρεωστικό υπόλοιπο στη νέα εκκαθάριση

Μετά τη διενέργεια της νέας εκκαθαριστικής διαδικασίας προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο:

Α. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικός μικρότερου όμως ποσού, το επιπλέον ποσό οφειλής κατανέμεται ισομερώς στις επόμενες δόσεις οφειλής, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία, το επιπλέον ποσό οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.

Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικόςμεγαλύτερου όμως ποσού, αναπροσαρμόζονται αντίστοιχα ισομερώς όλες οι δόσεις οφειλής, ανεξάρτητα εάν υπάρχει ή όχι σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση. Τυχόν επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί συμψηφίζεται με επόμενες δόσεις οφειλής, εάν υπάρχουν, ή με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Παράδειγμα 1

Τον Ιούνιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων, και προκύπτει νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €800,00.

Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00, το οποίο έπρεπε να καταβληθεί σε 5 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ύψους €100,00, με ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης την 31/5/2018.

Δεδομένου ότι το αρχικό χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο του νέου χρεωστικού υπολοίπου, ο ασφαλισμένος πρέπει να καταβάλει επιπλέον διαφορά ύψους €300,00 (€800,00 - €500,00), η οποία επιμερίζεται ισομερώς στις επόμενες τρεις δόσεις, το ύψος των οποίων διαμορφώνεται σε €200,00 μηνιαίως. Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία καταβολής της οφειλής εκκαθάρισης σε δόσεις, μέσω των δόσεων έχει ήδη εξοφληθεί το ποσό των €500,00, η διαφορά ύψους €300,00 αναζητείται εφάπαξ μέχρι 31/11/2018.

Παράδειγμα 2

Τον Ιούλιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων, και προκύπτει νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €300,00. Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00, το οποίο έπρεπε να καταβληθεί σε 5 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ύψους €100,00, με ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης την 31/5/2018.

Δεδομένου ότι το αρχικό χρεωστικό υπόλοιπο είναι μεγαλύτερο του νέου χρεωστικού υπολοίπου, αναπροσαρμόζονται όλες οι μηνιαίες δόσεις και διαμορφώνονται σε €60 (5 δόσεις χ €60,00 = €300,00).

Ο ασφαλισμένος έχει ήδη καταβάλει 2 δόσεις (2 χ €100,00 = €200,00), δηλαδή έχει καταβάλει επιπλέον ποσό ύψους €80,00 (2 χ €100,00 ποσό αρχικής δόσης - 2 χ €60,00 ποσό νέας δόσης), το οποίο συμψηφίζεται με επόμενες δόσεις οφειλής.

Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία καταβολής της οφειλής σε δόσεις, μέσω των δόσεων έχει ήδη εξοφληθεί το ποσό των €500,00, οπότε το επιπλέον καταβληθέν ποσό ύψους €200,00 συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Β. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν μηδενικό, τότε το ποσό της οφειλής που προκύπτει, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, καταβάλλεται σε τόσες δόσεις όσες απομένουν, ισομερώς κατανεμημένο. Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης οφειλών, το ποσό της οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση. 

Παράδειγμα 3

Τον Ιούλιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων και προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €300,00.

Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει μηδενικό υπόλοιπο.

Δεδομένου ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση και απομένουν 3 μηνιαίες δόσεις, το ανωτέρω ποσό καταβάλλεται σε 3 μηνιαίες δόσεις ύψους €100,00.

Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, το ποσό της οφειλής ύψους €300,00 καταβάλλεται μέχρι 30/11/2018.

Γ. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν πιστωτικό, τότε:

i) εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχει επιστραφεί στον ασφαλισμένο ή δεν έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, τότε το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο διαγράφεται.

Το νέο χρεωστικό υπόλοιπο, εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, καταβάλλεται σε τόσες δόσεις όσες απομένουν, ισομερώς κατανεμημένο.

Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία το ποσό της οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.

i) εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί και:

- το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο ή ίσο με το επιστραφέν αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο αναζητείται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.

- το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μεγαλύτερο του επιστραφέντος αρχικού πιστωτικού υπολοίπου, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο, έως του ύψους του επιστραφέντος αρχικού πιστωτικού υπολοίπου, καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση, και η διαφορά καταβάλλεται σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τα ανωτέρω, εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, ή εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα διενέργειας της νέας εκκαθάρισης εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία.

iii) εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο καταβάλλεται σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τα ανωτέρω εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, ή εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα διενέργειας της νέας εκκαθάρισης εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία.

Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό του υπολοίπου από τη νέα εκκαθάριση.

Δείτε ολόκληρη την εγκύκλιο εδώ.